KesikÇayır
New member
- Katılım
- 26 Mar 2021
- Mesajlar
- 1,744
- Puanları
- 0
Çocuklarda yaz aylarında görülen ishale dikkat Havuz ve deniz döneminin açık olduğu yaz aylarında sıcak havanın da tesirleriyle ishal ve kusmaya bağlı rahatsızlıklar daha sık görülüyor. Bilhassa yaz mevsiminde artış gösteren ishalin, çocukların en sık karşılaştığı sıhhat meselelerinden biri olduğunu lisana getiren Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Zeynel Abidin Taşbaş, besinler aracılığıyla geçen enfeksiyonların ekseriyetle gastroenterit olarak bilindiğini, ishal ve kusma şikayetlerine yol açtığını, bu niçinle yazın başka mevsimlere oranla ishal sıkıntılarının daha sık görüldüğünü kaydetti.
“İSHAL VE KUSMANIN ŞİDDETİNİ GÖZLEMLEYİN”
3 aydan büyük bebekler için bir günde 3-5 seferden daha fazla, sulu ve miktarca daha bol dışkılamanın ishal olarak tanımlandığını aktaran Zeynel Abidin Taşbaş, “3 aydan küçük bebekler için ise; günde 10-12’den çok, miktarca bol, bezden taşacak üzere sulu kaka, ishal olarak tanımlanır. Bez kullanan bebeklerde, bez kakanın suyunu çekebilmektedir. Bu niçinle aileler kakanın ne kadar sulu olduğunu önnazaranmeyebilir. bu biçimde bir durumda çocuk her zamankinden daha sık, peş peşe kaka yapıyorsa, bezi her zamankine bakılırsa daha ağır ise bu ishal olarak kabul edilebilir. Kakada kan ve sümük olması, çocuğun ateşli olması, kusmanın eşlik etmesi durumun aciliyetinin göstergesidir.” dedi.
Yaz aylarında ortaya çıkan bakteriyel enfeksiyonların genelde ateş, kusma, mide bulantısı ve karın ağrısı şikayetleriyle ortaya çıktığını söz eden Taşbaş, “Vücuttaki ateş kimi vakit 39 derecenin de üzerine çıkabilir. bu vakitte çocuklar için asıl tehlikeli olan ishal ve kusmadır. İshal ile birlikte kusma bedende önemli oranda sıvı kaybına yol açmaktadır. Bu niçinle ailelerin, çocuklarındaki ishal ve kusmanın şiddetine dikkat etmesi epey kıymetlidir. İshalin çocuklarda önemli problemlere niye olması ani su ve tuz kaybına bağlıdır. Çocukların bünyesi, su kaybını yetişkinlere bakılırsa daha az tolere edebilir ve suya karşı yetişkinlere göre daha hassastırlar. Bu niçinle çocuklar su kaybından yetişkinlere oranla epeyce daha fazla etkilenmekte ve susuzluğun karşılanmadığı durumlarda önemli sıhhat problemlerine niye olabilmektedir.” biçiminde konuştu.
“ANNE SÜTÜ İSbiçimdeN KORUYOR”
Sıcak havalarda besinlerin daha çabuk bozulması, mikropların daha kolay üreyebilmesi, terleme ile birlikte bedenden ani tuz kaybı yaşanmasının yazın ishal olaylarında artışa niye olduğunu kaydeden Taşbaş, “Bu niçinlere, hijyen şartlarının yetersizliği, atık suların içme yahut paklık sularına karışması da eklenince durum daha da ciddileşebilmektedir. Uzun müddet bekletilmiş besinler, uygun biçimde hazırlanmamış konserveler, yeterli pişirilmemiş besinler, kaynağı aşikâr olmayan içme suları içerisinde mikropları barındırarak ishale niye olabilir. Bunların haricinde bilhassa çocuklarda; barsak enfeksiyonları (virüsler, bakteriler, parazitler ve başka mikroplar), besin zehirlenmesi, diş çıkarma, kimi besinlere karşı hassasiyet (alerji), gereğinden çok meyve ve meyve suyu (özellikle elma ve üzüm) tüketimi ve öteki ishal yapan besinler, antibiyotik tedavisi, üst/alt teneffüs yolu enfeksiyonları, doğuştan metabolik hastalıklar da ishale yol açmaktadır. Küçük çocuklarda ishal bilhassa kusma varlığında büyük su kayıplarına niye olur, kâfi su verilmediği takdirde öldürücü olabilir. Bu yüzden kusması olan çocuklara kucak kucak su içirilmesi gerekir. Ayrıyeten ek olarak yağsız çorba, pirinç suyu ve seyreltilmiş sütle hazırlanmış muhallebi, ayran, elma suyu üzere sıvılar susuzluğu önlemek, beraberinde kalori muhtaçlığını karşılamak için verilebilir. Mümkün olduğunca bebeklere anne sütü verilmelidir. Anne sütü isbiçimden koruyan değerli bir besin deposudur. Hasta olduğu vakit anne sütü alan bebekler daha çabuk güzelleşir. Altı aylıktan küçük ve çabucak hemen ek besine başlanmamış bebeklerde emzirme sıklaştırılır. Bebek aldığı takdirde aralıklı kaynatılmış ılık su verilebilir.” sözlerini kullandı.
“İLAÇLA İSHAL KESİLMEMELİ”
Çok âlâ paklık yapmanın, dışkıdan güzel arınmanın, elleri akan suyun altında sabunla en az 2 dakika yıkamanın rota virüsünü önlemek için değerli olduğunu hatırlatan Taşbaş, “İshal kesici ilaçlar ile ishalin durdurulmaması gerekmektedir. Zira bedendeki toksin ve zehir bağırsaklar vasıtasıyla dışarı atılır. Şayet ilaçlar ile ishal durdurulursa bakteri, toksin bedende olağandan daha fazla kalır ve kana karışıp bedene ziyan verebilir. İshalin diyeti yoktur. İshal olan çocuğun canı ne istiyorsa o verilmelidir. aslına bakarsan iştahsız olacağı için yağlı ve şekerli besinlerin verilmemesi gerekir. Genel olarak halk içinde bilinen patates püresi, yoğurt, peynir, pirinç lapası gerçek besinlerdir fakat bunların yanında bedeninin muhtaçlığı olan enerjiyi alabilmesi için istediği besinler de verilmelidir. Kimi anneler ağızdan su verilmesinin sakıncalı olduğuna inanıp çocuklara su içirmezler. halbuki, içebildiği kadar; az az, sık sık su verilmesi su kaybının önlenmesi açısından kıymetlidir. Gazlı ve şekerli içeceklerin ishale faydalı olduğuna inanılır. Bu fikir büsbütün yanlıştır. Şeker oranı yüksek içecekler bağırsaklardan su kaybını artırmaktadır. Bedeninin gereksiniminden fazla su vermek de çocuğun sıhhatine ziyan verebilir. Çok su verilmesi çocuğun midesinin bulanmasına ve kusmasına niye olabilir. Kusma ile mideden su ve tuz kaybı yaşanabilir.” dedi.
Rota virüs aşısına da değinen Taşbaş, “Rota virüsü oda sıcaklığında yaşayabilen en bulaşıcı mikroplardan biridir. Tüm ishallerin yüzde 60’ı rota virüsünden kaynaklanmaktadır. Birinci 2 yaşa, hastaneye yatmayı gerektirecek kadar ağır ishallerin yüzde 80’i de rota virüsü kaynaklıdır. Rota virüs aşısı ishal niçiniyle hastaneye yatmaları önlemede değerli bir korunma biçimidir.” diye konuştu.
“İSHAL VE KUSMANIN ŞİDDETİNİ GÖZLEMLEYİN”
3 aydan büyük bebekler için bir günde 3-5 seferden daha fazla, sulu ve miktarca daha bol dışkılamanın ishal olarak tanımlandığını aktaran Zeynel Abidin Taşbaş, “3 aydan küçük bebekler için ise; günde 10-12’den çok, miktarca bol, bezden taşacak üzere sulu kaka, ishal olarak tanımlanır. Bez kullanan bebeklerde, bez kakanın suyunu çekebilmektedir. Bu niçinle aileler kakanın ne kadar sulu olduğunu önnazaranmeyebilir. bu biçimde bir durumda çocuk her zamankinden daha sık, peş peşe kaka yapıyorsa, bezi her zamankine bakılırsa daha ağır ise bu ishal olarak kabul edilebilir. Kakada kan ve sümük olması, çocuğun ateşli olması, kusmanın eşlik etmesi durumun aciliyetinin göstergesidir.” dedi.
Yaz aylarında ortaya çıkan bakteriyel enfeksiyonların genelde ateş, kusma, mide bulantısı ve karın ağrısı şikayetleriyle ortaya çıktığını söz eden Taşbaş, “Vücuttaki ateş kimi vakit 39 derecenin de üzerine çıkabilir. bu vakitte çocuklar için asıl tehlikeli olan ishal ve kusmadır. İshal ile birlikte kusma bedende önemli oranda sıvı kaybına yol açmaktadır. Bu niçinle ailelerin, çocuklarındaki ishal ve kusmanın şiddetine dikkat etmesi epey kıymetlidir. İshalin çocuklarda önemli problemlere niye olması ani su ve tuz kaybına bağlıdır. Çocukların bünyesi, su kaybını yetişkinlere bakılırsa daha az tolere edebilir ve suya karşı yetişkinlere göre daha hassastırlar. Bu niçinle çocuklar su kaybından yetişkinlere oranla epeyce daha fazla etkilenmekte ve susuzluğun karşılanmadığı durumlarda önemli sıhhat problemlerine niye olabilmektedir.” biçiminde konuştu.
“ANNE SÜTÜ İSbiçimdeN KORUYOR”
Sıcak havalarda besinlerin daha çabuk bozulması, mikropların daha kolay üreyebilmesi, terleme ile birlikte bedenden ani tuz kaybı yaşanmasının yazın ishal olaylarında artışa niye olduğunu kaydeden Taşbaş, “Bu niçinlere, hijyen şartlarının yetersizliği, atık suların içme yahut paklık sularına karışması da eklenince durum daha da ciddileşebilmektedir. Uzun müddet bekletilmiş besinler, uygun biçimde hazırlanmamış konserveler, yeterli pişirilmemiş besinler, kaynağı aşikâr olmayan içme suları içerisinde mikropları barındırarak ishale niye olabilir. Bunların haricinde bilhassa çocuklarda; barsak enfeksiyonları (virüsler, bakteriler, parazitler ve başka mikroplar), besin zehirlenmesi, diş çıkarma, kimi besinlere karşı hassasiyet (alerji), gereğinden çok meyve ve meyve suyu (özellikle elma ve üzüm) tüketimi ve öteki ishal yapan besinler, antibiyotik tedavisi, üst/alt teneffüs yolu enfeksiyonları, doğuştan metabolik hastalıklar da ishale yol açmaktadır. Küçük çocuklarda ishal bilhassa kusma varlığında büyük su kayıplarına niye olur, kâfi su verilmediği takdirde öldürücü olabilir. Bu yüzden kusması olan çocuklara kucak kucak su içirilmesi gerekir. Ayrıyeten ek olarak yağsız çorba, pirinç suyu ve seyreltilmiş sütle hazırlanmış muhallebi, ayran, elma suyu üzere sıvılar susuzluğu önlemek, beraberinde kalori muhtaçlığını karşılamak için verilebilir. Mümkün olduğunca bebeklere anne sütü verilmelidir. Anne sütü isbiçimden koruyan değerli bir besin deposudur. Hasta olduğu vakit anne sütü alan bebekler daha çabuk güzelleşir. Altı aylıktan küçük ve çabucak hemen ek besine başlanmamış bebeklerde emzirme sıklaştırılır. Bebek aldığı takdirde aralıklı kaynatılmış ılık su verilebilir.” sözlerini kullandı.
“İLAÇLA İSHAL KESİLMEMELİ”
Çok âlâ paklık yapmanın, dışkıdan güzel arınmanın, elleri akan suyun altında sabunla en az 2 dakika yıkamanın rota virüsünü önlemek için değerli olduğunu hatırlatan Taşbaş, “İshal kesici ilaçlar ile ishalin durdurulmaması gerekmektedir. Zira bedendeki toksin ve zehir bağırsaklar vasıtasıyla dışarı atılır. Şayet ilaçlar ile ishal durdurulursa bakteri, toksin bedende olağandan daha fazla kalır ve kana karışıp bedene ziyan verebilir. İshalin diyeti yoktur. İshal olan çocuğun canı ne istiyorsa o verilmelidir. aslına bakarsan iştahsız olacağı için yağlı ve şekerli besinlerin verilmemesi gerekir. Genel olarak halk içinde bilinen patates püresi, yoğurt, peynir, pirinç lapası gerçek besinlerdir fakat bunların yanında bedeninin muhtaçlığı olan enerjiyi alabilmesi için istediği besinler de verilmelidir. Kimi anneler ağızdan su verilmesinin sakıncalı olduğuna inanıp çocuklara su içirmezler. halbuki, içebildiği kadar; az az, sık sık su verilmesi su kaybının önlenmesi açısından kıymetlidir. Gazlı ve şekerli içeceklerin ishale faydalı olduğuna inanılır. Bu fikir büsbütün yanlıştır. Şeker oranı yüksek içecekler bağırsaklardan su kaybını artırmaktadır. Bedeninin gereksiniminden fazla su vermek de çocuğun sıhhatine ziyan verebilir. Çok su verilmesi çocuğun midesinin bulanmasına ve kusmasına niye olabilir. Kusma ile mideden su ve tuz kaybı yaşanabilir.” dedi.
Rota virüs aşısına da değinen Taşbaş, “Rota virüsü oda sıcaklığında yaşayabilen en bulaşıcı mikroplardan biridir. Tüm ishallerin yüzde 60’ı rota virüsünden kaynaklanmaktadır. Birinci 2 yaşa, hastaneye yatmayı gerektirecek kadar ağır ishallerin yüzde 80’i de rota virüsü kaynaklıdır. Rota virüs aşısı ishal niçiniyle hastaneye yatmaları önlemede değerli bir korunma biçimidir.” diye konuştu.