KesikÇayır
New member
- Katılım
- 26 Mar 2021
- Mesajlar
- 1,744
- Puanları
- 0
Bozkurt’ta Ezine Çayı’nın yatağı, selde 40 metre genişledi Batı Karadeniz’de tesirli olan sağanak yağış daha sonrası Kastamonu, Sinop ve Bartın’da sel felaketi yaşandı.
Selden en epeyce etkilenen Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde, 62 kişi ömrünü kaybetti.
Bölgede incelemelerde bulunan Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Havza İdaresi Ana Bilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Miraç Aydın, AA muhabirine, Ezine Çayı’nın büyük bir havzası olduğunu söylemiş oldu.
“EZİNE ÇAYI EĞİMLİ BİR ARAZİ, BU DA SELİN ŞİDDETİNİ ARTIRIYOR”
Çayın havzasının yaklaşık 376 kilometrekarelik bir alana sahip olduğuna işaret eden Aydın, “gayet eğimli bir arazi. Eğimli alanlar daha fazla yüzeysel akışa niçiniyet vererek, derelere daha epeyce malzemenin taşınmasına niye oluyor. Bu da selin şiddetini artırıyor.” dedi.
“YAĞIŞLAR ESKİSİ ÜZERE SİSTEMLİ DEĞİL, ORTALAMANIN 2-3 KATI”
İklim değişikliğinin son vakit içinderda kendini daha fazlaca hissettirdiğine dikkati çeken Aydın, şöyleki devam etti:
“Yağışlar eskisi üzere sistemli gerçekleşmiyor. Rize’deki, Dereli’deki felaketlerin hepsinde yağışların son 100 yılda gerçekleşmediğini görüyoruz. Ortalamanın 2-3 katı yağışlar olduğunu görüyoruz. Buradaki yağış oranlarına baktığımızda geçmiş yılların epeyce üstünde olduğunu görüyoruz. Geçen sene ağustos ayında metrekareye 40 kilogram yağış düşmüş. Geçmiş 10-15 yıla baktığımızda 40-50 kilogram içinde düştüğünü görüyoruz. Afetin yaşandığı gün burada metrekareye 139 kilogram yağış düşmüş. Havzanın ilerisinde Mamatlar diye bir yer var, burada 450 kilogram bir yağıştan bahsediyoruz. Geniş ve engebeli bir havza olduğu için şiddetli yağış, taş blokları, kaya modüllerini, ağaçları selle bir arada Bozkurt ilçesine getirdi.”
“KÖPRÜLERİN YIKILMASI, TIKANMASI NORMALDİR”
Selden daha sonra gündeme gelen “HES patladı” argümanlarına da değinen Doç. Dr. Aydın, “Şiddetli yağış ve eğimli yerden gelen malzeme niçiniyle köprülerin yıkılması, tıkanması olağandır. HES’in yıkıma niçiniyet verdiği söyleniyor ancak bu epeyce da gerçek bir yaklaşım değil, 376 kilometrelik büyük bir havzadan gelen su ölçüsünden bahsediyoruz. Üst havzadan gelen su önündeki ağaç gereçleri, kaya kütlelerini getirerek önüne ne çıkarsa ziyan vermiş.” tabirlerini kullandı.
“DERE YATAĞI KENARLARINA TAMPON BÖLGELER KURMALIYIZ”
Alınabilecek tedbirlerin altını çizen Aydın, şunları kaydetti:
“İklimden oluşan farklılıkları niçiniyle yağış rejimini değiştirme talihimiz yok. Alacağımız tedbirlerle bunun ziyanını azaltmamız lazım. Geniş perspektiften baktığımızda neredeyse Bozkurt ilçesinin tamamının dere yatağında olduğunu görüyoruz. İlçeyi büsbütün kaldıralım diyemeyiz. İlçe buraya kurulmuş ve maalesef dere yatağının daraltıldığını görüyoruz. Dere yatağı maalesef 30-40 metre kadar daraltılmış. Gelen yağış suları o yatağa sığmadığı için yerleşim yerlerine kanalize olmuş. birlikteinde taş, kaya ve ağaçları getirerek hem mal birebir vakitte can kaybına niye olmuş. Karşı taraftaki bendin yıkılıp dere yatağının 30-40 metre genişleyip içeri girdiğini, bu sebepten de binaların yıkıldığını görüyoruz. Dere yatağının çabucak yakınına bina yapmamamız gerekiyor. Dere yatağının kenarlarına tampon bölgeler kurmalıyız. Bunun büyüklüğü ekolojik koşullara göre belirlenir. Yatağın kenarına bir tampon bölge yapsak, selin şiddeti burada azalırdı. Yatağın kenarı direkt yerleşime açılmamalı, 100 metre olur, 200 metre olur ancak kesinlikle bir tampon bölge lazım.”
“ERKEN İKAZ SİSTEMİ ŞART”
Erken ihtar sistemlerinin koşul olduğunu lisana getiren Aydın, can kaybını azaltmak için erken ikaz sistemlerine gereksinim duyulduğunu bildirdi. Aydın, “Havzanın üstüne düşen yağışı evvelde bilip bunu vatandaşlara bildirmemiz gerekiyor. Bu süreçte vatandaşların tedbirler almaları gerekiyor. Burada bir ikaz yapılmış fakat vaktinde ve epey kâfi olmadığı, vatandaşların da şuurlu hareket edemediği görülüyor. Vatandaşların selin hangi boyutta olacağını anlayamadığı için can kaybının arttığını görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Selden en epeyce etkilenen Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde, 62 kişi ömrünü kaybetti.
Bölgede incelemelerde bulunan Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Havza İdaresi Ana Bilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Miraç Aydın, AA muhabirine, Ezine Çayı’nın büyük bir havzası olduğunu söylemiş oldu.
“EZİNE ÇAYI EĞİMLİ BİR ARAZİ, BU DA SELİN ŞİDDETİNİ ARTIRIYOR”
Çayın havzasının yaklaşık 376 kilometrekarelik bir alana sahip olduğuna işaret eden Aydın, “gayet eğimli bir arazi. Eğimli alanlar daha fazla yüzeysel akışa niçiniyet vererek, derelere daha epeyce malzemenin taşınmasına niye oluyor. Bu da selin şiddetini artırıyor.” dedi.
“YAĞIŞLAR ESKİSİ ÜZERE SİSTEMLİ DEĞİL, ORTALAMANIN 2-3 KATI”
İklim değişikliğinin son vakit içinderda kendini daha fazlaca hissettirdiğine dikkati çeken Aydın, şöyleki devam etti:
“Yağışlar eskisi üzere sistemli gerçekleşmiyor. Rize’deki, Dereli’deki felaketlerin hepsinde yağışların son 100 yılda gerçekleşmediğini görüyoruz. Ortalamanın 2-3 katı yağışlar olduğunu görüyoruz. Buradaki yağış oranlarına baktığımızda geçmiş yılların epeyce üstünde olduğunu görüyoruz. Geçen sene ağustos ayında metrekareye 40 kilogram yağış düşmüş. Geçmiş 10-15 yıla baktığımızda 40-50 kilogram içinde düştüğünü görüyoruz. Afetin yaşandığı gün burada metrekareye 139 kilogram yağış düşmüş. Havzanın ilerisinde Mamatlar diye bir yer var, burada 450 kilogram bir yağıştan bahsediyoruz. Geniş ve engebeli bir havza olduğu için şiddetli yağış, taş blokları, kaya modüllerini, ağaçları selle bir arada Bozkurt ilçesine getirdi.”
“KÖPRÜLERİN YIKILMASI, TIKANMASI NORMALDİR”
Selden daha sonra gündeme gelen “HES patladı” argümanlarına da değinen Doç. Dr. Aydın, “Şiddetli yağış ve eğimli yerden gelen malzeme niçiniyle köprülerin yıkılması, tıkanması olağandır. HES’in yıkıma niçiniyet verdiği söyleniyor ancak bu epeyce da gerçek bir yaklaşım değil, 376 kilometrelik büyük bir havzadan gelen su ölçüsünden bahsediyoruz. Üst havzadan gelen su önündeki ağaç gereçleri, kaya kütlelerini getirerek önüne ne çıkarsa ziyan vermiş.” tabirlerini kullandı.
“DERE YATAĞI KENARLARINA TAMPON BÖLGELER KURMALIYIZ”
Alınabilecek tedbirlerin altını çizen Aydın, şunları kaydetti:
“İklimden oluşan farklılıkları niçiniyle yağış rejimini değiştirme talihimiz yok. Alacağımız tedbirlerle bunun ziyanını azaltmamız lazım. Geniş perspektiften baktığımızda neredeyse Bozkurt ilçesinin tamamının dere yatağında olduğunu görüyoruz. İlçeyi büsbütün kaldıralım diyemeyiz. İlçe buraya kurulmuş ve maalesef dere yatağının daraltıldığını görüyoruz. Dere yatağı maalesef 30-40 metre kadar daraltılmış. Gelen yağış suları o yatağa sığmadığı için yerleşim yerlerine kanalize olmuş. birlikteinde taş, kaya ve ağaçları getirerek hem mal birebir vakitte can kaybına niye olmuş. Karşı taraftaki bendin yıkılıp dere yatağının 30-40 metre genişleyip içeri girdiğini, bu sebepten de binaların yıkıldığını görüyoruz. Dere yatağının çabucak yakınına bina yapmamamız gerekiyor. Dere yatağının kenarlarına tampon bölgeler kurmalıyız. Bunun büyüklüğü ekolojik koşullara göre belirlenir. Yatağın kenarına bir tampon bölge yapsak, selin şiddeti burada azalırdı. Yatağın kenarı direkt yerleşime açılmamalı, 100 metre olur, 200 metre olur ancak kesinlikle bir tampon bölge lazım.”
“ERKEN İKAZ SİSTEMİ ŞART”
Erken ihtar sistemlerinin koşul olduğunu lisana getiren Aydın, can kaybını azaltmak için erken ikaz sistemlerine gereksinim duyulduğunu bildirdi. Aydın, “Havzanın üstüne düşen yağışı evvelde bilip bunu vatandaşlara bildirmemiz gerekiyor. Bu süreçte vatandaşların tedbirler almaları gerekiyor. Burada bir ikaz yapılmış fakat vaktinde ve epey kâfi olmadığı, vatandaşların da şuurlu hareket edemediği görülüyor. Vatandaşların selin hangi boyutta olacağını anlayamadığı için can kaybının arttığını görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.