24 ilin yarısından fazlasına maden ruhsatı verilmiş TEMA Vakfı, Türkiye’nin 24 vilayetinde yaklaşık 20 bin maden ruhsatının, ormanlar, Ulusal Park, sit alanı üzere korunan alanları, tarım alanları ve kültür varlıkları ile ilgisini inceledi.
TEMA Vakfı İdare Heyeti Lideri Deniz Ataç, 24 ilin ortalama ruhsatlılık oranının yüzde 63’e çıktığına dikkat çekerek, bu durumun statü ve nitelik gözetmeksizin her yerde madenciliğe müsaade veren mevzuatın bir kararı olduğunu söz etti.
Ataç, madencilik faaliyetlerinin tehdidi altındaki coğrafyalara ve mevzuatın doğal varlıkları ve hayat alanlarını müdafaaya yetmediğine dikkat çekti. TEMA Vakfı’nın 2020 yılı yazında, Kaz Dağları Yöresi’nin yüzde 89’unun madenlere ruhsatlı olduğunu ortaya koyan “Kaz Dağları Yöresi’nde Madencilik” çalışmasının devamı olarak 22 vilayette daha maden ruhsatları haritalama çalışmaları gerçekleştirdiğini söylemiş oldu. Çalışma sonuçlarının; Türkiye’nin doğal, ekonomik ve kültürel olarak her türlü kıymetinin, madencilik faaliyetlerinin inisiyatifine bırakıldığını gösterdiğini lisana getirdi.
TARIM, ORMAN, MERA, KORUNAN ALANLARIN YARISINDAN FAZLASI MADEN RUHSATLI
Türkiye’nin tüm doğal kıymetlerinin madencilik faaliyetlerinin inisiyatifinde olduğuna dikkat çekilen TEMA Vakfı’nın çalışmasına nazaran 24 ilin ortalama ruhsatlılık oranı yüzde 63’e ulaştı. Yani vilayetlerin yüz ölçümlerinin yarısından fazlası maden ruhsatlarına bölünmüş durumda. Bu vilayetlerde bulunan ormanların ortalama yüzde 60’ı, tarım alanlarının ortalama yüzde 57’si, meraların ortalama yüzde 55’i, korunan alanların ortalama yüzde 57’si, potansiyel muhafaza alanı olması gereken Değerli Tabiat Alanlarının ortalama yüzde 63’ü madenlere ruhsatlı.
KÜTAHYA’NIN YÜZDE 92’Sİ MADEN RUHSATLI
TEMA Vakfı’nın çalışmasına göre 24 vilayet yaklaşık 20 bin maden ruhsatına bölünmüş durumda. Ruhsatların büyük kısmını ihale edilmeyi bekleyen ruhsatlar (14.967) oluştururken, ihale ruhsatlarını 2 bin 158 ruhsat ile işletme ruhsatları; bin 871 ruhsat ile arama evresindeki ruhsatlar oluşturuyor. İşletme safhasındaki ruhsatların en ağır olduğu yerleri, Muğla, Sivas ve Kaz Dağları Yöresi’nin Çanakkale-Balıkesir vilayetleri oluşturuyor. Her an hayata geçirilebilecek bu ruhsatlar, bilhassa bu vilayetlerde madencilik faaliyetleri özelinde önemli bir tehdit olduğunu ortaya koyuyor. Arama ruhsatları ise Siirt- Şırnak-Batman, Eskişehir ve bir daha Çanakkale-Balıkesir vilayetlerinde ağırlaşıyor. bir daha TEMA Vakfı’nın çalışmasına bakılırsa ruhsatların en ağır olduğu vilayet, yüzde 92’si madenlere ruhsatlı olan Kütahya. Kütahya’yı, yüzde 79 ile Çanakkale-Balıkesir ve yüzde 80 ile Uşak vilayetleri izliyor.
“BÜYÜK BİR TEHDİT OLUŞTURUYOR”
TEMA Vakfı İdare Şurası Lideri Deniz Ataç; “Maden Kanunu maddeleştiği 1985 yılından bu yana 20’den çok kere değişti. Her değişiklikle daha fazla alanda madencilik faaliyetleri yapılabilir hale geldi. Maden ruhsatlarının gerçek hayatta nerelere karşılık geldiğini değerlendirdiğimiz haritalama çalışmalarının sonuçları maalesef statü ve nitelik gözetmeksizin her yerde madenciliğe müsaade veren mevzuatın bir kararı. Bütüncül bir planlama yaklaşımından mahrum, kamu faydasını sırf madenlerden yana goren, ziraî üretimi, turizmi ve en kıymetlisi insan sıhhatini dikkate almayan madencilik uygulamaları doğal, kültürel ve ekonomik hayat için büyük bir tehdit oluşturuyor. Sıhhatimiz konusunda büyük bir tasa ile karşı karşıya bırakıyor. Ormanlarımız, tarım alanlarımız parçalanırken, su varlıklarımız kirleniyor, tükeniyor, kültürümüz de tıpkı zeytinliklerimiz üzere köklerinden ediliyor, sağlımızı kaybediyoruz” dedi.
ÇALIŞMA HANGİ VİLAYETLERDE YAPILDI?
TEMA Vakfı’nın çalışması, doğal varlıklar bakımından pek güçlü bir ekosisteme, kuvvetli ziraî üretime ve turizm potansiyeline sahip bulunmasına karşın madencilik faaliyetlerinin ağırlaştığı alanlar olarak öne çıkan Çanakkale ve Balıkesir’den daha sonra Muğla, Tekirdağ, Kırklareli, Afyon, Kütahya, Uşak, Zonguldak, Bartın, Eskişehir, Karaman, Kahramanmaraş, Erzincan, Tunceli, Ordu, Tokat, Artvin, Erzurum, Bayburt, Şırnak, Siirt, Batman, Sivas vilayetleri özelinde yapıldı.
TEMA Vakfı İdare Heyeti Lideri Deniz Ataç, 24 ilin ortalama ruhsatlılık oranının yüzde 63’e çıktığına dikkat çekerek, bu durumun statü ve nitelik gözetmeksizin her yerde madenciliğe müsaade veren mevzuatın bir kararı olduğunu söz etti.
Ataç, madencilik faaliyetlerinin tehdidi altındaki coğrafyalara ve mevzuatın doğal varlıkları ve hayat alanlarını müdafaaya yetmediğine dikkat çekti. TEMA Vakfı’nın 2020 yılı yazında, Kaz Dağları Yöresi’nin yüzde 89’unun madenlere ruhsatlı olduğunu ortaya koyan “Kaz Dağları Yöresi’nde Madencilik” çalışmasının devamı olarak 22 vilayette daha maden ruhsatları haritalama çalışmaları gerçekleştirdiğini söylemiş oldu. Çalışma sonuçlarının; Türkiye’nin doğal, ekonomik ve kültürel olarak her türlü kıymetinin, madencilik faaliyetlerinin inisiyatifine bırakıldığını gösterdiğini lisana getirdi.
TARIM, ORMAN, MERA, KORUNAN ALANLARIN YARISINDAN FAZLASI MADEN RUHSATLI
Türkiye’nin tüm doğal kıymetlerinin madencilik faaliyetlerinin inisiyatifinde olduğuna dikkat çekilen TEMA Vakfı’nın çalışmasına nazaran 24 ilin ortalama ruhsatlılık oranı yüzde 63’e ulaştı. Yani vilayetlerin yüz ölçümlerinin yarısından fazlası maden ruhsatlarına bölünmüş durumda. Bu vilayetlerde bulunan ormanların ortalama yüzde 60’ı, tarım alanlarının ortalama yüzde 57’si, meraların ortalama yüzde 55’i, korunan alanların ortalama yüzde 57’si, potansiyel muhafaza alanı olması gereken Değerli Tabiat Alanlarının ortalama yüzde 63’ü madenlere ruhsatlı.
KÜTAHYA’NIN YÜZDE 92’Sİ MADEN RUHSATLI
TEMA Vakfı’nın çalışmasına göre 24 vilayet yaklaşık 20 bin maden ruhsatına bölünmüş durumda. Ruhsatların büyük kısmını ihale edilmeyi bekleyen ruhsatlar (14.967) oluştururken, ihale ruhsatlarını 2 bin 158 ruhsat ile işletme ruhsatları; bin 871 ruhsat ile arama evresindeki ruhsatlar oluşturuyor. İşletme safhasındaki ruhsatların en ağır olduğu yerleri, Muğla, Sivas ve Kaz Dağları Yöresi’nin Çanakkale-Balıkesir vilayetleri oluşturuyor. Her an hayata geçirilebilecek bu ruhsatlar, bilhassa bu vilayetlerde madencilik faaliyetleri özelinde önemli bir tehdit olduğunu ortaya koyuyor. Arama ruhsatları ise Siirt- Şırnak-Batman, Eskişehir ve bir daha Çanakkale-Balıkesir vilayetlerinde ağırlaşıyor. bir daha TEMA Vakfı’nın çalışmasına bakılırsa ruhsatların en ağır olduğu vilayet, yüzde 92’si madenlere ruhsatlı olan Kütahya. Kütahya’yı, yüzde 79 ile Çanakkale-Balıkesir ve yüzde 80 ile Uşak vilayetleri izliyor.
“BÜYÜK BİR TEHDİT OLUŞTURUYOR”
TEMA Vakfı İdare Şurası Lideri Deniz Ataç; “Maden Kanunu maddeleştiği 1985 yılından bu yana 20’den çok kere değişti. Her değişiklikle daha fazla alanda madencilik faaliyetleri yapılabilir hale geldi. Maden ruhsatlarının gerçek hayatta nerelere karşılık geldiğini değerlendirdiğimiz haritalama çalışmalarının sonuçları maalesef statü ve nitelik gözetmeksizin her yerde madenciliğe müsaade veren mevzuatın bir kararı. Bütüncül bir planlama yaklaşımından mahrum, kamu faydasını sırf madenlerden yana goren, ziraî üretimi, turizmi ve en kıymetlisi insan sıhhatini dikkate almayan madencilik uygulamaları doğal, kültürel ve ekonomik hayat için büyük bir tehdit oluşturuyor. Sıhhatimiz konusunda büyük bir tasa ile karşı karşıya bırakıyor. Ormanlarımız, tarım alanlarımız parçalanırken, su varlıklarımız kirleniyor, tükeniyor, kültürümüz de tıpkı zeytinliklerimiz üzere köklerinden ediliyor, sağlımızı kaybediyoruz” dedi.
ÇALIŞMA HANGİ VİLAYETLERDE YAPILDI?
TEMA Vakfı’nın çalışması, doğal varlıklar bakımından pek güçlü bir ekosisteme, kuvvetli ziraî üretime ve turizm potansiyeline sahip bulunmasına karşın madencilik faaliyetlerinin ağırlaştığı alanlar olarak öne çıkan Çanakkale ve Balıkesir’den daha sonra Muğla, Tekirdağ, Kırklareli, Afyon, Kütahya, Uşak, Zonguldak, Bartın, Eskişehir, Karaman, Kahramanmaraş, Erzincan, Tunceli, Ordu, Tokat, Artvin, Erzurum, Bayburt, Şırnak, Siirt, Batman, Sivas vilayetleri özelinde yapıldı.