- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Endokrin Bozucu Kimyasallar Akne Oluşumunda Rol Oynuyor Son senelerda ömrümüzün her alanında sıkça yer alan veendokrin sistemin gelişimi ve işlevini değiştiren unsurlar olarak tanımlanan endokrin bozucu kimyasallar sıhhat açısından çeşitli tehlikeleri de birlikteinde getiriyor. Bu mevzu ile ilgili bilgilerden en yenisi ise endokrin bozucuların cilt sıhhatine tesirleri, bilhassa de bu unsurların akne oluşumu ve şiddetinde değerli bir etken olduğu konusu ile ilgili…
Memorial Ataşehir Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Ayşe Serap Karadağ ve Kocaeli Derince Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Hatice Kaya Özden’in yaptıkları çalışmada akne hastalarında endokrin bozucu kimyasallara daha fazla maruziyet olduğu ortaya çıktı. Türk Dermatoloji Derneği’nden Bilimsel Araştırma Dayanağı alınarak gerçekleştirilen çalışma, saygın dermatoloji mecmualarından “Journal of Cosmetologic Dermatology” mecmuasında “Bisfenol A’nın akne üzerine tesiri; endokrin bozucular akne patogenezinde yeni bir oyuncu mu?’ ismiyle 11 Temmuz 2021’de yayınlandı.
Doç. Dr. Ayşe Serap Karadağ ve Uz. Dr. Hatice Kaya Özden, endokrin bozucular ile akne içindeki bağlantı ve çalışmanın bilgileri ile ilgili bilgi verdi.
Günlük hayatımızın her anında endokrin bozucularla iç içeyiz
Endokrin bozucu kimyasallar hormonların üretim, salınım, bağlanma, taşınma, aktivite, yıkım ve bedenden atılımları üzerine tesir etmektedir. Endokrin sistemin işlevlerini değiştirerek sağlıklı bir organizmada ve onun gelecek nesillerinin sıhhatinde istenmeyen tesirlere yol açmaktadır. Bu tesir kuşaklar uzunluğu sürebilir. Bu kimyasallar endüstriyel besin (hazır besin, hazır içecek, konserve) unsurlarından şahsi bakım mamüllerine kadar günlük hayatta bir fazlaca alanda kullanılmaktadır. Plastik şişe ve kaplarda, metal konserve kutularının iç katmanlarında, elektronik eşyalarda, konut eşyalarında (halı, koltuk, perde, vb), oyuncaklar, kozmetikler, şahsi paklık eserleri, mesken paklık eserleri, plastik borular ve pestisitler üzere mamüllerin bileşiminde bulunur. Ortamda epeyce az ölçüde olsalar da tesirleri fazla olabilir. Tabiatta ne yazık ki epey sayıda unsur endokrin sistemi etkileyebilmektedir. Bunlardan en bilinenleri fitalatlar, fitoöstrojenler, dioksinler, bisfenol-A, polibromine difenil eter, polisiklik aromatik hidrokarbonlar, perfluorine bileşikleri, organofosfat, kurşun, civa, kadmiyum, arsenic, herbisit, parabendir. Plastik imalinde kullanılan Bisfenol A günlük yaşantımızda en sık kullandığımız endokrin bozucu kimyasaldır.
Obezite, diyabet, kanser, kısırlık üzere değerli sorunlara yol açabiliyor
Endokrin sistem tiroid, böbrek üstü bezi, hipofiz, pankreas ve yumurtalıklar üzere bir fazlaca organda tesirleri olan ve hormonlar aracılığıyla tesir eden bir yapıdır. Hormonlar reseptör isimli yapılara bağlanarak tesir gösterir. Endokrin bozucu kimyasal unsurlar motamot hormonlara emsal tesirle hormon reseptörlerine bağlanıp hormonları azaltabilir, artırabilir yahut fonksiyonunu bozabilir. Günümüzde bu endokrin bozucu kimyasalların obezite, diyabet, erken ergenlik, otizim, kısırlık, hatta kanser üzere fazlaca sayıda hastalığa niye olabildiği öne sürülmektedir. Ayrıyeten adet düzensizliği, sivilce ve tüylenme sorunlarının bir arada olabildiği polikistik over sendromuna da yol açabildiği bilinmektedir.
Cilde önemli tesirleri var
Endokrin bozucular pek âlâ bilinen unsurlar lakin deri hastalıklarında bu mevzuda pek çalışma olmadığını görmekteyiz. Cilt bakım mamüllerinde hami, stabilize edici özelliği ile sık kullanılan fitalatların alerjik karşılığı uyardığı ve egzamaya yol açtığı gösterilmiştir. Atopik dermatit, kuru cilt üzere sorunlarda cildin esirgeyici bariyeri bozulduğu için endokrin bozucuların deriden emilimi artmakta ve bu bireylerde tahriş ve egzama daha sık görülmektedir. Dioksinin uzun periyodik maruziyeti yüz, göğüs, sırt üzere bir hayli alanda kist formunda akne gibisi döküntüye yol açabilmektedir. Endokrin bozucular ciltteki melanin hücrelerinin sayısını artırarak leke oluşumunu da tetikleyebilmektedir. Sigaradaki kömür katranında bulunan polisiklik aromatik hidrokarbon yapıdaki endokrin bozucular, oksidatif gerilimi artırarak DNA hasarı ile ciltte yaşlanma ve kansere yol açabilmektedir.
Akne riskini ve şiddetini artırıyor
Akne (sivilce) oluşumunda hormonlar, yağ bezlerini uyararak sebum üretimini artırmaktadır. Yapılan çalışmalarda taş devranı diyetle beslenen ve doğal yaşayan daha ilkel toplumlarda akne görülmemektedir. Batılı ve endüstriyel topluluklarda ise beslenme alışkanlıkları ve çevresel faktörler sebebi ile sıklığı giderek artmaktadır.
Bisphenol A ve başka endokrin bozucuların akne üzerine tesirine dair bugüne kadar yapılmış insan çalışması bulunmamaktadır. Yaptığımız çalışmada akne hastalarının sağlıklı bireylere bakılırsa fazlaca daha yüksek bisfenol A kıymetine sahip olduklarını gördük. Ayrıyeten bireylerin akne şiddeti arttıkça idrarlarında tespit edilen Bisfenol A seviyelerinin de daha fazla olduğunu tespit ettik. Bu sonuç bizlere akne oluşumunda ve şiddetinde endokrin bozucuların rolünün olabileceğini göstermektedir.
Eser içerikleri fazlaca değerli
Örneğin kimi şahsi bakım ve kozmetik mamüllerinin (şampuan, oje, ruj, saç spreyi, parfüm, güneş kremleri ve nemlendiriciler) içeriğinde de paraben, fitalat, bisfenol A üzere endokrin bozucu kimyasallar bulunmaktadır. Bu eserler bedenimizin en büyük organı olan derimize direk teması ve sık kullanımları ile ciltten emilerek akne oluşumunda rol oynayan hormonal faktörleri uyarmakta, ciltteki yağ bezlerinin salınımını artırarak akne oluşumuna yol açabilmektedir.
Etken unsurların, cilde tesirlerini ortadan kaldırmak için;
– Endokrin bozucuların neler olduğunun bilinmesi, kullanılan mutfak gereçlerinden şahsi bakım mamüllerine kadar satın alınan mamüllerin içeriğinin okunup ona göre alınması kıymetlidir. Çok sayıda endokrin bozucunun kimyasal içerik olması niçiniyle içerik ayrıntısını öğrenmek için barkod okuyucu cep telefonu uygulamaları da indirilerek yardım alınabilir.
– Hami (preservative), paraben, parafen, fitalat, bisfenol A üzere endokrin bozucuları içeren şampuan, diş macunu, güneş kremi üzere cildimize direkt temas eden ve tertipli kullanılan şahsi bakım eserleri almamaya itina gösterilmelidir.
– Konserve yahut fast-food besinler yerine taze dondurulmuş, kurutulmuş yahut mevsiminde taze yiyecekleri tercih edilmelidir.
– Yiyecekler asla yanmaz poşet, plastik tabak vb materyaller ile ısıtılmamalıdır.
– Pestisit, insektisit üzere tarım ilaçları ile kontamine olan meyve ve sebzeler yerine organik mamüllerin kullanması tercih edilmelidir.
Akne oluşumunu önlemek için sağlıklı beslenin
Yüksek glisemik indeksli, fast food şekli, ambalajlı endüstriyel besinlerin, yağlı besinlerin, cips ve çikolatanın, süt ve süt mamüllerinin tüketilmemesine itina gösterilmelidir. Bunun yerine az yağlı, organik zerzevat meyve yüklü Akdeniz tipi diyet ve probiyotikler tercih edilmelidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Memorial Ataşehir Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Ayşe Serap Karadağ ve Kocaeli Derince Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Hatice Kaya Özden’in yaptıkları çalışmada akne hastalarında endokrin bozucu kimyasallara daha fazla maruziyet olduğu ortaya çıktı. Türk Dermatoloji Derneği’nden Bilimsel Araştırma Dayanağı alınarak gerçekleştirilen çalışma, saygın dermatoloji mecmualarından “Journal of Cosmetologic Dermatology” mecmuasında “Bisfenol A’nın akne üzerine tesiri; endokrin bozucular akne patogenezinde yeni bir oyuncu mu?’ ismiyle 11 Temmuz 2021’de yayınlandı.
Doç. Dr. Ayşe Serap Karadağ ve Uz. Dr. Hatice Kaya Özden, endokrin bozucular ile akne içindeki bağlantı ve çalışmanın bilgileri ile ilgili bilgi verdi.
Günlük hayatımızın her anında endokrin bozucularla iç içeyiz
Endokrin bozucu kimyasallar hormonların üretim, salınım, bağlanma, taşınma, aktivite, yıkım ve bedenden atılımları üzerine tesir etmektedir. Endokrin sistemin işlevlerini değiştirerek sağlıklı bir organizmada ve onun gelecek nesillerinin sıhhatinde istenmeyen tesirlere yol açmaktadır. Bu tesir kuşaklar uzunluğu sürebilir. Bu kimyasallar endüstriyel besin (hazır besin, hazır içecek, konserve) unsurlarından şahsi bakım mamüllerine kadar günlük hayatta bir fazlaca alanda kullanılmaktadır. Plastik şişe ve kaplarda, metal konserve kutularının iç katmanlarında, elektronik eşyalarda, konut eşyalarında (halı, koltuk, perde, vb), oyuncaklar, kozmetikler, şahsi paklık eserleri, mesken paklık eserleri, plastik borular ve pestisitler üzere mamüllerin bileşiminde bulunur. Ortamda epeyce az ölçüde olsalar da tesirleri fazla olabilir. Tabiatta ne yazık ki epey sayıda unsur endokrin sistemi etkileyebilmektedir. Bunlardan en bilinenleri fitalatlar, fitoöstrojenler, dioksinler, bisfenol-A, polibromine difenil eter, polisiklik aromatik hidrokarbonlar, perfluorine bileşikleri, organofosfat, kurşun, civa, kadmiyum, arsenic, herbisit, parabendir. Plastik imalinde kullanılan Bisfenol A günlük yaşantımızda en sık kullandığımız endokrin bozucu kimyasaldır.
Obezite, diyabet, kanser, kısırlık üzere değerli sorunlara yol açabiliyor
Endokrin sistem tiroid, böbrek üstü bezi, hipofiz, pankreas ve yumurtalıklar üzere bir fazlaca organda tesirleri olan ve hormonlar aracılığıyla tesir eden bir yapıdır. Hormonlar reseptör isimli yapılara bağlanarak tesir gösterir. Endokrin bozucu kimyasal unsurlar motamot hormonlara emsal tesirle hormon reseptörlerine bağlanıp hormonları azaltabilir, artırabilir yahut fonksiyonunu bozabilir. Günümüzde bu endokrin bozucu kimyasalların obezite, diyabet, erken ergenlik, otizim, kısırlık, hatta kanser üzere fazlaca sayıda hastalığa niye olabildiği öne sürülmektedir. Ayrıyeten adet düzensizliği, sivilce ve tüylenme sorunlarının bir arada olabildiği polikistik over sendromuna da yol açabildiği bilinmektedir.
Cilde önemli tesirleri var
Endokrin bozucular pek âlâ bilinen unsurlar lakin deri hastalıklarında bu mevzuda pek çalışma olmadığını görmekteyiz. Cilt bakım mamüllerinde hami, stabilize edici özelliği ile sık kullanılan fitalatların alerjik karşılığı uyardığı ve egzamaya yol açtığı gösterilmiştir. Atopik dermatit, kuru cilt üzere sorunlarda cildin esirgeyici bariyeri bozulduğu için endokrin bozucuların deriden emilimi artmakta ve bu bireylerde tahriş ve egzama daha sık görülmektedir. Dioksinin uzun periyodik maruziyeti yüz, göğüs, sırt üzere bir hayli alanda kist formunda akne gibisi döküntüye yol açabilmektedir. Endokrin bozucular ciltteki melanin hücrelerinin sayısını artırarak leke oluşumunu da tetikleyebilmektedir. Sigaradaki kömür katranında bulunan polisiklik aromatik hidrokarbon yapıdaki endokrin bozucular, oksidatif gerilimi artırarak DNA hasarı ile ciltte yaşlanma ve kansere yol açabilmektedir.
Akne riskini ve şiddetini artırıyor
Akne (sivilce) oluşumunda hormonlar, yağ bezlerini uyararak sebum üretimini artırmaktadır. Yapılan çalışmalarda taş devranı diyetle beslenen ve doğal yaşayan daha ilkel toplumlarda akne görülmemektedir. Batılı ve endüstriyel topluluklarda ise beslenme alışkanlıkları ve çevresel faktörler sebebi ile sıklığı giderek artmaktadır.
Bisphenol A ve başka endokrin bozucuların akne üzerine tesirine dair bugüne kadar yapılmış insan çalışması bulunmamaktadır. Yaptığımız çalışmada akne hastalarının sağlıklı bireylere bakılırsa fazlaca daha yüksek bisfenol A kıymetine sahip olduklarını gördük. Ayrıyeten bireylerin akne şiddeti arttıkça idrarlarında tespit edilen Bisfenol A seviyelerinin de daha fazla olduğunu tespit ettik. Bu sonuç bizlere akne oluşumunda ve şiddetinde endokrin bozucuların rolünün olabileceğini göstermektedir.
Eser içerikleri fazlaca değerli
Örneğin kimi şahsi bakım ve kozmetik mamüllerinin (şampuan, oje, ruj, saç spreyi, parfüm, güneş kremleri ve nemlendiriciler) içeriğinde de paraben, fitalat, bisfenol A üzere endokrin bozucu kimyasallar bulunmaktadır. Bu eserler bedenimizin en büyük organı olan derimize direk teması ve sık kullanımları ile ciltten emilerek akne oluşumunda rol oynayan hormonal faktörleri uyarmakta, ciltteki yağ bezlerinin salınımını artırarak akne oluşumuna yol açabilmektedir.
Etken unsurların, cilde tesirlerini ortadan kaldırmak için;
– Endokrin bozucuların neler olduğunun bilinmesi, kullanılan mutfak gereçlerinden şahsi bakım mamüllerine kadar satın alınan mamüllerin içeriğinin okunup ona göre alınması kıymetlidir. Çok sayıda endokrin bozucunun kimyasal içerik olması niçiniyle içerik ayrıntısını öğrenmek için barkod okuyucu cep telefonu uygulamaları da indirilerek yardım alınabilir.
– Hami (preservative), paraben, parafen, fitalat, bisfenol A üzere endokrin bozucuları içeren şampuan, diş macunu, güneş kremi üzere cildimize direkt temas eden ve tertipli kullanılan şahsi bakım eserleri almamaya itina gösterilmelidir.
– Konserve yahut fast-food besinler yerine taze dondurulmuş, kurutulmuş yahut mevsiminde taze yiyecekleri tercih edilmelidir.
– Yiyecekler asla yanmaz poşet, plastik tabak vb materyaller ile ısıtılmamalıdır.
– Pestisit, insektisit üzere tarım ilaçları ile kontamine olan meyve ve sebzeler yerine organik mamüllerin kullanması tercih edilmelidir.
Akne oluşumunu önlemek için sağlıklı beslenin
Yüksek glisemik indeksli, fast food şekli, ambalajlı endüstriyel besinlerin, yağlı besinlerin, cips ve çikolatanın, süt ve süt mamüllerinin tüketilmemesine itina gösterilmelidir. Bunun yerine az yağlı, organik zerzevat meyve yüklü Akdeniz tipi diyet ve probiyotikler tercih edilmelidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı