‘İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmek kapatma davalarını kolaylaştırdı’

HoVaRDa

New member
Katılım
26 Eki 2020
Mesajlar
302
Puanları
0
‘İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmek kapatma davalarını kolaylaştırdı’ İstanbul Sözleşmesi’nden Cumhurbaşkanı sonucu ile çıkılmasına karşı açılan ve iki gün evvel Danıştay’da görülen davada ismi en hayli anılan isimlerden biri Nahide Opuz oldu. Opuz, şiddete, tehdide ve hakarete uğradığı için 36 sefer eşi Hüseyin Opuz’dan şikayet olmuştu fakat Opuz’un annesi, eşi tarafınca öldürüldü. Hüseyin Opuz, mahpusa girse de tehditlerine devam etti. Opuz, 2002 yılında Türkiye’yi AİHM’e şikayet etti. Devlet, onlarca müracaata karşın bayanı ve annesini hücumlardan koruyamamıştı. Yedi yıl daha sonra AİHM, Nahide Opuz’u haklı bularak Türkiye’ye tazminat cezası verdi.

Nahide Opuz’un yürüttüğü uğraş, İstanbul Sözleşmesi’nin de ilham kaynağı oldu. Mukaveleye “toplumsal cinsiyet rollerinin şiddete münasebet olamayacağı” sözü eklendi. Lakin Türkiye, birinci imzacısı olduğu kontrattan 1 Temmuz 2021 tarihinde çıktı.



Bayanlar kontratın kıymetini anlatmaya ve varlığı için gayret etmeye devam ederken, Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu ve Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği, kapatma davaları ile karşı karşıya kaldı. Mor Çatı, Pembe Hayat ve Kaos GL üzere dernekler de iktidara yakın medyada maksat gösterildi ve bu derneklerin kapatılmaları tarafında davetler yapıldı.

Kelam konusu derneklerin temsilcileri, kapatma davalarının İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması daha sonrasında açılmasının bir tesadüf olmadığı görüşünde. Bu niçinle mukaveleyi savunmanın, yalnızca bayan çabası için değil, bu alanda çalışan hak savunucuları ve sivil toplum örgütleri için de hayati kıymete sahip olduğunu söz ediyorlar.

Esin Yeşilırmak

‘ORGANİZE BİR FORMDA YAPILIYOR’

Her iki sivil toplum kuruluşu için açılan kapatma davasının öne sürülen nedeni emsal: “Hukuka ve ahlaka aykırılık…” Bayan Cinayetlerini Durduracağız Platformu avukatlarından Esin Yeşilırmak, İstanbul Mukavelesi için yürütülen tartışmalarda da ‘ahlaka aykırılık’ sözlerinin kullanıldığını hatırlatarak, “Bunun bir kalıp olduğunu ve organize bir biçimde yapıldığını biliyoruz artık” diyor ve kapatma davasının kendileri için şaşırtan olmadığını belirtiyor. “aslına bakarsanız bir baskılama periyoduna girmiştik” tabirini kullanan Yeşilırmak, katıldıkları davalarda gördükleri muameleyi, 25 Kasım ve 8 Mart aksiyonlarına yapılan polis taarruzlarını ve haklarında açılan soruşturmaları örnek gösteriyor.

“Katıldığımız mahkemelerde bunu görüyorduk. İstanbul Sözleşmesi’nde yeri bulunmasına karşın müdahillik taleplerimiz kabul edilmiyordu. CİMER şikayetleri niçiniyle tabirlere çağrılıyorduk. Hepsi takipsizlikle sonuçlandı zira ortada bir kabahat yoktu. 8 Mart, 25 Kasım aksiyonlarına taarruzlar, daha sonrasındaki gözaltı süreçleri, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme… Bunların hepsini bir siyasetin devamı olarak düşünüyorum” diyen Yeşilırmak, kendilerine açılan kapatma davasının da bu süreçten başka düşünülemeyeceğini vurguluyor.

‘KAPATILAN BİR EVRAK MUKAVELEDEN ÇEKİLİNCE yeniden AÇILDI’

Yeşilırmak’ın verdiği bilgilere nazaran, haklarındaki soruşturma daha evvel kapatılan ve İstanbul Sözleşmesi’den çıkış daha sonrası tekrar açılan bir evrak. Bu süreci Yeşilırmak şöyleki anlatıyor: “2016’dan beri devam eden bir soruşturmaymış. 2019’da somut kanıt olmadığı için belge kapatılmış ve 2021 ağustosta tekrar açılmış. Tam da Temmuz 2021’de, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme sonucu verilmesinin çabucak ardından… Aslında kapatılan bir belge tekrar açılıyor.”

Yeşilırmak, “Sözleşme yürürlükteyken kapatma davası açılabilir miydi?” sorusuna ise şu yanıtı veriyor: “İstanbul Mukavelesi yürürlükteyken de kapatma davası açabilirlerdi. İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmek kolaylaştırdı zira şiddetle uğraş eden bayanları sindirmeye yönelik bir siyasi iklim var şu an. O yüzden de iklim gereği daha hazır bir hale geldi.”

1 Haziran’da platforma açılan kapatma davasının ön inceleme duruşması, İstanbul 13. Asliye Hukuk’ta görülecek. Yeşilpınar, evrakın hayli yüzeysel olduğunun ve kanıt barındırmadığının altını çizerek savcılık için sağlam bir savunma belgesi hazırladıklarını anlatıyor. Fakat Yeşilırmak dava süreci ile ilgili kuşkulu: “Hukuki süreç bizce lehimize işleyecek lakin bu siyasi bir müddetç. Bu davayla muhatap olmamız da siyasi bir müddetç. En azından hukuksal bir karar çıkmasını bekliyoruz belgeden.”

‘TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ YANLIŞ ANLAŞILIYOR’

Haklarında dava açılan, Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği ise 2007 yılından bu yana Beyoğlu Tarlabaşı’nda bilhassa çocukların ve bayanların hak ve hizmetler hakkında bilgilendirilmeleri, bunlara erişimleri ve kent hayatına eşit iştirakleri üzerine çalışıyor.

18 Mayıs’ta İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülecek dava ile ilgili Tarlabaşı Toplumunu Destekleme Derneği İdare Konseyi Lideri Gizem Külekçioğlu, “Davadaki argümanlara yönelik yanıt dilekçemiz sunuldu, duruşmada bu çerçevede detaylı görüş sunabilmeyi umuyoruz” diyor.

Külekçioğlu, hukuken bakıldığında öne sürülen münasebetlerin hiç birinin bir derneğin kapatılmasını gerektirecek konular olmadığını belirtiyor. “Derneğin gaye alınması, aslında toplumsal cinsiyet eşitliği temeline dayanan çeşitli faaliyetlerimizin bağlamından koparılarak tahminen bilgisizlik tahminen öbür bir niyetle kıymetlendirilmesine dayanıyor” diyen Külekçioğlu, toplumsal cinsiyet eşitliğinin büsbütün yanlış anlaşılıp anlatılarak çeşitli kötülüklerle ilişkilendirildiğini söylüyor.

‘KAPATMA DAVALARI SİVİL TOPLUMA YÖNELİK BİR TEHDİT’

Derneğe açılan davanın İstanbul Mukavelesi ile bağlı olduğunu düşünen Külekçioğlu bunu, “Derneğe yönelik dava ve gerisindeki mantık bakımından kesinlikle İstanbul Sözleşmesi’ne yönelik karşı duruşla bir alaka kelam konusu, emsal kaynaklardan kök buluyor. Toplumsal yaşama bakışta farklı paradigmaların birbiriyle çatışması olarak karşılık bulduğunu söyleyebiliriz” diye söz ediyor. Bayan haklarını ve LGBTİ+ haklarını gündeme getirmelerinin toplumun bir kısmı tarafınca hata ögesi olarak nitelendirilebildiğini anlatıyor. “Kanunlarda bir karşılığı olmamasına karşın LGBTİ+ bireyler ve bu alandaki sivil toplum örgütleri gaye gösteriliyor. İstanbul Sözleşmesi’nin en kırılgan kümeler olan bayan, çocuk, LGBTİ+ bireyler için kurduğu müdafaa ve güçlendirme çerçevesi aslında toplumsal hayatımızı sağlıklı ve inançlı kılacak bir araç, bunun uygulanıp daha da geliştirilmesi gerekirken tam karşıtı istikamette adımlar atılıyor” diyor.

Külekçioğlu, kapatma davalarının tekil olarak ele alınmaması gerektiğine dikkat çekerek bu davaları sivil toplumun geneline yönelik bir tehdit olarak nitelendiriyor. Temellendirilmeyen bir ahlaka terslik tezi olduğunun altını çizen Külekçioğlu’na nazaran bu, biroldukça kurum için fazlaca kolaylıkla kurulabilir.

Yıldız Tar

DERNEKLER İKTİDARA YAKIN MEDYADA MAKSAT GÖSTERİLİYOR

17 yıl evvel kurulan ve Türkiye’nin Türkiye’nin birinci resmî LGBTİ+ derneği olan Kaos GL, iktidara yakın medya kuruluşları tarafınca faaliyetleri ve hareketleri niçiniyle uzun müddettir maksat gösteriliyor. En son iki sivil toplum kuruluşuna açılan kapatma davası daha sonrası Yeni Akit’te yayınlanan bir haberde, Pembe Hayat ve Mor Çatı ile bir arada Kaos GL de ‘kapatılması gereken dernekler’ içinde gösterildi. Kaos GL Medya ve İrtibat Program Koordinatörü Yıldız Tar, amaç göstermelerin İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasından evvel de var olduğunu vurguluyor. Hatta Tar, LGBTİ+ derneklerin kapatılması davetine yalnızca medyanın değil, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hatta İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun da katıldığını tabir ediyor.

Tar, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilinmesini LGBTİ+ bireyleri karalama kampanyasının bir adımıydı diye yorumluyor. Çekilme daha sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaptığı açıklamaya atıfta bulunan Tar, LGBTİ+’ların tabir ve örgütlenme özgürlüklerinin devletin en üst kademesinden en alt kademesine kadar maksat alındığını anlatıyor.

‘HİÇBİR METOT TUTMUYOR’

Kapatma davalarıyla hükümetin bayan ve LGBTİ+ hak gayreti karşısında el yükselttiğini belirten Tar, “Her sene aslında yeni bir hukuksuzlukla karşı karşıya kalıyoruz. İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmek bunlardan bir tanesiydi. Boğaziçi Üniversitesi’nde yaşananları biliyoruz. Diyanet ve İçişleri Bakanlığı’nın açıklamaları ortada, neredeyse her hafta LGBTİ+ bireyleri amaç gösteren açıklamalar yapıyorlar. Bütün bunları tekil olaylar değil, tersine bir bütün olarak kıymetlendirmek gerekiyor. Bir planları var anladığımız kadarıyla. Toplumsal cinsiyet eşitliği, LGBTİ+ bireylerin haklarına karşı olabilecek her yerden sıkıştırmak ve ses bile çıkaramaz hale getirmek için her seferinde yeni bir prosedür geliştiriyorlar. Bu, bir yandan hiç bir usulün tutmadığını da gösteriyor” diye konuşuyor. Tar’a göre hükümet fazlaca tuhaf bir savaşa girmiş durumda: “Kendi kendine ilan ettiği, karşısında savaşan bir tarafın olmadığı bir savaş…”

Kapatılma tehdidini epeyce uzun vakittir hissettiklerini söyleyen Tar, “Haliyle biz daima hazırlıklıyız” diyor. Daha evvelkilerde olduğu üzere hiç bir davayı gerekçelendirebilecekleri hukuksal bir destekleri olmadığını belirten Tar, kapatma davalarıyla nefret cinayeti, ayrımcılık, azap üzere gerçek problemlerin üstünün örtüldüğünü söylüyor.

Funda Ekin

‘BU KADAR ŞİDDET VARKEN UĞRAŞMAMIZ GEREKEN ŞEY BU MU?’

Bayana yönelik şiddetle çaba eden Mor Çatı da gaye gösterilen derneklerden biri. Avukat Funda Ekin, Mor Çatı gönüllüsü… Yaşanan sürecin hükümetin özgürlüklere ve kendi haricindeki seslere tahammülsüz olmasıyla ilgili olduğunu söylüyor. Medyada maksat gösterilmeleri ile ilgili olarak da “Akit, bize ve kelam konusu derneklere daima hücum halinde. Zira bayanların eşitlik ve özgürlük haklarına hürmet duymuyor. O niçinle 6284’ü münasebet göstererek maddeyi ‘boşanmayı kolaylaştıran ve yuva yıkan yasa’ olarak görüyor. Bununla ilgili tekraren manşet attı ve bizi de tekraren maksat gösterdi. Birinci değil, o niçinle gördüğümüz haber bizi şaşırtmadı açıkçası. Lakin olağan ki bunlar kabul edilemez. Bu dernek ve vakıfların hepsi toplumsal hayatın özgür ve eşit bir biçimde organize edilebilmesi için var olan yerler” diyor. Ayrıyeten şu soruyu da kelamlarına ekliyor: “Kadına şiddetle ilgili elimizdeki raporlarda sayılar ortadayken, bu derece şiddet varken uğraşmamız gereken şey bu mu?”

Ekin, Seyahat Davası’ndan örnek vererek kapatma davalarının türel değil siyasi olduğunu tabir ediyor: “Ulusal ve memleketler arası kontratlar varken bu tezin kendisini trajikomik olarak nitelendirebilirim. Bu davalardan, Seyahat Davası üzere kararlar çıkarsa bunların türel değil siyasi olduğunu gösterecek.”

Muhtemel bir kapatılma davası için hazırlık yapıp yapmadıkları sorusuna ise Ekin şu biçimde yanıt veriyor: “Biz çok kurallara, tüzüğe uygun olarak bayana yönelik şiddetle dayanışmak için faaliyet yürüten bir vakıfız. bu biçimde bir şey beklemiyoruz da… Siyasi atmosfere bakılırsa bir gelişme oluyor, biri işgüzarlık yapıp dava açabiliyor. En son açılan dava da bu biçimde. O denli bir şey olursa bayanlarla daima bir arada yan yana savunmamızı yaparız.”
 
Üst