- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Beyin riskli ortamlarda nasıl karar veriyor Son günlerde dünya çapında ilgi bakılırsan ve en epeyce izlenen diziler içinde yer alan Squid Game isimli dizide beynin karar alma süreçlerine ait kıymetli ayrıntılar dikkat çekiyor. Kumar bağımlılığı üzere bağımlılıklarda riskli davranışların hem niye hem sonuç olduğunu kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Beyindeki risk tahlili yapan bölgenin farklı çalışması, beynin karar verme bölgesinin etkilenmesi kumara niye olabilir. Riskli davranışlar da bununla birlikte beyinde kimyasal değişimler yapar.” dedi. Prof. Dr. Gül Eryılmaz, risk altındayken beynin rasyonel olmayan duygusal kararlar verdiğine dikkat çekerek “Beyin kararlarını mantıkla değil, hisler aracılığı ile almaktadır.” diye konuştu.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Gül Eryılmaz, son günlerde en hayli konuşulan dizilerden biri olan Güney Kore üretimi Squid Game ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Prof. Dr. Gül Eryılmaz, tüm dünyada ilgiyle izlenen ve şiddet sahneleriyle gündeme gelen dizinin bağımlılık, beynin karar verme süreçleri, riskli ortamlarda karar verme üzere bir epey mevzuya değindiğini söylemiş oldu.
Riskli ortamlarda karar vermek
Dizinin beynin karar verme sürecinin nelerden etkilendiğini özetlediğini belirten Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Bağımlılık sahnesi ile başlayan dizinin devamında kahraman daima riskli ortamlarda karar vermek zorunda kalıyor. Dizi, kahramanın masumane başlayan çocukluk devri oyunları ile başlıyor. Güney Kore’de oyun bağımlılığı fazlaca fazladır. Kahramanın erişkinlik periyodunda yıkıcı bir bağımlılığa yakalandığını ilerleyen dakikalarda kumar bahis bağımlılığı ile anlıyoruz.” dedi.
Karar verme bölgesinin etkilenmesi kumar oynamaya niye olabilir
Kumar bağımlılığı üzere bağımlılıklarda riskli davranışların hem niye hem sonuç olduğunu kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Beyindeki risk tahlili yapan bölgenin farklı çalışması, beynin karar verme bölgesinin etkilenmesi kumara niye olabilir. Riskli davranışlar da beraberinde beyinde kimyasal değişimler yapar. Örneğin maymunlarda yapılan bir çalışmada kalp suratını artırdıklarında beyinde karar verme merkezinin bozulduğu ortaya çıkmıştır. Yani davranışlarımız da beyinde izler bırakır.” dedi.
Riskli davranışlara yatkın şahıslar oyun için seçiliyor
Kelam konusu dizide kahramanın ölümcül oyuna dahil olmasının, riskli davranışlara yatkın olduğunun göstergesi sayılabileceğini kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Dizide oyun için aşikâr şahısların seçilmiş olması rastlantısal olmaması gerekir. Öteki seçilenlere de bakıldığında toplumsal, ekonomik ve şahsi sıkıntılarının olduğu görülmektedir. esasen sinemanın birinci sahnesi de bahis oyunu ile başlamaktadır. Kişinin annesini kandırması, akabinde kumar oynaması ve ömründe problemler olması seçilmesi için kriter olabilir.” dedi.
Beyin rasyonel olmayan duygusal kararlar verir
Beynin riskli davranış sonucunı niye aldığını da pahalandıran Prof. Dr. Gül Eryılmaz, şunları söylemiş oldu: “Öncelikle beyin nasıl karar veriyor? Gün ortasında bir epeyce karar alıyoruz. En sıradaninden bugün ne yesemden başlayarak en karmaşığına kadar yani ‘Evleneceğim lakin yanlışsız kişi mi, mesken alsam borca girsem mi üzere bir hayli karar alıyoruz. Beyin daima karar almak zorunda kalmaktadır. Yapılan birden fazla çalışmada kararlarımızın zekamızla ilgisi olmadığıdır.
Risk altında duygusal kararlar alınıyor
Ne kadar bilgimiz olursa olsun ya da ne kadar zeki olursak olalım karar verme beyinde iddiamızdan farklı işlemektedir. Örneğin beyinde bir çekirdek olan amigdala tıpkı bir elinde sopası olan anne ya da öğretmen üzere ‘Riskli, riskli yapma’ der ve endişe üretir. Hipokampus bölgesi olan genel bellek bölgesi ise daha evvel edilnilmiş ayrıntıları ortaya serer. Lakin süreç daha bitmedi. Beyin ana komuta merkezi, bu ayrıntıları kıymetlendirir ve tümü ile rasyonel olmayan duygusal kararlar verir. Mantık görünürde olsa da etkisizdir. Yani bir klinikte uzun mühlet kız çocuğu doğmadıysa artık doğacak olan çocuğun kız olma mümkünlüğünü beyin yüzde 50’den çok zanneder. halbuki mümkünlük birebirdir. Risk altında iken bu süreçlerin tümü ile duygusal yani ödül ve ceza sistemi üzere işlediği söylenebilir. Mantıktan bağımsız ödül var ise karar diğer, ceza ya da ıstırap var ise karar öbür alınabilir.”
Beyin nasıl karar verir?
Bu dizide beynin karar alma süreçlerini izlediğimizi kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Beynin amigdala bölgesl yapma der, hipokampus olabilir mi der, orbitofrontal mükafata bakar ve sonuçta kararlarımız duygusaldır. Rasyonel değildir.” diye konuştu.
Prof. Dr. Gül Eryılmaz, beynin duygusal biçimde karar verdiğini destekleyen psikolog Daniel Kahneman’ın da 2002 Nobel İktisat Mükafatı aldığını kaydetti.
Beyin kararlarını hisler aracılığıyla alıyor
Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Beyin olağanda de kararlarını mantıkla değil, hisler aracılığı ile almaktadır. bununla birlikte da bedenimizdeki terleme çarpıntı üzere belirtiler de sonucumızı etkilemektedir. Somatik belirteç hipozi denilen bu yolla vücut de zihni etkilemektedir. Uykusuzluk, kimi kimyasalların kullanması vs bu sonucu etkileyecektir.” dedi.
Beynin riskli kararlar alması bir sıhhat sorunu işareti olabilir mi?
Birtakım bireylerin daha az riskli kararlar alırken kimilerinin ise daha riskli kararlar almaya yatkın beyin yapıları olduğunu kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Özellikle bağımlılık yapan unsurların ya da kumar üzere bağımlılık yapan davranışların devamı kelam konusu olduğunda beyinde kimyasal değişimler ortaya çıkmaktadır. Bu değişimlerin kararı da daha riskli kararlar alınmasına niye olmaktadır. Sağlılıklı olmak ya da olmamak buralarda başlamaktadır. Bu manada tedaviye gereksinim vardır.” dedi.
Prof. Dr. Gül Eryılmaz, beyin incelenmesi daha sonrası bireye has tedaviler olduğunu kaydederek “Psikoterapiler ya da psikiyatrik tedaviler uygun olaylarda planlanabilir. Kognitif rehabilitasyon denilen bilgisayar arayüzlü tedavilerde de hem sorun tespiti birebir vakitte tedavi uygulanabilmektedir.” diye konuştu.
Ahlaki davranışlar da beynin bir eseridir
Squid Game dizisinde şahısların ödül için alabilecekleri riskin ne derece yüksek olduğunun görüldüğünü kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Bu dizide bir insanın ödül için ne kadar risk alabileceğini izleyebiliriz. bununla birlikte insan davranışları ahlaki istikametten de tartışılabilir. Bir yandan bu dizide kimi sahnelerde ahlaki etik davranışların hududunu ve ortaya konulma formunu de görüyoruz. Akla şu biçimde bir soru geliyor: Dış şartlar insanın âlâ insan olmasını, ahlaki davranışını tesirler mi? Etkilerse ne kadar tesirler? Ahlaki davranışlar da insan beyninin bir eseridir ve beyin bu mevzuda hasta ya da değildir. İş bu biçimdeyse ahlaki davranmayan kişlerin beyni hasta diyebilir miyiz ? Bunu dersek yapılan olumsuz davranışın sorumlusu olur mu ?” diye konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Gül Eryılmaz, son günlerde en hayli konuşulan dizilerden biri olan Güney Kore üretimi Squid Game ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Prof. Dr. Gül Eryılmaz, tüm dünyada ilgiyle izlenen ve şiddet sahneleriyle gündeme gelen dizinin bağımlılık, beynin karar verme süreçleri, riskli ortamlarda karar verme üzere bir epey mevzuya değindiğini söylemiş oldu.
Riskli ortamlarda karar vermek
Dizinin beynin karar verme sürecinin nelerden etkilendiğini özetlediğini belirten Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Bağımlılık sahnesi ile başlayan dizinin devamında kahraman daima riskli ortamlarda karar vermek zorunda kalıyor. Dizi, kahramanın masumane başlayan çocukluk devri oyunları ile başlıyor. Güney Kore’de oyun bağımlılığı fazlaca fazladır. Kahramanın erişkinlik periyodunda yıkıcı bir bağımlılığa yakalandığını ilerleyen dakikalarda kumar bahis bağımlılığı ile anlıyoruz.” dedi.
Karar verme bölgesinin etkilenmesi kumar oynamaya niye olabilir
Kumar bağımlılığı üzere bağımlılıklarda riskli davranışların hem niye hem sonuç olduğunu kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Beyindeki risk tahlili yapan bölgenin farklı çalışması, beynin karar verme bölgesinin etkilenmesi kumara niye olabilir. Riskli davranışlar da beraberinde beyinde kimyasal değişimler yapar. Örneğin maymunlarda yapılan bir çalışmada kalp suratını artırdıklarında beyinde karar verme merkezinin bozulduğu ortaya çıkmıştır. Yani davranışlarımız da beyinde izler bırakır.” dedi.
Riskli davranışlara yatkın şahıslar oyun için seçiliyor
Kelam konusu dizide kahramanın ölümcül oyuna dahil olmasının, riskli davranışlara yatkın olduğunun göstergesi sayılabileceğini kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Dizide oyun için aşikâr şahısların seçilmiş olması rastlantısal olmaması gerekir. Öteki seçilenlere de bakıldığında toplumsal, ekonomik ve şahsi sıkıntılarının olduğu görülmektedir. esasen sinemanın birinci sahnesi de bahis oyunu ile başlamaktadır. Kişinin annesini kandırması, akabinde kumar oynaması ve ömründe problemler olması seçilmesi için kriter olabilir.” dedi.
Beyin rasyonel olmayan duygusal kararlar verir
Beynin riskli davranış sonucunı niye aldığını da pahalandıran Prof. Dr. Gül Eryılmaz, şunları söylemiş oldu: “Öncelikle beyin nasıl karar veriyor? Gün ortasında bir epeyce karar alıyoruz. En sıradaninden bugün ne yesemden başlayarak en karmaşığına kadar yani ‘Evleneceğim lakin yanlışsız kişi mi, mesken alsam borca girsem mi üzere bir hayli karar alıyoruz. Beyin daima karar almak zorunda kalmaktadır. Yapılan birden fazla çalışmada kararlarımızın zekamızla ilgisi olmadığıdır.
Risk altında duygusal kararlar alınıyor
Ne kadar bilgimiz olursa olsun ya da ne kadar zeki olursak olalım karar verme beyinde iddiamızdan farklı işlemektedir. Örneğin beyinde bir çekirdek olan amigdala tıpkı bir elinde sopası olan anne ya da öğretmen üzere ‘Riskli, riskli yapma’ der ve endişe üretir. Hipokampus bölgesi olan genel bellek bölgesi ise daha evvel edilnilmiş ayrıntıları ortaya serer. Lakin süreç daha bitmedi. Beyin ana komuta merkezi, bu ayrıntıları kıymetlendirir ve tümü ile rasyonel olmayan duygusal kararlar verir. Mantık görünürde olsa da etkisizdir. Yani bir klinikte uzun mühlet kız çocuğu doğmadıysa artık doğacak olan çocuğun kız olma mümkünlüğünü beyin yüzde 50’den çok zanneder. halbuki mümkünlük birebirdir. Risk altında iken bu süreçlerin tümü ile duygusal yani ödül ve ceza sistemi üzere işlediği söylenebilir. Mantıktan bağımsız ödül var ise karar diğer, ceza ya da ıstırap var ise karar öbür alınabilir.”
Beyin nasıl karar verir?
Bu dizide beynin karar alma süreçlerini izlediğimizi kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Beynin amigdala bölgesl yapma der, hipokampus olabilir mi der, orbitofrontal mükafata bakar ve sonuçta kararlarımız duygusaldır. Rasyonel değildir.” diye konuştu.
Prof. Dr. Gül Eryılmaz, beynin duygusal biçimde karar verdiğini destekleyen psikolog Daniel Kahneman’ın da 2002 Nobel İktisat Mükafatı aldığını kaydetti.
Beyin kararlarını hisler aracılığıyla alıyor
Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Beyin olağanda de kararlarını mantıkla değil, hisler aracılığı ile almaktadır. bununla birlikte da bedenimizdeki terleme çarpıntı üzere belirtiler de sonucumızı etkilemektedir. Somatik belirteç hipozi denilen bu yolla vücut de zihni etkilemektedir. Uykusuzluk, kimi kimyasalların kullanması vs bu sonucu etkileyecektir.” dedi.
Beynin riskli kararlar alması bir sıhhat sorunu işareti olabilir mi?
Birtakım bireylerin daha az riskli kararlar alırken kimilerinin ise daha riskli kararlar almaya yatkın beyin yapıları olduğunu kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Özellikle bağımlılık yapan unsurların ya da kumar üzere bağımlılık yapan davranışların devamı kelam konusu olduğunda beyinde kimyasal değişimler ortaya çıkmaktadır. Bu değişimlerin kararı da daha riskli kararlar alınmasına niye olmaktadır. Sağlılıklı olmak ya da olmamak buralarda başlamaktadır. Bu manada tedaviye gereksinim vardır.” dedi.
Prof. Dr. Gül Eryılmaz, beyin incelenmesi daha sonrası bireye has tedaviler olduğunu kaydederek “Psikoterapiler ya da psikiyatrik tedaviler uygun olaylarda planlanabilir. Kognitif rehabilitasyon denilen bilgisayar arayüzlü tedavilerde de hem sorun tespiti birebir vakitte tedavi uygulanabilmektedir.” diye konuştu.
Ahlaki davranışlar da beynin bir eseridir
Squid Game dizisinde şahısların ödül için alabilecekleri riskin ne derece yüksek olduğunun görüldüğünü kaydeden Prof. Dr. Gül Eryılmaz, “Bu dizide bir insanın ödül için ne kadar risk alabileceğini izleyebiliriz. bununla birlikte insan davranışları ahlaki istikametten de tartışılabilir. Bir yandan bu dizide kimi sahnelerde ahlaki etik davranışların hududunu ve ortaya konulma formunu de görüyoruz. Akla şu biçimde bir soru geliyor: Dış şartlar insanın âlâ insan olmasını, ahlaki davranışını tesirler mi? Etkilerse ne kadar tesirler? Ahlaki davranışlar da insan beyninin bir eseridir ve beyin bu mevzuda hasta ya da değildir. İş bu biçimdeyse ahlaki davranmayan kişlerin beyni hasta diyebilir miyiz ? Bunu dersek yapılan olumsuz davranışın sorumlusu olur mu ?” diye konuştu.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı