Bu gidişle marketlerde artırımlı eser bile bulamayız Çiftçi ekime başladı, gübre fiyatları yüzde 230’a varan oranda zamlandı. Çiftçi ekerse ziyan edecek. Ekmezse hem kendisi aç kalacak tıpkı vakitte kentte yaşayan milyonlar.
İktidar neredeyse her gün artan besin fiyatlarını marketlerde yaptığı etiket kontrolleriyle durdurmaya çalışıyor. Müfettişler market market dolaşıp etiket denetim ediyor. Lakin besindeki artırımların asıl sebebi olan girdi fiyatlarındaki olağanüstü artışlara hâlâ deva üretilemedi. Ziraî üretimin en değerli girdileri içinde yer alan gübreye geçen yıldan bu yana yüzde 230’lara varan oranlarda devasa artırımlar geldi. Ekim yapmaktan gözü korkan çiftçi artık kara kara düşünüyor.
ARTIRIM ÜSTÜNE ARTIRIM
Çiftçinin ziraî üretimde kullandığı en kıymetli girdiler içinde yer alan amonyum sülfat gübrenin tonu geçen yıl haziran ayında 940 liraydı. Bugün tıpkı gübre 3 bin 100 liradan satılıyor. Artış oranı yüzde 230. DAP gübresi birebir periyotta yüzde 206 artırımla 2 bin 250 liradan 6 bin 900 liraya, üre gübresi bin 800 liradan 5 bin 500 liraya, 20-20 taban gübresi bin 680 liradan 4 bin 300 liraya fırladı.
Bu artırımlardan daha sonra, aslına bakarsan ateş değerine dönen çiftçinin üretim maliyeti ortasından çıkılmaz bir hal aldı. Örneğin, 100 dönüme geçen yıl buğday eken bir çiftçi tarlasında kullanacağı gübreye ortalama olarak yaklaşık 12 bin lira para ödemişti. Bu yıl birebir buğdayı 100 dönüme ekerse en az 35 bin ila 40 bin lira civarında gübre parası ödemek zorunda kalacak. Çiftçinin yalnızca gübre maliyeti şimdiden 3 kattan fazla arttı. Lakin eserini sattığında eline 3 kattan fazla para geçmeyecek. Üstelik tohum, ilaç, mazot üzere öteki girdilere gelen yüklü artırımlar bu maliyete dahil değil.
DEVLET İTHAL EDİP ÇİFTÇİYE DAĞITSIN
Adana Çiftçiler Birliği Lideri Umut Yanlışsız, değerli gübrenin ziraî üretimi vurmaması için ithalat önerisi getirdi. Gerçek, “Gübreyi devlet direkt kendisi ithal edip Tarım Kredi Kooperatifleri üzerinden çiftçilere dağıtabilir. Bunu yaparken de mesela 6 bin 900 liralık gübre sübvansiyonla çiftçiye 3 bin, 4 bin liraya verilebilir. Aksi biçimde ziraî üretimde büyük kayıp yaşayabiliriz” dedi.
Çiftçi ekse bir kaygı ekmese farklı bir sıkıntı
Bu artırımlardan daha sonra çiftçi tarlasını takım ekmemeyi düşünür hale geldi. Üretici ekerse ziyan etmekten, ekmezse açlıktan korkuyor. Çiftçi tarlasını ekerse ya gübreyi olağan kullanıp tüm ziyanı göze alacak ya da maliyeti düşürmek için daha az gübre kullanma yoluna gidecek. Gübreyi az kullanırsa randıman yüzde 50’ye varan oranda azalacak. Bu da çiftçinin eline daha az eser, daha az para geçmesi demek. Kuraklık daha sonrası artık de kıymetli gübre yüzünden randıman düşerse markette, manavda, pazarda besin bulmak zorlaşacak. Tezgaha düşen az ölçüdeki eser de ateş kıymeti satılacak. Hükümet ise besin ithalatına daha da sürat verip bir daha öteki ülkelerin çiftçilerini desteklemiş olacak.
İktidar neredeyse her gün artan besin fiyatlarını marketlerde yaptığı etiket kontrolleriyle durdurmaya çalışıyor. Müfettişler market market dolaşıp etiket denetim ediyor. Lakin besindeki artırımların asıl sebebi olan girdi fiyatlarındaki olağanüstü artışlara hâlâ deva üretilemedi. Ziraî üretimin en değerli girdileri içinde yer alan gübreye geçen yıldan bu yana yüzde 230’lara varan oranlarda devasa artırımlar geldi. Ekim yapmaktan gözü korkan çiftçi artık kara kara düşünüyor.
ARTIRIM ÜSTÜNE ARTIRIM
Çiftçinin ziraî üretimde kullandığı en kıymetli girdiler içinde yer alan amonyum sülfat gübrenin tonu geçen yıl haziran ayında 940 liraydı. Bugün tıpkı gübre 3 bin 100 liradan satılıyor. Artış oranı yüzde 230. DAP gübresi birebir periyotta yüzde 206 artırımla 2 bin 250 liradan 6 bin 900 liraya, üre gübresi bin 800 liradan 5 bin 500 liraya, 20-20 taban gübresi bin 680 liradan 4 bin 300 liraya fırladı.
Bu artırımlardan daha sonra, aslına bakarsan ateş değerine dönen çiftçinin üretim maliyeti ortasından çıkılmaz bir hal aldı. Örneğin, 100 dönüme geçen yıl buğday eken bir çiftçi tarlasında kullanacağı gübreye ortalama olarak yaklaşık 12 bin lira para ödemişti. Bu yıl birebir buğdayı 100 dönüme ekerse en az 35 bin ila 40 bin lira civarında gübre parası ödemek zorunda kalacak. Çiftçinin yalnızca gübre maliyeti şimdiden 3 kattan fazla arttı. Lakin eserini sattığında eline 3 kattan fazla para geçmeyecek. Üstelik tohum, ilaç, mazot üzere öteki girdilere gelen yüklü artırımlar bu maliyete dahil değil.
DEVLET İTHAL EDİP ÇİFTÇİYE DAĞITSIN
Adana Çiftçiler Birliği Lideri Umut Yanlışsız, değerli gübrenin ziraî üretimi vurmaması için ithalat önerisi getirdi. Gerçek, “Gübreyi devlet direkt kendisi ithal edip Tarım Kredi Kooperatifleri üzerinden çiftçilere dağıtabilir. Bunu yaparken de mesela 6 bin 900 liralık gübre sübvansiyonla çiftçiye 3 bin, 4 bin liraya verilebilir. Aksi biçimde ziraî üretimde büyük kayıp yaşayabiliriz” dedi.
Çiftçi ekse bir kaygı ekmese farklı bir sıkıntı
Bu artırımlardan daha sonra çiftçi tarlasını takım ekmemeyi düşünür hale geldi. Üretici ekerse ziyan etmekten, ekmezse açlıktan korkuyor. Çiftçi tarlasını ekerse ya gübreyi olağan kullanıp tüm ziyanı göze alacak ya da maliyeti düşürmek için daha az gübre kullanma yoluna gidecek. Gübreyi az kullanırsa randıman yüzde 50’ye varan oranda azalacak. Bu da çiftçinin eline daha az eser, daha az para geçmesi demek. Kuraklık daha sonrası artık de kıymetli gübre yüzünden randıman düşerse markette, manavda, pazarda besin bulmak zorlaşacak. Tezgaha düşen az ölçüdeki eser de ateş kıymeti satılacak. Hükümet ise besin ithalatına daha da sürat verip bir daha öteki ülkelerin çiftçilerini desteklemiş olacak.