Barcali
Active member
- Katılım
- 14 Şub 2021
- Mesajlar
- 1,145
- Puanları
- 38
İklim değişikliği tehlikesi: Marmara Denizi’nin sıcaklığı artıyor İstanbul Üniversitesi (İÜ) Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüsne Altıok, iklim değişikliği niçiniyle Karadeniz ve Akdeniz’le paralel olarak Marmara Denizi’nde yüzey suyu sıcaklığının arttığını söylemiş oldu.
Altıok, iklim değişikliğinin yerkürenin uzun jeoloji tarihi boyunca yaşanan iklimin doğal değişkenliğine ek olarak insan etkinliklerinin niye olduğu bir değişiklik olduğunu söylemiş oldu.
İklim değişikliğinin son devirlerde yaşanılan doğal afetlerle artık iklim krizine dönüştüğünü belirten Altıok, “Gezegenimizin yörüngesindeki değişimlere bağlı olarak on binlerce yıllık ve daha uzun periyotlu ısınma ve soğuma olmaktadır. Lakin ne yazık ki fosil yakıtların giderek artan ölçüde kullanılması, endüstrinin ve endüstriyel tarımın artması ile atmosfere salınan sera gazlarının tesiriyle dünyamız global ısınma ile karşı karşıya kalmıştır.” diye konuştu.
Altıok, sıcaklık değişiminin rüzgar, yağmur, akıntı üzere atmosferik olayların rejimlerinde değişikliğe niye olduğunu anlatarak, şu biçimde devam etti:
“Doğa olaylarında birbirini tetikleyen karmaşık bir bağlantı vardır. Buzulların erimesi, deniz düzeyinin artması, kuraklık, yangınlar, bitkilerin hayat döngüsünün değişmesi, tıp çeşitliliğinin azalması, besin bulmada zorluk ve göçler üzere bir fazlaca problemler ortaya çıkmaktadır. İklim değişikliğinden direkt ve dolaylı olarak bütün dünya etkilenecektir. Denizlerin ve okyanusların iklim değişikliğinde kıymetli rolleri vardır. Isıyı tutma kapasitesinin yüksek olmasından dolayı çok sıcaklıkları düzenler ve dünyanın canlılar için yaşanabilir olmasını sağlar. Lakin sıcaklıklardaki çok artış nihayetinde okyanusların da akıntı rejimlerinde değişikliğe ve atmosfer etkileşiminde çok tabiat olaylarının yaşanmasına sebep olur. örneğin Karadeniz’de bile görmeye başladığımız hortumlar. olağan olarak denizler de iklim değişikliğinden hissesini alır ve sonuçları uzun vadeli ve kalıcı olarak karşımıza çıkar.”
İklim değişikliğinin denizlerin hassas ekosistemleri üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceğinin altını çizen Altıok, “Denizlerimizde daha evvel hiç rastlamadığımız denizanası çeşitleri, balıklar, kabuklu deniz canlıları ve çeşitli yosunlar artık bizim denizlerimizde de görünür oldular ve hatta yerleşik çeşit oldular. İklim değişiminin bir öteki göstergesi olan deniz suyu düzeyindeki artış dünyada bir fazlaca yerleşimi de tehdit etmektedir.” tabirlerini kullandı.
’14 YILDA YAKLAŞIK 0,98 DERECE ARTTI’
Altıok, İstanbul Boğazı’nda iklim değişikliği göstergesi olarak uzun devirli sıcaklık, tuzluluk ve akıntı değişimlerine, Marmara Denizi’nde ise bunlara ek olarak ekosistem bileşenlerine ve deniz suyunun çözünmüş oksijen ve asitlik derecesi üzere kimyasal özelliklerine bakılması gerektiğini tabir etti.
Marmara Denizi ve İstanbul Boğazı’nda yüzey suyu sıcaklığında bir artış yaşandığının altını çizen Altıok, şunları kaydetti:
“Marmara Denizi’nde yüzey suyu sıcaklığında bizim gözlemlemeye başladığımız 1990’lı senelerdan günümüze artış vardır. Aslında iklim değişikliğinden bahsetmek için 30 yıldan fazla datanın tertipli olarak ölçülmesi gerekir. Yaptığımız araştırmalarda iklim değişikliği niçiniyle Karadeniz ve Akdeniz ile paralel olarak Marmara Denizi’nde yüzey suyu sıcaklığının arttığı gözlenmiştir. 1996-2010 yılları ortası aylık olarak yapılan deniz suyu sıcaklık ölçümlerine nazaran, bu artış Karadeniz’den az, Akdeniz’den ise daha fazla olup Marmara Denizi doğusunda yılda 0,07 derece olarak iddia edilmiştir. Yani yüzey suyu sıcaklığı 14 yılda yaklaşık 0,98 derece arttı.”
‘DERİN SUDA DEĞİŞM ÇOK DAHA YAVAŞ’
Altıok, Marmara Denizi doğu çukurunda hem üst tıpkı vakitte alt katmanda sıcaklık ve tuzlulukta kıymetli artış yaşandığını belirterek, yüzey sularında olduğu üzere derin sularda da bir artışın olduğunu fakat bunu sayıyla tabir etmenin güç olduğunu belirtti.
Derin suda geçmişten günümüze tertipli bir data seti bulunmadığının altını çizen Altıok, “10 yıllar içerisindeki farklı mevsimlerde yapılmış ölçümlere bakarak kıymetli bir sıcaklık ve tuzluluk artışının olduğunu söyleyebiliyoruz. Lakin bu bedeller derin suda değişim epey daha yavaş olduğu için, yüzey suyu sıcaklığındaki kadar bariz görünmemektedir.” diye konuştu.
‘BAŞIMIZA BİR FELAKET GELMEDEN TEDBİR ALINMALI’
Altıok, iklim değişikliğinin ekosistemlerde bozulmalara niye olduğunu lisana getirerek, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Marmara Denizi’ne ve İstanbul Boğazı’nda iklim değişikliğinin tesirlerinin epey güzel çalışılması gerekiyor. Öncelikle iklim değişikliğinden ne kadar etkileneceği konusunda ileriye yönelik modeller yapılmalı. Bunun için de mevcut datalar değerlendirilmeli ve eksik bilgi ve bilgiler ortaya çıkarılmalıdır. Ben hala Marmara Denizi’nde nizamlı aralıklarla deniz bilim açısından data toplandığını düşünmüyorum. Başımıza bir felaket gelince bir şeyler yapılmaya çalışılıyor lakin bu yetersiz kalıyor. Bilgi ve data olmadan tahlil üretilemez ve ilerleme de olmaz. Müsilajdan daha sonra 22 husustan oluşan bir Marmara Denizi Hareket Planı hazırlandı ve daha sonrasında da stratejik planlama yapıldı. TÜBİTAK tarafınca da özel davet açılarak bu bahiste projeler desteklendi. Marmara Denizi için bu biçimde faaliyetlerin artması ve istikrarlı olması gerektiğini düşünüyorum. Zira Marmara Denizi yalnızca bizim sorumluluğumuzda bizden öteki kimsesi yok.”
Altıok, iklim değişikliğinin yerkürenin uzun jeoloji tarihi boyunca yaşanan iklimin doğal değişkenliğine ek olarak insan etkinliklerinin niye olduğu bir değişiklik olduğunu söylemiş oldu.
İklim değişikliğinin son devirlerde yaşanılan doğal afetlerle artık iklim krizine dönüştüğünü belirten Altıok, “Gezegenimizin yörüngesindeki değişimlere bağlı olarak on binlerce yıllık ve daha uzun periyotlu ısınma ve soğuma olmaktadır. Lakin ne yazık ki fosil yakıtların giderek artan ölçüde kullanılması, endüstrinin ve endüstriyel tarımın artması ile atmosfere salınan sera gazlarının tesiriyle dünyamız global ısınma ile karşı karşıya kalmıştır.” diye konuştu.
Altıok, sıcaklık değişiminin rüzgar, yağmur, akıntı üzere atmosferik olayların rejimlerinde değişikliğe niye olduğunu anlatarak, şu biçimde devam etti:
“Doğa olaylarında birbirini tetikleyen karmaşık bir bağlantı vardır. Buzulların erimesi, deniz düzeyinin artması, kuraklık, yangınlar, bitkilerin hayat döngüsünün değişmesi, tıp çeşitliliğinin azalması, besin bulmada zorluk ve göçler üzere bir fazlaca problemler ortaya çıkmaktadır. İklim değişikliğinden direkt ve dolaylı olarak bütün dünya etkilenecektir. Denizlerin ve okyanusların iklim değişikliğinde kıymetli rolleri vardır. Isıyı tutma kapasitesinin yüksek olmasından dolayı çok sıcaklıkları düzenler ve dünyanın canlılar için yaşanabilir olmasını sağlar. Lakin sıcaklıklardaki çok artış nihayetinde okyanusların da akıntı rejimlerinde değişikliğe ve atmosfer etkileşiminde çok tabiat olaylarının yaşanmasına sebep olur. örneğin Karadeniz’de bile görmeye başladığımız hortumlar. olağan olarak denizler de iklim değişikliğinden hissesini alır ve sonuçları uzun vadeli ve kalıcı olarak karşımıza çıkar.”
İklim değişikliğinin denizlerin hassas ekosistemleri üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabileceğinin altını çizen Altıok, “Denizlerimizde daha evvel hiç rastlamadığımız denizanası çeşitleri, balıklar, kabuklu deniz canlıları ve çeşitli yosunlar artık bizim denizlerimizde de görünür oldular ve hatta yerleşik çeşit oldular. İklim değişiminin bir öteki göstergesi olan deniz suyu düzeyindeki artış dünyada bir fazlaca yerleşimi de tehdit etmektedir.” tabirlerini kullandı.
’14 YILDA YAKLAŞIK 0,98 DERECE ARTTI’
Altıok, İstanbul Boğazı’nda iklim değişikliği göstergesi olarak uzun devirli sıcaklık, tuzluluk ve akıntı değişimlerine, Marmara Denizi’nde ise bunlara ek olarak ekosistem bileşenlerine ve deniz suyunun çözünmüş oksijen ve asitlik derecesi üzere kimyasal özelliklerine bakılması gerektiğini tabir etti.
Marmara Denizi ve İstanbul Boğazı’nda yüzey suyu sıcaklığında bir artış yaşandığının altını çizen Altıok, şunları kaydetti:
“Marmara Denizi’nde yüzey suyu sıcaklığında bizim gözlemlemeye başladığımız 1990’lı senelerdan günümüze artış vardır. Aslında iklim değişikliğinden bahsetmek için 30 yıldan fazla datanın tertipli olarak ölçülmesi gerekir. Yaptığımız araştırmalarda iklim değişikliği niçiniyle Karadeniz ve Akdeniz ile paralel olarak Marmara Denizi’nde yüzey suyu sıcaklığının arttığı gözlenmiştir. 1996-2010 yılları ortası aylık olarak yapılan deniz suyu sıcaklık ölçümlerine nazaran, bu artış Karadeniz’den az, Akdeniz’den ise daha fazla olup Marmara Denizi doğusunda yılda 0,07 derece olarak iddia edilmiştir. Yani yüzey suyu sıcaklığı 14 yılda yaklaşık 0,98 derece arttı.”
‘DERİN SUDA DEĞİŞM ÇOK DAHA YAVAŞ’
Altıok, Marmara Denizi doğu çukurunda hem üst tıpkı vakitte alt katmanda sıcaklık ve tuzlulukta kıymetli artış yaşandığını belirterek, yüzey sularında olduğu üzere derin sularda da bir artışın olduğunu fakat bunu sayıyla tabir etmenin güç olduğunu belirtti.
Derin suda geçmişten günümüze tertipli bir data seti bulunmadığının altını çizen Altıok, “10 yıllar içerisindeki farklı mevsimlerde yapılmış ölçümlere bakarak kıymetli bir sıcaklık ve tuzluluk artışının olduğunu söyleyebiliyoruz. Lakin bu bedeller derin suda değişim epey daha yavaş olduğu için, yüzey suyu sıcaklığındaki kadar bariz görünmemektedir.” diye konuştu.
‘BAŞIMIZA BİR FELAKET GELMEDEN TEDBİR ALINMALI’
Altıok, iklim değişikliğinin ekosistemlerde bozulmalara niye olduğunu lisana getirerek, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Marmara Denizi’ne ve İstanbul Boğazı’nda iklim değişikliğinin tesirlerinin epey güzel çalışılması gerekiyor. Öncelikle iklim değişikliğinden ne kadar etkileneceği konusunda ileriye yönelik modeller yapılmalı. Bunun için de mevcut datalar değerlendirilmeli ve eksik bilgi ve bilgiler ortaya çıkarılmalıdır. Ben hala Marmara Denizi’nde nizamlı aralıklarla deniz bilim açısından data toplandığını düşünmüyorum. Başımıza bir felaket gelince bir şeyler yapılmaya çalışılıyor lakin bu yetersiz kalıyor. Bilgi ve data olmadan tahlil üretilemez ve ilerleme de olmaz. Müsilajdan daha sonra 22 husustan oluşan bir Marmara Denizi Hareket Planı hazırlandı ve daha sonrasında da stratejik planlama yapıldı. TÜBİTAK tarafınca da özel davet açılarak bu bahiste projeler desteklendi. Marmara Denizi için bu biçimde faaliyetlerin artması ve istikrarlı olması gerektiğini düşünüyorum. Zira Marmara Denizi yalnızca bizim sorumluluğumuzda bizden öteki kimsesi yok.”