Alzheimer hastalığında erken teşhis epey kıymetli

acemşalı

Global Mod
Global Mod
Katılım
15 Nis 2021
Mesajlar
2,706
Puanları
0
Alzheimer hastalığında erken teşhis epey kıymetli Çok yeterli tanıdığınız insanların isimlerini unuttuğunuz ya da daha evvel anlattığınız bir olayı yeniden anlattığınız oldu mu? Yahut daha evvel yaşadığınız bir olayı unuttuğunuz? Bu yaşananlar alzheimer hastalığının önemli boyutta olduğunun bir göstergesi olabilir. İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nebil Yıldız, “alzheimer hastalığının saptanması için kesinlikle profesyonel yardım almakta yarar var” dedi.

Sinsi bir hastalık olan Alzheimer, yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte giderek artış gösteriyor. Şu anda Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran dünyada 50 milyondan fazla bireyde bunama mevcut ve bunun yüzde 60-70 kadarını Alzheimer hastalığı oluşturuyor. Artan yaşlı nüfusla birlikte, 2030 yılında bir buçuk-iki; 2050 yılında ise üç katına ulaşacağı öngörülüyor. İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nebil Yıldız, 65 yaş üzerinde yüzde 1-2’lerde olan Alzheimer hastalığı sıklığının, 80 yaş üzerinde yüzde 20’lere, 85 yaş üzerinde ise yüzde 30-40’ların üzerine çıktığını belirtti. “Demans/bunama, daha hayli 65 yaş üzerinde görülen bir durum olmakla birlikte daha erken yaşlarda görülebiliyor” diyen Prof. Dr. Nebil Yıldız, Alzheimer hastalığıyla ilgili şunları anlattı:

“Genellikle 65 yaş daha sonrasında başlıyor”

“Alzheimer hastalığı bir beyin hastalığıdır ve birincil demansların en sık sebeplerinden birisidir. Bellek, dikkat, farkında olma, planlama ve yürütme, yargılama, fikir yürütme, benzerlik ve farkları belirleme, soyutlama, konuşma, manaya, okuma, yazma, hesap yapma, istikamet belirleme, beş duyuyla algılama, tanıma, biçim çizme, giyinme, temel aktiviteleri yönetme, taklit edebilme üzere işlevlerde ve davranışlarda, kişilik özelliklerinde, evvel birinde daha sonra başkalarında sinsi bir biçimde başlayıp ilerler. Alzheimer çoklukla 65 yaş daha sonrası, yeni öğrenilen şeylerin hafızada tutulmasının zorlaşmasıyla başlar fakat daha farklı bir bilişsel özelliğin bozulmasıyla da, daha seyrek de olsa 65 yaşından evvel de başlayabilir.“

Bilişsel bozukluklar 2 ile 5 sene içinde Alzheimer hastalığına eviriliyor

Bilişsel işlevlerde yaşlanmayla birlikte kabul edilebilir günlük fonksiyonelliği, işlevleri etkilemeyecek seviyede değişiklikler olabiliyor. Fizikî birfazlaca farklılığa göre bu değişiklikler hayli daha az oranda gerçekleşiyor. Selim yaşlılık unutkanlığı, isimleri ya da konulan eşyanın yerini unutma fakat çabucak sonrasındadan hatırlayabilme üzere durumları içeriyor. Kişi kendi fark ediyor lakin etraf fonksiyonellik etkilenmediğinden çok fark etmiyor ya da olağan karşılıyor. Bilişsel işlevlerin rastgele birinde ortaya çıkan diğerlerinin da fark ettiği, günlük aktiviteleri etkileyen değişiklik ise yavaşça bilişsel bozukluk olarak biliniyor. Bunun unutkanlık biçiminde ortaya çıkan tipine daha sık rastlanıyor. 65 yaş üzerinde yavaşça bilişsel bozukluk rastlama oranı yüzde 15’lerin üzerine çıkıyor. Bunların da bilhassa unutkanlıkla seyredenlerin yüzde 15 kadarı iki, yüzde 30 kadarı beş sene ortasında Alzheimer hastalığına eviriliyor. Öte yandan, yavaşça bilişsel bozuklukları gösterenlerde bu durum stabil de kalabiliyor ya da olağana de dönebiliyor. Alzheimer hastalığında beyindeki değişiklikler, klinik fazlaca fazla belirti vermeden, yaklaşık 20 yıl üzere bir süre evvel başlarken, metabolizma değişiklikleri yaklaşık 18 yıl, beyin hacim değişiklikleri yaklaşık 13 yıl öncesinden başlıyor. Bu mühlet ortasında beyin bu durumu dengeliyor, rastgele bir anormallik fark edilmiyor. çabucak sonrasında da sinsi bir biçimde yavaş yavaş belirti vermeye başlıyor. Belirti vermedilk evvelki değişiklikleri saptayabilecek teknolojiler geliştirildi ve bunu ortaya koyabilecek tetkik imkanlarında giderek yaygınlık kazanması sürecine girildi.

Unutkanlığın önemli olduğunu gösteren belirtiler

Kronik uyku eksikliği/bozukluğu, kaygı/endişe durumu, depresyon, kullanılan birtakım ilaçlar, yetersiz beslenme üzere niçinlerin, sistemik birtakım hastalıkların da unutkanlıklara, konsantrasyon kuvvetliğüne yol açabileceğini tabir eden İstinye Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nebil Yıldız, “Altta yatan durumun düzeltilmesi, birçok vakit bu sorunun giderilmesine yardımcı olur. Şayet; epeyce uygun tanıdığınız kişi ve yer isimlerini unutuyorsanız, birebir sohbette cümleleri ve öyküleri yeniden tekrar anlatıyorsanız, olağan günlük rutininizi unutuyorsanız, kişilik, davranış, his durum değişikliği yaşıyorsanız, sık kullandığınız eşyayı nereye koyduğunuzu bulamıyorsanız, tanıdığınız bir kişinin ismini hatırlayamıyorsanız, sık sık odaları karıştırıyorsanız, yeterli bildiğiniz yerleri bulmada problemler yaşıyorsanız, hem bu problemlerin saptanması tıpkı vakitte daha önemli durumların ortaya çıkarılabilmesi için kesinlikle profesyonel yardım almakta yarar var” dedi.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
 
Üst