Hava giderek ısınıyor, kutuplardaki buz tabakası eriyor, su yükseliyor. Bu kadarı açık. Peki iklim değişikliği neden günün uzunluğunu da etkiliyor?
Bir araştırma ekibi, ABD Ulusal Bilimler Akademisi'nin (“PNAS”) “Proceedings” dergisinde ilginç bir bulgu yayınladı: Küresel ısınma nedeniyle, Dünya'daki günler uzuyor. Bilim insanları, diğer şeylerin yanı sıra hassas zaman ölçümü ve uzay navigasyonunu etkileyecek olan “iklim değişikliğinin Dünya gezegeni üzerindeki benzeri görülmemiş etkilerinden” bahsediyor.
Ancak günlük yaşamda etki neredeyse fark edilemiyor; bilim insanlarına göre şu anda yüzyılda sadece 1,33 milisaniye. Ancak iklim değişikliği ilerlemeye devam ederse artabilir.
ETH Zürih'ten Mostafa Kiani Shahvandi liderliğindeki araştırma grubuna göre, buzulların ve kutuplardaki buz tabakalarının erimesi bunun nedenidir: deniz seviyesi yükseliyor ve bu da “kutuptan ekvatora kütle taşınmasına” neden oluyor. Bu da Dünya'nın dönüşünün yavaşlamasına yol açıyor.
İklim değişikliği bu nedenle Dünya'da gelgitler yaratan ve Dünya'nın dönüşünü yavaşlatan ve böylece günleri uzatan Ay'a benzer şekilde etki eder. İklim değişikliğinin etkisi artık Ay'ın etkisinden bile daha büyük olabilir: “Yüksek emisyon senaryolarında, iklim kaynaklı gün uzunluğu artmaya devam edecek ve şu ankinden iki kat daha yüksek bir orana ulaşabilir, Ay'ın gelgit sürtünmesinin etkisini aşabilir,” diye yazıyor araştırmacılar.
Gözlemlenen etki modern uydular sayesinde ölçülebiliyor. Shahvandi ve ekibi ayrıca 1900'den bu yana geçen süre için iklimin etkisini belirlemek ve 2100'e kadar olan süreyi tahmin etmek için bilgisayar modellerini kullandı.
Bilim insanlarının hesaplamaları, iklimle ilişkili gün uzunluğundaki artışın 20. yüzyıl boyunca önemli ölçüde dalgalandığını gösterdi. En son olarak, önemli ölçüde arttı. Bilgisayar modellerine göre, değerdeki artış esas olarak Grönland ve Antarktika'daki buzların erimesinden kaynaklanıyor.
Araştırmacılar ayrıca buz eridikçe su kütlelerindeki kaymayı dengeleyen bir etkiyi de hesaba kattılar: Dünya'nın mantosundaki kütle kaymaları. Kilometrelerce kalınlıktaki buz, Grönland ve Antarktika'nın kara kütlelerini Dünya'nın levhalarının hareket ettiği Dünya'nın mantosunun viskoz kısmına doğru itiyor. Buz eridiğinde kara kütleleri daha hafif hale geliyor ve yükseliyor çünkü viskoz Dünya'nın manto kütlesi altından akıyor. Hesaplamalara göre, etki şu anda yüzyılda eksi 0,8 milisaniye, bu da günün uzunluğunu kısaltıyor.