Akciğer kanserinde en değerli risk faktörü tütün kullanması

acemşalı

Global Mod
Global Mod
Katılım
15 Nis 2021
Mesajlar
2,706
Puanları
0
Akciğer kanserinde en değerli risk faktörü tütün kullanması Akciğer Kanseri dünya genelinde en sık görülen kanser çeşididir.

Dünya genelinde bayan ve erkeklerde en sık görülen kanser çeşidi olup bununla birlikte en öldürücü kanserdir. Dünyada her yıl yaklaşık 2 milyon şahsa yeni akciğer kanseri tanısı konulmakta ve 1.7 milyon insan akciğer kanseri niçiniyle hayatını kaybetmektedir. Bu niçinle kasım ayı tüm dünyada ve ülkemizde “Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı” olarak kabul edilmektedir. Evvel birey daha sonra da toplum olarak farkındalık ile bu kanserin sıklığının azaltılmasının mümkün olduğu unutulmamalıdır.

Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Onkoloji böşümünden, Doç. Dr. Suna Çokmert Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı kapsamında ‘akciğer kanseri tedavi şekilleri’ hakkında bilgiler verdi.

Bu kanser çeşidi için faal bir tarama sistemi çabucak hemen mevcut olmayıp, tütün denetimi akciğer kanserine karşı uğraşın temel ve en aktif aracıdır; bu bağlamda geliştirilen Ulusal Tütün Denetim Programı’mız, toplumdaki tüm bireyleri tütün mamüllerinin sıhhat, ekonomik, çevresel ve toplumsal zararlarından muhafazayı amaçlamaktadır.

Akciğer kanserine niye olan en kıymetli faktör tütün kullanmasıdır.

Akciğer kanseri, olağan akciğer dokusunu oluşturan hücrelerin denetimsiz olarak çoğalması ile ortaya çıkan ve ilerleyen bir hastalıktır. Olağan akciğer hücrelerini denetimsiz olarak çoğalmaya yönelten en değerli faktör tütün kullanmasıdır. Yapılan çalışmalar, akciğer kanserlerinin yüzde 90’ının tütün ve mamüllerinin kullanmasına bağlı ortaya çıktığını göstermektedir; günlük içilen sigara sayısı, sigara içme müddeti, erken başlama yaşı, dumanı derin çekme ve katran ölçüsü ile kanser gelişme riski artar. Sigara dumanında 4000’den çok kimyasal ve 70’den çok kanser oluşumuna niye olan unsur olduğu bilinmektedir. Sigara dumanına pasif olarak maruz kalınması da akciğer kanseri riskini arttırmaktadır. Kendileri sigara içmedikleri biçimde mesken yahut işyerlerinde pasif olarak dumana maruz kalan bireylerde akciğer kanseri gelişme riski 20-30 artmaktadır. Tütün ve tütün mamüllerinin (sigara, pipo, pura, nargile gibi) uzun müddetli ve günlük sayı olarak fazla kullanması, hücreyi çoğalmaya yönelten genlerin çalışmasını önleyen P53 geninin fonksiyon görmesini engellemekte ve hücreler denetimsiz olarak çoğalarak akciğer dokusu ortasında tümöral kitle oluşturmaktadırlar. Akciğer kanserinin başka niçinleri içinde mesleksel (asbest, ağır metaller) ve çevresel maruziyetler (pasif içicilik, radon) sayılabilir. Akciğer kanseri hastalarının yüzde 10’undan azı, hayatında hiç sigara içmemiştir ve kimi genetik faktörler niçiniyle hastalık ortaya çıkmaktadır.

Ağır sigara içen şahısta risk yüzde 30’lara çıkmaktadır.

Hiç sigara içmeyenler yahut sigara içmeyi bırakmış olanlara göre, mevcut sigara içen şahıslarda yeni akciğer kanseri hadisesi görülme oranı daha yüksektir. Ağır sigara içen bireyde risk yüzde 30’lara çıkarken, hiç sigara içmeyen kişinin akciğer kanserine yakalanma riski yüzde 1’den daha düşüktür. Sigaranın bırakılmasıyla kanser gelişme riski süratle azalmaya başlamaktadır. Sigarayı bıraktıktan 10 yıl daha sonra, akciğer kanseri riskinin yüzde 50 oranında azaldığı görülmektedir. Bu riskin sigara içmemiş bir kişinin grafik özelliğine hiç bir vakit gerilemeyeceği de akılda tutulmalıdır. Sigaranın bırakılması durumunda akciğer kanseri mümkünlüğü vakit içinde azalmakta ve sigara bırakıldıktan 10-20 yıl daha sonra hiç içmemişlerin düzebir daha yaklaşmaktadır.

Erken evrede teşhis alan akciğer kanseri hastalarında sağ kalım oranı ortalama yüzde 70’dir.

Erken evrede teşhis konulması akciğer kanserinin tedavisinde fazlaca kıymetlidir çünkü erken evrede teşhis alan akciğer kanseri hastalarında sağ kalım oranı ortalama yüzde 70’dir. Fakat ne yazık ki tümörün büyüyerek bir organa baskı yapmasına yahut nefes borusuna açılmasına ya da metastaz yapıp öteki bir organa gitmesine kadar bu kanseri tanıyamayabiliyoruz. İleri evrede sağ kalım oranları hayli düşüktür. Ekseriyetle öksürük, balgam, kanlı balgam, göğüs ağrısı, sırt ağrısı, nefes darlığında artma formunda belirti ve şikayetlere niye olmaktadır. Daima yinelayan yahut geçmeyen bronşit yahut zatürre üzere akciğer enfeksiyonları, ses kısıklığı, iştahsızlık, halsizlik, yorgunluk ve kilo kaybı üzere belirtiler bizi bir tabibe gitme konusunda uyarıcı olmalıdır

Akciğer kanserinin teşhisinde en sıradan sistem akciğer röntgenidir ve akciğerde kitle görülen hastalara bilgisayarlı tomografi çekilerek kitleye nasıl ulaşılabileceğine karar verilir. Hastadan ya tomografi rehberliğinde ya da bronkoskopi dediğimiz ince bükülebilir bir tüple akciğerine ulaşılarak iğneyle kesim alınır. Bu sürece biyopsi ismi verilir. Hastalığı evresini öğrenmek üzere PET CT yapılabilir.

Her hastanın tedavi formu multidisipliner bir çalışma ile değerlendirmelidir.

Akciğer kanserinde tedavi planı tümörün tipine ve evresine göre değişiklik gösterir; tümörlü dokunun cerrahi olarak çıkarılması, kemoterapi ve radyoterapi üzere tedavi seçenekleri hastalığın evresine ve hastanın genel durumuna nazaran karar verilir. Her hastanın tedavisi farklılık göstermekte olup; tedavi sonucunda birden çok faktör, multidisipliner bir çalışma ile kıymetlendirilerek hasta için ülkü tedavi belirlenmelidir.

Son senelerda akciğer kanserinde tümör gelişmeninden sorumlu mutasyonlar üzerinde bilimsel çalışmalar sürat kazanmış olup, tümördeki mevcut mutasyona yönelik amaç tedaviler sağ kalım oranlarını besbelli derecede arttırmıştır. Tüm bunların yanı sıra bir hayli kanser çeşidinde olduğu üzere immün sistemin tümörle savaşma gücünü arttıran immünoterapi tedavileri, gerek kemoterapi ile birlikte gerekse de tek başına uygulamada hastalarımıza başarılı bir tedavi seçeneği sunmamızı sağlamaya başlamıştır.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
 
Üst