- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Akut periyotta insanlara ruhsal müdahale yapılmamalı… Son günlerde meydana gelen orman yangınları ve sel felaketleri, maruz kalan insanlarda ruhsal travmaya yol açma riski taşıyor. Bu çeşit olaylara maruz kalmış olan bireylerin birinci vakit içinderda kendisi ve sevdiklerine ziyan gelip gelmediğini denetim ettiklerini belirten uzmanlar, birinci yansıdan daha sonra farklı ruhsal evreler yaşandığını tabir ediyor. Uzmanlar, travma habercisi olabileceği için olayın akabinde açlık ve iştahsızlık üzere belirtilerin dikkate alınması gerektiğine dikkat çekerken akut devirde ruhsal müdahale yapmanın da uygun olmayacağını vurguluyor.
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Serkan Elçi, ansızın ve öngörülemeyecek biçimde gelişen olayların insan hayatında yol açtığı travma süreçlerine değindi ve kıymetli tavsiyelerde bulundu.
Travma yaşayan şahısta öfke ve inkar görülebiliyor
Ruhsal travma kavramını ‘yaşama, beden bütünlüğüne, sevdiklerimize ve inanç sistemimize dair tehdit oluşturarak apansız gelişen ve kısmen öngörülemeyen, ruhsal olarak hasar bırakan ömür olayları olarak tanımlayan Uzman Klinik Psikolog Serkan Elçi, “Bu cins olaylara maruz kalmış olan şahıslarda de öfkenin ve inkarın görülmesi mümkün davranışlardır. Geleceğe dair hayalleri ve maksatları geçmiş tecrübelerimize bakılırsa belirleriz. Ancak beklenmedik bir anda gelişen tabiat olayları, tüm hayal ve gayelerimizi de yanan ormanlar, yıkılan konutlar, sele kapılan eşyalar üzere alıp gdolayır.” dedi.
Travmalar çocuklarda daha büyük tesir yaratabiliyor
‘İyi şeyler güzellerin, makus şeyler berbatların başına gelir’ öğretisiyle büyütülen bir toplumda, başımıza gelen bu tıp makûs olayların bilhassa çocukların gözünde oluşturduğu travmanın fazlaca daha büyük olduğunu vurgulayan Elçi, “vakalarda kendilerinin de bir katkısı olduğu fikrine kapılabilirler. Örneğin ‘annemi üzmeseydim meskenimiz yanmayacaktı’ üzere bir algıya kapılması mümkündür. Zira o güzel biri ve başına berbat bir şey geldi. Adil dünya inancı denilen bu sistem üzere tüm toplumsal mitlerin aslında inanç sistemimize bir hücum olduğunu söyleyebiliriz. İnanç sistemi dediğimizde yalnızca dini değil, hayatı algılama sistemimiz de devreye giriyor.” diye konuştu.
Şahıslar hadiselerden daha sonra farklı evreler yaşıyor
Uzman Klinik Psikolog Serkan Elçi, ‘Yaşanan tabiat olaylarının akabinde ortaya çıkan birinci tesir, kendisi ve sevdiklerinin fizikî bütünlüğüne bir ziyan gelip gelmediğinin denetimidir.’ dedi ve kelamlarına şöyleki devam etti:
“Burada sorun görülmeyen şahıslarda ‘kahramanlık’ devri devreye giriyor. Bu devir de canla başla çalışıldığı, yalnızca kendi toprağı için değil gereksinim duyan herkese yardım elininin uzatıldığı, yükselen hormonal seviyelerle de yorgunluğun hissedilmediği bir devirdir. Akabinde farkındalık devri başlar ve aslında yüzleşmede tam bu vakitte gerçekleşiyor. Olayın yaratmış olduğu ruhsal tesir, farkındalık devrinde açığa çıkıyor. Farkındalık devrinden yaklaşık 1 ay daha sonra gelişen çöküş devri, ruh sıhhati çalışanlarının faal rol alması gerektiği bir periyottur. Kimi bireyler farkındalık periyodunda ruhsal güzel oluşu sağlayıp, ruhsal yaraları sarabiliyorken, birtakım şahısların ise dayanak alarak üstesinden gelmesi mümkün hale geliyor. Bunu yastan çıkma ve hayatı kurma uğraşı takip ediyor. Fakat hatırlatıcı olaylar olunca, mesela küçük yangın imgeleri ile karşılaşıldıysa, selden etkilenildiyse yağmur yağması ya da olayın yıldönümleri üzere devirlerde bireyler düşüşler yaşıyorlar. En son bir daha yapılanma gerçekleşiyor ve bu küme başa çıkanlar diye tanımlanıyor. Lakin herkes travmaya maruz kalmayabiliyor.”
Vücudun verdiği ihtarlar dikkate alınmalı
Sel, yangın, sarsıntı üzere büyük bir toplumu etkileyen afetlere maruz kalmış olan şahısların sıcağı sıcağına hiç bir ruhsal tepki göstermeyebildiklerini tabir eden Elçi, “Onlara ufak tefek gelen iştahsızlık ve uykusuzluk üzere kimi fizikî belirtilerin ruhsal travmanın habercileri olduğunu söyleyebiliriz. Vücudun vermiş olduğu bu cins ihtarlar dikkate alınmadığı taktirde, beyin devreye girerek fikir sisteminin de sıhhatsiz çalışmasına niye oluyor. kimi vakit saklı olarak geçmişte yaşanmış olan travmatik olaylar kendisini gösterebiliyor. Şuur unutsa da bilinçaltı her şeyi depoluyor ve çağrıştırıcı ufak ikazlarla da kendisini maskeli biçimde gösterebiliyor. Örneğin son günlerde yaşanan yangın ve sel felaketlerine şahit olan çocuklarda ve ergenlerde ilerleyen senelerda anksiyete dediğimiz telaş bozuklukları yahut makul bir niçine bağlanamayan depresif atakların yaşanması mümkündür.” dedi.
Akut devirde ruhsal müdahale yapılmamalı
Akut devirde yani olaya dair tesirlerin ve fizikî yaraların çabucak hemen ortadan kalmadığı devirde ruhsal bir müdahale yapmanın uygun olmadığını vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Serkan Elçi, “Fiziksel şartlar uygun hale geldikten daha sonra, yani herkes çekildikten daha sonra ruhsal yaranın boyutu açığa çıkacaktır. Toplumsal şuuru yüksek olan bir kültüre sahip olmak büyük zenginliğimizdir. bu vakitte de herkes elinden geldiğince birbirine yardımcı olmak için uğraş içerisindeler. Nasıl ki bir cenazenin akabinde taziye meskenleri ve çadırları kurulur, orada yad edilir, acılar paylaşılır, bu çeşit afetlerden daha sonra da yakında olanlar fiziken, uzakta olanlar toplumsal medya üzerinden acıları paylaştıklarını lisana getiriyorlar.” tabirlerini kullandı.
Kollayıcı faktör kaynakları değerli
Bir kişinin ömründe hami faktör kaynakları ne kadar fazlaysa, travmatik olayları algılamasının bir o kadar yavaşça seviyede olacağını belirten Elçi, “Kaynaklar bireye düzgün gelen, yaptığında yahut birlikte olduğunda keyif aldığı bireyler, yerler, eşyalar yahut hobi bedeli taşıyan aktivitelerdir. Örneğin deniz kenarına gidip müzik dinleyerek rahatladığını keşfeden bir kişi bu kaynağı faal tutarak hayatış olduğu stresörlerin seviyesini daha aşağıda tutacaktır. Ailesinden sohbet etmeyi sevdiği yahut bir arada hoş vakit geçirdiği arkadaşlarıyla sevdikleri bir şeyleri yapıyor olmak, bir daha birebir biçimde travmanın tesirini daha da azaltacaktır. Ancak bu tıp kaynaklar olaydan daha sonrasında çıkarılamaz, geçmişte var olan ve yeterli geldiğini bildiğimiz davranışlarla devam edilebilir.” diye konuştu.
Topluluk halinde vakit geçirmek daha hakikat
Bir başka kıymetli noktanın yalnız kalmaktan fazlaca topluluk halinde vakit geçirmek olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Serkan Elçi kelamlarını şöyleki tamamladı: “Çünkü bu acı ferdi değil, bir köyü yahut bir kentin tamamını etkiledi. Birebir acıyı yaşayan beşerlerle bir ortada olmak, olaylar anında hissettikleri kaygıyı, üzüntüyü, kaygıyı ve öfkeyi paylaşmaları ruhsal açıdan bir daha esirgeyici bir faktör olacaktır.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Serkan Elçi, ansızın ve öngörülemeyecek biçimde gelişen olayların insan hayatında yol açtığı travma süreçlerine değindi ve kıymetli tavsiyelerde bulundu.
Travma yaşayan şahısta öfke ve inkar görülebiliyor
Ruhsal travma kavramını ‘yaşama, beden bütünlüğüne, sevdiklerimize ve inanç sistemimize dair tehdit oluşturarak apansız gelişen ve kısmen öngörülemeyen, ruhsal olarak hasar bırakan ömür olayları olarak tanımlayan Uzman Klinik Psikolog Serkan Elçi, “Bu cins olaylara maruz kalmış olan şahıslarda de öfkenin ve inkarın görülmesi mümkün davranışlardır. Geleceğe dair hayalleri ve maksatları geçmiş tecrübelerimize bakılırsa belirleriz. Ancak beklenmedik bir anda gelişen tabiat olayları, tüm hayal ve gayelerimizi de yanan ormanlar, yıkılan konutlar, sele kapılan eşyalar üzere alıp gdolayır.” dedi.
Travmalar çocuklarda daha büyük tesir yaratabiliyor
‘İyi şeyler güzellerin, makus şeyler berbatların başına gelir’ öğretisiyle büyütülen bir toplumda, başımıza gelen bu tıp makûs olayların bilhassa çocukların gözünde oluşturduğu travmanın fazlaca daha büyük olduğunu vurgulayan Elçi, “vakalarda kendilerinin de bir katkısı olduğu fikrine kapılabilirler. Örneğin ‘annemi üzmeseydim meskenimiz yanmayacaktı’ üzere bir algıya kapılması mümkündür. Zira o güzel biri ve başına berbat bir şey geldi. Adil dünya inancı denilen bu sistem üzere tüm toplumsal mitlerin aslında inanç sistemimize bir hücum olduğunu söyleyebiliriz. İnanç sistemi dediğimizde yalnızca dini değil, hayatı algılama sistemimiz de devreye giriyor.” diye konuştu.
Şahıslar hadiselerden daha sonra farklı evreler yaşıyor
Uzman Klinik Psikolog Serkan Elçi, ‘Yaşanan tabiat olaylarının akabinde ortaya çıkan birinci tesir, kendisi ve sevdiklerinin fizikî bütünlüğüne bir ziyan gelip gelmediğinin denetimidir.’ dedi ve kelamlarına şöyleki devam etti:
“Burada sorun görülmeyen şahıslarda ‘kahramanlık’ devri devreye giriyor. Bu devir de canla başla çalışıldığı, yalnızca kendi toprağı için değil gereksinim duyan herkese yardım elininin uzatıldığı, yükselen hormonal seviyelerle de yorgunluğun hissedilmediği bir devirdir. Akabinde farkındalık devri başlar ve aslında yüzleşmede tam bu vakitte gerçekleşiyor. Olayın yaratmış olduğu ruhsal tesir, farkındalık devrinde açığa çıkıyor. Farkındalık devrinden yaklaşık 1 ay daha sonra gelişen çöküş devri, ruh sıhhati çalışanlarının faal rol alması gerektiği bir periyottur. Kimi bireyler farkındalık periyodunda ruhsal güzel oluşu sağlayıp, ruhsal yaraları sarabiliyorken, birtakım şahısların ise dayanak alarak üstesinden gelmesi mümkün hale geliyor. Bunu yastan çıkma ve hayatı kurma uğraşı takip ediyor. Fakat hatırlatıcı olaylar olunca, mesela küçük yangın imgeleri ile karşılaşıldıysa, selden etkilenildiyse yağmur yağması ya da olayın yıldönümleri üzere devirlerde bireyler düşüşler yaşıyorlar. En son bir daha yapılanma gerçekleşiyor ve bu küme başa çıkanlar diye tanımlanıyor. Lakin herkes travmaya maruz kalmayabiliyor.”
Vücudun verdiği ihtarlar dikkate alınmalı
Sel, yangın, sarsıntı üzere büyük bir toplumu etkileyen afetlere maruz kalmış olan şahısların sıcağı sıcağına hiç bir ruhsal tepki göstermeyebildiklerini tabir eden Elçi, “Onlara ufak tefek gelen iştahsızlık ve uykusuzluk üzere kimi fizikî belirtilerin ruhsal travmanın habercileri olduğunu söyleyebiliriz. Vücudun vermiş olduğu bu cins ihtarlar dikkate alınmadığı taktirde, beyin devreye girerek fikir sisteminin de sıhhatsiz çalışmasına niye oluyor. kimi vakit saklı olarak geçmişte yaşanmış olan travmatik olaylar kendisini gösterebiliyor. Şuur unutsa da bilinçaltı her şeyi depoluyor ve çağrıştırıcı ufak ikazlarla da kendisini maskeli biçimde gösterebiliyor. Örneğin son günlerde yaşanan yangın ve sel felaketlerine şahit olan çocuklarda ve ergenlerde ilerleyen senelerda anksiyete dediğimiz telaş bozuklukları yahut makul bir niçine bağlanamayan depresif atakların yaşanması mümkündür.” dedi.
Akut devirde ruhsal müdahale yapılmamalı
Akut devirde yani olaya dair tesirlerin ve fizikî yaraların çabucak hemen ortadan kalmadığı devirde ruhsal bir müdahale yapmanın uygun olmadığını vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Serkan Elçi, “Fiziksel şartlar uygun hale geldikten daha sonra, yani herkes çekildikten daha sonra ruhsal yaranın boyutu açığa çıkacaktır. Toplumsal şuuru yüksek olan bir kültüre sahip olmak büyük zenginliğimizdir. bu vakitte de herkes elinden geldiğince birbirine yardımcı olmak için uğraş içerisindeler. Nasıl ki bir cenazenin akabinde taziye meskenleri ve çadırları kurulur, orada yad edilir, acılar paylaşılır, bu çeşit afetlerden daha sonra da yakında olanlar fiziken, uzakta olanlar toplumsal medya üzerinden acıları paylaştıklarını lisana getiriyorlar.” tabirlerini kullandı.
Kollayıcı faktör kaynakları değerli
Bir kişinin ömründe hami faktör kaynakları ne kadar fazlaysa, travmatik olayları algılamasının bir o kadar yavaşça seviyede olacağını belirten Elçi, “Kaynaklar bireye düzgün gelen, yaptığında yahut birlikte olduğunda keyif aldığı bireyler, yerler, eşyalar yahut hobi bedeli taşıyan aktivitelerdir. Örneğin deniz kenarına gidip müzik dinleyerek rahatladığını keşfeden bir kişi bu kaynağı faal tutarak hayatış olduğu stresörlerin seviyesini daha aşağıda tutacaktır. Ailesinden sohbet etmeyi sevdiği yahut bir arada hoş vakit geçirdiği arkadaşlarıyla sevdikleri bir şeyleri yapıyor olmak, bir daha birebir biçimde travmanın tesirini daha da azaltacaktır. Ancak bu tıp kaynaklar olaydan daha sonrasında çıkarılamaz, geçmişte var olan ve yeterli geldiğini bildiğimiz davranışlarla devam edilebilir.” diye konuştu.
Topluluk halinde vakit geçirmek daha hakikat
Bir başka kıymetli noktanın yalnız kalmaktan fazlaca topluluk halinde vakit geçirmek olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Serkan Elçi kelamlarını şöyleki tamamladı: “Çünkü bu acı ferdi değil, bir köyü yahut bir kentin tamamını etkiledi. Birebir acıyı yaşayan beşerlerle bir ortada olmak, olaylar anında hissettikleri kaygıyı, üzüntüyü, kaygıyı ve öfkeyi paylaşmaları ruhsal açıdan bir daha esirgeyici bir faktör olacaktır.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı