KesikÇayır
New member
- Katılım
- 26 Mar 2021
- Mesajlar
- 1,744
- Puanları
- 0
Hz. Zülkarneyn (a.s) kimdir? Kur’an’da kendisine büyük güç ve imkân verildiği bildirilen kişi olarak bilinen Zülkarneyn isminin manası, “iki asır sahibi” demektir. Hz. Zülkarneyn a.s’dan Kur’an-ı Kerim’de Kehf müddetinde bahsedilmektedir.
Kehf mühletinin 83-98. ayetlerindeki kıssada üç sefer geçen Zülkarneyn sözünün bir özel isim mi yoksa lakap mı olduğu açık değilse de hâkim görüş lakap olduğu istikametindedir.
HZ. ZÜLKARNEYN KİMDİR?
Zülkarneyn Aleyhisselam, Kur’an’da doğu ve batıya yaptığı seferleri ile zikredilir. Yeryüzünün tamamına hakim olan dört şahıstan biri olduğu rivayet edilir.
İslâmî kaynaklarda yer alan ve değerli bir kısmı İsrâiliyat tipi rivayetlere dayandığı anlaşılan farklı izahlara göre Kehf mühletinin 83-98. âyetlerinde mevzu edilen kişinin; doğuya ve batıya seferler düzenleyip büyük fetihler yapan bir cihangir olduğu, insanları tevhide davet ettiği için inkârcılar tarafınca başının iki tarafına vurularak öldürüldüğü, başında boynuza benzeri iki çıkıntının yer aldığı, tacının üstünde bakırdan iki boynuz bulunduğu, saçlarının iki örgülü olduğu, buyruğuna ışık ve karanlığın verildiği, hayalinde kendini gökyüzüne tırmanmış ve güneşin iki kenarından tutunmuş biçimde gördüğü, hem anne hem baba tarafınca asil bir soya mensup bulunduğu, İran ve Yunan asıllı iki soydan geldiği, ömrü boyunca iki jenerasyon gelip geçtiği, büyük yüreğinden dolayı yahut savaşta düşmanlarını âdeta koç üzere vurup devirdiği veya kendisine zâhir ve bâtın ilmi verildiği için Zülkarneyn diye anıldığı belirtilir.
Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, Mekke’de hayatış olan eski kavimlerin başından geçen ibretli hâdiseleri anlatırken Museviler ve İranlılar, geçmiş ümmetlerin kıssalarını kendilerine göre anlatmaya başladılar. Medîne’de, Âhirzaman Peygamberi’nin kendi içlerinden çıkacağına inanan Museviler vardı. Bunlar, Mekkeli müşriklere:
“Orada bir peygamber çıkmış, şayet o gerçek bir peygamberse kendisine Ashâb-ı Kehf, Zülkarneyn ve rûhun mâhiyeti hakkında mâlumat sorun! Şâyet Ashâb-ı Kehf ile Zülkarneyn için tam, rûhun mâhiyeti hakkında da kısmen yanıt verirse, gerçekten peygamberdir; kendisine tâbî olun! Lakin o, bu üç şeyden haber veremezse, yalancıdır!” dediler.
Mekkeli müşrikler de Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’e gelerek:
“Ashâb-ı Kehf ve doğu ile batıya sefer yapan Zülkarneyn kimdir? Rûhun mâhiyeti nedir?” diye sordular.
Bunun üzerine Kehf Müddeti nâzil oldu. Bu müddette Zülkarneyn -aleyhisselâm-’dan bahisle şu biçimde buyruldu:
“Bir de Sana Zülkarneyn’den suâl ediyorlar. De ki: «Size O’nun haberlerinden bir kısmını nakledeceğim.» Gerçekten Biz, O’nu yeryüzünde iktidar sâhibi kıldık ve O’na, ulaşmak istediği her şeyi elde etmenin bir yolunu verdik.” (Kehf suresi)
ZÜLKARNEYN A.S NE VAKİT YAŞADI?
Zülkarneyn aleyhisselam’ın asıl ismi İskender’dir. Lakin Hazret-i Zülkarneyn, Makedonyalı İskender ile karıştırılmamalıdır. Târihteki Büyük İskender, M.Ö. III. asırda Makedonya’da dünyâya gelmiş, Hindistan’a kadar gitmiştir. Aristo’nun talebesidir.
İskender-i Zülkarneyn aleyhisselâm, Hazret-i İbrâhîm -aleyhisselâm- vaktinde hayatıştır. Hattâ onunla haccetmiş, duâsını almıştır.
Makedonyalı İskender’in seferleri, Hazret-i Zülkarneyn’in seferleri üzere, doğu ve batıdaki fetihler olarak bedellendirilemez. bir daha Makedonyalı İskender, tarihî bilgilere göre rastgele bir sed inşâ etmemiştir.
Şunu da söyleyebiliriz ki, Makedonyalı İskender Allâh’a îmân eden bir kimse değildi. Mağlup ettiği milletlere karşı da şefkat ve adâletle davranmamıştı. Bütün hayâtı kayda geçirilen bu İskender ile Zülkarneyn -aleyhisselâm-’ın hâlleri içinde en küçük bir benzerlik mevcud değildir. Buna ilâveten Makedonyalı İskender’in “Zülkarneyn” vasfını hâiz olabilecek bir husûsiyeti de yoktur.
Rivâyete göre Zülkarneyn -aleyhisselâm-, teyzeoğlu Hızır -aleyhisselâm-’a ordusunda kumandanlık görevi vermiştir. Kâfirlerle savaşmıştır. Ye’cûc ve Me’cûc kavmine karşı bakır ve demir karışımı bir set yapmıştır. Allâh’ın dînini, tevhîd akîdesini yaymıştır; insanlara hakkı ve hakîkati bildiri etmiştir.
YERYÜZÜNE HAKİM OLAN DÖRT KİŞİ
Kurtubî’nin tefsîrinde rivâyet edildiğine nazaran yeryüzünün tamamına yalnızca dört kişi hâkim olabilmiştir. Bunların ikisi mü’min, ikisi kâfirdir. Mü’min olanlar, Zülkarneyn ile Süleyman -aleyhimesselâm-; kâfir olanlar ise, Nemrûd ve Buhtünnasr’dır. Kararını bütün dünyâya icrâ edecek beşinci bir şahıs da bu ümmetten olacaktır. O da; “Allâh, İslâm’ı bütün dinlere üstün kılacaktır.”
HZ. ZÜLKARNEYN’İN KABRİ NEREDE?
Medîne-i Münevvere ile Şam içinde “Dûmetü’l-Cendel” denilen yerde vefât etti. Mekke civârında “Tihâme” dağlarına defnedildi.
HZ. ZÜLKARNEYN’İN TEVHİDE DAVET SEFERLERİ
Zülkarneyn -aleyhisselâm-, memleketinin sonlarını genişletip devletini güçlendirdi. Allâh’ın buyruk ve nehiylerini dünyâya bildirim etmeye başladı. Mü’minlerden meydana gelen ordusu ile birinci olarak batıya yürüdü. Her yerde kâfirleri tevhîd akîdesine dâvet etti. Batının son noktasına kadar ilerledi. Artık karalar bitmiş, engin denizlerin kıyılarına ulaşmıştı. Güneş, güya kara bir çamur pınarına batıyor üzereydi. Orada kâfir bir kavme rastladı. Onların bir kısmı îmân etti. Îmân etmeyenlerle harb ederek hepsini mağlûb etti. Sonunda onlar da tevbe edip topluca tevhîd akîdesini kabûl ettiler. Âyet-i kerîmede bu durum şöyleki anlatılır:
“O da (batıya doğru) bir yol tuttu. Nihâyet güneşin battığı yere vardığı vakit güneşi, (sanki) kara bir balçıkta batıyor buldu. Orada bir kavme rastladı. Biz ona dedik ki: «Ey Zülkarneyn! Onları ister cezâlandırırsın, istersen onlar hakkında uygun davranırsın.” (el-Kehf, 85-86)
Kendisine bu türlü selâhiyet verilen Hazret-i Zülkarneyn -aleyhisselâm-, ilâhî ölçülere bakılırsa hareket ederek:
“O da demişti ki: «Kim haksızlık ederse kesinlikle ona azâb ederiz; daha sonra Rabbine geri döndürülür, O da onu görülmemiş bir azâb ile cezâlandırır. Fakat her kim de îmân edip sâlih ameller yaparsa buna da mükâfat olarak en hoş âkıbet vardır ve ona buyruğumuzdan kolay, hoş ve yumuşak kelamlar söyleriz.»” (el-Kehf, 87-88)
bu biçimdece Zülkarneyn -aleyhisselâm-, insanları sürekli îmâna dâvet etti. Kendisine tâbî olanlar kurtuluşa erdiler, îmân etmeyenler, cezâlarını gördüler.
Zülkarneyn -aleyhisselâm-, batıdan daha sonra doğuya sefer yaptı. Güneşin doğduğu yere vardı. Âyette şu biçimde buyrulur:
“daha sonra bir daha bir yol tuttu. Güneşin doğduğu yere varınca, onun, kendilerini sıcaktan koruyacak bir siper nasîb etmediğimiz bir halk üzerine doğduğunu gördü. İşte Zülkarneyn, bu biçimde yüksek bir hükümranlığa sâhip idi. Onun yanında ne var ne yoksa Biz hepsini ihâta etmiştik, biliyorduk.” (el-Kehf, 89-91)
Hazret-i Zülkarneyn’in, art geriye ülkeler fethederek doğu tarafına ilerlediği, nihâyet uygar yaşayışın bitmiş olduği, ibtidâî (çıplak, evsiz barksız) biçimde yaşayan insanların bulunduğu en uzak bir doğuya ulaştığı anlaşılıyor.
Buranın insanları, güneş vurunca mağaralara yahut denize girerlerdi. Fakat güneşin şiddetli sıcağı geçince muhtaçlıklarını karşılamak üzere mağaralarından dışarı çıkarlar, geçimlerini temin için çalışırlardı. Zülkarneyn -aleyhisselâm-, onları da hak dîne dâvet etti.
sonrasındasında kuzeye sefer yaptı. Yabancı lisanla konuşan bir kavim vardı. Tercüman vâsıtası ile konuşuyorlardı. Allâh Teâlâ buyurur:
“daha sonra bir daha bir yol tuttu. Nihâyet iki dağ ortasına ulaştığında onların önünde, çabucak hiç bir kelam anlamayan bir kavim buldu.” (el-Kehf, 92-93)
“«Ey Zülkarneyn!» dediler, «Ye’cûc ve Me’cûc bu ülkede bozgunculuk yapıyor. Bizimle onlar içinde sed yapman için sana bir vergi vermeyi teklif ediyoruz, ne dersin?»
O da şu biçimde karşılık verdi: «Rabbimin bana verdiği imkânlar, sizin vereceğinizden daha iyidir. Siz bana vücut kuvvetiyle yardımcı olun da sizinle onlar içinde sağlam bir sed yapayım. Demir kütleleri bana getirin.»
Zülkarneyn iki dağın ortasını demir kütleleriyle doldurtup dağlarla tıpkı düzeye getirince:
«Körükleyin!» dedi. Onu ateş hâline getirince,
«Bana erimiş bakır getirin de üzerine dökeyim» dedi. Artık o Ye’cûc ve Me’cûc’ün ne seddi aşmaya ne de onda delik açmaya güçleri yetmedi. Zülkarneyn şu biçimde dedi: «Bu, Rabbimden bir rahmettir, bir lutuftur. Rabbimin tâyin ettiği vakit gelince, bunu yerle bir eder. Rabbimin va‘di kesinlikle gerçekleşir.»” (el-Kehf, 94-98)
Zülkarneyn seddinin yıkılması, kıyâmet alâmetlerindendir. Bu sed, bugünkü Çin Seddi’nden farklıdır. Yeri hakkında ihtilâf vardır. Kıyâmete yakın yıkılacak, Ye’cûc ve Me’cûc kavimleri yeryüzüne yayılarak fesat çıkaracaklardır.
Kehf mühletinin 83-98. ayetlerindeki kıssada üç sefer geçen Zülkarneyn sözünün bir özel isim mi yoksa lakap mı olduğu açık değilse de hâkim görüş lakap olduğu istikametindedir.
HZ. ZÜLKARNEYN KİMDİR?
Zülkarneyn Aleyhisselam, Kur’an’da doğu ve batıya yaptığı seferleri ile zikredilir. Yeryüzünün tamamına hakim olan dört şahıstan biri olduğu rivayet edilir.
İslâmî kaynaklarda yer alan ve değerli bir kısmı İsrâiliyat tipi rivayetlere dayandığı anlaşılan farklı izahlara göre Kehf mühletinin 83-98. âyetlerinde mevzu edilen kişinin; doğuya ve batıya seferler düzenleyip büyük fetihler yapan bir cihangir olduğu, insanları tevhide davet ettiği için inkârcılar tarafınca başının iki tarafına vurularak öldürüldüğü, başında boynuza benzeri iki çıkıntının yer aldığı, tacının üstünde bakırdan iki boynuz bulunduğu, saçlarının iki örgülü olduğu, buyruğuna ışık ve karanlığın verildiği, hayalinde kendini gökyüzüne tırmanmış ve güneşin iki kenarından tutunmuş biçimde gördüğü, hem anne hem baba tarafınca asil bir soya mensup bulunduğu, İran ve Yunan asıllı iki soydan geldiği, ömrü boyunca iki jenerasyon gelip geçtiği, büyük yüreğinden dolayı yahut savaşta düşmanlarını âdeta koç üzere vurup devirdiği veya kendisine zâhir ve bâtın ilmi verildiği için Zülkarneyn diye anıldığı belirtilir.
Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, Mekke’de hayatış olan eski kavimlerin başından geçen ibretli hâdiseleri anlatırken Museviler ve İranlılar, geçmiş ümmetlerin kıssalarını kendilerine göre anlatmaya başladılar. Medîne’de, Âhirzaman Peygamberi’nin kendi içlerinden çıkacağına inanan Museviler vardı. Bunlar, Mekkeli müşriklere:
“Orada bir peygamber çıkmış, şayet o gerçek bir peygamberse kendisine Ashâb-ı Kehf, Zülkarneyn ve rûhun mâhiyeti hakkında mâlumat sorun! Şâyet Ashâb-ı Kehf ile Zülkarneyn için tam, rûhun mâhiyeti hakkında da kısmen yanıt verirse, gerçekten peygamberdir; kendisine tâbî olun! Lakin o, bu üç şeyden haber veremezse, yalancıdır!” dediler.
Mekkeli müşrikler de Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- Efendimiz’e gelerek:
“Ashâb-ı Kehf ve doğu ile batıya sefer yapan Zülkarneyn kimdir? Rûhun mâhiyeti nedir?” diye sordular.
Bunun üzerine Kehf Müddeti nâzil oldu. Bu müddette Zülkarneyn -aleyhisselâm-’dan bahisle şu biçimde buyruldu:
“Bir de Sana Zülkarneyn’den suâl ediyorlar. De ki: «Size O’nun haberlerinden bir kısmını nakledeceğim.» Gerçekten Biz, O’nu yeryüzünde iktidar sâhibi kıldık ve O’na, ulaşmak istediği her şeyi elde etmenin bir yolunu verdik.” (Kehf suresi)
ZÜLKARNEYN A.S NE VAKİT YAŞADI?
Zülkarneyn aleyhisselam’ın asıl ismi İskender’dir. Lakin Hazret-i Zülkarneyn, Makedonyalı İskender ile karıştırılmamalıdır. Târihteki Büyük İskender, M.Ö. III. asırda Makedonya’da dünyâya gelmiş, Hindistan’a kadar gitmiştir. Aristo’nun talebesidir.
İskender-i Zülkarneyn aleyhisselâm, Hazret-i İbrâhîm -aleyhisselâm- vaktinde hayatıştır. Hattâ onunla haccetmiş, duâsını almıştır.
Makedonyalı İskender’in seferleri, Hazret-i Zülkarneyn’in seferleri üzere, doğu ve batıdaki fetihler olarak bedellendirilemez. bir daha Makedonyalı İskender, tarihî bilgilere göre rastgele bir sed inşâ etmemiştir.
Şunu da söyleyebiliriz ki, Makedonyalı İskender Allâh’a îmân eden bir kimse değildi. Mağlup ettiği milletlere karşı da şefkat ve adâletle davranmamıştı. Bütün hayâtı kayda geçirilen bu İskender ile Zülkarneyn -aleyhisselâm-’ın hâlleri içinde en küçük bir benzerlik mevcud değildir. Buna ilâveten Makedonyalı İskender’in “Zülkarneyn” vasfını hâiz olabilecek bir husûsiyeti de yoktur.
Rivâyete göre Zülkarneyn -aleyhisselâm-, teyzeoğlu Hızır -aleyhisselâm-’a ordusunda kumandanlık görevi vermiştir. Kâfirlerle savaşmıştır. Ye’cûc ve Me’cûc kavmine karşı bakır ve demir karışımı bir set yapmıştır. Allâh’ın dînini, tevhîd akîdesini yaymıştır; insanlara hakkı ve hakîkati bildiri etmiştir.
YERYÜZÜNE HAKİM OLAN DÖRT KİŞİ
Kurtubî’nin tefsîrinde rivâyet edildiğine nazaran yeryüzünün tamamına yalnızca dört kişi hâkim olabilmiştir. Bunların ikisi mü’min, ikisi kâfirdir. Mü’min olanlar, Zülkarneyn ile Süleyman -aleyhimesselâm-; kâfir olanlar ise, Nemrûd ve Buhtünnasr’dır. Kararını bütün dünyâya icrâ edecek beşinci bir şahıs da bu ümmetten olacaktır. O da; “Allâh, İslâm’ı bütün dinlere üstün kılacaktır.”
HZ. ZÜLKARNEYN’İN KABRİ NEREDE?
Medîne-i Münevvere ile Şam içinde “Dûmetü’l-Cendel” denilen yerde vefât etti. Mekke civârında “Tihâme” dağlarına defnedildi.
HZ. ZÜLKARNEYN’İN TEVHİDE DAVET SEFERLERİ
Zülkarneyn -aleyhisselâm-, memleketinin sonlarını genişletip devletini güçlendirdi. Allâh’ın buyruk ve nehiylerini dünyâya bildirim etmeye başladı. Mü’minlerden meydana gelen ordusu ile birinci olarak batıya yürüdü. Her yerde kâfirleri tevhîd akîdesine dâvet etti. Batının son noktasına kadar ilerledi. Artık karalar bitmiş, engin denizlerin kıyılarına ulaşmıştı. Güneş, güya kara bir çamur pınarına batıyor üzereydi. Orada kâfir bir kavme rastladı. Onların bir kısmı îmân etti. Îmân etmeyenlerle harb ederek hepsini mağlûb etti. Sonunda onlar da tevbe edip topluca tevhîd akîdesini kabûl ettiler. Âyet-i kerîmede bu durum şöyleki anlatılır:
“O da (batıya doğru) bir yol tuttu. Nihâyet güneşin battığı yere vardığı vakit güneşi, (sanki) kara bir balçıkta batıyor buldu. Orada bir kavme rastladı. Biz ona dedik ki: «Ey Zülkarneyn! Onları ister cezâlandırırsın, istersen onlar hakkında uygun davranırsın.” (el-Kehf, 85-86)
Kendisine bu türlü selâhiyet verilen Hazret-i Zülkarneyn -aleyhisselâm-, ilâhî ölçülere bakılırsa hareket ederek:
“O da demişti ki: «Kim haksızlık ederse kesinlikle ona azâb ederiz; daha sonra Rabbine geri döndürülür, O da onu görülmemiş bir azâb ile cezâlandırır. Fakat her kim de îmân edip sâlih ameller yaparsa buna da mükâfat olarak en hoş âkıbet vardır ve ona buyruğumuzdan kolay, hoş ve yumuşak kelamlar söyleriz.»” (el-Kehf, 87-88)
bu biçimdece Zülkarneyn -aleyhisselâm-, insanları sürekli îmâna dâvet etti. Kendisine tâbî olanlar kurtuluşa erdiler, îmân etmeyenler, cezâlarını gördüler.
Zülkarneyn -aleyhisselâm-, batıdan daha sonra doğuya sefer yaptı. Güneşin doğduğu yere vardı. Âyette şu biçimde buyrulur:
“daha sonra bir daha bir yol tuttu. Güneşin doğduğu yere varınca, onun, kendilerini sıcaktan koruyacak bir siper nasîb etmediğimiz bir halk üzerine doğduğunu gördü. İşte Zülkarneyn, bu biçimde yüksek bir hükümranlığa sâhip idi. Onun yanında ne var ne yoksa Biz hepsini ihâta etmiştik, biliyorduk.” (el-Kehf, 89-91)
Hazret-i Zülkarneyn’in, art geriye ülkeler fethederek doğu tarafına ilerlediği, nihâyet uygar yaşayışın bitmiş olduği, ibtidâî (çıplak, evsiz barksız) biçimde yaşayan insanların bulunduğu en uzak bir doğuya ulaştığı anlaşılıyor.
Buranın insanları, güneş vurunca mağaralara yahut denize girerlerdi. Fakat güneşin şiddetli sıcağı geçince muhtaçlıklarını karşılamak üzere mağaralarından dışarı çıkarlar, geçimlerini temin için çalışırlardı. Zülkarneyn -aleyhisselâm-, onları da hak dîne dâvet etti.
sonrasındasında kuzeye sefer yaptı. Yabancı lisanla konuşan bir kavim vardı. Tercüman vâsıtası ile konuşuyorlardı. Allâh Teâlâ buyurur:
“daha sonra bir daha bir yol tuttu. Nihâyet iki dağ ortasına ulaştığında onların önünde, çabucak hiç bir kelam anlamayan bir kavim buldu.” (el-Kehf, 92-93)
“«Ey Zülkarneyn!» dediler, «Ye’cûc ve Me’cûc bu ülkede bozgunculuk yapıyor. Bizimle onlar içinde sed yapman için sana bir vergi vermeyi teklif ediyoruz, ne dersin?»
O da şu biçimde karşılık verdi: «Rabbimin bana verdiği imkânlar, sizin vereceğinizden daha iyidir. Siz bana vücut kuvvetiyle yardımcı olun da sizinle onlar içinde sağlam bir sed yapayım. Demir kütleleri bana getirin.»
Zülkarneyn iki dağın ortasını demir kütleleriyle doldurtup dağlarla tıpkı düzeye getirince:
«Körükleyin!» dedi. Onu ateş hâline getirince,
«Bana erimiş bakır getirin de üzerine dökeyim» dedi. Artık o Ye’cûc ve Me’cûc’ün ne seddi aşmaya ne de onda delik açmaya güçleri yetmedi. Zülkarneyn şu biçimde dedi: «Bu, Rabbimden bir rahmettir, bir lutuftur. Rabbimin tâyin ettiği vakit gelince, bunu yerle bir eder. Rabbimin va‘di kesinlikle gerçekleşir.»” (el-Kehf, 94-98)
Zülkarneyn seddinin yıkılması, kıyâmet alâmetlerindendir. Bu sed, bugünkü Çin Seddi’nden farklıdır. Yeri hakkında ihtilâf vardır. Kıyâmete yakın yıkılacak, Ye’cûc ve Me’cûc kavimleri yeryüzüne yayılarak fesat çıkaracaklardır.