“İklim Senaryolarına Uygun Yangın Aksiyon Planları Oluşturulmalı”

admin

Administrator
Yetkili
Admin
Global Mod
Katılım
25 Eyl 2020
Mesajlar
2,594
Puanları
38
“İklim Senaryolarına Uygun Yangın Aksiyon Planları Oluşturulmalı”
Büyük hasarlara yol açan orman yangınlarıyla gayret için uzmanlar, Yeditepe Üniversitesi’nin düzenlediği webinarda bir ortaya geldi

Orman yangınları, tüm dünyada global ısınmanın da tesiriyle çoğunlukla yaşanan ve büyük hasarlara yol açan tabiat olayları haline geldi. Türkiye de geçen yaz, güney kıyılarında uzun mühlet, büyük yangınlarla gayret etti. Adeta Türkiye’nin ciğerleri yandı. İklim değişikliği niçiniyle, büyük ve önlenmesi güç orman yangınlarıyla daha sık ve farklı bölgelerde karşılaşacağımızı belirten uzmanlar, iklim senaryolarına uygun “Yangın Aksiyon Planları”nın hazırlanması ve uygulanması konusunda uyardı.

Yeditepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nce düzenlenen “Orman Yangınları daha sonrasındaki Afet Riskleri ve Ekolojik Etkileri” temalı webinar, orman mühendisliği, inşaat mühendisliği ve jeodezi mühendisliği üzere alanlardan hayli sayıda uzmanı bir ortaya getirdi.

Açılış konuşmasını Yeditepe Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Canan Aykut Bingöl’ün yaptığı webinarda yaşanan yangın daha sonrası mümkün ikincil afet riskleri ile gelecekte yaşanabilecek orman yangınlarının denetim edilebilmesi için alınması gereken tedbirler ele alındı. Webinarda, üniversitenin hazırladığı “2021 Orman Yangınları ve Alakalı Afet Riskleri için Öneriler” başlıklı teknik ön rapor da sunuldu.

“Daha Sık nazaranceğiz”

Webinarda konuşan Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Ertuğrul Bilgili, 2021 yılında yaşadığımız “mega yangınlar”ın en değerli niçininin sıra dışı hava şartları niçiniyle kuruyan orman tabanındaki yanıcı hususlar ve yüksek süratli rüzgar olduğunu söylemiş oldu. Yanıcı unsur neminin yüzde 7’nin altında ve rüzgâr suratının 20-25 km/saat üzerinde olduğu durumlarda, yangınlara müdahalenin mümkün olamayacağının altını çizen Bilgili, bu durumlarda müdahalenin potansiyel yangın davranışı hesaplanarak belirlenmesi gerektiğini belirtti. Bilgili, “Hava halleri uygun hale gelinceye kadar, yalnızca can ve mal kayıplarını engellemeye yönelik çalışmalarla, yangının kenarlara gerçek ilerlemesini engellemeye yönelik kenardan yakma uygulamaları olmalı” dedi. Global iklim değişimi niçiniyle 2021 yılında yaşadığımız yangınları daha sık ve farklı bölgelerde görmeye başlayacağımızı tabir eden Bilgili, “Yangın Hareket Planları’nın hazırlanması ve uygulanması son derece önemli” sözlerini kullandı.

Kastamonu Üniversitesi Orman Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Ömer Küçük de, “İklim senaryolarına yönelik planların oluşturulmasına gereksinim vardır. Yangın amirinin elinde bir ‘Yangın İdare Planı’ dokümanı olması ve yangın dönemi sonunda eksiklerin tespit edilerek giderilmesi gerekir” diye konuştu.

“Yangın Konutumun 150 Metre Yakınına Geldi”

Yangının konutunun 150 metre yakınına kadar geldiğini anlatan Yeditepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı öğretim nazaranvlisi Dr. Selçuk İz ise suya erişim konusunda yaşanan kahırlar niçiniyle yangının büyümesine mahzur olunamadığını tabir ederek, şunları kaydetti:

“Köylerde hidrant sistemine, yangın havuzlarına ve depolara; yangın göletlerinden suyun daha süratli alınmasını sağlayacak su alma ağızlarına ve araçların ardına kolaylıkla takılabilen gezici su depolarına muhtaçlık vardır. Ayrıyeten bu yangınlarda ağaç seyreltme uygulamasının, rüzgâr koridorları oluşturarak yangının yayılımını artırdığını gördük.”

“Heyelan Riski Artıyor”

Yeditepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Hakkı Özhan da, yangın sırasında toprak sıcaklığının 300 dereceye kadar çıkabildiğini ve güneş ışınlarının da tesiriyle toprakta nemin azaldığını anlatarak ağaç köklerinin de yok olmasıyla heyelan riskinin arttığını kaydetti. Özhan, “Orman yangınlarında yamaçlarda ağırlaşan kül ve bitki artıkları taban gözeneklerini tıkayabilir ve yağmur sularının yüzeyde birikmesiyle heyelan oluşumu tetiklenir. Heyelan riski eğimli yerlerin civarındaki yerleşim yerleri, yollar, tüneller ve gibisi yapılar için risk yaratabilir. Bu bölgelerde heyelanlara karşı geoteknik mühendisliği tahlilleri üretilebilir” diye konuştu.

“Sular da Kirleniyor”

Kastamonu Üniversitesi Orman Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Miraç Aydın ise orman yangınları daha sonrasında oluşan külün yağış suyunun toprak tarafınca emilimini azaltması sebebiyle barajların da kirlendiğini ve tortular niçiniyle yerleşim yerlerini etkileyen taşkınlar yaşanabildiğini vurguladı.

İstanbul Teknik Üniversitesi Geomatik Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Nebiye Musaoğlu ise uydu bilgileri kullanılarak orman yangınları öncesinde orman bozunumu, kentleşme baskısı, etkilenebilirlik tahlilleri yapılarak risklerin tespit edilebileceğini belirtti.

Küçük İşletmeler için 33 Milyon TL Yatırım Önerisi

Karabük Üniversitesi Orman Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Ufuk Coşgun ise ormancılık siyaseti ve iktisadı açısından yangınları kıymetlendirdi. Manavgat’ta hayvancılıkla geçinen küçük işletmeler için yılda 33 milyon TL yatırım ile yarı kapalı otlatma tesisleri kurulabileceğini tabir eden Coşgun, yangında vazife alan gönüllülerin özlük haklarının düzenlenmesi, kaybedilenlerin yakınlarına şehitlik aylığı bağlanması üzere uygulamalara gereksinim olduğunu söylemiş oldu.

İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı (AFAD), İstanbul Vilayet Afet ve Acil Durum Müdürü Gökhan Yılmaz da, AFAD’ın afetlere hazırlık ve müdahale bakımından tek otorite olduğunu belirterek tedbir, uyum ve müdahale planlarını içeren Türkiye Afet Müdahale Planı’nın 2014’te hazırlandığını ve onaylandığını söylemiş oldu. Yılmaz, lokal seviyede tertip ve uyum için ayrıntılı iş akışlarının oluşturulması çalışmalarının devam ettiğini lisana getirdi.

Yabanî Yangınlar Yapay Zekâyla da Önlenebilir

Amerika’da Georgia Teknoloji Enstitüsü İnşaat Mühendisliği Bölümü’nde denetimli orman yangınlarının hava kalitesine tesirleri konusunda 14 yıldır araştırmalarını sürdüren Dr. Talat Odman ise denetimli yangınlar oluşturularak orman yerindeki yanıcı unsurların WRF yapay zekâ modeli ile planlanarak temizlendiğini anlattı. Bunun doğal yangınlar niçini ile oluşan hava kirliliğinden biraz daha zehirli olabileceğinin tespit edildiğini tabir eden Odman, “Düşük yoğunluklu yangınların orman ekolojisine olumlu tesirleri de bulunuyor. bu biçimdece yanıcı hususların uzun mühlet birikip yabanî yangın haline dönüşmesi de önlenebilir” sözlerini kullandı.

Yeditepe Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Dr. Özgür Sümer Köylüoğlu da, ormanların Anayasa’nın 169’uncu hususu ile muhafaza altına alındığını anımsatarak bu unsura bakılırsa yanan ormanların yerinde orman yetiştirme haricinde tarım ve hayvancılık dahi yapılamayacağını lisana getirdi. 6831 sayılı Orman Kanunu’nda da yanan orman alanlarının orman sonları dışına çıkarılamayacağına dair kesin karar bulunduğuna vurgu yapan Köylüoğlu, bugüne dek Orman Bakanlığı tarafınca hazırlanmış olan afet idaresi aksiyon planlarının uygulamaya geçirilerek önlemlerin izlenmesine muhtaçlık olduğunu önerdi.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
 
Üst