KesikÇayır
New member
- Katılım
- 26 Mar 2021
- Mesajlar
- 1,744
- Puanları
- 0
Çocukların harf ve sayı takıntısı hiperleksi işareti olabilir Hiperleksi, bir çocuğun erken ve şaşırtan bir biçimde beklenen yeteneklerinin ötesinde okumaya başlaması ve ekseriyetle buna bebeklik periyodunda gelişen, harflere ve sayılara karşı takıntılı bir ilgi duyma halinin de eşlik etmesidir. Semptomları ekseriyetle otizmle karıştırılsa da hiperleksili çocukların yaklaşık yüzde 84’ünde otizm vardır.
Hiperleksi bozukluğunun tanısı hakkında açıklamalarda bulunan Psikiyatrist Samuray Özdemir, tedavi halleri ile ilgili bilgiler paylaştı.
3 FARKLI TIPTA HİPERLEKSİ VAR
Psikiyatrist Dr. Öğr. Üyesi Samuray Özdemir, 3 farklı hiperleksi çeşidi olduğunu ve teşhislerini şöyle deklare etti:
Tip 1 hiperleksi: Bu tip, nörogelişimsel bir bozukluğu/yeti yitimi olmayan çocukların erkenden ve beklenen gelişim seviyelerinin epey üzerinde okumayı öğrenmeleri formunda ortaya çıkar. Tip 1 hiperleksi bir bozukluk olarak kabul edilmediğinden özel bir teşhis yaklaşımı gerekli görülmez.
Tip 2 hiperleksi: Bu tip hiperleksi otizmli çocuklarda görülür. Ekseriyetle sayılara ve harflere takıntılıdırlar, başka oyuncak tiplerine nazaran kitapları ve manyetik harfleri tercih ederler. Ayrıyeten, plakalar ve doğum tarihleri üzere kıymetli sayıları da çoğunlukla hatırlarlar. Bu çocuklar çoklukla, göz temasından ve duygusal yakınlık kurmaktan kaçınma ve duyusal uyaranlara çok hassas olma üzere daha tipik otizm belirtilerine sahiptir. Tip 2 hiperlekside görülen en önemli özellikler çocuğun yaşına göre beklenenin fazlaca üzerinde okuma yeteneğinin olması, sayılar ve harflerle takıntılı bir halde meşguliyet, bilgi kesimlerini yenidenlamak üzere ezbere öğrenme ve başka çeşitli davranış meseleleridir.
Tip 3 Hiperleksi: Tip 2 hiperleksiye benzeri lakin belirtileri vakit içinde azalır ve sonunda da kaybolur. Tip 3 hiperleksisi olan çocuklar dikkat alımlı biçimde okuduğunu manaya eğilimi gösterirler lakin sözel lisan gelişimleri geri kalmış olabilir. Bellek fonksiyonları son derece yüksektir. Otizmli çocukların tersine, tip 3 hiperleksisi olan çocuklar etraflarıyla kolay kolay irtibat kuran, dışa dönük ve duygusal yakınlık gösterebilen çocuklardır. Tip 3 hiperleksiyi teşhis etmek sıkıntı olabilir zira okumaya erken başlamaya ek olarak bu çocuklar, çoklukla bir kadro otizm gibisi özellikler ve davranışlar gösterir. Bunların başında olağanüstü bir ezber yeteneği, duyusal hassasiyet, değişime karşı ağır direnç, fobiler ve dehşetler, sıraya dizme yahut istifleme davranışları, kendilerinden “o” yahut “sen” yahut “ismiyle” bahsetmek halinde zamirleri aksi çevirme gelmektedir. tıpkı vakitte, tip 3 hiperleksili çocuklar ekseriyetle duygusal yakınlık kuran, dışa dönük ve yakın aile üyeleriyle etkileşime giren çocuklardır. Otizm gibisi davranışları vakit içinde azalır ve yaşlarına uygun biçimde fonksiyonellik gösterebilir hale gelirler.
Hiperleksinin toplumdaki yaygınlığı hakkında net bir şey söyleyebilmenin mümkün olmadığını belirten Dr. Özdemir, araştırmalardan elde edilen istatistiklere nazaran şöyle deklare etti: “Otizmli çocukların yaklaşık yüzde 6 ila yüzde 14’ünde hiperleksi vardır. Hiperleksi olan her çocuğun otizmi yoktur. Hiperleksili çocukların yaklaşık yüzde 84’ünde otizm vardır. 54 çocuktan yaklaşık 1’inde otizm spektrum bozukluğu vardır.” dedi.
HİPERLEKSİNİN TEDAVİ YOLU
Dr. Özdemir, hiperleksi hastalığının tedavisi için tip 1 hiperleksili çocuklar için tedavi gerektirmediğini ancak tip 2 ve tip 3 hiperleksili çocuklar ise şu tedavi çeşitlerinden yarar gorebileceklerini belirtti: “Konuşma ve lisan terapisi, hiperleksisi olan çocukların lisan ve toplumsal hünerlerini geliştirmeye yardımcı olabilir. Bu prosedürde çocukların toplumsal etkileşim ve manaya üzere zayıf oldukları taraflarını geliştirmeye ve güzelleştirmeye yardımcı olmak emeliyle gelişmiş okuma yeteneklerinden yararlanılmaktadır. Her çocuğun toplumsal hünerler, üst seviye lisan marifetleri, konuşulan lisanı manaya, yazma ve konuşma üzere kendine has gereksinimlerine odaklanan bireye özel bir tedavi planı vardır.”
Terapistlerin bu marifetler üzerinde çalışmak için kullandıkları kimi stratejiler olduğunu söz eden Özdemir. şunları söylemiş oldu: “Anlamayı desteklemek için görsel yollar, görsel programlar ve vakit çizelgeleri, söz ilgilerini öğretmek için çağrışım oyunları, toplumsal öyküler, niye ve sonuç konusunda iddia yürütme, ebeveynler ve öğretmenler için stratejiler.”
Tedavi hallerinden bir ötekinin uğraş terapileri olduğunu söyleyen Dr. Özdemir, “Bu tedavi yaklaşımı şahsa özeldir lakin terapist ebediyen çocuğun uyku, beslenme, öz bakım, okul faaliyetlerine katılma, toplumsal aktivitelere katılma, yazı yazma ve duyusal uyaranlara uygun biçimde karşılık verme üzere zorluk alanlarında çalışır. Eğitsel yerleştirme süreci tip 2 hiperleksili ve tip 3 hiperleksili çocuklara yaklaşım stratejilerinin temel farklılığını oluşturur. Tip 2 hiperleksili çocuklar, özel eğitim sınıflarından yarar görürler. Çünkü olağan sınıflar onlar için fazlaca fazla uyaran içerdiğinden uygun olmaz ve bu niçinle bire-bir eğitim aldıkları ortamda daha uygun öğrenebilirler. Tip 3 hiperleksili çocuklar ise tipik sınıf ortamında olmaktan daha fazla yarar görürler. Birebir yaşlarındaki sınıf arkadaşlarıyla uygun toplumsal etkileşime girebilmek için sınıf ortamında daha fazla bahta sahip olurlar.” dedi.
Hiperleksi bozukluğunun tanısı hakkında açıklamalarda bulunan Psikiyatrist Samuray Özdemir, tedavi halleri ile ilgili bilgiler paylaştı.
3 FARKLI TIPTA HİPERLEKSİ VAR
Psikiyatrist Dr. Öğr. Üyesi Samuray Özdemir, 3 farklı hiperleksi çeşidi olduğunu ve teşhislerini şöyle deklare etti:
Tip 1 hiperleksi: Bu tip, nörogelişimsel bir bozukluğu/yeti yitimi olmayan çocukların erkenden ve beklenen gelişim seviyelerinin epey üzerinde okumayı öğrenmeleri formunda ortaya çıkar. Tip 1 hiperleksi bir bozukluk olarak kabul edilmediğinden özel bir teşhis yaklaşımı gerekli görülmez.
Tip 2 hiperleksi: Bu tip hiperleksi otizmli çocuklarda görülür. Ekseriyetle sayılara ve harflere takıntılıdırlar, başka oyuncak tiplerine nazaran kitapları ve manyetik harfleri tercih ederler. Ayrıyeten, plakalar ve doğum tarihleri üzere kıymetli sayıları da çoğunlukla hatırlarlar. Bu çocuklar çoklukla, göz temasından ve duygusal yakınlık kurmaktan kaçınma ve duyusal uyaranlara çok hassas olma üzere daha tipik otizm belirtilerine sahiptir. Tip 2 hiperlekside görülen en önemli özellikler çocuğun yaşına göre beklenenin fazlaca üzerinde okuma yeteneğinin olması, sayılar ve harflerle takıntılı bir halde meşguliyet, bilgi kesimlerini yenidenlamak üzere ezbere öğrenme ve başka çeşitli davranış meseleleridir.
Tip 3 Hiperleksi: Tip 2 hiperleksiye benzeri lakin belirtileri vakit içinde azalır ve sonunda da kaybolur. Tip 3 hiperleksisi olan çocuklar dikkat alımlı biçimde okuduğunu manaya eğilimi gösterirler lakin sözel lisan gelişimleri geri kalmış olabilir. Bellek fonksiyonları son derece yüksektir. Otizmli çocukların tersine, tip 3 hiperleksisi olan çocuklar etraflarıyla kolay kolay irtibat kuran, dışa dönük ve duygusal yakınlık gösterebilen çocuklardır. Tip 3 hiperleksiyi teşhis etmek sıkıntı olabilir zira okumaya erken başlamaya ek olarak bu çocuklar, çoklukla bir kadro otizm gibisi özellikler ve davranışlar gösterir. Bunların başında olağanüstü bir ezber yeteneği, duyusal hassasiyet, değişime karşı ağır direnç, fobiler ve dehşetler, sıraya dizme yahut istifleme davranışları, kendilerinden “o” yahut “sen” yahut “ismiyle” bahsetmek halinde zamirleri aksi çevirme gelmektedir. tıpkı vakitte, tip 3 hiperleksili çocuklar ekseriyetle duygusal yakınlık kuran, dışa dönük ve yakın aile üyeleriyle etkileşime giren çocuklardır. Otizm gibisi davranışları vakit içinde azalır ve yaşlarına uygun biçimde fonksiyonellik gösterebilir hale gelirler.
Hiperleksinin toplumdaki yaygınlığı hakkında net bir şey söyleyebilmenin mümkün olmadığını belirten Dr. Özdemir, araştırmalardan elde edilen istatistiklere nazaran şöyle deklare etti: “Otizmli çocukların yaklaşık yüzde 6 ila yüzde 14’ünde hiperleksi vardır. Hiperleksi olan her çocuğun otizmi yoktur. Hiperleksili çocukların yaklaşık yüzde 84’ünde otizm vardır. 54 çocuktan yaklaşık 1’inde otizm spektrum bozukluğu vardır.” dedi.
HİPERLEKSİNİN TEDAVİ YOLU
Dr. Özdemir, hiperleksi hastalığının tedavisi için tip 1 hiperleksili çocuklar için tedavi gerektirmediğini ancak tip 2 ve tip 3 hiperleksili çocuklar ise şu tedavi çeşitlerinden yarar gorebileceklerini belirtti: “Konuşma ve lisan terapisi, hiperleksisi olan çocukların lisan ve toplumsal hünerlerini geliştirmeye yardımcı olabilir. Bu prosedürde çocukların toplumsal etkileşim ve manaya üzere zayıf oldukları taraflarını geliştirmeye ve güzelleştirmeye yardımcı olmak emeliyle gelişmiş okuma yeteneklerinden yararlanılmaktadır. Her çocuğun toplumsal hünerler, üst seviye lisan marifetleri, konuşulan lisanı manaya, yazma ve konuşma üzere kendine has gereksinimlerine odaklanan bireye özel bir tedavi planı vardır.”
Terapistlerin bu marifetler üzerinde çalışmak için kullandıkları kimi stratejiler olduğunu söz eden Özdemir. şunları söylemiş oldu: “Anlamayı desteklemek için görsel yollar, görsel programlar ve vakit çizelgeleri, söz ilgilerini öğretmek için çağrışım oyunları, toplumsal öyküler, niye ve sonuç konusunda iddia yürütme, ebeveynler ve öğretmenler için stratejiler.”
Tedavi hallerinden bir ötekinin uğraş terapileri olduğunu söyleyen Dr. Özdemir, “Bu tedavi yaklaşımı şahsa özeldir lakin terapist ebediyen çocuğun uyku, beslenme, öz bakım, okul faaliyetlerine katılma, toplumsal aktivitelere katılma, yazı yazma ve duyusal uyaranlara uygun biçimde karşılık verme üzere zorluk alanlarında çalışır. Eğitsel yerleştirme süreci tip 2 hiperleksili ve tip 3 hiperleksili çocuklara yaklaşım stratejilerinin temel farklılığını oluşturur. Tip 2 hiperleksili çocuklar, özel eğitim sınıflarından yarar görürler. Çünkü olağan sınıflar onlar için fazlaca fazla uyaran içerdiğinden uygun olmaz ve bu niçinle bire-bir eğitim aldıkları ortamda daha uygun öğrenebilirler. Tip 3 hiperleksili çocuklar ise tipik sınıf ortamında olmaktan daha fazla yarar görürler. Birebir yaşlarındaki sınıf arkadaşlarıyla uygun toplumsal etkileşime girebilmek için sınıf ortamında daha fazla bahta sahip olurlar.” dedi.