Gelir uçurumu daha da artacak 2020’nin ikinci yarısında indirilen faiz oranlarıyla bir arada ucuzlaşan kredi ve müstakil konut muhtaçlığı konuta olan talebi arttırdı. Bu da bilhassa büyük kentlerdeki konut meblağlarının son bir yılda enflasyonun üzerinde artmasına niye oldu. Gayrimenkul bilgi şirketi REIDIN’in araştırmasına göre, İstanbul’da konut metrekare fiyatı haziran ayı prestijiyle son bir yılda yüzde 29 artışla 4.354 liradan 5.607 liraya çıkarken, İzmir’deki artış 4.678 lirayla yüzde 35, Ankara’da ise 2.798 lirayla yüzde 34 oldu.
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, Türkiye’de konut meblağlarının salgının başladığı Nisan 2020’den bu yana her ay ortalama yüzde 2.5 arttığına dikkat çekerek, “Artan konut meblağları, düşen alım gücü ve fakirleşen halka karşın konut talebi canlı ve satışlar sürüyor. Bu durumun temel sebebi sermaye temerküzü, başka ismiyle sermayenin makul ellerde toplanmasıdır. Bu durum gelir kümeleri içinde farkı büyütür, hayat standardının düşmesi, makroekonomik göstergelerin bozulması ve işsizliğin artması üzerine, toplumsal sistemin değişmesi tarafında talepleri yaratır” dedi.
Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz
ÇÖKÜŞ GETİREBİLİR
Son periyotta sermayenin temerküz oranını belirleyen en değerli ögenin likidite bolluğu olduğuna dikkat çeken Yılmaz, şunları söylemiş oldu:
“Bazı dar gelirliler düşen alım gücünü ayağa kaldırmak için kendi konutlarını satarken daha küçük bir konut alıp, ortadaki meblağı geçiminde kullandı. Kimi işletme sahipleri, pandemide işleri bozulunca yüksek talep goren konutlarını satışa çıkardı, işletmesinin borçlarını kapattı. Kimi konut sahipleri de, pahası artan gayrimenkullerini daha evvel ummadıkları bir fiyata satarak, kısa vadeli geleceklerini garantiye almaya çalıştı. İster likidite, isterse pandemi krizi olsun, üretim ve istihdam daralırken bu krizler birtakım kesitler için eskiye göre daha kuvvetli bir bir daha yapılanma fırsatı olabilir, birtakım bölümler için de gerçek manada çöküşü getirebilir.”
Konut alan yabancı sayısı üçe katlandı
– Yılın birinci yarısında geçen yıla bakılırsa yüzde 11.5 düşüş olsa da, satılan konut sayısı 552.810 oldu. Satışın dörtte biri haziranda gerçekleşti.
– Geçen yılın son çeyreğinden itibaren kredi faizlerindeki yükseliş ipotekli satışları %29 daraltırken, öteki satış formları arttı.
– Yabancılar daha fazlaca öne çıktı. Son 3 yıldır her yıl 40 bin konut satın aldılar. Bilhassa Körfez sermayesi, Türklerin alım gücünün yetmediği konutlara büyük ilgi gösteriyor.
– Yabancılar 2020 Haziran’da 1.679 konut satın almışken, bu yıl haziranda 4.826 konutla alımı üçe katladılar.
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, Türkiye’de konut meblağlarının salgının başladığı Nisan 2020’den bu yana her ay ortalama yüzde 2.5 arttığına dikkat çekerek, “Artan konut meblağları, düşen alım gücü ve fakirleşen halka karşın konut talebi canlı ve satışlar sürüyor. Bu durumun temel sebebi sermaye temerküzü, başka ismiyle sermayenin makul ellerde toplanmasıdır. Bu durum gelir kümeleri içinde farkı büyütür, hayat standardının düşmesi, makroekonomik göstergelerin bozulması ve işsizliğin artması üzerine, toplumsal sistemin değişmesi tarafında talepleri yaratır” dedi.
Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz
ÇÖKÜŞ GETİREBİLİR
Son periyotta sermayenin temerküz oranını belirleyen en değerli ögenin likidite bolluğu olduğuna dikkat çeken Yılmaz, şunları söylemiş oldu:
“Bazı dar gelirliler düşen alım gücünü ayağa kaldırmak için kendi konutlarını satarken daha küçük bir konut alıp, ortadaki meblağı geçiminde kullandı. Kimi işletme sahipleri, pandemide işleri bozulunca yüksek talep goren konutlarını satışa çıkardı, işletmesinin borçlarını kapattı. Kimi konut sahipleri de, pahası artan gayrimenkullerini daha evvel ummadıkları bir fiyata satarak, kısa vadeli geleceklerini garantiye almaya çalıştı. İster likidite, isterse pandemi krizi olsun, üretim ve istihdam daralırken bu krizler birtakım kesitler için eskiye göre daha kuvvetli bir bir daha yapılanma fırsatı olabilir, birtakım bölümler için de gerçek manada çöküşü getirebilir.”
Konut alan yabancı sayısı üçe katlandı
– Yılın birinci yarısında geçen yıla bakılırsa yüzde 11.5 düşüş olsa da, satılan konut sayısı 552.810 oldu. Satışın dörtte biri haziranda gerçekleşti.
– Geçen yılın son çeyreğinden itibaren kredi faizlerindeki yükseliş ipotekli satışları %29 daraltırken, öteki satış formları arttı.
– Yabancılar daha fazlaca öne çıktı. Son 3 yıldır her yıl 40 bin konut satın aldılar. Bilhassa Körfez sermayesi, Türklerin alım gücünün yetmediği konutlara büyük ilgi gösteriyor.
– Yabancılar 2020 Haziran’da 1.679 konut satın almışken, bu yıl haziranda 4.826 konutla alımı üçe katladılar.