‘Halk kaynayan bir kazan üzere, taşması an meselesi’ Milletlerarası Güvenlik ve Stratejik Çalışmalar uzmanı ve Gezici Araştırma Şirketi Genel Müdürü Murat Gezici göçmen sıkıntısının hükümete oy kaybettirip kaybettirmeyeceğini ve halkın bakış açısını SÖZCÜ’ye kıymetlendirdi. Gezici’nin sorularımıza verdiği cevaplar şöyleki:
■ Göçmen meselesine halkın bakışı nedir?
Afgan mültecilerin denetimsiz bir biçimde hudutlardan geçip ülkeye dağılması işin rengini büsbütün değiştirdi. Örneğin patronların ucuz iş gücü olarak mültecileri çalıştırmaları, iş arayan insanların iş bulma sürecini daha da güç hale soktu. Hükümetin toplumun yaşadığı sıkıntıları duymazdan gelmesi insanların öfkesini büyüttü. Ülke insanı göçmen meselesiyle karşılaştığı birinci vakitten bu vakte kırılma yaşadı. Ölçülü iklim bilakis döndü. Konukseverlik yerini kızgınlığa, dert, endişe ve ümitsizliğe bıraktı. Bugün insanların büyük kısmı, hükümetin göçmen siyasetinin ülkenin demografik yapısını dönüşüme uğratma hedefi taşıdığını ve yönetenlerin iktidar telaşı taşıdığı için bu yola başvurduğunu düşünüyor. Halk adeta kaynayan bir kazan üzere; taşması an sıkıntısı üzere görünüyor.
■ Halk, hükümetin göç siyasetinden şad mu?
Halk nezdinde birikmiş bir öfke ve kızgınlık var. Hükümetin göç siyasetine karşı önemli bir reaksiyon var. Halk AKP hükümetinin Batılı devletlerin sorumluluğunu kendi üzerine alarak ülkeyi kaotik bir yer haline getirdiği kanısında. Vatandaşlar göçmen alınmasının ülke iktisadı üzerinde olumsuz tesirler yarattığını, işsizliği büyüttüğünü düşünüyor.
■ Hükümetin Taliban’a ait açıklamalarını halk nasıl karşılıyor?
Erdoğan “Taliban’ın inancıyla aksi bir yanımız yok” demeci verdi. Halkın hayli değerli bir kısmı Erdoğan ile tıpkı fikirde değil; İslam anlayışının Taliban’dan farklı olduğu görüşünde.
■ Halk ekonomik gelişmeleri nasıl pahalandırıyor?
Halkın yüzde 58,6’sı iktisadın düzgün olmadığı görüşünde. Önümüzdeki 6 ayda iktisat daha makûs olacak diyenlerin oranı ise yüzde 54.
Ülke nüfusunun yüzde 15’i göçle gelen mülteciler oldu
■ Denetimsiz göç siyaseti devam ederse hükümete oy kaybettirir mi?
Göç siyasetinin hayli önemli başarısızlıkları var ve bunları demokratik, şeffaf toplum olma özelliğimizi yitirdiğimizden ötürü tartışamıyoruz. Bu durum ise kaçınılmaz bir biçimde sıkıntıları çözülemez hale getiriyor. AKP’nin karnesine kırık not olarak yazılıyor. Sığınmacılar ülke siyasetini baştan sona etkileyecektir kesinlikle. Ülke nüfusunun yüzde 15’ini göçle gelen mülteciler oluşturuyor. Sayının bu kadar yüksek olması, ister istemez bir huzursuzluk kaynağı. Ancak halktan gelen bir ekip yansılar hükümet hassas bir siyaset üretmiyor. Göçmenler ülke ekonomisin bölünmesine parçalanmasına sebep oluyor ve rekabeti de yanında getiriyor. Ekonomik krizi halk derinden hissediyor. Özetle Türk lirası kur karşısında bedel kaybettiği, Türk iktisadı güzelleşmediği, gelir seviyesinde artış olmadığı, işsizlik azalmadığı sürece mültecilerle ilgili problemler halk nezdinde daha dikkat cazibeli hale gelecek. kızgınlık getirecek. Bu durum şüphesiz AKP için güzel bir sonuç getirmeyecektir.
Sorunun kaynağı: Başkanlık Sistemi
■ Önümüzdeki birinci genel seçimde seçmen hangi başlıklarla sandığa gidip oy verecek sizce?
Seçmenin yüzde 65’i eski Türkiye ve yeni Türkiye üzerine düşünerek oy verecek 40 yaş üstü seçmenler. Yarın yahut 2023’te kime oy vereceğini öncesinden kararlaştırmış seçmen yani sadık seçmenler. Siyasi iktidarın otoritesini sağlamlaştırmak için sert önlemlere başvurması, iktidar ile muhalefet içindeki boşluğu daha da büyütmekte ve bağımsız seçmenler oluşmakta. Seçmenin yüzde 35’i bağımsız seçmenlerden oluşuyor. Bu kesitin aşikâr bir ideolojisi yok; bunlar ekonomik şartlara ve hayat biçimine nazaran oy verecek. 40 yaş altı seçmenlerin çoğunluğu bu seçmen. Örneğin yüzde 84’ü ‘HDP kapatılmasın’ diyor. Bunlar içinde ‘farklı bir dinden biriyle evlenirim’ diyenlerin oranı yüzde 88. Seçmen değişiyor lakin politikler değişmiyor. 19 yıllık deneyimli iktidar toplumu tahlil edemedi. Halk siyasetin “gerçek sorunlara” geçersiz karşılıklar vermesini istemiyorlar.
HALK GAYRET EDİYOR
Halk artık ülkeyi ilgilendiren ana meseleler üzerine ağırlaşıyor. Bu seçmeni orta sokaklara sokamadı iktidar. Bugün halk yaşanan pekoldukca sorunun kaynağında Başkanlık Sistemi’ni buluyor. Ve bu sistemin değişmesi için de gayrete girişiyor. Tahminen iktidar bunu görürse orta tahlil olarak yarı başkanlık sistemi getirebilir, yeni bir şeyler söyleyecektir. Söylemeden mevcut yapı ile seçime girmeyecektir. İktisat, seçimlerin seyrini belirleyecek. Seçmen kitlesinin yüzde 68’i mutsuz ve huzursuz, önemli ekonomik sorun yaşıyor, geleceğe dair korku, dehşet, ümitsizlik, hayal kırıklığı taşıyor. İktisadın alarm vermesi, seçmenin hükümete yönelik yansısını palazlandırıyor. ötürüsıyla bugün seçmen nezdinde AKP’nin iktisat siyaseti sınıfta kalmış görünüyor.
■ Göçmen meselesine halkın bakışı nedir?
Afgan mültecilerin denetimsiz bir biçimde hudutlardan geçip ülkeye dağılması işin rengini büsbütün değiştirdi. Örneğin patronların ucuz iş gücü olarak mültecileri çalıştırmaları, iş arayan insanların iş bulma sürecini daha da güç hale soktu. Hükümetin toplumun yaşadığı sıkıntıları duymazdan gelmesi insanların öfkesini büyüttü. Ülke insanı göçmen meselesiyle karşılaştığı birinci vakitten bu vakte kırılma yaşadı. Ölçülü iklim bilakis döndü. Konukseverlik yerini kızgınlığa, dert, endişe ve ümitsizliğe bıraktı. Bugün insanların büyük kısmı, hükümetin göçmen siyasetinin ülkenin demografik yapısını dönüşüme uğratma hedefi taşıdığını ve yönetenlerin iktidar telaşı taşıdığı için bu yola başvurduğunu düşünüyor. Halk adeta kaynayan bir kazan üzere; taşması an sıkıntısı üzere görünüyor.
■ Halk, hükümetin göç siyasetinden şad mu?
Halk nezdinde birikmiş bir öfke ve kızgınlık var. Hükümetin göç siyasetine karşı önemli bir reaksiyon var. Halk AKP hükümetinin Batılı devletlerin sorumluluğunu kendi üzerine alarak ülkeyi kaotik bir yer haline getirdiği kanısında. Vatandaşlar göçmen alınmasının ülke iktisadı üzerinde olumsuz tesirler yarattığını, işsizliği büyüttüğünü düşünüyor.
■ Hükümetin Taliban’a ait açıklamalarını halk nasıl karşılıyor?
Erdoğan “Taliban’ın inancıyla aksi bir yanımız yok” demeci verdi. Halkın hayli değerli bir kısmı Erdoğan ile tıpkı fikirde değil; İslam anlayışının Taliban’dan farklı olduğu görüşünde.
■ Halk ekonomik gelişmeleri nasıl pahalandırıyor?
Halkın yüzde 58,6’sı iktisadın düzgün olmadığı görüşünde. Önümüzdeki 6 ayda iktisat daha makûs olacak diyenlerin oranı ise yüzde 54.
Ülke nüfusunun yüzde 15’i göçle gelen mülteciler oldu
■ Denetimsiz göç siyaseti devam ederse hükümete oy kaybettirir mi?
Göç siyasetinin hayli önemli başarısızlıkları var ve bunları demokratik, şeffaf toplum olma özelliğimizi yitirdiğimizden ötürü tartışamıyoruz. Bu durum ise kaçınılmaz bir biçimde sıkıntıları çözülemez hale getiriyor. AKP’nin karnesine kırık not olarak yazılıyor. Sığınmacılar ülke siyasetini baştan sona etkileyecektir kesinlikle. Ülke nüfusunun yüzde 15’ini göçle gelen mülteciler oluşturuyor. Sayının bu kadar yüksek olması, ister istemez bir huzursuzluk kaynağı. Ancak halktan gelen bir ekip yansılar hükümet hassas bir siyaset üretmiyor. Göçmenler ülke ekonomisin bölünmesine parçalanmasına sebep oluyor ve rekabeti de yanında getiriyor. Ekonomik krizi halk derinden hissediyor. Özetle Türk lirası kur karşısında bedel kaybettiği, Türk iktisadı güzelleşmediği, gelir seviyesinde artış olmadığı, işsizlik azalmadığı sürece mültecilerle ilgili problemler halk nezdinde daha dikkat cazibeli hale gelecek. kızgınlık getirecek. Bu durum şüphesiz AKP için güzel bir sonuç getirmeyecektir.
Sorunun kaynağı: Başkanlık Sistemi
■ Önümüzdeki birinci genel seçimde seçmen hangi başlıklarla sandığa gidip oy verecek sizce?
Seçmenin yüzde 65’i eski Türkiye ve yeni Türkiye üzerine düşünerek oy verecek 40 yaş üstü seçmenler. Yarın yahut 2023’te kime oy vereceğini öncesinden kararlaştırmış seçmen yani sadık seçmenler. Siyasi iktidarın otoritesini sağlamlaştırmak için sert önlemlere başvurması, iktidar ile muhalefet içindeki boşluğu daha da büyütmekte ve bağımsız seçmenler oluşmakta. Seçmenin yüzde 35’i bağımsız seçmenlerden oluşuyor. Bu kesitin aşikâr bir ideolojisi yok; bunlar ekonomik şartlara ve hayat biçimine nazaran oy verecek. 40 yaş altı seçmenlerin çoğunluğu bu seçmen. Örneğin yüzde 84’ü ‘HDP kapatılmasın’ diyor. Bunlar içinde ‘farklı bir dinden biriyle evlenirim’ diyenlerin oranı yüzde 88. Seçmen değişiyor lakin politikler değişmiyor. 19 yıllık deneyimli iktidar toplumu tahlil edemedi. Halk siyasetin “gerçek sorunlara” geçersiz karşılıklar vermesini istemiyorlar.
HALK GAYRET EDİYOR
Halk artık ülkeyi ilgilendiren ana meseleler üzerine ağırlaşıyor. Bu seçmeni orta sokaklara sokamadı iktidar. Bugün halk yaşanan pekoldukca sorunun kaynağında Başkanlık Sistemi’ni buluyor. Ve bu sistemin değişmesi için de gayrete girişiyor. Tahminen iktidar bunu görürse orta tahlil olarak yarı başkanlık sistemi getirebilir, yeni bir şeyler söyleyecektir. Söylemeden mevcut yapı ile seçime girmeyecektir. İktisat, seçimlerin seyrini belirleyecek. Seçmen kitlesinin yüzde 68’i mutsuz ve huzursuz, önemli ekonomik sorun yaşıyor, geleceğe dair korku, dehşet, ümitsizlik, hayal kırıklığı taşıyor. İktisadın alarm vermesi, seçmenin hükümete yönelik yansısını palazlandırıyor. ötürüsıyla bugün seçmen nezdinde AKP’nin iktisat siyaseti sınıfta kalmış görünüyor.