Bağımsızlık destanımız Cumhuriyet 98 yaşında Atatürk, bağımsızlık zaferini ulusal egemenliğin teminatı Cumhuriyet ile taçlandırdı. 29 Ekim 1923’te, Meclis’te alkışlar içinde ‘Türkiye Cumhuriyeti memnun, başarılı ve galip olacak’ dedi.
Ulu Lider Mustafa Kemal Atatürk, işgal altındaki bir ülkeyi bağımsızlık meşalesi altında topladı. Parçalanmış ve yokluk ortasındaki bir imparatorluktan, tüm dünyanın hürmet duyduğu, çağının ilerisinde bir devlet kurdu. Tarihi bir daha yazdı. Onun en büyük ihtilali ve yapıtı ise “Cumhuriyet” oldu. Cumhuriyet’e giden yol ise zorluklarla doluydu.
ZAFERLERLE TAÇLANDI
Anadolu işgal altındaydı. Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a adım attı, kurtuluş ateşini yaktı. Zafer üstüne zafer kazandı. Bir yandan da Cumhuriyet’e giden yolun taşlarını döşedi. Atatürk, Ulusal Gayret boyunca Cumhuriyet’in altyapısını hazırladı. Nutuk’taki tabiriyle Ulusal Uğraş kazanılana kadar Cumhuriyet’i “vicdanında ulusal bir sır” olarak sakladı. Cumhuriyet’in ilanı için birinci adım ise 23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılışı oldu. Yeni bir anayasa hazırlandı. 1923’te ise sıra; Cumhuriyet’in ilan edilmesine gelmişti.
CUMHURİYET MÜJDESİ!
Tarih: 28 Ekim 1923…
Devlet, bir hükümet kriziyle karşı karşıyaydı. Mustafa Kemal; İsmet İnönü, Kazım Özalp, Fethi Okyar, Ruşen Eşref Ünaydın, Fuat Bulca, Kemalettin Sami ve Halit Karsıalan’ı Çankaya Köşkü’nde yemeğe davet etti. Atatürk, o geceyi şöyleki anlattı: “Yemek sırasında ‘Efendiler! Yarın Cumhuriyet’i ilan edeceğiz’ dedim. Yemeği bıraktık. O dakikadan itibaren nasıl hareket edileceği konusunda kısa bir program yaparak arkadaşları nazaranvlendirdim.”
Kağıt kalem İsmet İnönü’nün elindeydi. Atatürk, metnin birinci unsuruna şunu yazdırdı: “Türkiye Devleti’nin hükümet formu Cumhuriyet’tir.” Cumhuriyet’in ilanına artık saatler vardı.
MİLLETE SESLENDİ: DAİMA BİRLİKTE İLERİYE GİDECEĞİZ 29 Ekim günü Cumhurbaşkanı seçilen Atatürk, “Daima milletin sevgi ve itimadına dayanarak daima bir arada ileri gideceğiz” dedi.
YAŞASIN NİDALARI
Tarih: 29 Ekim 1923…
Meclis, saat 18.00’de toplandı.
Genel Konsey sıralarında 158 milletvekili vardı. İnönü, Meclis’e anayasanın birinci hususunun değiştirilmesi teklifini sundu. İnönü,
“Millet hakimiyeti fiili olarak eline almıştır. bu biçimde bunu hukuksal olarak lisana getirmekten niye çekiniyoruz?” diye seslendi. Teklif oy birliğiyle kabul edildi. Bütün milletvekilleri ayağa kalktı, üç defa “Yaşasın Cumhuriyet” diye bağırdı…
ALKIŞLAR SALONU İNLETTİ
Saat 20.45’te Cumhuriyet ilan edilmişti. Sıra birinci Cumhurbaşkanı’nı seçmeye gelmişti. Kapalı oylama yapıldı. Aslında aday da yoktu. Oturuma katılan 158 milletvekilinin aklında tek bir isim vardı: Ulu Lider Mustafa Kemal Atatürk… Oylama daha sonrası, Atatürk 158 oyla Cumhurbaşkanı seçildi. Alkışlar içinde kürsüye çıkan Atatürk, şu konuşmayı yaptı:
“Daima milletin sevgi ve itimadına dayanarak daima bir arada ileri gideceğiz. Türkiye Cumhuriyeti keyifli, başarılı ve galip olacaktır.”
Dualar okundu, oturum bitmiş oldu…
MİLLETİN BÜYÜK COŞKUSU
Saat 22.00 olmuştu… Meclis’in önünde toplanan vatandaşlar Mustafa Kemal’i büyük sevgi gösterisiyle karşıladı. Yurdun dört bir yanında 101 pare top atışı yapıldı. Bağımsızlığın simgesi Cumhuriyet, milletin en büyük bayramı oldu. Tüm unutturma uğraşlarına ve kısıtlamalara karşın 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı her yıl artan bir coşkuyla kutlandı ve kutlanacak.
Atatürk, Gençliğe Hitabe’de Türk gençlerine şöyleki seslendi;
“Ey Türk gençliği! Birinci vazifen; Türk istiklalini, Türk cumhuriyetini, ebediyen koruma ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegane temeli budur. Bu temel, senin en değerli hazinendir. İstikbalde dahi seni bu haziniçin yoksun etmek isteyecek dahili ve harici bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklal ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, göreve atılmak için ortasında bulunacağın vaziyetin imkan ve şeraitini düşünmeyeceksin. Bu imkan ve şerait, epey namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklal ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere, memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar, gaflet ve dalalet ve hatta hıyanet ortasında bulunabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri, şahsî menfaatlerini müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakruzaruret ortasında harap ve bitap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evladı! İşte, bu ahval ve şerait ortasında dahi vazifen, Türk istiklal ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur.”
HALK BAYRAMINA SAHİP ÇIKTI Cumhuriyet’in ilan edildiği 29 Ekim günü başlayan kutlamalar iki gün sürdü. Tüm kutlamaları halk organize etti. 29 Ekim günü, 1925 yılında çıkarılan kanunla ulusal bayram ilan edildi.
ATATÜRK CUMHURİYETİ ANLATIYOR
■ Çağdaş bir Cumhuriyet kurmak demek, milletin insanca yaşamasını bilmesi, insanca yaşamanın neye bağlı olduğunu öğrenmesi demektir. (1931)
■ Benim naçiz bedenim bir gün elbette toprak olacaktır; lakin Türkiye Cumhuriyeti sonsuza dek yaşayacaktır. (1926)
■ Az vakitte fazlaca büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir. (1933)
■ Cumhuriyet, Türk Milleti’nin refah ve yükselmesi yolunda asırların görmediği başarılara erişti. Asla kuşku yoktur ki Cumhuriyet’in gelecek evlatları, bizden daha fazlaca refaha kavuşmuş ve bahtiyar olacaklardır. (1933)
Tekirdağ‘da Çerkezköy Belediye Lideri Vahap Akay’ın 29 Ekim 2018’de yaptığı Cumhuriyet Bayramı konuşmanın görüntüsü TV’lerde yayınladı. Toplumsal medyada büyük ilgi gördü. Akay, “Cumhuriyet’in var ise, o Başkomutan’ın, o büyük önderinin yardımıyla var. Haykır ismini. Duysun sesini tüm dünya. Onun ismi Gazi Mustafa Kemal Atatürk” dediği o konuşmasının hikayesini şöyleki anlattı: “Çerkezköy’de ulusal bayramlarda bir heyecan yakaladık. 19 Mayıslar, 30 Ağustoslar, 29 Ekimler bir coşku içerisinde geçmeye başladı. O manzaralar de 2018 yılına ilişkin. bir daha bir 29 Ekim akşamıydı, bununla birlikte Çerkezköy’ün kurtuluş günüydü. O heyecanla, coşkuyla içimizden gelenleri paylaştık.” Batuhan SERİM (SÖZCÜ)
Ulu Lider Mustafa Kemal Atatürk, işgal altındaki bir ülkeyi bağımsızlık meşalesi altında topladı. Parçalanmış ve yokluk ortasındaki bir imparatorluktan, tüm dünyanın hürmet duyduğu, çağının ilerisinde bir devlet kurdu. Tarihi bir daha yazdı. Onun en büyük ihtilali ve yapıtı ise “Cumhuriyet” oldu. Cumhuriyet’e giden yol ise zorluklarla doluydu.
ZAFERLERLE TAÇLANDI
Anadolu işgal altındaydı. Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a adım attı, kurtuluş ateşini yaktı. Zafer üstüne zafer kazandı. Bir yandan da Cumhuriyet’e giden yolun taşlarını döşedi. Atatürk, Ulusal Gayret boyunca Cumhuriyet’in altyapısını hazırladı. Nutuk’taki tabiriyle Ulusal Uğraş kazanılana kadar Cumhuriyet’i “vicdanında ulusal bir sır” olarak sakladı. Cumhuriyet’in ilanı için birinci adım ise 23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılışı oldu. Yeni bir anayasa hazırlandı. 1923’te ise sıra; Cumhuriyet’in ilan edilmesine gelmişti.
CUMHURİYET MÜJDESİ!
Tarih: 28 Ekim 1923…
Devlet, bir hükümet kriziyle karşı karşıyaydı. Mustafa Kemal; İsmet İnönü, Kazım Özalp, Fethi Okyar, Ruşen Eşref Ünaydın, Fuat Bulca, Kemalettin Sami ve Halit Karsıalan’ı Çankaya Köşkü’nde yemeğe davet etti. Atatürk, o geceyi şöyleki anlattı: “Yemek sırasında ‘Efendiler! Yarın Cumhuriyet’i ilan edeceğiz’ dedim. Yemeği bıraktık. O dakikadan itibaren nasıl hareket edileceği konusunda kısa bir program yaparak arkadaşları nazaranvlendirdim.”
Kağıt kalem İsmet İnönü’nün elindeydi. Atatürk, metnin birinci unsuruna şunu yazdırdı: “Türkiye Devleti’nin hükümet formu Cumhuriyet’tir.” Cumhuriyet’in ilanına artık saatler vardı.
MİLLETE SESLENDİ: DAİMA BİRLİKTE İLERİYE GİDECEĞİZ 29 Ekim günü Cumhurbaşkanı seçilen Atatürk, “Daima milletin sevgi ve itimadına dayanarak daima bir arada ileri gideceğiz” dedi.
YAŞASIN NİDALARI
Tarih: 29 Ekim 1923…
Meclis, saat 18.00’de toplandı.
Genel Konsey sıralarında 158 milletvekili vardı. İnönü, Meclis’e anayasanın birinci hususunun değiştirilmesi teklifini sundu. İnönü,
“Millet hakimiyeti fiili olarak eline almıştır. bu biçimde bunu hukuksal olarak lisana getirmekten niye çekiniyoruz?” diye seslendi. Teklif oy birliğiyle kabul edildi. Bütün milletvekilleri ayağa kalktı, üç defa “Yaşasın Cumhuriyet” diye bağırdı…
ALKIŞLAR SALONU İNLETTİ
Saat 20.45’te Cumhuriyet ilan edilmişti. Sıra birinci Cumhurbaşkanı’nı seçmeye gelmişti. Kapalı oylama yapıldı. Aslında aday da yoktu. Oturuma katılan 158 milletvekilinin aklında tek bir isim vardı: Ulu Lider Mustafa Kemal Atatürk… Oylama daha sonrası, Atatürk 158 oyla Cumhurbaşkanı seçildi. Alkışlar içinde kürsüye çıkan Atatürk, şu konuşmayı yaptı:
“Daima milletin sevgi ve itimadına dayanarak daima bir arada ileri gideceğiz. Türkiye Cumhuriyeti keyifli, başarılı ve galip olacaktır.”
Dualar okundu, oturum bitmiş oldu…
MİLLETİN BÜYÜK COŞKUSU
Saat 22.00 olmuştu… Meclis’in önünde toplanan vatandaşlar Mustafa Kemal’i büyük sevgi gösterisiyle karşıladı. Yurdun dört bir yanında 101 pare top atışı yapıldı. Bağımsızlığın simgesi Cumhuriyet, milletin en büyük bayramı oldu. Tüm unutturma uğraşlarına ve kısıtlamalara karşın 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı her yıl artan bir coşkuyla kutlandı ve kutlanacak.
Atatürk, Gençliğe Hitabe’de Türk gençlerine şöyleki seslendi;
“Ey Türk gençliği! Birinci vazifen; Türk istiklalini, Türk cumhuriyetini, ebediyen koruma ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegane temeli budur. Bu temel, senin en değerli hazinendir. İstikbalde dahi seni bu haziniçin yoksun etmek isteyecek dahili ve harici bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklal ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, göreve atılmak için ortasında bulunacağın vaziyetin imkan ve şeraitini düşünmeyeceksin. Bu imkan ve şerait, epey namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklal ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere, memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar, gaflet ve dalalet ve hatta hıyanet ortasında bulunabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri, şahsî menfaatlerini müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakruzaruret ortasında harap ve bitap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evladı! İşte, bu ahval ve şerait ortasında dahi vazifen, Türk istiklal ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur.”
HALK BAYRAMINA SAHİP ÇIKTI Cumhuriyet’in ilan edildiği 29 Ekim günü başlayan kutlamalar iki gün sürdü. Tüm kutlamaları halk organize etti. 29 Ekim günü, 1925 yılında çıkarılan kanunla ulusal bayram ilan edildi.
ATATÜRK CUMHURİYETİ ANLATIYOR
■ Çağdaş bir Cumhuriyet kurmak demek, milletin insanca yaşamasını bilmesi, insanca yaşamanın neye bağlı olduğunu öğrenmesi demektir. (1931)
■ Benim naçiz bedenim bir gün elbette toprak olacaktır; lakin Türkiye Cumhuriyeti sonsuza dek yaşayacaktır. (1926)
■ Az vakitte fazlaca büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir. (1933)
■ Cumhuriyet, Türk Milleti’nin refah ve yükselmesi yolunda asırların görmediği başarılara erişti. Asla kuşku yoktur ki Cumhuriyet’in gelecek evlatları, bizden daha fazlaca refaha kavuşmuş ve bahtiyar olacaklardır. (1933)
Tekirdağ‘da Çerkezköy Belediye Lideri Vahap Akay’ın 29 Ekim 2018’de yaptığı Cumhuriyet Bayramı konuşmanın görüntüsü TV’lerde yayınladı. Toplumsal medyada büyük ilgi gördü. Akay, “Cumhuriyet’in var ise, o Başkomutan’ın, o büyük önderinin yardımıyla var. Haykır ismini. Duysun sesini tüm dünya. Onun ismi Gazi Mustafa Kemal Atatürk” dediği o konuşmasının hikayesini şöyleki anlattı: “Çerkezköy’de ulusal bayramlarda bir heyecan yakaladık. 19 Mayıslar, 30 Ağustoslar, 29 Ekimler bir coşku içerisinde geçmeye başladı. O manzaralar de 2018 yılına ilişkin. bir daha bir 29 Ekim akşamıydı, bununla birlikte Çerkezköy’ün kurtuluş günüydü. O heyecanla, coşkuyla içimizden gelenleri paylaştık.” Batuhan SERİM (SÖZCÜ)