- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Covid’in sessiz katili – Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci deklare etti İç Hastalıkları Uzmanı ve Fitoterapist Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci, NASH hastalığına dikkat çekerken, bu hastalığın Covid-19 pandemisi üstündeki tesirleri hakkında da kıymetli açıklamalarda bulundu.
Ülkemizde Türkiye Karaciğer Araştırmaları Derneği öncülüğünde birinci kere 12 Haziran 2018’de başlatılan “Dünya NASH Günü” farkındalık çalışmaları bu yıl da devam ediyor. İç Hastalıkları Uzmanı ve Fitoterapist Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci, NASH hastalığına dikkat çekerken, bu hastalığın Covid-19 pandemisi üstündeki tesirleri hakkında da değerli açıklamalarda bulundu.
NASH’in açılımı nedir? NASH Hastalığı nedir?
NASH, yani non-alkolik steatohepatit ismi verilen hastalık, alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının iltihapla birlikte seyretmesi kararı ortaya çıkıyor. Türkiye’de 19 milyonun üstünde yağlı karacğier hastası var. Bunlardan 4 milyonu siroz riski de taşıyan NASH hastası. Bu hastalık bedende karaciğere has sinyal vermediği için, hastalık sinsi ilerliyor. Sinyal verecek noktaya geldiğinde ise artık hastalığın geri dönüşü maalesef olmuyor. Bu sebeple; karaciğer yağlanmasında erken müdahale ve tedbirler hayat kurtarır.
Karaciğerin yağlandığını nasıl anlarız?
Birden fazla hasta bize rastgele bir şikayetle başvurmaz. Ekseriyetle rutin denetim sırasında yahut laboratuvar neticeleriyla ortaya çıkar. Ultrasonografi de teşhis koymak için sıkça kullandığımız bir metottur.
Kimi hastalarda;
NASH sinsi seyreden bir hastalıktır, yani hastalar ekseriyetle ileri evre siroz oluşana kadar hiç bir belirti vermez. Nadiren halsizlik, âlâ hissetmeme, karnın sağ üst kısmında huzursuzluk, dolgunluk yahut yavaşça bir ağrıya yol açabilir. Belirti vermemesi hastalığın önemsenmemesine niye olur, teşhisi zorlaşır. Geçmişte siroz teşhisi koyduğumuz hastaların değerli bir kısmında sirozun sebebini bulamıyorduk. Günümüzde ise bu hastalardaki sirozun niçininin NASH olduğu anlaşılmıştır.
Kimler risk altında?
Diyabet ve kolesterol üzere kronik metabolik hastalığı olanlar, kilolu olanlar, hareketsiz kalanlar, tertipli ya da sistemsiz alkol tüketenler, oldukçalu ilaç kullanmak zorunda olan şahısların tamamı karaciğer yağlanması tarafından risk grubundadır.
NASH tedavisi var mı?
NASH’in kesin tedavisi için çabucak hemen piyasada bir ilaç bulunmuyor. En güzel tedavi olarak biz her vakit, gerçek beslenme ve fizikî aktiviteyi öneriyoruz. Çok kilolu bireyler için kilo kaybı fazlaca kıymetli. Lakin kilo kaybı kademeli olmalıdır (haftada en çok 1,5 kg), zira daha süratli kilo kaybı da yağlanmaya yol açabilir. Kilo kaybı ve fizikî aktivite ile NASH ile bağlı durumların (mesela şişmanlık, tip 2 şeker hastalığı, hipertansiyon, hiperlipidemi, insülin direnci) denetimi kolaylaşır.
Yağlı karaciğer hastalarında en sık görülen vefatlar kalp kaynaklıdır. Bu yüzden kilo verme ve fizikî aktivite yalnızca karaciğerin tedavisi için değil, kalp-damar hastalıklarına yakalanma riskini azalttığı için de değerlidir.
Karaciğer yağlanmasına karşı ne üzere tedbirler alınabilir?
Karaciğer yağlanmasının önüne geçmek için beslenme ve fizikî aktivite en kıymetli silahlarımız. Bunun yanı sıra, fitoterapide öne çıkan bitkisel özütleri de kullanmalıyız. Devedikeni, zerdeçal, enginar, karahindiba üzere bitkilerin içerisindeki faal özütlerin karaciğer yağlanması üzerinde olumlu sonuçlar verdiğini klinik olarak biliyoruz.
Burada dikkat edilmesi gereken temel kıymetli nokta, bitkilerin besleyici özelliği ve tedavi edici özelliği içindeki farkı hakikat anlamak. Bitkileri besin olarak tüketmek yerine, bu bitkisel özütlerin standardize edilmiş faal içeriklerini içeren eserleri almak gerekir. Hakikat mamüllerin hakikat dozlarda alınması ve tetkiklerin tamamlanması için başlangıçta hekim nezareti gerekmektedir.
Hala pandemi sürecinde olmamız niçiniyle, NASH hastalığı geçirmiş bireylerde covid-19 virüsü daha ağır semptomlara niye oluyor mu?
Evet. Metabolik komorbid şartları olan hastaların Covid- 19’a yakalandıktan daha sonra daha ağır semptomlar geçirdikleri gözlemlenmiştir. Metabolik sendromlu hastalarda COVID-19 insidansının olağan hastalara bakılırsa daha yüksek olduğu da bugüne kadar yapılan araştırmalarla dengelenmiştir. Bu yüzden, karaciğer yağlanmasının önüne ne kadar geçersek, Covid-19 üzere hastalıklardan korunma ihtimalimiz de o kadar artar.
Pekala NASH hastası bir birey Covid-19 geçirdikten daha sonraki devirde nasıl tehlikelerle karşılaşıyor? Covid -19 ilaçları bu hastalarda potansiyel bir tehlike oluşturuyor mu?
Covid- 19 sürecini yavaşça ve orta şiddette atlatan hastalar tahminen semptom göstermiyor olabilir. Fakat bu hastalık ciğerlerde hayli büyük tahribata yol açabiliyor. Covid-19’u epey ağır şiddetle geçiren hastalarda ise kullanılan ilaçlar karaciğerde yorulma ve ötürüsıyla yağlanmaya yol açıyor. Yani aslında iki küme için de daha sonraki periyotta risk var. Bu yüzden NASH hastalığı için ‘covid’in sessiz katili’ tabirini kullanıyoruz. Sinsice var olan bu hastalık bilhassa Covid-19 daha sonrası periyotta şahıslarda kalıcı ziyanlara yol açabiliyor. Bu noktada destek edici besinlerin kullanmasının da kıymeti artıyor. Bilhassa içeriğinde deve dikeni(milk thistle) ve zerdeçal bulunan ayrıyeten kolin ile desteklenen mamüllerin kullanmasını öneriyoruz.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Ülkemizde Türkiye Karaciğer Araştırmaları Derneği öncülüğünde birinci kere 12 Haziran 2018’de başlatılan “Dünya NASH Günü” farkındalık çalışmaları bu yıl da devam ediyor. İç Hastalıkları Uzmanı ve Fitoterapist Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci, NASH hastalığına dikkat çekerken, bu hastalığın Covid-19 pandemisi üstündeki tesirleri hakkında da değerli açıklamalarda bulundu.
NASH’in açılımı nedir? NASH Hastalığı nedir?
NASH, yani non-alkolik steatohepatit ismi verilen hastalık, alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanmasının iltihapla birlikte seyretmesi kararı ortaya çıkıyor. Türkiye’de 19 milyonun üstünde yağlı karacğier hastası var. Bunlardan 4 milyonu siroz riski de taşıyan NASH hastası. Bu hastalık bedende karaciğere has sinyal vermediği için, hastalık sinsi ilerliyor. Sinyal verecek noktaya geldiğinde ise artık hastalığın geri dönüşü maalesef olmuyor. Bu sebeple; karaciğer yağlanmasında erken müdahale ve tedbirler hayat kurtarır.
Karaciğerin yağlandığını nasıl anlarız?
Birden fazla hasta bize rastgele bir şikayetle başvurmaz. Ekseriyetle rutin denetim sırasında yahut laboratuvar neticeleriyla ortaya çıkar. Ultrasonografi de teşhis koymak için sıkça kullandığımız bir metottur.
Kimi hastalarda;
- Halsizlik
- Çabuk yorulma
- Kaşıntı
- Sarılık
- Karın sağ üst kadranda ağrı ve dolgunluk hissi olabilir
NASH sinsi seyreden bir hastalıktır, yani hastalar ekseriyetle ileri evre siroz oluşana kadar hiç bir belirti vermez. Nadiren halsizlik, âlâ hissetmeme, karnın sağ üst kısmında huzursuzluk, dolgunluk yahut yavaşça bir ağrıya yol açabilir. Belirti vermemesi hastalığın önemsenmemesine niye olur, teşhisi zorlaşır. Geçmişte siroz teşhisi koyduğumuz hastaların değerli bir kısmında sirozun sebebini bulamıyorduk. Günümüzde ise bu hastalardaki sirozun niçininin NASH olduğu anlaşılmıştır.
Kimler risk altında?
Diyabet ve kolesterol üzere kronik metabolik hastalığı olanlar, kilolu olanlar, hareketsiz kalanlar, tertipli ya da sistemsiz alkol tüketenler, oldukçalu ilaç kullanmak zorunda olan şahısların tamamı karaciğer yağlanması tarafından risk grubundadır.
NASH tedavisi var mı?
NASH’in kesin tedavisi için çabucak hemen piyasada bir ilaç bulunmuyor. En güzel tedavi olarak biz her vakit, gerçek beslenme ve fizikî aktiviteyi öneriyoruz. Çok kilolu bireyler için kilo kaybı fazlaca kıymetli. Lakin kilo kaybı kademeli olmalıdır (haftada en çok 1,5 kg), zira daha süratli kilo kaybı da yağlanmaya yol açabilir. Kilo kaybı ve fizikî aktivite ile NASH ile bağlı durumların (mesela şişmanlık, tip 2 şeker hastalığı, hipertansiyon, hiperlipidemi, insülin direnci) denetimi kolaylaşır.
Yağlı karaciğer hastalarında en sık görülen vefatlar kalp kaynaklıdır. Bu yüzden kilo verme ve fizikî aktivite yalnızca karaciğerin tedavisi için değil, kalp-damar hastalıklarına yakalanma riskini azalttığı için de değerlidir.
Karaciğer yağlanmasına karşı ne üzere tedbirler alınabilir?
Karaciğer yağlanmasının önüne geçmek için beslenme ve fizikî aktivite en kıymetli silahlarımız. Bunun yanı sıra, fitoterapide öne çıkan bitkisel özütleri de kullanmalıyız. Devedikeni, zerdeçal, enginar, karahindiba üzere bitkilerin içerisindeki faal özütlerin karaciğer yağlanması üzerinde olumlu sonuçlar verdiğini klinik olarak biliyoruz.
Burada dikkat edilmesi gereken temel kıymetli nokta, bitkilerin besleyici özelliği ve tedavi edici özelliği içindeki farkı hakikat anlamak. Bitkileri besin olarak tüketmek yerine, bu bitkisel özütlerin standardize edilmiş faal içeriklerini içeren eserleri almak gerekir. Hakikat mamüllerin hakikat dozlarda alınması ve tetkiklerin tamamlanması için başlangıçta hekim nezareti gerekmektedir.
Hala pandemi sürecinde olmamız niçiniyle, NASH hastalığı geçirmiş bireylerde covid-19 virüsü daha ağır semptomlara niye oluyor mu?
Evet. Metabolik komorbid şartları olan hastaların Covid- 19’a yakalandıktan daha sonra daha ağır semptomlar geçirdikleri gözlemlenmiştir. Metabolik sendromlu hastalarda COVID-19 insidansının olağan hastalara bakılırsa daha yüksek olduğu da bugüne kadar yapılan araştırmalarla dengelenmiştir. Bu yüzden, karaciğer yağlanmasının önüne ne kadar geçersek, Covid-19 üzere hastalıklardan korunma ihtimalimiz de o kadar artar.
Pekala NASH hastası bir birey Covid-19 geçirdikten daha sonraki devirde nasıl tehlikelerle karşılaşıyor? Covid -19 ilaçları bu hastalarda potansiyel bir tehlike oluşturuyor mu?
Covid- 19 sürecini yavaşça ve orta şiddette atlatan hastalar tahminen semptom göstermiyor olabilir. Fakat bu hastalık ciğerlerde hayli büyük tahribata yol açabiliyor. Covid-19’u epey ağır şiddetle geçiren hastalarda ise kullanılan ilaçlar karaciğerde yorulma ve ötürüsıyla yağlanmaya yol açıyor. Yani aslında iki küme için de daha sonraki periyotta risk var. Bu yüzden NASH hastalığı için ‘covid’in sessiz katili’ tabirini kullanıyoruz. Sinsice var olan bu hastalık bilhassa Covid-19 daha sonrası periyotta şahıslarda kalıcı ziyanlara yol açabiliyor. Bu noktada destek edici besinlerin kullanmasının da kıymeti artıyor. Bilhassa içeriğinde deve dikeni(milk thistle) ve zerdeçal bulunan ayrıyeten kolin ile desteklenen mamüllerin kullanmasını öneriyoruz.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı