Doğmamış çocuklara 153 milyar dolar borç KÖİ projeleri yüzünden 2045 yılına kadar müteahhit şirketlere 153 milyar dolar garantili borç ödenecek. Kapalı yollara dahi yüz milyonlarca dolar kaynak aktarılıyor.
Türkiye’nin geleceğini ipotek altına aldığı tenkitleri yapılan Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri için zehir zemberek bir rapor yayımlandı. Türkiye İktisat Siyasetleri Vakfı’nın (TEPAV) yayınları içinde yer alan rapor Coşkun Cangöz, Uğur Emek, Nurhan Uyduranoğlu Karaca tarafınca yazıldı. Rapora nazaran, Türkiye’nin öbür ülkelerden farklı olarak ihaleleri şeffaf yapmaması, kazanan teklifin ve mukavelelerin kamuoyuna açıklanmaması, her bakanlığın kendine nazaran proje yürütmesi, ödenen paranın karşılığının alınıp alınmayacağına ait tahlillerin yapılmaması üzere niçinlerle KÖİ modeli dünyadaki uygun örneklerden ayrıştı, makus örnek oldu.
KENT HASTANELERİ TEPEDE
Raporda yer alan bilgilere, KÖİ ile yapılan havalimanı projelerinde 2021-2042 devrinde 7.3 milyar dolar, otoyol ve köprü projelerinde 2021-2042 devrinde 32.1 milyar dolar, kent hastanesi projelerinde 2021-2045 yılları içinde 78.2 milyar dolar ve Akkuyu Nükleer Santrali projesinde 2021-2035 devrinde 35.2 milyar dolar olmak üzere toplamda en az 152.8 milyar dolar (2.1 trilyon TL) garantili borç ödeyeceğiz. KÖİ yüzünden dünyaya gelen her çocuk ulusal gelirin yüzde 22’sine karşılık gelen bu borcu üstlenmek zorunda kalacak.
Raporda, garantilerin belirlenmesi ve kontrol ytesirinin TBMM’ye verilmesi önerildi.
252 milyon doları boşa ödedik
Rapora göre, 2020 ve 2021 senelerında pandemide tam kapanma niçiniyle kullanmadığımız KÖİ projelerine toplam 252.1 milyon dolar para ödedik. Bu ödemelerin 119.7 milyon doları Osmangazi, 63 milyon doları Yavuz Sultan Selim köprülerine gitti. Ayrıyeten Gebze-İzmir Otoyolu’na 38.7 milyon dolar, Avrasya Tüneli’ne 28.7 milyon dolar ve Zafer Havalimanı’na da 1.9 milyon dolar ödedik. Raporda, yönetimlere bu ödemeler için zorlayıcı sebep başvurusu önerildi.
YİNE MÜZAKERE EDİLMELİ
Raporda, şeffaf olmayan KÖİ uygulamaları yüzünden başta kent hastaneleri olmak üzere kamunun uğradığı ziyanlara işaret edilirken, kamu faydasını sağlayacak biçimde tüm KÖİ projelerini kapsayan model geliştirilmesi ve modele uymayan mukavelelerin bir daha müzakere edilmesi önerildi. Modelin ögeleri içinde şeffaf ihale, şeffaf mukavele, zorlayan sebep, fesih, bir daha müzakere, paranın karşılığının tam alınması ve toplumsal tesir üzere kurallar sayıldı.
Türkiye’nin geleceğini ipotek altına aldığı tenkitleri yapılan Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri için zehir zemberek bir rapor yayımlandı. Türkiye İktisat Siyasetleri Vakfı’nın (TEPAV) yayınları içinde yer alan rapor Coşkun Cangöz, Uğur Emek, Nurhan Uyduranoğlu Karaca tarafınca yazıldı. Rapora nazaran, Türkiye’nin öbür ülkelerden farklı olarak ihaleleri şeffaf yapmaması, kazanan teklifin ve mukavelelerin kamuoyuna açıklanmaması, her bakanlığın kendine nazaran proje yürütmesi, ödenen paranın karşılığının alınıp alınmayacağına ait tahlillerin yapılmaması üzere niçinlerle KÖİ modeli dünyadaki uygun örneklerden ayrıştı, makus örnek oldu.
KENT HASTANELERİ TEPEDE
Raporda yer alan bilgilere, KÖİ ile yapılan havalimanı projelerinde 2021-2042 devrinde 7.3 milyar dolar, otoyol ve köprü projelerinde 2021-2042 devrinde 32.1 milyar dolar, kent hastanesi projelerinde 2021-2045 yılları içinde 78.2 milyar dolar ve Akkuyu Nükleer Santrali projesinde 2021-2035 devrinde 35.2 milyar dolar olmak üzere toplamda en az 152.8 milyar dolar (2.1 trilyon TL) garantili borç ödeyeceğiz. KÖİ yüzünden dünyaya gelen her çocuk ulusal gelirin yüzde 22’sine karşılık gelen bu borcu üstlenmek zorunda kalacak.
Raporda, garantilerin belirlenmesi ve kontrol ytesirinin TBMM’ye verilmesi önerildi.
252 milyon doları boşa ödedik
Rapora göre, 2020 ve 2021 senelerında pandemide tam kapanma niçiniyle kullanmadığımız KÖİ projelerine toplam 252.1 milyon dolar para ödedik. Bu ödemelerin 119.7 milyon doları Osmangazi, 63 milyon doları Yavuz Sultan Selim köprülerine gitti. Ayrıyeten Gebze-İzmir Otoyolu’na 38.7 milyon dolar, Avrasya Tüneli’ne 28.7 milyon dolar ve Zafer Havalimanı’na da 1.9 milyon dolar ödedik. Raporda, yönetimlere bu ödemeler için zorlayıcı sebep başvurusu önerildi.
YİNE MÜZAKERE EDİLMELİ
Raporda, şeffaf olmayan KÖİ uygulamaları yüzünden başta kent hastaneleri olmak üzere kamunun uğradığı ziyanlara işaret edilirken, kamu faydasını sağlayacak biçimde tüm KÖİ projelerini kapsayan model geliştirilmesi ve modele uymayan mukavelelerin bir daha müzakere edilmesi önerildi. Modelin ögeleri içinde şeffaf ihale, şeffaf mukavele, zorlayan sebep, fesih, bir daha müzakere, paranın karşılığının tam alınması ve toplumsal tesir üzere kurallar sayıldı.