- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Dopamin diyeti yerine hayatınızı sadeleştirin Son devirde aralıklı oruç üzere beslenme usullerinin sıhhat üstündeki tesirleri biroldukça kişi için merak konusu oldu. Gündemde olan bir bahis daha var ki o da Silikon Vadisi’nde popülerleşen dopamin diyeti! Bu diyet, dopaminin sıhhatsiz isteklerimizi ve beynin bağımlılık sistemini uyardığı bilgisinden hareket ediyor. Beyindeki dopamin düzeyine müdahale etmek nasıl sonuçlar doğurur? Bu diyet beklendiği üzere kişinin beynini sıfırlayıp daha verimli ve memnun hale getirir mi?
Dopamin diyeti, son günlerde sıkça gündeme geliyor. birinci vakit içinderda Kuzey Kaliforniya’da bulunan ve teknoloji araştırmaları ile tanınan Silikon Vadisi’nde yaygınlaşan bu diyet, beslenme, cinsellik, alkol, teknoloji kullanması üzere beyindeki ödül sistemini tetikleyen uyaranların denetim altında tutulmasına dayanıyor. Bu emelle toplumsal medya ve teknoloji kullanmasını kesmek, telefonla konuşmamak, katkı unsurlu besinlerden uzaklaşmak, hatta beşerlerle göz göze gelmek üzere her türlü toplumsal bağdan bile uzak duruluyor. Bu diyet yardımıyla zihne giden uyaranları azaltarak beyni sıfırlamanın ya da resetlemenin mümkün olacağı ve bu biçimdece dopamin düzeyini düşürüp bağımlılık döngülerinden çıkılabileceği öngörülüyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, haz hissinden uzaklaşarak beyni sadeleştirmenin ve daha verimli hale getirebilmenin biçimlerini açıklıyor: Bu cins bir diyetin tesirlerini öğrenebilmek için evvela dopaminin ne işe yaradığına bakalım. Memnunluk hormonları olarak bilinen “dopamin, serotonin, endorfin, oksitosin ve noradrenalin” hayattan aldığımız keyif ve memnunluk seviyeleri üzerinde tesirlidir. Dopamin, güç düzeyini yükselterek coşku, sevinç, hareketlilik ve dikkati bir mevzuya yoğunlaştırabilmek konusunda işimize fayda. Yani hareketliliği sağlayan, beşere coşku ve heyecan veren, hem de toplumsal ömrü sürdürmekte kıymetli rol oynayan bir nöroamindir. Dopaminin eksikliği, hareketlerde yavaşlama, ellerde titreme ile karakterize olan Parkinson hastalığına yol açar. Bugün kimi depresyon tedavileri, düşük dopamin düzeyini düzenlemeye odaklanır. Öte yandan dopaminin fazlası da şizofreniye sebep olmaktadır. Bipolar bozukluğun mani periyodunda ve hiperaktivite durumlarında da dopamin yükselmesi kelam konusudur. Buradan anlaşılacağı üzere bedendeki dopamin istikrarı, fizikî ve ruhsal açıdan büyük kıymet taşıyor.
Kişi, kendisini bitkin, güçsüz yahut depresyonda hissettiğinde, doğal usullerle beynini dopamin ve endorfin salgılamaya teşvik edebilir. Örneğin gün ışığında keyifli bir yürüyüş, idman yapmak, rastgele bir hobi alanında faaliyet göstermek, elma, badem ya da küçük bir kesim çikolata yemek daha âlâ hissetmenize yardımcı olabilir.
Beyindeki Ödül Sistemi Bozulduğunda…
Beyindeki ödül sisteminin ve bağımlılıkların, dopamin düzeyi ile bağlantılı olduğu doğrudur. Ödül sistemi, yemek yediğimizde, bir müzik dinlediğimizde ya da yorucu bir günün sonunda ayaklarımızı uzatıp dinlendiğimiz anlarda doğal olarak aktive olur. Yeni bir bilgi öğrenmenin verdiği haz ya da bir işi tamamlamanın memnunluğu da bu sınıftadır. Anlayacağınız beynin tatmin duyması için kesinlikle fazlaca özel bir şey gerekmez. Olağan koşullarda beynimiz ömrün devamı için yapılan gündelik aktivitelerden de keyif alır. Fakat bu sistem bozulduğunda haz almak için daha fazlası gerekmeye başlar. Sigara, alkol, ekstrem sporlara olan bağlılık, cinselliğe çok düşkünlük, gerekmese bile daima alışveriş yapma isteği, çok internet ve toplumsal medya bağımlılığı, ödül eksikliği durumunda ortaya çıkan yanlışlı davranışlardan bazılarıdır. Unsur bağımlılığı, ödül eksikliği sendromunda en tehlikeli dopamin ve endorfin kazanma yoludur. Aslında kişi muhtaçlık duyduğu dopamin ve endorfini; dağcılık, çeşitli spor ve sanat faaliyetleri, ilgi duyduğu alanlarla alakalı hobi aktiflikleri üzere daha sağlıklı aktivitelere yönelerek doğal yoldan temin edebilir.
Bağımlılık İstikamet Değiştirebilir
Dopamin diyetinde bağımlılıkların, taraf değiştirerek farklı alanlarda ortaya çıkması kelam konusu olabiliyor. Bir kişi teknoloji kullanması konusunda bağımlılık seviyesinde ise onu sınırladığınızda bu defa çok alışverişe, abur cubura ya da abartılı alkol kullanmasına yönelebilir. Ya da alkol bağımlılığı olan bir kişi, içkiden kaçınmaya çalışırken kendini kumara veyahut bahis oyunlarına yönelmiş bir durumda bulabilir. Bunun sebebi, bireyin bağımlı kişilik yapısı geliştirmesine sebep olan temel niçinlerin ortadan kaldırılamamış olmasıdır. Profesyonel takviye olmadan bunların tümünü birden kestiğinizde ise kişi aniden boşluğa düşebilir. ötürüsıyla ben bir doktor olarak, dopamin diyeti yerine kişinin hayat stilini zorlayan gerçek bağımlılık hangi bahiste ise ona uygun bir tedavi planı ile ilerlemeyi daha uygun görüyorum.
Bugün çalışan bireyler için bilgisayar, akıllı telefon üzere aygıtların kullanması bir mecburilik. bir fazlaca kişi boş vakitlerinde de toplumsal medya kullanması, müzik dinlemek ya da arkadaşlarıyla haberleşmek için akıllı telefonları ağır biçimde kullanıyor. Üstelik ekran kullanması, besin, alkol, toplumsal irtibat üzere uyaranları kısıtlayarak dopamin düzeyini düşürmek pek mümkün olmaz. Bana göre bir kişinin durduk yerde dopamin düzeyini kendi başına düşürmeye çalışması da mantıklı değil.
Lakin kişi beslenme listesini daha sağlıklı biçimde düzenleyerek olağan olarak hakikat bir adım atmış olur. Elbet bir insan, daima teknolojik aygıtlarla “vakit geçirmek” yerine hayat usulünü, dinlenecek, sevdikleri ile yüz yüze bir ortaya gelecek, yeni bireyler ile tanışarak sosyalleşecek, tabiatta vakit geçirecek ve hobi edinecek biçimde düzenlerse daha tatminkar bir ömrü olacaktır. Bu sıradan ancak tesirli seçenekler yerine dopamin düzeyini düşürmeye çalışarak beynin sıfırlanmasını ya da daha verimli çalışmasını ummak, pek de yanlışsız bir tahlil olmasa gerek.
Beynini Sıfırlamak İsteyenler İçin Üç Teklif
Beyni sıfırlama tarifi, son senelerda epeyce istek görmeye başladı. Beynini sıfırlamak isteyenlerin istekleri birbiri ile tıpkı olmayabilir. Kimi bağımlılığından kurtulmaya çalışıyordur kimi yaşadığı acıların tesirinden kurtulmak bazıları de tahminen imtihanlarda daha başarılı olmak için bu talebi lisana getiriyordur. Biz, kronik hale gelen beyin yorgunluğundan kaçınmak isteyenlere yardımcı olabilecek şu üç öneriyi verebiliriz:
1-) Geriliminizi denetim etmeyi öğrenin: Belli dozda gerilim, bir işi tamamlamak için itici güç sağlarken kronik gerilim beyin hücrelerinin vefatına niye olarak mental maharetleri zayıflatır. Uykusuzluk, unutkanlık üzere meseleler ortaya çıkarken uzun vadede ruhsal ve nörolojik hastalıklara yatkınlığınız artacaktır. Bu niçinle beyniniz için atabileceğiniz en uygun adım geriliminizi yönetmeyi öğrenmek olmalıdır.
2-) Vaktinizi yönetmeyi öğrenin: Biroldukça kişi mesken, iş ve sorumluluklar içinde koşturmaktan hayatı, hisleri ve maksatları hakkında düşünemiyor. Hareketsiz, berbat beslenilen, gerilimli bir ömür, vakit idaresi ile birebir bağlantılıdır. Zira her şey için mazeretimiz zamansızlık. Şayet kendiniz, aileniz ve sevdikleriniz için vakit bulamıyorsanız hayat stiliniz hakkında bir daha düşünmelisiniz. Dopamin diyetinin işaret ettiği üzere ekranlara bakarak ne kadar vakit geçirdiğinizi hesaplamak ve öncelik sıralaması yapmak işinize yarayacaktır. Bu modadan tahminen hayat biçiminizi bir daha gözden geçirmek istikametinde yaralanmayı deneyebilirsiniz.
3-) Fazlalıkları hayatınızdan Çıkarın: Aslında hayatınıza bir katkı sunmayan yalnızca vaktinizi çalan kimi alışkanlıklarınızı gündelik ömrünüzden çıkarttığınızda, hem geriliminiz azalır birebir vakitte vakti direktörüz kolaylaşır. Sadeleştirmeyi her alanda yapabilirsiniz. Fazla kıyafetleriniz, gereksiz eşyalarınız, gidip geldiğiniz ancak size bir şey katmayan görüşmeleriniz… olağan olarak hayattaki her şey bize katkı olması için değildir birçok vakit, bizim diğerlerinin memnunluğunu düşünerek harcadığımız vakit içinder da vardır. Biz burada, kimseye katkı sunmayan ancak sizi oyalayan gereksiz her şeyden kelam ediyoruz. Zihninizi sakinleştirebilmek ile fizikî etrafınız içinde zannedilenden daha büyük bir etkileşim vardır. Etrafınız ne kadar sadeleşirse zihniniz de o kadar sakinleşir.
Aslında dopamin diyeti, yukarda altını çizdiğim, ödül eksikliği sendromunu yaşayanların kendilerine farklı bir çıkış kapısı arayışıdır. Haz odaklı materyalist bakış açısı ile “mana”yı unutan insanın asıl gereksinimi olan manevi iklim yerine süreksiz tahlillere heves etmesidir. Çeşitli uyaranlarla şişmiş egoların, artık denetim edilmekte zorlanan dürtülerin özetlemek gerekirsesı nefsi emmarenin bir hizaya sokulma uğraşlarıdır. Lakin siz içinizdeki manevi açlığı doyurmadan kendinizi kısa periyodik haz odaklı diyetlere sokmanız, daha sonrasında o denetim etmeye çalıştığınız dürtülere daha şiddetli olarak dönmenize niçiniyet verebilir. Buradaki asıl tehlike de budur.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Dopamin diyeti, son günlerde sıkça gündeme geliyor. birinci vakit içinderda Kuzey Kaliforniya’da bulunan ve teknoloji araştırmaları ile tanınan Silikon Vadisi’nde yaygınlaşan bu diyet, beslenme, cinsellik, alkol, teknoloji kullanması üzere beyindeki ödül sistemini tetikleyen uyaranların denetim altında tutulmasına dayanıyor. Bu emelle toplumsal medya ve teknoloji kullanmasını kesmek, telefonla konuşmamak, katkı unsurlu besinlerden uzaklaşmak, hatta beşerlerle göz göze gelmek üzere her türlü toplumsal bağdan bile uzak duruluyor. Bu diyet yardımıyla zihne giden uyaranları azaltarak beyni sıfırlamanın ya da resetlemenin mümkün olacağı ve bu biçimdece dopamin düzeyini düşürüp bağımlılık döngülerinden çıkılabileceği öngörülüyor. Nöroloji Uzmanı Dr. Mehmet Yavuz, haz hissinden uzaklaşarak beyni sadeleştirmenin ve daha verimli hale getirebilmenin biçimlerini açıklıyor: Bu cins bir diyetin tesirlerini öğrenebilmek için evvela dopaminin ne işe yaradığına bakalım. Memnunluk hormonları olarak bilinen “dopamin, serotonin, endorfin, oksitosin ve noradrenalin” hayattan aldığımız keyif ve memnunluk seviyeleri üzerinde tesirlidir. Dopamin, güç düzeyini yükselterek coşku, sevinç, hareketlilik ve dikkati bir mevzuya yoğunlaştırabilmek konusunda işimize fayda. Yani hareketliliği sağlayan, beşere coşku ve heyecan veren, hem de toplumsal ömrü sürdürmekte kıymetli rol oynayan bir nöroamindir. Dopaminin eksikliği, hareketlerde yavaşlama, ellerde titreme ile karakterize olan Parkinson hastalığına yol açar. Bugün kimi depresyon tedavileri, düşük dopamin düzeyini düzenlemeye odaklanır. Öte yandan dopaminin fazlası da şizofreniye sebep olmaktadır. Bipolar bozukluğun mani periyodunda ve hiperaktivite durumlarında da dopamin yükselmesi kelam konusudur. Buradan anlaşılacağı üzere bedendeki dopamin istikrarı, fizikî ve ruhsal açıdan büyük kıymet taşıyor.
Kişi, kendisini bitkin, güçsüz yahut depresyonda hissettiğinde, doğal usullerle beynini dopamin ve endorfin salgılamaya teşvik edebilir. Örneğin gün ışığında keyifli bir yürüyüş, idman yapmak, rastgele bir hobi alanında faaliyet göstermek, elma, badem ya da küçük bir kesim çikolata yemek daha âlâ hissetmenize yardımcı olabilir.
Beyindeki Ödül Sistemi Bozulduğunda…
Beyindeki ödül sisteminin ve bağımlılıkların, dopamin düzeyi ile bağlantılı olduğu doğrudur. Ödül sistemi, yemek yediğimizde, bir müzik dinlediğimizde ya da yorucu bir günün sonunda ayaklarımızı uzatıp dinlendiğimiz anlarda doğal olarak aktive olur. Yeni bir bilgi öğrenmenin verdiği haz ya da bir işi tamamlamanın memnunluğu da bu sınıftadır. Anlayacağınız beynin tatmin duyması için kesinlikle fazlaca özel bir şey gerekmez. Olağan koşullarda beynimiz ömrün devamı için yapılan gündelik aktivitelerden de keyif alır. Fakat bu sistem bozulduğunda haz almak için daha fazlası gerekmeye başlar. Sigara, alkol, ekstrem sporlara olan bağlılık, cinselliğe çok düşkünlük, gerekmese bile daima alışveriş yapma isteği, çok internet ve toplumsal medya bağımlılığı, ödül eksikliği durumunda ortaya çıkan yanlışlı davranışlardan bazılarıdır. Unsur bağımlılığı, ödül eksikliği sendromunda en tehlikeli dopamin ve endorfin kazanma yoludur. Aslında kişi muhtaçlık duyduğu dopamin ve endorfini; dağcılık, çeşitli spor ve sanat faaliyetleri, ilgi duyduğu alanlarla alakalı hobi aktiflikleri üzere daha sağlıklı aktivitelere yönelerek doğal yoldan temin edebilir.
Bağımlılık İstikamet Değiştirebilir
Dopamin diyetinde bağımlılıkların, taraf değiştirerek farklı alanlarda ortaya çıkması kelam konusu olabiliyor. Bir kişi teknoloji kullanması konusunda bağımlılık seviyesinde ise onu sınırladığınızda bu defa çok alışverişe, abur cubura ya da abartılı alkol kullanmasına yönelebilir. Ya da alkol bağımlılığı olan bir kişi, içkiden kaçınmaya çalışırken kendini kumara veyahut bahis oyunlarına yönelmiş bir durumda bulabilir. Bunun sebebi, bireyin bağımlı kişilik yapısı geliştirmesine sebep olan temel niçinlerin ortadan kaldırılamamış olmasıdır. Profesyonel takviye olmadan bunların tümünü birden kestiğinizde ise kişi aniden boşluğa düşebilir. ötürüsıyla ben bir doktor olarak, dopamin diyeti yerine kişinin hayat stilini zorlayan gerçek bağımlılık hangi bahiste ise ona uygun bir tedavi planı ile ilerlemeyi daha uygun görüyorum.
Bugün çalışan bireyler için bilgisayar, akıllı telefon üzere aygıtların kullanması bir mecburilik. bir fazlaca kişi boş vakitlerinde de toplumsal medya kullanması, müzik dinlemek ya da arkadaşlarıyla haberleşmek için akıllı telefonları ağır biçimde kullanıyor. Üstelik ekran kullanması, besin, alkol, toplumsal irtibat üzere uyaranları kısıtlayarak dopamin düzeyini düşürmek pek mümkün olmaz. Bana göre bir kişinin durduk yerde dopamin düzeyini kendi başına düşürmeye çalışması da mantıklı değil.
Lakin kişi beslenme listesini daha sağlıklı biçimde düzenleyerek olağan olarak hakikat bir adım atmış olur. Elbet bir insan, daima teknolojik aygıtlarla “vakit geçirmek” yerine hayat usulünü, dinlenecek, sevdikleri ile yüz yüze bir ortaya gelecek, yeni bireyler ile tanışarak sosyalleşecek, tabiatta vakit geçirecek ve hobi edinecek biçimde düzenlerse daha tatminkar bir ömrü olacaktır. Bu sıradan ancak tesirli seçenekler yerine dopamin düzeyini düşürmeye çalışarak beynin sıfırlanmasını ya da daha verimli çalışmasını ummak, pek de yanlışsız bir tahlil olmasa gerek.
Beynini Sıfırlamak İsteyenler İçin Üç Teklif
Beyni sıfırlama tarifi, son senelerda epeyce istek görmeye başladı. Beynini sıfırlamak isteyenlerin istekleri birbiri ile tıpkı olmayabilir. Kimi bağımlılığından kurtulmaya çalışıyordur kimi yaşadığı acıların tesirinden kurtulmak bazıları de tahminen imtihanlarda daha başarılı olmak için bu talebi lisana getiriyordur. Biz, kronik hale gelen beyin yorgunluğundan kaçınmak isteyenlere yardımcı olabilecek şu üç öneriyi verebiliriz:
1-) Geriliminizi denetim etmeyi öğrenin: Belli dozda gerilim, bir işi tamamlamak için itici güç sağlarken kronik gerilim beyin hücrelerinin vefatına niye olarak mental maharetleri zayıflatır. Uykusuzluk, unutkanlık üzere meseleler ortaya çıkarken uzun vadede ruhsal ve nörolojik hastalıklara yatkınlığınız artacaktır. Bu niçinle beyniniz için atabileceğiniz en uygun adım geriliminizi yönetmeyi öğrenmek olmalıdır.
2-) Vaktinizi yönetmeyi öğrenin: Biroldukça kişi mesken, iş ve sorumluluklar içinde koşturmaktan hayatı, hisleri ve maksatları hakkında düşünemiyor. Hareketsiz, berbat beslenilen, gerilimli bir ömür, vakit idaresi ile birebir bağlantılıdır. Zira her şey için mazeretimiz zamansızlık. Şayet kendiniz, aileniz ve sevdikleriniz için vakit bulamıyorsanız hayat stiliniz hakkında bir daha düşünmelisiniz. Dopamin diyetinin işaret ettiği üzere ekranlara bakarak ne kadar vakit geçirdiğinizi hesaplamak ve öncelik sıralaması yapmak işinize yarayacaktır. Bu modadan tahminen hayat biçiminizi bir daha gözden geçirmek istikametinde yaralanmayı deneyebilirsiniz.
3-) Fazlalıkları hayatınızdan Çıkarın: Aslında hayatınıza bir katkı sunmayan yalnızca vaktinizi çalan kimi alışkanlıklarınızı gündelik ömrünüzden çıkarttığınızda, hem geriliminiz azalır birebir vakitte vakti direktörüz kolaylaşır. Sadeleştirmeyi her alanda yapabilirsiniz. Fazla kıyafetleriniz, gereksiz eşyalarınız, gidip geldiğiniz ancak size bir şey katmayan görüşmeleriniz… olağan olarak hayattaki her şey bize katkı olması için değildir birçok vakit, bizim diğerlerinin memnunluğunu düşünerek harcadığımız vakit içinder da vardır. Biz burada, kimseye katkı sunmayan ancak sizi oyalayan gereksiz her şeyden kelam ediyoruz. Zihninizi sakinleştirebilmek ile fizikî etrafınız içinde zannedilenden daha büyük bir etkileşim vardır. Etrafınız ne kadar sadeleşirse zihniniz de o kadar sakinleşir.
Aslında dopamin diyeti, yukarda altını çizdiğim, ödül eksikliği sendromunu yaşayanların kendilerine farklı bir çıkış kapısı arayışıdır. Haz odaklı materyalist bakış açısı ile “mana”yı unutan insanın asıl gereksinimi olan manevi iklim yerine süreksiz tahlillere heves etmesidir. Çeşitli uyaranlarla şişmiş egoların, artık denetim edilmekte zorlanan dürtülerin özetlemek gerekirsesı nefsi emmarenin bir hizaya sokulma uğraşlarıdır. Lakin siz içinizdeki manevi açlığı doyurmadan kendinizi kısa periyodik haz odaklı diyetlere sokmanız, daha sonrasında o denetim etmeye çalıştığınız dürtülere daha şiddetli olarak dönmenize niçiniyet verebilir. Buradaki asıl tehlike de budur.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı