Denize sıfır arazi için 46 yıl daha sonra adalet Bir küme vatandaş 1973 yılında Ayvalık’ta denize sıfır arazi alıp kooperatif kurdu. Lakin 1977’de çıkan yasa ile kıyı kenar çizgisi ortasında kaldı. Yasa gereği yapılması gereken kamulaştırma yahut tazminat ödemesi de yapılmayınca mevzu yargıya taşındı. Son noktayı Anayasa Mahkemesi 46 yıl daha sonra koydu.
Bir küme vatandaş Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı Altınova beldesinde 1973 yılında deniz kıyısında bir arsa alıp kooperatif kurdu.
Birebir yıl belediyeden inşaat müsaadesi de aldılar fakat arsa 1977 yılında Etraf ve Şehircilik bakanlığı tarafınca onaylanan kıyı kenar çizgisi ortasında kalınca işler bilakis döndü.
Vatandaşlar, kıyı kenar çizgisi ortasında kaldığı için, uzun yıllar yerlerini kullanamadıklarından, inşaat müsaadesi alamadıklarından ve buna karşın kamulaştırma talebinin yönetim tarafınca kabul edilmediğinden şikayetlerle başvurdukları tüm türel süreçler olumsuz sonuçlandı.
Kamulaştırma talepleri reddedildi, tam yargı davası sonuçsuz kaldı. Sonuçta kooperatife üye Abdullah Tantaş, Aylin Can, Figen Pınar Özçelik, Haldun Ercanoğlu, İlter Yücel, İsmail Özmeşe, Mehmet Hüsnü Ercanoğlu, Selahattin Akçay, Türkan Ercanoğlu ve Yusuf Kaya son deva Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
AİHM TAZMİNAT KARARLARI VERDİ
Anayasa Mahkemesi yaptığı incelemede şu değerlendirmelerde bulundu:
AİHM kıyı kenar çizgisi tespitiyle ilgili verdiği kararlarda, kıyı kenar çizgisi tespitindilk evvel özel mülk haline gelmiş taşınmazların pahası ile orantılı tazminat ödemeksizin tapunun iptali niçiniyle mülkiyet hakkının ihlaline karar vermiştir.
Yargıtay da 2007 yılından itibaren verdiği kararlarda, kıyıda kaldığı nedeni öne sürülerek tapuları iptal edilen taşınmaz maliklerine tazminat verilmesine hükmetmiştir.
Fakat bu olayda müracaatçılara ilişkin taşınmazlar 1977 yılında onaylanıp 1983 yılında katılaşan kıyı kenar çizgsi ortasında kalmasına karşın bugüne kadar müracaatçılara rastgele bir tazminat ödenmemiştir.
TAPU İPTAL EDİLMEDİ
Öte yandan arsa üzerinde kısıtlılığın devam ettiği bu mühlet zarfında müracaatçıların mülkiyet hakkından dilediği üzere yararlanabilmeleri, mülkiyetini kullanabilmeleri yahut ondan tasarruf edebilmeleri de mümkün olmamıştır.
Tapuları iptal edilmiş olsaydı tazminat davası açma imkanına sahip olacaklardır. Lakin yönetimin pasif davranarak tapuların iptaline yönelik teşebbüste bulunmaması ve bu fiili duruma nazaran de müracaatçıların mülkiyet haklarını kullanamamaları niçiniyle açtıkları tam yargı davaları reddedilmiştir.
Sonuç olarak kıyı kenar çizgisi tespit sürecinin onaylanmasından itibaren 2018 yılındaki kişisel müracaat tarihi itibariyle 41 yıl geçmesine karşın kıyı kenar çizgisi ortasında kalan yerin tapusu iptal edilmese dahi tapudaki formu kaydın tazminat istemine pürüz teşkil etmemesi gerekirken, arsa üzerinde tasarrufta bulunulmasını imkansız derecede zorlaştıran durum dikkate alınmadan tazminat davası açılmasının tapunun iptali şatına bağlanması müracaatçılara çok külfet yüklemektedir.
Bu durumda müracaatçıların mülkiyet hakkının korunması ile kamu faydası içinde olması gereken adil istikrarın müracaatçılar aleyhine bozulduğu ve müdahalenin ölçülü olmadığı kararına varılmıştır.
“MÜLKİYET HAKKI İHLAL EDİLDİ”
KARAR
Yüksek Mahkeme yaptığı kıymetlendirme kararında şu kararı kurdu:
Bir küme vatandaş Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı Altınova beldesinde 1973 yılında deniz kıyısında bir arsa alıp kooperatif kurdu.
Birebir yıl belediyeden inşaat müsaadesi de aldılar fakat arsa 1977 yılında Etraf ve Şehircilik bakanlığı tarafınca onaylanan kıyı kenar çizgisi ortasında kalınca işler bilakis döndü.
Vatandaşlar, kıyı kenar çizgisi ortasında kaldığı için, uzun yıllar yerlerini kullanamadıklarından, inşaat müsaadesi alamadıklarından ve buna karşın kamulaştırma talebinin yönetim tarafınca kabul edilmediğinden şikayetlerle başvurdukları tüm türel süreçler olumsuz sonuçlandı.
Kamulaştırma talepleri reddedildi, tam yargı davası sonuçsuz kaldı. Sonuçta kooperatife üye Abdullah Tantaş, Aylin Can, Figen Pınar Özçelik, Haldun Ercanoğlu, İlter Yücel, İsmail Özmeşe, Mehmet Hüsnü Ercanoğlu, Selahattin Akçay, Türkan Ercanoğlu ve Yusuf Kaya son deva Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
AİHM TAZMİNAT KARARLARI VERDİ
Anayasa Mahkemesi yaptığı incelemede şu değerlendirmelerde bulundu:
AİHM kıyı kenar çizgisi tespitiyle ilgili verdiği kararlarda, kıyı kenar çizgisi tespitindilk evvel özel mülk haline gelmiş taşınmazların pahası ile orantılı tazminat ödemeksizin tapunun iptali niçiniyle mülkiyet hakkının ihlaline karar vermiştir.
Yargıtay da 2007 yılından itibaren verdiği kararlarda, kıyıda kaldığı nedeni öne sürülerek tapuları iptal edilen taşınmaz maliklerine tazminat verilmesine hükmetmiştir.
Fakat bu olayda müracaatçılara ilişkin taşınmazlar 1977 yılında onaylanıp 1983 yılında katılaşan kıyı kenar çizgsi ortasında kalmasına karşın bugüne kadar müracaatçılara rastgele bir tazminat ödenmemiştir.
TAPU İPTAL EDİLMEDİ
Öte yandan arsa üzerinde kısıtlılığın devam ettiği bu mühlet zarfında müracaatçıların mülkiyet hakkından dilediği üzere yararlanabilmeleri, mülkiyetini kullanabilmeleri yahut ondan tasarruf edebilmeleri de mümkün olmamıştır.
Tapuları iptal edilmiş olsaydı tazminat davası açma imkanına sahip olacaklardır. Lakin yönetimin pasif davranarak tapuların iptaline yönelik teşebbüste bulunmaması ve bu fiili duruma nazaran de müracaatçıların mülkiyet haklarını kullanamamaları niçiniyle açtıkları tam yargı davaları reddedilmiştir.
Sonuç olarak kıyı kenar çizgisi tespit sürecinin onaylanmasından itibaren 2018 yılındaki kişisel müracaat tarihi itibariyle 41 yıl geçmesine karşın kıyı kenar çizgisi ortasında kalan yerin tapusu iptal edilmese dahi tapudaki formu kaydın tazminat istemine pürüz teşkil etmemesi gerekirken, arsa üzerinde tasarrufta bulunulmasını imkansız derecede zorlaştıran durum dikkate alınmadan tazminat davası açılmasının tapunun iptali şatına bağlanması müracaatçılara çok külfet yüklemektedir.
Bu durumda müracaatçıların mülkiyet hakkının korunması ile kamu faydası içinde olması gereken adil istikrarın müracaatçılar aleyhine bozulduğu ve müdahalenin ölçülü olmadığı kararına varılmıştır.
“MÜLKİYET HAKKI İHLAL EDİLDİ”
KARAR
Yüksek Mahkeme yaptığı kıymetlendirme kararında şu kararı kurdu:
- Mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ait tezin KABUL EDİLEBİLİR olduğuna,
- Anayasa’nın 35. hususunda garanti altına alınan mülkiyet hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,
- sonucun bir meselain mülkiyet hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için bir daha yargılama yapılmak üzere Yönetim mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
- Müracaatçıların tazminat taleplerinin REDDİNE,