İhtilal Şehidi Kubilay 91. vefat yıldönümünde anılıyor İzmir’in Menemen ilçesinde meydana gelen ayaklanmada Cumhuriyet zıddı gericiler tarafınca şehit edilen Asteğmen Mustafa Fehmi Kubilay, Bekçi Hasan ve Şevki Beyefendi 91. vefat yıl dönümünde anılıyor.
Cumhuriyet tarihimizin en acı olaylarından biri 23 Aralık 1930 günü, İzmir’in Menemen ilçesinde yaşandı. Menemen olayları sırasında gericiler tarafınca öldürülen Menemen şehidi Kubilay, acı olayın 90. yılında anılıyor.
ŞEHİT ASTEĞMEN KUBİLAY KİMDİR?
Tam ismiyle Mustafa Fehmi Kubilay, 1930 yılında Menemen’de yedek subay sıfatıyla askerlik nazaranvini yapmaktaydı. Pir Esat’ın Manisa’da Nakşibendi tarikatını yaymakla bakılırsavlendirdiği Laz İbrahim tarafınca yönlendirilen, Manisa tarafınca gelen çember sakallı, sarıklı ve cüppeli dördü silahlı 6 kişi, 23 Aralık 1930’da sabah namazını takiben mescitten aldıkları Yeşil Sancağı yola dikerek silah zoruyla etraflarına adam toplamaya başladılar. Elebaşılar içinde, Giritli Derviş Mehmet, Şamdan Mehmet, Sütçü Mehmet Emin, Nalıncı Hasan, Küçük Hasan vardı. Derviş Mehmet mescitte namaz kılanlara kendini “Mehdi” olarak tanıttı ve dini müdafaaya geldiklerini söylemiş oldu.
Gerilerinde 70 bin kişilik Halife ordusu olduğunu, öğlen saatlerine kadar şeriat bayrağı altında toplanmayanların kılıçtan geçirileceğini söyleyerek tehdit ettiler. Diktikleri bayrağın etrafında dönmeye, tekbir getirmeye, zikretmeye ve “Şapka giyen kafirdir! Yakında bir daha şeriata dönülecektir.” diyerek bir isyan hareketi başlatmak istediler. Kasabaya halife ordusunun geleceği argümanı halkı korkuttu.
Olayların ilçedeki askeri bir arada duyulmasıyla, bir bilgiye göre; alay kumandanı, yedek subay Kubilay’ı olay yerine gönderdi. Kubilay bu hareketi bastırmak için bir manga askerle olay yerine geldi. Askerlerin yanından ayrılarak tek başına onların ortasına girip teslim olmalarını istedi. Kümeden biri ateş ederek Asteğmen Kubilay’ı yaraladı. Karşıdan bunu nazarann askerler ateş açtılar. Ama tüfeklerinde öldürücü tesiri olmayan hareket fişekleri vardır. Derviş Mehmet “bana kurşun işlemiyor” diyerek halkı kandırmaya çalıştı.
Kubilay yaralı biçimde cami avlusuna sığındıysa da, Derviş Mehmet ve arkadaşları peşi sıra geldiler. Derviş Mehmet, çantasını açıp testere ağızlı bağ bıçağını çıkardı ve yaralı Asteğmen Kubilay’ın başını kesti. Kesik başı yeşil bayrağın sopasına dikmeye çalıştılar lakin başaramadılar. Birisi ip getirdi ve Kubilay’ın başı yeşil bayrağın dikili olduğu sopaya iple bağlandı. Olay yerine yetişen Bekçi Hasan ateş edip kümeden birini yaraladı. Fakat açılan ateş kararı o da öldü. Arkadaşının yardımına koşan Bekçi Şevki de açılan ateş kararı öldü.
Bu evrede askeri birlik olay yerine geldi ve kumandan “Teslim olun!” daveti yaptı Fakat olay çatışmaya dönüşür ve askeri birlik ateş etti. Göstericilerden Derviş Mehmet de dahil kimileri ölürken, kimileri katı. Kaçanların hepsi ondan sonrasında yakalandı.
OLAYIN AKABİNDE NELER YAŞANDI?
Kubilay Olayı, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin 1925’deki Pir Said İsyanından daha sonra şahit olduğu En değerli hadiselerden biridir. Devlet Kubilay’ın şehit edilmesine sert reaksiyon gösterdi. 27 Aralık 1930 günü Dolmabahçe Sarayı’nda Mustafa Kemal Paşa’nın başkanlığında bu mevzuda bir toplantı yapıldı. Kaynakların tabirine nazaran, Mustafa Kemal Paşa, Kubilay Olayına fazlaca kızmıştı. Daha birkaç yıl evvel Yunan İşgalinin acısını tatmış bir muhitte bu olayın meydana gelmesi üzerine, birtakım kaynaklara göre, ilçenin haritadan silinmesini emretti. Sonraki gün de, “bu biçimde buyruklar verirsem, uygulamayın, daha sonra tekrar sorun”, dedi. 28 Aralık 1930’da orduya gönderdiği başsağlığı telgrafında, “Mürtecilerin gösterdiği vahşet karşısında Menemen’deki ahaliden kimilerinin alkışla tasvipkar bulunmalarının bütün cumhuriyetçi ve vatanperverler için utanılacak bir hadise” olduğunu belirtti.
Cumhuriyet tarihimizin en acı olaylarından biri 23 Aralık 1930 günü, İzmir’in Menemen ilçesinde yaşandı. Menemen olayları sırasında gericiler tarafınca öldürülen Menemen şehidi Kubilay, acı olayın 90. yılında anılıyor.
ŞEHİT ASTEĞMEN KUBİLAY KİMDİR?
Tam ismiyle Mustafa Fehmi Kubilay, 1930 yılında Menemen’de yedek subay sıfatıyla askerlik nazaranvini yapmaktaydı. Pir Esat’ın Manisa’da Nakşibendi tarikatını yaymakla bakılırsavlendirdiği Laz İbrahim tarafınca yönlendirilen, Manisa tarafınca gelen çember sakallı, sarıklı ve cüppeli dördü silahlı 6 kişi, 23 Aralık 1930’da sabah namazını takiben mescitten aldıkları Yeşil Sancağı yola dikerek silah zoruyla etraflarına adam toplamaya başladılar. Elebaşılar içinde, Giritli Derviş Mehmet, Şamdan Mehmet, Sütçü Mehmet Emin, Nalıncı Hasan, Küçük Hasan vardı. Derviş Mehmet mescitte namaz kılanlara kendini “Mehdi” olarak tanıttı ve dini müdafaaya geldiklerini söylemiş oldu.
Gerilerinde 70 bin kişilik Halife ordusu olduğunu, öğlen saatlerine kadar şeriat bayrağı altında toplanmayanların kılıçtan geçirileceğini söyleyerek tehdit ettiler. Diktikleri bayrağın etrafında dönmeye, tekbir getirmeye, zikretmeye ve “Şapka giyen kafirdir! Yakında bir daha şeriata dönülecektir.” diyerek bir isyan hareketi başlatmak istediler. Kasabaya halife ordusunun geleceği argümanı halkı korkuttu.
Olayların ilçedeki askeri bir arada duyulmasıyla, bir bilgiye göre; alay kumandanı, yedek subay Kubilay’ı olay yerine gönderdi. Kubilay bu hareketi bastırmak için bir manga askerle olay yerine geldi. Askerlerin yanından ayrılarak tek başına onların ortasına girip teslim olmalarını istedi. Kümeden biri ateş ederek Asteğmen Kubilay’ı yaraladı. Karşıdan bunu nazarann askerler ateş açtılar. Ama tüfeklerinde öldürücü tesiri olmayan hareket fişekleri vardır. Derviş Mehmet “bana kurşun işlemiyor” diyerek halkı kandırmaya çalıştı.
Kubilay yaralı biçimde cami avlusuna sığındıysa da, Derviş Mehmet ve arkadaşları peşi sıra geldiler. Derviş Mehmet, çantasını açıp testere ağızlı bağ bıçağını çıkardı ve yaralı Asteğmen Kubilay’ın başını kesti. Kesik başı yeşil bayrağın sopasına dikmeye çalıştılar lakin başaramadılar. Birisi ip getirdi ve Kubilay’ın başı yeşil bayrağın dikili olduğu sopaya iple bağlandı. Olay yerine yetişen Bekçi Hasan ateş edip kümeden birini yaraladı. Fakat açılan ateş kararı o da öldü. Arkadaşının yardımına koşan Bekçi Şevki de açılan ateş kararı öldü.
Bu evrede askeri birlik olay yerine geldi ve kumandan “Teslim olun!” daveti yaptı Fakat olay çatışmaya dönüşür ve askeri birlik ateş etti. Göstericilerden Derviş Mehmet de dahil kimileri ölürken, kimileri katı. Kaçanların hepsi ondan sonrasında yakalandı.
OLAYIN AKABİNDE NELER YAŞANDI?
Kubilay Olayı, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin 1925’deki Pir Said İsyanından daha sonra şahit olduğu En değerli hadiselerden biridir. Devlet Kubilay’ın şehit edilmesine sert reaksiyon gösterdi. 27 Aralık 1930 günü Dolmabahçe Sarayı’nda Mustafa Kemal Paşa’nın başkanlığında bu mevzuda bir toplantı yapıldı. Kaynakların tabirine nazaran, Mustafa Kemal Paşa, Kubilay Olayına fazlaca kızmıştı. Daha birkaç yıl evvel Yunan İşgalinin acısını tatmış bir muhitte bu olayın meydana gelmesi üzerine, birtakım kaynaklara göre, ilçenin haritadan silinmesini emretti. Sonraki gün de, “bu biçimde buyruklar verirsem, uygulamayın, daha sonra tekrar sorun”, dedi. 28 Aralık 1930’da orduya gönderdiği başsağlığı telgrafında, “Mürtecilerin gösterdiği vahşet karşısında Menemen’deki ahaliden kimilerinin alkışla tasvipkar bulunmalarının bütün cumhuriyetçi ve vatanperverler için utanılacak bir hadise” olduğunu belirtti.