Küresel ısınma mevsimleri değiştiriyor. Eğer yapabiliyorsak, değişikliklere uyum sağlamak zorundayız.
Tişörtlü bir Ekim havası, ardından karla ve 2 derecelik bir Kasım ayı, ardından ani sıcaklık sıçramaları. Yaz, nisan ayında, ay başında 30 dereceyle başladı. Bu hala normal mi? Her zaman böyle miydi? Yoksa insan yapımı iklim değişikliği mevsimleri mi değiştiriyor? Peki bu biz insanlar için ne anlama geliyor?
Öncelikle kasım ayında kar yağması olağandışı bir durum değil. Ancak benim normal olarak algıladığım şey aslında bir hava olayının iklim değişikliğinden etkilenip etkilenmediği konusunda nispeten az şey söylüyor. Çünkü otuzlu yaşlarımın ortasındaki bir kadın olarak hayatımda gördüğüm hava, artan küresel ısınmadan her zaman güçlü bir şekilde etkilenmiştir.
Doğduğum yıl, hava zaten günlerin yaklaşık yüzde 70'inde iklim değişikliğinden etkileniyordu. İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü Zürih'teki (ETH) araştırmacıların ortaya çıkardığı şey budur. İstatistiksel olarak konuşursak, hayatımdaki zamanın yüzde 25'inden azında küresel ısınmanın değiştirmediği bir hava durumu yaşadım. Araştırmaya göre 2012 yılında doğan çocuklar, hava koşullarından etkilenmeyen tek bir gün bile yaşamadı.
Şu anda bu kadar çok yağmur ve kar yağıyor olmasının küresel ısınmayla bir ilgisi var. Okyanuslar ve atmosfer aşırı sıcak olduğundan havada daha fazla nem bulunur. Su buharlaşır ve her ilave hava sıcaklığı derecesi için atmosfer yüzde 7 daha fazla su buharı tutabilir. Bir noktada tekrar yağmur veya daha düşük sıcaklıklarda kar olarak yağacak. 2019'dan canlı bir şekilde hatırladıklarım gibi devasa kar yağışları küresel ısınmayla çelişmiyor; tam tersine beklenmesi gereken şeylerdir.
Ancak küresel ısınmanın mevsimler üzerindeki etkisine daha yakından bakalım. Bir hatırlatma olarak, mevsimlerin var olmasının nedeni, Dünya'nın yıl içinde bir kez güneşin etrafında dönerken eğilmesidir (inekler için: Dünyanın güneş etrafındaki yörüngesini oluşturan çizgiden yaklaşık 23 derece).
Dünyanın ekseni her zaman aynı yönü gösterdiğinden bazen kuzey yarımküre, bazen de güney yarımküre daha fazla güneş alır ve dolayısıyla daha fazla ısı alır. Güneş radyasyonundaki bu değişim mevsimler halinde tarafımızdan hissedilir. Yani daha sıcak bir gezegende bile var olmaya devam edecekler.
(Kaynak: Reinaldo Coddou H.)
Durum son derece ciddi ama umutsuz değil. Serbest gazeteci bu slogana göre açıklıyor Sara Schurman Herkesin anlayabilmesi için iklim krizinin büyük resmi ve küçük detayları.
Kitabındaki gibi “Temiz dil iklimi!” – ve şimdi t-online'daki köşesinde. Çalışmalarından dolayı 2022 yılında Medium Magazine tarafından onurlandırıldı. Yılın Bilim Gazetecisi seçilmiş.
Ancak küresel ısınma mevsimleri değiştiriyor. Dünyanın sıcaklığı arttığı için bahar daha erken başlama eğiliminde olur, yaz uzar ve sonbahar daha geç gelir. Ve bu onları yalnızca kaydırmakla kalmıyor, aynı zamanda değiştiriyor. Tüm mevsimler ortalama olarak ısınıyor. Ayrıca kış.
Yazlar sıcaklaşıyor, büyüme mevsimi ve orman yangını mevsimi uzuyor, yağışlar değişiyor. İstatistiksel olarak konuşursak, Almanya'da yazlar daha kurak, kışlar ise daha yağışlı geçiyor. Ancak Almanya'da yağışların yıl boyunca az ya da çok sabit kalması güven verici bir neden değil. Bahçesi olan ya da penceresinin dışındaki sokak ağacını dikkatle gözlemleyen herkes, bitkilerin ne zaman ve ne kadar su aldıklarını umursamadıklarını bilir. Bu yıl Almanya'da yaşanan dört selden birini yaşayan herkes biliyor: sokaklar, alt geçitler ve bodrumlar da umursamıyor.
Aslında küresel ısınma sadece havanın her mevsim daha sıcak olmasına değil, her şeyden önce daha kaotik hale gelmesine neden oluyor. Kanadalı iklim bilimci Katherine Hayhoe bu nedenle kendi terimini icat etti. “Küresel Isınma” yerine sık sık “Küresel Tuhaflaşma”dan söz ediyor; çünkü iklim ve hava durumu… garipleşiyor. Bazıları da bu nedenle “iklim değişikliği” veya “iklim krizi” gibi terimler yerine “iklim kaosu” ve hatta “iklim çöküşü” gibi sözcükler kullanıyor.
Tabii ki iklim çökmüyor. Aksine, aşırı hava koşulları şeklindeki kaotik, tuhaf iklimin sonuçları altyapımızı etkiliyor. Bu, başlangıçta geçici ve yerel olarak çökmesine neden olabilir. Fırtınalar ve seller, sıcaklık ve kar, köprülere, evlere, yollara, elektrik hatlarına ve mahsullere giderek daha fazla zarar veriyor ve onları yok ediyor.
Tişörtlü bir Ekim havası, ardından karla ve 2 derecelik bir Kasım ayı, ardından ani sıcaklık sıçramaları. Yaz, nisan ayında, ay başında 30 dereceyle başladı. Bu hala normal mi? Her zaman böyle miydi? Yoksa insan yapımı iklim değişikliği mevsimleri mi değiştiriyor? Peki bu biz insanlar için ne anlama geliyor?
Öncelikle kasım ayında kar yağması olağandışı bir durum değil. Ancak benim normal olarak algıladığım şey aslında bir hava olayının iklim değişikliğinden etkilenip etkilenmediği konusunda nispeten az şey söylüyor. Çünkü otuzlu yaşlarımın ortasındaki bir kadın olarak hayatımda gördüğüm hava, artan küresel ısınmadan her zaman güçlü bir şekilde etkilenmiştir.
Doğduğum yıl, hava zaten günlerin yaklaşık yüzde 70'inde iklim değişikliğinden etkileniyordu. İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü Zürih'teki (ETH) araştırmacıların ortaya çıkardığı şey budur. İstatistiksel olarak konuşursak, hayatımdaki zamanın yüzde 25'inden azında küresel ısınmanın değiştirmediği bir hava durumu yaşadım. Araştırmaya göre 2012 yılında doğan çocuklar, hava koşullarından etkilenmeyen tek bir gün bile yaşamadı.
Şu anda bu kadar çok yağmur ve kar yağıyor olmasının küresel ısınmayla bir ilgisi var. Okyanuslar ve atmosfer aşırı sıcak olduğundan havada daha fazla nem bulunur. Su buharlaşır ve her ilave hava sıcaklığı derecesi için atmosfer yüzde 7 daha fazla su buharı tutabilir. Bir noktada tekrar yağmur veya daha düşük sıcaklıklarda kar olarak yağacak. 2019'dan canlı bir şekilde hatırladıklarım gibi devasa kar yağışları küresel ısınmayla çelişmiyor; tam tersine beklenmesi gereken şeylerdir.
Ancak küresel ısınmanın mevsimler üzerindeki etkisine daha yakından bakalım. Bir hatırlatma olarak, mevsimlerin var olmasının nedeni, Dünya'nın yıl içinde bir kez güneşin etrafında dönerken eğilmesidir (inekler için: Dünyanın güneş etrafındaki yörüngesini oluşturan çizgiden yaklaşık 23 derece).
Dünyanın ekseni her zaman aynı yönü gösterdiğinden bazen kuzey yarımküre, bazen de güney yarımküre daha fazla güneş alır ve dolayısıyla daha fazla ısı alır. Güneş radyasyonundaki bu değişim mevsimler halinde tarafımızdan hissedilir. Yani daha sıcak bir gezegende bile var olmaya devam edecekler.
(Kaynak: Reinaldo Coddou H.)
Durum son derece ciddi ama umutsuz değil. Serbest gazeteci bu slogana göre açıklıyor Sara Schurman Herkesin anlayabilmesi için iklim krizinin büyük resmi ve küçük detayları.
Kitabındaki gibi “Temiz dil iklimi!” – ve şimdi t-online'daki köşesinde. Çalışmalarından dolayı 2022 yılında Medium Magazine tarafından onurlandırıldı. Yılın Bilim Gazetecisi seçilmiş.
Ancak küresel ısınma mevsimleri değiştiriyor. Dünyanın sıcaklığı arttığı için bahar daha erken başlama eğiliminde olur, yaz uzar ve sonbahar daha geç gelir. Ve bu onları yalnızca kaydırmakla kalmıyor, aynı zamanda değiştiriyor. Tüm mevsimler ortalama olarak ısınıyor. Ayrıca kış.
Yazlar sıcaklaşıyor, büyüme mevsimi ve orman yangını mevsimi uzuyor, yağışlar değişiyor. İstatistiksel olarak konuşursak, Almanya'da yazlar daha kurak, kışlar ise daha yağışlı geçiyor. Ancak Almanya'da yağışların yıl boyunca az ya da çok sabit kalması güven verici bir neden değil. Bahçesi olan ya da penceresinin dışındaki sokak ağacını dikkatle gözlemleyen herkes, bitkilerin ne zaman ve ne kadar su aldıklarını umursamadıklarını bilir. Bu yıl Almanya'da yaşanan dört selden birini yaşayan herkes biliyor: sokaklar, alt geçitler ve bodrumlar da umursamıyor.
Aslında küresel ısınma sadece havanın her mevsim daha sıcak olmasına değil, her şeyden önce daha kaotik hale gelmesine neden oluyor. Kanadalı iklim bilimci Katherine Hayhoe bu nedenle kendi terimini icat etti. “Küresel Isınma” yerine sık sık “Küresel Tuhaflaşma”dan söz ediyor; çünkü iklim ve hava durumu… garipleşiyor. Bazıları da bu nedenle “iklim değişikliği” veya “iklim krizi” gibi terimler yerine “iklim kaosu” ve hatta “iklim çöküşü” gibi sözcükler kullanıyor.
Tabii ki iklim çökmüyor. Aksine, aşırı hava koşulları şeklindeki kaotik, tuhaf iklimin sonuçları altyapımızı etkiliyor. Bu, başlangıçta geçici ve yerel olarak çökmesine neden olabilir. Fırtınalar ve seller, sıcaklık ve kar, köprülere, evlere, yollara, elektrik hatlarına ve mahsullere giderek daha fazla zarar veriyor ve onları yok ediyor.