Fahiş fiyatlara Osmanlı usulü: Narh Sistemi nedir

KesikÇayır

New member
Katılım
26 Mar 2021
Mesajlar
1,744
Puanları
0
Fahiş fiyatlara Osmanlı usulü: Narh Sistemi nedir Osmanlı Devleti kuruluşundan itibaren ticari hayatın ortasında yer almış ve sahip olduğu iktisadi imkânlarla, Beylik halinde iken bile başkalarına karşı bariz bir üstünlük sağlamıştır.

Bilhassa büyük ticaret yolları üzerinde kurulmuş olması bu üstünlüğün oluşmasında aşikâr başlı sebeplerden birini teşkil etmiştir.

Ticarete ehemmiyet ve kıymet veren Osmanlı Devleti, bir yandan da eksik rekabet kurallarından ötürü fahiş fiyatların oluşmasına müdahale etmeyi ihmal etmemiştir.

Narh Sistemi olarak bilinen uygulamayı hayata geçiren Osmanlı, temel ölçü arz ve talep koşulları olup tekelci eğilimlerin önlenmesi istenmiştir.

Osmanlı Devletinde narh sistemi 16. yüzyıldan itibaren uygulanmaya başlamıştır. Buna göre çarşı ve pazarlardaki mallar, lakin devletin belirlediği fiyat aralığında satılabilir.

NARH SİSTEMİ

Farsça kökenli bir sözcük olan narh, nirh kökünden türetilmiştir. Nirh, bir esere ödenen fiyat ya da biçilen bedel manasına gelir.

Narh, Osmanlı Periyodunda devlet liderinin yahut yetki verdiği memurların pazarlara ve esnaflara mallarını belli bir fiyata satmalarını emretmesi ve maslahata (islami açıdan faydalı olanı yakınımıza çekme, faydasızı def etmeye) binâen belirlenen fiyattan aşağı yahut üst bir fiyata satış yapmayı yasaklamasıdır.


FETİH DEVRİYLE BAŞLADI

Osmanlı Devleti’nde narh uygulamalarının başlangıç tarihi olarak ileri sürülen 1453 yılı devletin otoritesini hissettirdiği ve ağır fetihler sebebiyle piyasaların muhtemelen olumsuz etkilendiği bir periyoda denk gelir.

Osmanlılarda narha fazlaca değer verilmiş, siyaset muharrirlerinin ve devlet erkeklerinın görüşlerinde narh kabul bulmuş ve desteklenmiştir. Fakat 18. yüzyılın ikinci yarısı ile 19. yüzyılda, bilhassa III. Selim devrinde başlayan liberalleşme hareketleri, narh uygulamasına mani teşkil etmiştir.


LİBERALLEŞMEYLE SON BULDU

Liberalleşme istikametindeki niyetler yavaş yavaş fiyatlarda çözülmeye yol açmış ve çözülen fiyatlar tüketiciyi tedirginliğe iterken, narhı uygulayan üretici ve tüccarı sıkıntı durumda bırakmıştır.

Narh uygulanan durumlar:

  • Bahar ayında birinci kuzu bölümü yapılacağı günden bir kaç gün evvel ete narh konulması
  • Birinci ve sonbaharda süt ve mamullerinin ayarlanması
  • Mevsimlere nazaran zerzevat meblağlarının belirlenmesi
  • Şaban ayında fiyatların ayarlanması
İSLAMİYETTE NARH

İslâm, hür piyasa ve mal arzının sonlu olduğu ortamlarda bilhassa kıtlığı önlemek hedefiyle Peygamberimizin hadisi çerçevesinde narh yasaklanmaktaydı.

İslâm, özgür piyasa ve mal arzının sonlu olduğu ortamlarda bilhassa kıtlığı önlemek emeliyle Peygamberimizin hadisi çerçevesinde narh yasaklanmaktaydı. Lakin ilerleyen senelerda karaborsacılığın artması ve hür piyasa ortamından uzaklaşılması kararı narh uygulaması gerekli görülmüştür.

Fakat ilerleyen senelerda karaborsacılığın artması ve özgür piyasa ortamından uzaklaşılması kararı narh uygulaması gerekli görülmüştür.
 
Üst