Barcali
Active member
- Katılım
- 14 Şub 2021
- Mesajlar
- 1,145
- Puanları
- 38
Dünya’nın çekirdeği orantısız mı? Berkeley – Kaliforniya Üniversitesi’nde çalışan sarsıntı bilimcilerin Nature Geoscience bülteninde yayımlanan yeni çalışmasına nazaran bu çekirdek, erimiş biçimdeki demirden yarım milyar yıldan uzun vakit evvel donmaya başladıktan beri bu biçimde.
Endonezya’daki Banda Denizi’nin altında, erimiş demir soğudukça oluşan demir kristalleriyle meydana gelen bu süratli büyüme, çekirdeği orantısız hale getirmiş. Kütleçekimin bu yeni büyümeyi eşit biçimde dağıtması, çapı her yıl ortalama 1 milimetre artan küre biçimindeki bir iç çekirdeğin korunmasını sağlıyor.
Ama bir tarafın daha fazla büyümesi, Dünya’nın Endonezya’nın altında bulunan dış çekirdeğinde yahut manto katmanında meydana gelen bir şeyin, iç çekirdekteki ısıyı Brezilya’nın altındaki öteki tarafa nazaran daha süratli götürdüğünü düşündürüyor. Bir tarafın daha süratli soğuması, bu taraftaki demirin daha süratli kristalleşmesini ve iç çekirdeğin daha süratli büyümesini sağlıyor.
Tüm bunlar, Dünya’nın manyetik alanı ve tarihine yönelik sonuçlar taşıyor; zira iç çekirdekten yayılan ısının istikamet verdiği dış çekirdekteki ısı transferi, dinamoya istikamet veriyor. Bugün bizi Güneş’ten gelen tehlikeli parçacıklardan koruyan manyetik alanı ise dinamo meydana getiriyor.
Berkeley Dünya ve Gezegen Bilimleri Yüksek Lisans Fakültesi’nde profesör ve Berkeley Sismolojik Laboratuvarı’nın müdürü olan Barbara Romanowicz, şunları söylemiş oldu:
“İç çekirdeğin yaşında, yarım milyar ila 1,5 milyar yıl içinde olmak üzere hayli gevşek hudutlar sunuyoruz” diyor. “Bu sayede, katı iç çekirdek var olmadan evvel manyetik alanın nasıl oluştuğuna yönelik tartışmalara yardımcı olabiliriz. Manyetik alanın halihazırda 3 milyar yıldır var olduğunu biliyoruz. Bu yüzden, bu biçimdelar dış çekirdekte meydana gelen ısı transferine öbür süreçler istikamet vermiş olmalı.”
İç çekirdeğin nispeten daha genç olması, Dünya tarihinin birinci vakit içinderında sıvı çekirdeği kaynatan ısının bugün gördüğümüz demir kristalleşmesinden değil; demirden ayrılan yavaşça elementlerden geldiği manasına gelebilir.
İç çekirdeğin eşit olmayan biçimde büyümesi, otuz yıllık bir gizemi açıklıyor: Çekirdekteki kristalleşmiş demir, Dünya’nın dönüş ekseni boyunca ve batıda doğuya bakılırsa daha fazla hizalanmış üzere görünüyor.
Kaynak: Popular Science
Endonezya’daki Banda Denizi’nin altında, erimiş demir soğudukça oluşan demir kristalleriyle meydana gelen bu süratli büyüme, çekirdeği orantısız hale getirmiş. Kütleçekimin bu yeni büyümeyi eşit biçimde dağıtması, çapı her yıl ortalama 1 milimetre artan küre biçimindeki bir iç çekirdeğin korunmasını sağlıyor.
Ama bir tarafın daha fazla büyümesi, Dünya’nın Endonezya’nın altında bulunan dış çekirdeğinde yahut manto katmanında meydana gelen bir şeyin, iç çekirdekteki ısıyı Brezilya’nın altındaki öteki tarafa nazaran daha süratli götürdüğünü düşündürüyor. Bir tarafın daha süratli soğuması, bu taraftaki demirin daha süratli kristalleşmesini ve iç çekirdeğin daha süratli büyümesini sağlıyor.
Tüm bunlar, Dünya’nın manyetik alanı ve tarihine yönelik sonuçlar taşıyor; zira iç çekirdekten yayılan ısının istikamet verdiği dış çekirdekteki ısı transferi, dinamoya istikamet veriyor. Bugün bizi Güneş’ten gelen tehlikeli parçacıklardan koruyan manyetik alanı ise dinamo meydana getiriyor.
Berkeley Dünya ve Gezegen Bilimleri Yüksek Lisans Fakültesi’nde profesör ve Berkeley Sismolojik Laboratuvarı’nın müdürü olan Barbara Romanowicz, şunları söylemiş oldu:
“İç çekirdeğin yaşında, yarım milyar ila 1,5 milyar yıl içinde olmak üzere hayli gevşek hudutlar sunuyoruz” diyor. “Bu sayede, katı iç çekirdek var olmadan evvel manyetik alanın nasıl oluştuğuna yönelik tartışmalara yardımcı olabiliriz. Manyetik alanın halihazırda 3 milyar yıldır var olduğunu biliyoruz. Bu yüzden, bu biçimdelar dış çekirdekte meydana gelen ısı transferine öbür süreçler istikamet vermiş olmalı.”
İç çekirdeğin nispeten daha genç olması, Dünya tarihinin birinci vakit içinderında sıvı çekirdeği kaynatan ısının bugün gördüğümüz demir kristalleşmesinden değil; demirden ayrılan yavaşça elementlerden geldiği manasına gelebilir.
İç çekirdeğin eşit olmayan biçimde büyümesi, otuz yıllık bir gizemi açıklıyor: Çekirdekteki kristalleşmiş demir, Dünya’nın dönüş ekseni boyunca ve batıda doğuya bakılırsa daha fazla hizalanmış üzere görünüyor.
Kaynak: Popular Science