Başkanlık sisteminde borçlar katlandı Türkiye’de 16 Temmuz 2017 referandumuyla kabul edilen başkanlık sistemine 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan genel seçim ile birlikte geçilmişti. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak bilinen bu idare biçimine geçilmesinin akabinde Türkiye’nin merkezi idare borçları da önemli ölçüde arttı. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Temmuz 2021 Merkezi İdare Borç İstatistikleri’ni yayımladı.
ULUSAL GELİRİN YÜZDE 40’I
Buna bakılırsa, merkezi idare borç stoku temmuz ayında 2 trilyon 32 milyar TL oldu. Bu sayı, ulusal gelirin yaklaşık yüzde 40’ına denk geliyor. Toplam borç stoku, son bir yılda yüzde 18.1, 2020 sonuna nazaran yüzde 12.1 artış kaydetti. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin uygulandığı 2018’den 2021’e, yani son 3 yılda biriken borç ise 1 trilyon 62 milyar lira (yüzde 109 artış) oldu.
İç borçta döviz ve altın hissesi süratle arttı
Temmuz 2021 prestijiyle borç stokunun 869.7 milyar lira fiyatındaki kısmı Türk Lirası, 1 trilyon 162.6 milyar lira fiyatındaki kısmı ise döviz cinsi borçlardan oluştu. Merkezi idare borç stoku ortasında döviz ve altın cinsi borcun hissesi ise temmuzda yüzde 57 oldu. Bu oran haziranda yüzde 58.3’lük orana ulaşarak tepeyi görmüştü. İç borç stoku son 3 yılda yüzde 105 arttı ve bu borç stokunda döviz ve altın cinsi borçlanmaya sürat verilmesi de başka bir kırılganlık yarattı. Temmuzda 1 trilyon 152 milyar 352 milyon liraya ulaşan iç borç stokunun, 281 milyar 659 milyon lira (33.4 milyar dolar) ile yüzde 24.4’ünü döviz ve altın cinsinden iç borçlanma oluşturdu.
ULUSAL GELİRİN YÜZDE 40’I
Buna bakılırsa, merkezi idare borç stoku temmuz ayında 2 trilyon 32 milyar TL oldu. Bu sayı, ulusal gelirin yaklaşık yüzde 40’ına denk geliyor. Toplam borç stoku, son bir yılda yüzde 18.1, 2020 sonuna nazaran yüzde 12.1 artış kaydetti. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin uygulandığı 2018’den 2021’e, yani son 3 yılda biriken borç ise 1 trilyon 62 milyar lira (yüzde 109 artış) oldu.
İç borçta döviz ve altın hissesi süratle arttı
Temmuz 2021 prestijiyle borç stokunun 869.7 milyar lira fiyatındaki kısmı Türk Lirası, 1 trilyon 162.6 milyar lira fiyatındaki kısmı ise döviz cinsi borçlardan oluştu. Merkezi idare borç stoku ortasında döviz ve altın cinsi borcun hissesi ise temmuzda yüzde 57 oldu. Bu oran haziranda yüzde 58.3’lük orana ulaşarak tepeyi görmüştü. İç borç stoku son 3 yılda yüzde 105 arttı ve bu borç stokunda döviz ve altın cinsi borçlanmaya sürat verilmesi de başka bir kırılganlık yarattı. Temmuzda 1 trilyon 152 milyar 352 milyon liraya ulaşan iç borç stokunun, 281 milyar 659 milyon lira (33.4 milyar dolar) ile yüzde 24.4’ünü döviz ve altın cinsinden iç borçlanma oluşturdu.