Daha Bulaşıcı Olan Delta Varyantı Ağır Seyirli Hastalığa niye Olabiliyor

acemşalı

Global Mod
Global Mod
Katılım
15 Nis 2021
Mesajlar
2,706
Puanları
0
Daha Bulaşıcı Olan Delta Varyantı Ağır Seyirli Hastalığa niye Olabiliyor Uzun bir müddetdir hayatımızda olan COVID-19 ile ilgili her geçen gün yeni gündemler ortaya çıkıyor. Virüsün bugüne kadar gelişen varyantları Alfa (İngiltere), Beta (Güney Afrika), Gama (Brezilya), Delta (Hindistan) ve Epsilon (Kaliforniya) olarak sınıflandırılıyor. Bir yandan tüm dünyada aşı çalışmaları devam ederken, en merak edilen hususların başında son periyotlarda öne çıkan Delta varyantının ne kadar tehlikeli olduğu ve aşıların koronavirüsten korunmadaki rolü geliyor. Memorial Şişli Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. M. Servet Alan, delta varyantı ve COVID-19 aşıları ile ilgili sık sorulan soruları yanıtladı.

Yüzde 60 daha bulaşıcı

Delta varyantı birinci vakit içinderda Hindistan’da ortaya çıkan ve daha sonrasında tüm dünyaya yayılmaya başlayan COVID-19 virüsü varyantıdır. Şu anda alfa varyantı daha yaygın olmakla bir arada delta varyantı da süratle yayılmaya devam etmektedir. Ülkemizde de delta varyantları saptanmaktadır. Daha bulaşıcı ve daha ağır seyirli hastalığa yol açabilen bir virüsün ortaya çıkması kıymetli bir kaygı kaynağı olmayı sürdürmektedir. birebir vakitte iki doz aşı uygulanan şahıslar delta varyantından da korunmaya devam etmektedir. Lakin bilhassa tek doz aşı uygulananlarda bu korunma kâfi olmayabilir. Yapılan çalışmalar delta varyantının alfa varyantından 60 daha bulaşıcı olduğunu göstermektedir.

Tüm varyantlardan korunmak için kesinlikle aşı olun

Birden fazla şahısta bu varyantların daha önemli hastalığa yol açtığını gösteren bir kanıt bulunmamaktadır. Altta yatan hastalığı olanlar ve yaşlılar için virüs başka varyantlarda olduğu üzere daha tehlikelidir. Daha bulaşıcı olan bir virüs ise birebir şiddette enfeksiyona yol açsa bile, daha fazla sayıda şahsa bulaşacağı için bilhassa aşısız şahıslarda daha fazla hastalık ve vefata niye olacaktır. Tüm varyantlardan korunmak için önerilen enfeksiyondan korunma tedbirleri birebirdir. El hijyeni, toplumsal uzaklığın korunması, maske, âlâ bir havalandırma ve aşı kesinlikle dikkat edilmesi gereken mevzulardır.

Son devirlerde kollayıcı özelliğinden yan tesirlerine kadar aşı konusunda merak edilen bir fazlaca mevzu bulunmaktadır. Bunlar şu biçimde özetlenebilir:

Biontech aşısı mı Sinovac aşısı mı daha tesirli?

Tüm dünyayı tesiri altına alan COVID-19 salgın hastalığının önlenmesinde en değerli yardımcımız aşıdır. Yapılan çalışmalar kararında COVID-19 hastalığına karşı çeşitli aşılar geliştirilmiştir. Bu aşılardan biri Biontech oburu ise Sinovac’dır. Türk aşı araştırmalarında da üçüncü faz çalışmaları yapılmaya başlandığı bilinmektedir. Pfizer-Biontech aşısının hem birinci dozdan daha sonra koruyuculuğun başlaması tıpkı vakitte bulaşmayı engelleme açısından biraz daha tesirli olduğu bilgisi bulunmaktadır. Biontech ve Sinovac aşıları ağır seyirli enfeksiyonları ve vefat mümkünlüğünü kıymetli oranda engellemektedir. Bu niçinle COVID-19 aşılarından hangisi size uygunsa kesinlikle yaptırmanız önerilir.

Üçüncü doz aşı gerekli mi?

Aşı daha sonrası müdafaa ne kadar sürüyor, üçüncü doz COVID-19 aşısı uygulanacak mı üzere soruların cevabı için araştırma sonuçlarını ve Sıhhat Bakanlığı açıklamalarını beklemek gerekir. Grip aşısı üzere COVID-19 aşısının da her yıl uygulanması gerekebilir. Bunu, yapılacak araştırmalar ve sonuçları gösterecektir.

COVID-19 aşılarının yan tesirleri var mı, var ise nelerdir?

Tüm aşılar muhafazayı amaçladıkları mikroorganizmaları bedene tanıtırken kimi istenmeyen tesirler görülebilir. Aşılara bağlı olarak aşının uygulandığı yerde yahut genel birtakım yakınmalar olabilir. Aşı daha sonrası kolda, aşının uygulandığı yerde kızarıklık, şişlik, ya da ağrı üzere yakınma ve bulgular ortaya çıkabilir. Lakin bu yakınmalar aşının yapıldığı yere soğuk uygulama yapılarak azaltılabilir. Ayrıyeten gerekiyorsa parasetamol alınabilir. Aşı, birtakım bireylerde de yavaşça ateş, titreme, halsizlik, kas ağrısı, baş ağrısı üzere yan tesirlere niye olabilir. Bunlar aşı daha sonrasında görülebilen, bedenimizin aşıya verdiği karşılığa bağlı belirtilerdir. Bu yakınmalar için de parasetamol kullanılabilir.

Aşı daha sonrası kol ağrısı yaşayanlar neler yapmalı?

Aşı daha sonrası kolda aşının uygulandığı yerde ağrı en sık görülen istenmeyen etkilerdendir. Aşı bölgesine soğuk uygulama yapılabilir, parasetamol kullanılabilir.

Aşı daha sonrası banyo yapabilir miyim?

COVID-19 aşısı olan bireyler isterlerse aşı daha sonrasında banyo yapabilir.

Aşı daha sonrası nasıl beslenmeliyim?

COVID-19 aşıları daha sonrası yiyeceklerle alakalı aşıya özel rastgele bir kısıtlama bulunmamaktadır. Aşı olan kişi rutin beslenme alışkanlıklarını devam ettirebilir.

Gebelik ve emzirme devrinde aşı yapılabilir mi?

Gebelik devrinde COVID-19 hastalığına yakalanan anne adayları bu hastalığı daha ağır geçirebilir. Aşı konusunda karar verilirken COVID-19’la temas mümkünlüğü, hastalığın önemli seyretme riski, aşının bilinen yararları ve gebelikte aşının güvenilirliğine ait kısıtlı lakin giderek güçlenen bilgiler değerlendirildiğinde; bilhassa COVID-19’u ağır geçirme riski yüksek olan hamilelere kendi istekleri halinde aşı uygulanması önerilmektedir. Aşının gebeliğin birinci üç ayında uygulanmaması tercih edilmektedir.

Biontech, m-RNA aşısı kısırlaştırır mı?

Aşılar kısırlığa niye olmaz. Öteki aşılarda olduğu üzere COVID-19 aşılarında da bu tarafta bir bulgu ya da bilgi bulunmamaktadır.

Alerji kıssası olan şahıslarda aşının yan tesirleri daha mı ağırdır?

Aşıya bağlı önemli yan tesirler çoklukla alerjik tepkilere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Önemli alerjisi olan bireylerin aşı olurken kesinlikle bunu tabibine bildirmesi ve buna yönelik tedbirlerin alınarak aşının yapılması gerekmektedir. Bir aşıya karşı birinci uygulamada hayli şiddetli, anafilaksi olarak tanımlanan alerjik tepkiler gelişmişse birebir aşı tekrar uygulanmamalıdır. Hekiminiz bu durumu kıymetlendirerek size yapmanız gerekenler hakkında ayrıntılı bilgi verecektir. Önemli alerjiler üzere yan tesirler fazlaca seyrek ve çoklukla aşı uygulandıktan kısa bir süre daha sonra görülmektedir. Bu niçinle aşı daha sonrasında 15 ile 30 dakika aşının uygulandığı sıhhat kuruluşunda beklenmesi gerekmektedir.

Aşıların uzun devir sonuçları bilinmiyor, tesirleri ne olabilir?

COVID-19 hastalığı 2019 sonu, aşıları ise 2021 yılı başında hayatımıza girmiştir. Bu niçinle hastalığın ve aşıların uzun periyot sonuçları için beklemek gerekir. birebir vakitte aşıların olumsuz tesirleri çoklukla erken devirde görülmektedir. Bu niçinle uzun devirde farklı bir istenmeyen tesir olmayacağı düşünülmektedir. COVID-19 aşılarının hastalığın ve buna bağlı ölümlerin önlenmesindeki yararları mümkün istenmeyen tesirlerin epeyce üzerindedir.

m-RNA aşıları genetiğimizi değiştirir mi?

m-RNA fazlaca kısa ömürlü bir moleküldür. Aşılamadan kısa müddet daha sonra planlanan tesirini oluşturup parçalanır. m-RNA hücre çekirdeğine girmez. Genetiğimizi değiştirdiği tarafında rastgele bir bulgu bulunmamaktadır.

Birinci aşıdan daha sonra ikinci dozu farklı bir aşıyla yapabilir miyim?

COVID-19 aşılarında şu anda birinci dozdan daha sonra ikinci dozu farklı bir aşıyla yapma seçeneği sunulmamaktadır. Tüm dünyada tıpkı aşıyla ikinci dozun yapılması önerilmekte ve bu türlü uygulanmaktadır.

Aşının kanda pıhtılaşmaya niye olmaması için kan sulandırıcı ilaçlar alınmalı mı?

Pıhtılaşmaya niye olduğu düşünülen aşılar ülkemizde kullanılmamaktadır. Aşının pıhtılaşma yapması muhtemelliğine karşı kan sulandırıcı olarak isimlendirilen ilaçların kullanılması önerilmemektedir.

Aşı oldum, testim müspet çıkar mı?

COVID-19 aşıları, COVID-19 hastalığına karşı bağışıklık oluşturur. Bunun kıymetli bir kesimi da IgG ve IgM sınıfından antikorlardır. Aşı daha sonrası antikor testleri, yani virüsle karşılaştığımızı gösteren testler müspet bulunabilir. Hastalığın tanısı için altın standart olan PCR testleri, yani virüsün genetik hususunu gösteren testler ise müspet bulunmaz.

Aşı öncesi ağrı kesici alınmalı mı?

Ağrı kesicilerin aşının aktifliğini nasıl etkileyeceği bilinmediği için aşı öncesi bu ilaçların kullanılması önerilmez. Ateş düşürücü, ağrı kesici kullanılması gereken bir durum ortaya çıkarsa kullanılabilir.

Aşı olanlar nelere dikkat etmeli?

Aşı olan bireylerin evvela 15-30 dakika içinde aşı oldukları sıhhat kurumlarında beklemeleri gerekmektedir. Bunun haricinde aşının uygulandığı bölgede yan tesirler ortaya çıkarsa, soğuk uygulamalar yapılabilir ve parasetamol kullanılabilir. Daha önemli yan tesirler ya da alerjik rahatsızlıkları ortaya çıkan şahısların ise bir sıhhat kurumuna başvurması, tedavi alması ve müşahede altında tutulması gerekebilir.

Aşı olanlar önemli yan tesir durumunda ne yapmalı?

Aşı daha sonrasında şiddetli kaşıntı, bayılma, kusma, önemli alerjik tepki, hırıltılı teneffüs üzere epey önemli bir yan tesir kelam hususuyla kesinlikle en yakın sıhhat kuruluşuna başvurulmalıdır. Aşı daha sonrası önemli yan tesirler çoklukla birinci 30 dakika ortasında ortaya çıkar. Bu niçinle aşıdan daha sonra 15-30 dakika sıhhat kuruluşunda beklenmesi önemli istenmeyen tesirlerin birçoklarına erken müdahale edilmesini sağlayacaktır.

Aşı daha sonrası kardiyak sorunlar yaşadıklarını lisana getiren bireyler bu durumda ne yapmalı?

Aşıdan daha sonra kalp sorunları epeyce ender görülmektedir. Aşı daha sonrası ortaya çıkan kalp problemleri çoklukla yavaşça ve geçicidir. COVID-19 hastalığına bağlı kalp hastalıkları ise epey daha sık ve daha ciddidir. Aşının yararları muhtemel risklerin hayli fazlaca üzerindedir. tıpkı vakitte, aşı daha sonrası kardiyak sıkıntılar yaşadığını düşünen bireyler çabucak bir sıhhat kuruluşuna başvurmalıdır.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
 
Üst