Alzheimer Tedavisinde Yeni Bir Umut Işığı

acemşalı

Global Mod
Global Mod
Katılım
15 Nis 2021
Mesajlar
2,706
Puanları
0
Alzheimer Tedavisinde Yeni Bir Umut Işığı Alzheimer halk içinde unutkanlıkla muadil görülebiliyor. Aslında Alzheimer, unutkanlıktan fazlaca daha evvel içe kapanıklık, çabuk öfkelenme, umursamazlık üzere belirtilerle kendini belirli edebiliyor. 2021 yılında Amerikan Besin ve İlaç Dairesi (FDA) tarafınca Alzheimer hastalığının ilerlemesini durduran ilacın satışına onay verilmesi tedavide umut ışığı olarak görülüyor. Memorial Şişli ve Ataşehir Hastaneleri Nöroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Türker Şahiner, “21 Eylül Dünya Alzheimer Günü” öncesinde, Alzheimer hastalığı ve tedavisindeki yeni gelişmeler hakkında bilgi verdi.

Alzheimer önlenemeyebilir lakin ötelenebilir

Alzheimer hastalığının beyinde Amiloid Beta ismini verilen bir proteinin birikiminden oluştuğu düşünülmektedir. Amiloid Beta ziyanlı bir protein molekülü değildir. Nöron ismi verilen beyin hücrelerinin her gün tekraren sentezlediği bir moleküldür ve beyinde elektriksel sinyallerin iletiminde rolü olduğu kestirim edilmektedir. Bilinmeyen bir niçinden dolayı bu protein bakılırsavini yaptıktan daha sonra parçalanmak yerine hücresel ortası ortamda birikmektedir. Aslında Parkinson ve beyni tahrip eden öbür biroldukca hastalıkta da benzeri sistemin varlığı gösterilmiştir. Yalnızca biriken protein ve tahrip ettiği bölgeler değişmektedir. Günümüzde biriken proteinlerin genetik adresleri bilinmekte ve genetik olarak bu hastalıklara olan yatkınlığı olan bireyler belirlenebilmektedir. Fakat genetik olarak olağan doğan bireyde de daha sonradan oluşan birikim pek sık olarak görülmektedir. Bu durumda etraf beslenme ve hayat usulü üzere faktörler aktif olmaktadır. Alzheimer hastalığını önlemek mümkün olmasa bile hastalığı ötelemek mümkündür.

  • Kalp damar sıhhati bilhassa de kan basıncının denetim altında tutulması
  • Kan şekerinin düzenlenmesi
  • Obezitenin önlenmesi
  • Fizikî vücut antrenmanların tertipli ve her gün yapılması
  • Bilişsel beyin idmanların nizamlı gerçekleştirilmesi
  • Depresyondan korunmak Alzheimer hastalığını öteleyebilmektedir.
Unutkanlık sizi ne vakit endişelendirmeli?

Her unutkanlık Alzheimer değildir ve hatta bu hastalıkta görülen unutkanlık günümüzde birçok insanın yakındığı unutkanlıktan epey farklıdır. Alzheimer hastaları unutkanlıklarının birçok vakit farkında değildir ve unutkanlıklarını da inkar ederler. Hastalar unutkan olmadıklarına inandıkları için yakınlarını bile suçlayabilmektedir. Hastalarda yaşanan unutkanlıklar kişinin epeyce düzgün başardığı marifetlerin yavaş yavaş kaybbulunmasına niye olur ve adeta değişik kişiliğe bürünen hastanın toplumsal ilgileri bozulur. halbuki şimdi her insanın yakındığı unutkanlık beynin bir savunma sistemidir ve hayli ağır irtibattan dolayı bilgi bombardımanı karşısında beyin adeta “pause” düğmesi ile kendini yeni bilgi kaydına kapatmasıdır. Kaydedilmeyen bilgi hatırlanamaz yani unutulamaz.

Alzheimer unutkanlıktan evvel belirti verebiliyor

Alzheimer, kişiyi unutkanlıktan epeyce evvel farklı bir kişiliğe hakikat sürükler ve erken periyotta birden fazla vakit hastalar içe kapanmayı ve kendi etraflarını daraltmayı tercih ederler. Depresyon belirtileri klinik tabloya hakimdir. Kararsızlıklar kolaylıkla öfkeye dönüşür. Kaybedilen marifetler sebebi ile aldıkları tenkitlere tahammülsüzlük dikkat caziptir. Alınganlık kimi vakit yakın etrafını hayli yorar. Birçok vakit depresyonla birlikte çok bencillik ve umursamazlık da vardır. kimi vakit yakın bir arkadaşın vefatını bile umursamaz olabilirler. bu vakitte hala ferdî işlerini yürütebilir ve hijyenlerini korurlar lakin işlerin kalitesi bozulmaktadır.

Erken teşhis tedaviyi şekillendirebilir

Günümüzde erken teşhiste genetik tahliller ve beyin omurilik sıvısında amiloid beta protein ve TAU protein ölçümü hayli pahalıdır. 2012 yılında dünyada teşhis kriterleri değişmiş ve kimyasal tahliller erken teşhis kriterleri ortasına alınmıştır. Bugün yalnızca ABD de ticari kullanıma sunulmuş amiloid PET Türkiye de 2020 yılından itibaren kullanımdadır. Beyin MR çalışmaları erken teşhiste hayli pahalı olup yaygın kullanılması için çalışmalar sürmektedir.

Yeni tedaviler hastalar için umut ışığı olabilir

Alzheimer tedavisi için yakın gelecekte ümit verici hayli sayıda çalışma büyük kaynaklar kullanarak devam etmektedir. Bu çalışmaların büyük çoğunluğu immün terapilerdir. Bağışıklık sistemine tanıtılan “çöp proteinler”in yeniden insanın bağışıklık sistemine temizletilmesi amaçlanmaktadır. 2012 yılında bu işi başaran ilaçlar ticari kullanım için onay alamamıştır. Zira bu ilaçlar ileri evre hastalara uygulanmış ve doğal olarak beyni tahrip eden proteinler temizlense bile hastaların klinik tabloları düzelmemiştir. Tıpkı yıl genetik olarak yüksek riskle tanımlanmış hayli genç yaşta hastalığa yakalanan fazlaca sayıda bireye sahip ailelerin genç bireyleri istekli olarak bu tedavileri almaya başlamıştır. 2021 yılında Amerikan Besin ve İlaç Dairesi (FDA) Alzheimer hastalığında tarihte birinci sefer hastalığın ilerlemesini durduran bir ilaç için satış onayı vermiştir. İlacın etken unsuru olarak kullanılan “aducanumab” beyinde biriken amiloidi temizleyebilmektedir. Beyin sıhhati açısından bir dönüm noktası olabilecek bu ilaç çabucak hemen ABD haricindeki ülkelerde satışa sunulmamıştır. Lakin hastalar ve aileleri için bir umut ışığı olmayı sürdürmektedir.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
 
Üst