Dubai’de dünya fosil yakıtlardan uzaklaşma kararı aldı. Kutlamak için bir neden mi? İklim araştırmacısı Mojib Latif ise durumu farklı görüyor.
Neredeyse 30 yıldır küresel toplum, iklim konferanslarında küresel ısınmanın kontrol altına alınmasını istiyor. Ancak bu yıl bir kararda iklim krizinin ana etkeni olan fosil yakıtlardan bahsedildi. Federal Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ve iklim konferansı başkanı petrol şirketi patronu Sultan Ahmed el-Jaber gibi bazıları, kararı büyük bir başarı olarak kutladı.
Almanya’nın en önde gelen iklim araştırmacılarından biri olan Mojib Latif, konuya tamamen farklı bakıyor. T-online ile yaptığı röportajda sonucu neden hayal kırıklığı bulduğunu, şimdi hangi adımlara ihtiyaç duyulduğunu ve 1,5 derece hedefini neden eleştirdiğini açıklıyor.
t-online: Sayın Latif, el-Jaber tarihi bir sonuçtan söz ediyor, Baerbock’un “dünyanın fosil çağının sonuna karar vermesinin” yüreğini ağırlaştırdığını söylediği söyleniyor. Tezahüratlara katılıyor musun?
Mojib Latif: Kesinlikle hayır. Bunlar sadece son belgede yer alan dayanıksız duyurular ve bağlayıcı olmayan bilgilerdir. Bayan Baerbock’un aslında Almanya ve diğer birçok ülke adına istediği şey, yani fosil yakıtların aşamalı olarak tamamen ortadan kaldırılması, nihai belgede yer almıyor. Bu açıdan benim için kesinlikle hayal kırıklığı. Ama farklı bir şey beklemiyordum.
Konferansın Dubai’de yapılması, başkanlık koltuğunda el-Jaber gibi bir petrol yöneticisinin bulunması iyiye alamet değildi. Ve neredeyse 200 ülke bir araya gelip bir konuda anlaştığında zaten büyük bir başarı bekleyemezsiniz. Temsilcilerin şu anda bir atılımdan söz ediyor olması, Paris iklim hedeflerine ulaşmaya neredeyse bir adım bile yaklaşamadığımız gerçeğini gölgelememeli.
Zirveden büyük kazanan olarak kim çıkacak?
Petrol gibi büyük fosil yakıt rezervlerine sahip olan tüm ülkeler. Çünkü karar pek çok boşluk bırakıyor…
Petrol zengini devletlerin özellikle öne sürdüğü boşluklardan biri de CCS yöntemleridir. yayılan CO2’yi yakalamak ve depolamak için.
Bu teknolojiler mevcut, ancak gerçekten önemli bir etkiye sahip olacak kadar kullanılabilir olmaktan hala çok uzaklar. Bunun dışında çok pahalılar. Sonuçta bunlar, petrol devletlerinin eskisi gibi devam edebilmesi ve “Ah, bir şeyler bulacağız” demesi için bir bahane. Nükleer enerjide de durum aynı. Her zaman bir noktada nükleer atıklara bir çözüm bulunacağı söylendi. Ama bu, bugüne kadar mevcut değil. Eski teknolojilere umutsuzca bağlı kalmak yerine, şimdi sistematik olarak yenilenebilir enerjilere geçmek daha verimli ve aynı zamanda daha ucuz olacaktır.
(Kaynak: APress/imago görselleri)
muhatap için
Mojib Latif ödüllü bir meteorolog, iklim araştırmacısı ve oşinograftır. Kiel’deki ünlü Helmholtz Okyanus Araştırmaları Merkezi’nde uzun süredir profesör ve 2020’den beri kıdemli profesördür. Son kitabı 2022’de yayımlandı ve başlığı şuydu: “Geri Sayım. Zamanımız azalıyor; iklim felaketiyle mücadele etmek için hala neler yapabiliriz?”
Çıkışın artık nihai belgeye kaydedilmesi bir fark yaratır mıydı? Şu ana kadar durum şöyle: İklim zirvelerinde kararlar alınıyor ama uygulamada büyük sorunlar yaşanıyor.
Bu önemli bir sinyal olurdu. Ancak bu aslında doğru: Dünya, 2015 yılında Paris’te küresel ısınmayı iki derecenin çok altında ve mümkünse 1,5 derecenin altında sınırlama konusunda anlaşmaya vardığından beri, anlaşmaya rağmen emisyonlar dünya çapında artmaya devam etti. Bu yıl fosil CO2 emisyonlarında tarihi bir yüksekliğe sahibiz. Bu noktada iklim konferanslarında sıklıkla kullanılan “tarihi” kelimesi aslında çok yerinde.
Bu yılın final raporunda yine 1,5 derece hedef olarak belirlendi. Uzun zamandır bunu eleştiriyorsunuz.
Bu kesinlikle gerçekçi değil ve bu zaten 2015’te açıktı. Bugün sıcaklık 1,2 derece civarında. Bu nedenle 1,5 derece ulaşılamaz durumda. Çünkü iklim durgun, bu da bugünden itibaren sera gazı salmasak bile, havanın derecenin onda biri kadar ısınmaya devam edeceği anlamına geliyor. Küresel ekonominin de bir gecede değişmesi mümkün olmayacak. Bu onlarca yıl sürer. Konferans, herhangi bir sonuca varmanın ne kadar zor olduğunu gösterdi. Bunun yerine iki derecelik hedefe odaklanmalıyız. Ancak bu aynı zamanda iklim konferansında sunulandan çok daha yüksek bir hız gerektiriyor.
İki derece daha sıcak bir dünya nasıl görünürdü?
Neredeyse 30 yıldır küresel toplum, iklim konferanslarında küresel ısınmanın kontrol altına alınmasını istiyor. Ancak bu yıl bir kararda iklim krizinin ana etkeni olan fosil yakıtlardan bahsedildi. Federal Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ve iklim konferansı başkanı petrol şirketi patronu Sultan Ahmed el-Jaber gibi bazıları, kararı büyük bir başarı olarak kutladı.
Almanya’nın en önde gelen iklim araştırmacılarından biri olan Mojib Latif, konuya tamamen farklı bakıyor. T-online ile yaptığı röportajda sonucu neden hayal kırıklığı bulduğunu, şimdi hangi adımlara ihtiyaç duyulduğunu ve 1,5 derece hedefini neden eleştirdiğini açıklıyor.
t-online: Sayın Latif, el-Jaber tarihi bir sonuçtan söz ediyor, Baerbock’un “dünyanın fosil çağının sonuna karar vermesinin” yüreğini ağırlaştırdığını söylediği söyleniyor. Tezahüratlara katılıyor musun?
Mojib Latif: Kesinlikle hayır. Bunlar sadece son belgede yer alan dayanıksız duyurular ve bağlayıcı olmayan bilgilerdir. Bayan Baerbock’un aslında Almanya ve diğer birçok ülke adına istediği şey, yani fosil yakıtların aşamalı olarak tamamen ortadan kaldırılması, nihai belgede yer almıyor. Bu açıdan benim için kesinlikle hayal kırıklığı. Ama farklı bir şey beklemiyordum.
Konferansın Dubai’de yapılması, başkanlık koltuğunda el-Jaber gibi bir petrol yöneticisinin bulunması iyiye alamet değildi. Ve neredeyse 200 ülke bir araya gelip bir konuda anlaştığında zaten büyük bir başarı bekleyemezsiniz. Temsilcilerin şu anda bir atılımdan söz ediyor olması, Paris iklim hedeflerine ulaşmaya neredeyse bir adım bile yaklaşamadığımız gerçeğini gölgelememeli.
Zirveden büyük kazanan olarak kim çıkacak?
Petrol gibi büyük fosil yakıt rezervlerine sahip olan tüm ülkeler. Çünkü karar pek çok boşluk bırakıyor…
Petrol zengini devletlerin özellikle öne sürdüğü boşluklardan biri de CCS yöntemleridir. yayılan CO2’yi yakalamak ve depolamak için.
Bu teknolojiler mevcut, ancak gerçekten önemli bir etkiye sahip olacak kadar kullanılabilir olmaktan hala çok uzaklar. Bunun dışında çok pahalılar. Sonuçta bunlar, petrol devletlerinin eskisi gibi devam edebilmesi ve “Ah, bir şeyler bulacağız” demesi için bir bahane. Nükleer enerjide de durum aynı. Her zaman bir noktada nükleer atıklara bir çözüm bulunacağı söylendi. Ama bu, bugüne kadar mevcut değil. Eski teknolojilere umutsuzca bağlı kalmak yerine, şimdi sistematik olarak yenilenebilir enerjilere geçmek daha verimli ve aynı zamanda daha ucuz olacaktır.
(Kaynak: APress/imago görselleri)
muhatap için
Mojib Latif ödüllü bir meteorolog, iklim araştırmacısı ve oşinograftır. Kiel’deki ünlü Helmholtz Okyanus Araştırmaları Merkezi’nde uzun süredir profesör ve 2020’den beri kıdemli profesördür. Son kitabı 2022’de yayımlandı ve başlığı şuydu: “Geri Sayım. Zamanımız azalıyor; iklim felaketiyle mücadele etmek için hala neler yapabiliriz?”
Çıkışın artık nihai belgeye kaydedilmesi bir fark yaratır mıydı? Şu ana kadar durum şöyle: İklim zirvelerinde kararlar alınıyor ama uygulamada büyük sorunlar yaşanıyor.
Bu önemli bir sinyal olurdu. Ancak bu aslında doğru: Dünya, 2015 yılında Paris’te küresel ısınmayı iki derecenin çok altında ve mümkünse 1,5 derecenin altında sınırlama konusunda anlaşmaya vardığından beri, anlaşmaya rağmen emisyonlar dünya çapında artmaya devam etti. Bu yıl fosil CO2 emisyonlarında tarihi bir yüksekliğe sahibiz. Bu noktada iklim konferanslarında sıklıkla kullanılan “tarihi” kelimesi aslında çok yerinde.
Bu yılın final raporunda yine 1,5 derece hedef olarak belirlendi. Uzun zamandır bunu eleştiriyorsunuz.
Bu kesinlikle gerçekçi değil ve bu zaten 2015’te açıktı. Bugün sıcaklık 1,2 derece civarında. Bu nedenle 1,5 derece ulaşılamaz durumda. Çünkü iklim durgun, bu da bugünden itibaren sera gazı salmasak bile, havanın derecenin onda biri kadar ısınmaya devam edeceği anlamına geliyor. Küresel ekonominin de bir gecede değişmesi mümkün olmayacak. Bu onlarca yıl sürer. Konferans, herhangi bir sonuca varmanın ne kadar zor olduğunu gösterdi. Bunun yerine iki derecelik hedefe odaklanmalıyız. Ancak bu aynı zamanda iklim konferansında sunulandan çok daha yüksek bir hız gerektiriyor.
İki derece daha sıcak bir dünya nasıl görünürdü?