- Katılım
- 25 Eyl 2020
- Mesajlar
- 2,594
- Puanları
- 38
Karantina Günlerinde Gürültü Rahatsızlığı: Pandemi Öncesi ve Esnasına Dair Bir Kamuoyu Araştırması
Komşuların balkon aktiviteleri, çocuk ağlamaları ve paklık sesleri rahatsızlık veriyor.
Trafik sesinin azalması kararı öne çıkan tabiat sesleri rahatlatıyor.
Ses yalıtımı, bina dizaynlarında giderek daha fazla ön plana çıkacak.
Karantina Günlerinde Gürültü Rahatsızlığı
KHAS İç Mimarlık ve Etraf Tasarımı Kısım Liderimiz Doç. Dr. Konca Şaher’in eşyazarlarından biri olduğu “COVID-19 Karantinasında Gürültü Rahatsızlığı: Pandemi Öncesi ve Esnasına Dair Bir Kamuoyu Araştırması” başlıklı makale, etrafımızla ve yaşadığımız yer ile kurduğumuz bağın pandemi sürecindeki değişimini ve ömür şartlarımız sebebiyle bir daha şekillenen gürültü algımızı ele alıyor.
Memleketler arası Ses Yılı olarak belirlenen 2020 yılı global pandemiyle birlikte ironik bir biçimde ‘sessiz’ ve ‘izole’ geçen bir yıl oldu. Pandemi sürecinde değişen ömür ve çalışma alışkanlıkları, pandeminin yaratmış olduğu gerilim ve telaş şartları bireyin etrafı ve yaşadığı yer ile kurduğu bağlantıları bir daha biçimlendirmeye başladı.
Kadir Has Üniversitesi İç Mimarlık ve Etraf Tasarımı Kısım Lideri Doç Dr. Konca Şaher, Bilgi Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Ayça Şentop Dümen ile kaleme aldığı “COVID-19 Karantinasında Gürültü Rahatsızlığı: Pandemi Öncesi ve Esnasına Dair Bir Kamuoyu Araştırması” (Noise annoyance during COVID-19 lockdown: A Research of public opinion before and during the pandemic) başlıklı makalede (*) bu olağanüstü şartlar altında değişen gürültü ve ömür şartları ile konut kullanıcılarının bir daha şekillenen gürültü algısını inceliyor.
İki ana eksende ilerleyen makalenin birinci kısmında, İstanbul’da bulunup çevresel faktörleri farklı olan iki konutun (biri, çevresel gürültü düzeyi ‘yüksek’ ve ana caddeye yakın; oburu çevresel gürültü düzeyi ‘ortalama’ olup daha yeşillik bir alanda) pandemi periyodundaki ölçümleri karşılaştırılıyor. İkinci kısımda ise Dr. Şaher’in idare şurası başkanlığını, Dr. Dümen’in genel sekreterliğini yürüttüğü Türk Akustik Derneği’nin web sitesi üzerinden paylaşılan ve 1053 kişinin katıldığı anketin sonuçları bedellendiriliyor.
İKİ FARKLI KONUT, İKİ FARKLI ETRAF
Çalışmanın birinci kısmında birisi ana cadde kenarında yer alan ‘yüksek gürültülü’, başkasıysa bir site içerisinde yer alan ‘orta derecede gürültülü’ iki yerleşim alanında, 24 saatlik çevresel gürültü seviyesi ölçümleri gerçekleştirildi. Birebir pozisyonlarda diğer bir çalışma kapsamında ölçülen 2017 yılına ilişkin çevresel gürültü seviyesi dataları ile pandemi periyodu pahaları karşılaştırılarak pandemi süreci boyunca çevresel gürültü seviyelerinin nasıl değiştiği hakkında objektif bulgular elde edildi.
Ölçümlerin, haftaiçi günlerde uygulanan yarı kapanma halinde ve sokağa çıkma yasaklarının olduğu haftasonu ve tatil periyotlarında yinelanması ise COVID-19 ile gayret tedbirlerine bağlı yaşanan akustik kontrastı ortaya koyuyor.
Haftaiçi ölçüm neticelerinda her iki konutta da gürültü seviyelerinde pandemi öncesi periyoda kıyasla yaklaşık 2 dB düşüş görülmekte. Bu müşahede için Dr. Şaher, “balkon kullanma sıklığının ve konutlarda geçen mühletin artmasıyla birlikte çevresel gürültü seviyelerindeki azalmanın beklenenden az olduğunu söylemek mümkün. Bu sonuçlar trafik yoğunluğundaki azalma niçini ile beklenen düşüşün bina etrafındaki insan gürültülerindeki artış niçiniyle devasa yükseklikte olmadığını gösteriyor” yorumunu yapıyor.
Bu durum sokağa çıkma yasağının faal olduğu haftasonu ölçüm neticelerinda kendini daha net muhakkak ediyor. Sokağa çıkma yasağı esnasında yapılan ölçümlerde ‘yüksek gürültülü’ konutta gürültü seviyesi pandemi öncesine göre yaklaşık 8 dB düşüş gösterirken, ‘orta derecede gürültülü’ konutta gürültü seviyesi dış ortam insan aktiviteleri sebebiyle pandemi öncesine oranla 5 dB artmakta. Öteki bir deyişle ulaşım gürültülerinde düşüş yaşanırken insan aktivitelerinden kaynaklanan gürültü seviyelerinde artış yaşanmakta.
ŞİKAYETÇİ YAHUT ŞAD OLDUĞUMUZ GÜRÜLTÜLER
Makalenin ikinci kısmı, pandeminin birinci dalgası esnasında konutlarda gürültü algısını araştırmak üzere başlatılan çevrimiçi anket çalışmasının sonuçlarını yansıtıyor. Bu ankette iştirakçilerden pandemi başladıktan daha sonraki bir aylık süreçte ve pandemi öncesi periyotta konutlarında işittikleri trafik gürültüsü, komşuluk gürültüleri ve meskendeki öteki odalardan gelen gürültülere bağlı rahatsızlıklarını değerlendirmeleri istendi.
Ankette ayrıyeten konut memnuniyeti, gürültüye hassasiyet, meskende geçirilen müddet, hissedilen gerilim ve tasa seviyesini ölçmeye yönelik birtakım sorular da yer aldı. 29 Nisan-1 Haziran 2020 içinde sürdürülen ankete çoğunluğu İstanbul, Ankara ve İzmir’den olmak üzere 46 vilayetten iştirak oldu ve 1053 şahıstan gelen karşılıklar değerlendirmeye alındı.
Sonuçlar pandemi öncesinde de pandemi esnasında da ‘komşuluk gürültüleri’nin trafik gürültüsü ve konut içi gürültülere nazaran daha rahatsız edici bulunduğunu gösteriyor. Lakin trafik gürültüsüne bağlı rahatsızlıkta beklendiği üzere değerli bir düşüş görülürken, pandemi esnasında ‘komşuluk gürültüsü’nde evvelki periyoda nazaran manalı bir değişim gözlemlenmiyor.
Öteki bir deyişle pandemi sırasında en epeyce ‘komşuluk gürültüsü’nden şikayetçi olduk lakin anket neticelerina nazaran, aslına bakarsanız yüksek olan ‘komşuluk gürültüsü’ rahatsızlığımız pandemi niçiniyle eskisine oranla artmış gözükmüyor. Öte yandan pandemi periyodunda ayrıyeten şahısların kendi konutları ortasındaki gürültülerden memnuniyetsizliğinin de evvelki periyoda bakılırsa değerli oranda arttığı gözlemleniyor.
Dr. Şaher, bu çalışma bağlamında iştirakçilerin sözel yorumlarına bakıldığında konuşma, çocuk ağlaması, müzik, paklık, sifon ve balkon aktivitelerinin “rahatsız edici” ses olarak tanımlandığını; kuş sesleri ve konuşma seslerinin ise “rahatlatan ses” olan tanımlandığını söylüyor ve ekliyor: “Burada komşulardan gelen konuşma seslerinin hem ‘rahatsız edici’ tıpkı vakitte ‘rahatlatan (yalnız olmadığını hissettiren)’ ses olarak betimlenmesi, sesin bağlam ve bireylerin psikolojisiyle olan alakasını gösteren hoş bir örnek.”
Literatürde ‘rahatsız edici’ sesi seviye ya da sesin spektrum özellikleriyle tanımlamaya çalışan araştırmalar bulunmasına karşın sesin hangi ortamda duyulduğu, kişinin o andaki fizikî – ruhsal sıhhat durumu ile kelam konusu sesin kişi için tabir ettikleri algı üstündeki kıymetli etkenlerdir.
SES YALITIMI DAHA FAZLA EHEMMİYET KAZANIYOR
Bu anket çalışması dolaylı olarak “ev” algımıza ve konutu kullanmasımızda yaşanan dönüşüme dair bulgular da sunuyor. Katılanların 61’i karantina sürecinde konuttan hiç çıkmadıklarını söz ederken, 67’si de gündelik olarak yüksek konsantrasyon gerektiren işler yaptıklarını söz ediyor. Konutlar yalnızca bir hayat alanı olmaktan çıkıp hem de bir iş, spor ve toplumsallaşma alanına dönüşürken, meskende geçirilen mühletin uzaması, bir epey insanın tıpkı anda konutlarda bulunması ve konutların fazlaca farklı fonksiyonları tıpkı anda barındırır hale gelmesi, bir yandan gürültünün nicelik ve niteliğini değiştirirken öbür yandan da bu yerlerden akustik beklentilerimizi bir daha şekillendiriyor.
Konutların üstlendiği bu yeni fonksiyonların deneyimlendiği pandemi devrinde insanlarda “ses” ve “ses yalıtımı” mevzularında olumlu manada bir farkındalık oluştuğunu söyleyen Dr. Şaher, “Konutların sunduğu fizikî şartların içinde ‘ses yalıtımı’ epey kolay gözlemlenen bir parametre olmadığı için ileride gayrimenkul seçimlerinde kullanıcılar ‘ses yalıtımı’ performansının belgelenmesine yönelik daha epey talepte bulunacak,” diyor.
Ulaşım gürültülerinin daha az olması niçiniyle “orta derecede gürültülü” ya da “düşük gürültülü” olacağı öngörülen ve sessizlikle özdeşleşen site ve konut alanlarında ise insan kaynaklı gürültü niçiniyle oluşabilecek artan gürültü seviyeleri niçiniyle mimarların bina cephelerinin performansını pahalandırmak durumunda kalacaklarını belirten Dr. Şaher; her iki durumda da ses yalıtımına yönelik tasarım kriterlerinin ön plana çıkacağını söylüyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Komşuların balkon aktiviteleri, çocuk ağlamaları ve paklık sesleri rahatsızlık veriyor.
Trafik sesinin azalması kararı öne çıkan tabiat sesleri rahatlatıyor.
Ses yalıtımı, bina dizaynlarında giderek daha fazla ön plana çıkacak.
Karantina Günlerinde Gürültü Rahatsızlığı
KHAS İç Mimarlık ve Etraf Tasarımı Kısım Liderimiz Doç. Dr. Konca Şaher’in eşyazarlarından biri olduğu “COVID-19 Karantinasında Gürültü Rahatsızlığı: Pandemi Öncesi ve Esnasına Dair Bir Kamuoyu Araştırması” başlıklı makale, etrafımızla ve yaşadığımız yer ile kurduğumuz bağın pandemi sürecindeki değişimini ve ömür şartlarımız sebebiyle bir daha şekillenen gürültü algımızı ele alıyor.
Memleketler arası Ses Yılı olarak belirlenen 2020 yılı global pandemiyle birlikte ironik bir biçimde ‘sessiz’ ve ‘izole’ geçen bir yıl oldu. Pandemi sürecinde değişen ömür ve çalışma alışkanlıkları, pandeminin yaratmış olduğu gerilim ve telaş şartları bireyin etrafı ve yaşadığı yer ile kurduğu bağlantıları bir daha biçimlendirmeye başladı.
Kadir Has Üniversitesi İç Mimarlık ve Etraf Tasarımı Kısım Lideri Doç Dr. Konca Şaher, Bilgi Üniversitesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Ayça Şentop Dümen ile kaleme aldığı “COVID-19 Karantinasında Gürültü Rahatsızlığı: Pandemi Öncesi ve Esnasına Dair Bir Kamuoyu Araştırması” (Noise annoyance during COVID-19 lockdown: A Research of public opinion before and during the pandemic) başlıklı makalede (*) bu olağanüstü şartlar altında değişen gürültü ve ömür şartları ile konut kullanıcılarının bir daha şekillenen gürültü algısını inceliyor.
İki ana eksende ilerleyen makalenin birinci kısmında, İstanbul’da bulunup çevresel faktörleri farklı olan iki konutun (biri, çevresel gürültü düzeyi ‘yüksek’ ve ana caddeye yakın; oburu çevresel gürültü düzeyi ‘ortalama’ olup daha yeşillik bir alanda) pandemi periyodundaki ölçümleri karşılaştırılıyor. İkinci kısımda ise Dr. Şaher’in idare şurası başkanlığını, Dr. Dümen’in genel sekreterliğini yürüttüğü Türk Akustik Derneği’nin web sitesi üzerinden paylaşılan ve 1053 kişinin katıldığı anketin sonuçları bedellendiriliyor.
İKİ FARKLI KONUT, İKİ FARKLI ETRAF
Çalışmanın birinci kısmında birisi ana cadde kenarında yer alan ‘yüksek gürültülü’, başkasıysa bir site içerisinde yer alan ‘orta derecede gürültülü’ iki yerleşim alanında, 24 saatlik çevresel gürültü seviyesi ölçümleri gerçekleştirildi. Birebir pozisyonlarda diğer bir çalışma kapsamında ölçülen 2017 yılına ilişkin çevresel gürültü seviyesi dataları ile pandemi periyodu pahaları karşılaştırılarak pandemi süreci boyunca çevresel gürültü seviyelerinin nasıl değiştiği hakkında objektif bulgular elde edildi.
Ölçümlerin, haftaiçi günlerde uygulanan yarı kapanma halinde ve sokağa çıkma yasaklarının olduğu haftasonu ve tatil periyotlarında yinelanması ise COVID-19 ile gayret tedbirlerine bağlı yaşanan akustik kontrastı ortaya koyuyor.
Haftaiçi ölçüm neticelerinda her iki konutta da gürültü seviyelerinde pandemi öncesi periyoda kıyasla yaklaşık 2 dB düşüş görülmekte. Bu müşahede için Dr. Şaher, “balkon kullanma sıklığının ve konutlarda geçen mühletin artmasıyla birlikte çevresel gürültü seviyelerindeki azalmanın beklenenden az olduğunu söylemek mümkün. Bu sonuçlar trafik yoğunluğundaki azalma niçini ile beklenen düşüşün bina etrafındaki insan gürültülerindeki artış niçiniyle devasa yükseklikte olmadığını gösteriyor” yorumunu yapıyor.
Bu durum sokağa çıkma yasağının faal olduğu haftasonu ölçüm neticelerinda kendini daha net muhakkak ediyor. Sokağa çıkma yasağı esnasında yapılan ölçümlerde ‘yüksek gürültülü’ konutta gürültü seviyesi pandemi öncesine göre yaklaşık 8 dB düşüş gösterirken, ‘orta derecede gürültülü’ konutta gürültü seviyesi dış ortam insan aktiviteleri sebebiyle pandemi öncesine oranla 5 dB artmakta. Öteki bir deyişle ulaşım gürültülerinde düşüş yaşanırken insan aktivitelerinden kaynaklanan gürültü seviyelerinde artış yaşanmakta.
ŞİKAYETÇİ YAHUT ŞAD OLDUĞUMUZ GÜRÜLTÜLER
Makalenin ikinci kısmı, pandeminin birinci dalgası esnasında konutlarda gürültü algısını araştırmak üzere başlatılan çevrimiçi anket çalışmasının sonuçlarını yansıtıyor. Bu ankette iştirakçilerden pandemi başladıktan daha sonraki bir aylık süreçte ve pandemi öncesi periyotta konutlarında işittikleri trafik gürültüsü, komşuluk gürültüleri ve meskendeki öteki odalardan gelen gürültülere bağlı rahatsızlıklarını değerlendirmeleri istendi.
Ankette ayrıyeten konut memnuniyeti, gürültüye hassasiyet, meskende geçirilen müddet, hissedilen gerilim ve tasa seviyesini ölçmeye yönelik birtakım sorular da yer aldı. 29 Nisan-1 Haziran 2020 içinde sürdürülen ankete çoğunluğu İstanbul, Ankara ve İzmir’den olmak üzere 46 vilayetten iştirak oldu ve 1053 şahıstan gelen karşılıklar değerlendirmeye alındı.
Sonuçlar pandemi öncesinde de pandemi esnasında da ‘komşuluk gürültüleri’nin trafik gürültüsü ve konut içi gürültülere nazaran daha rahatsız edici bulunduğunu gösteriyor. Lakin trafik gürültüsüne bağlı rahatsızlıkta beklendiği üzere değerli bir düşüş görülürken, pandemi esnasında ‘komşuluk gürültüsü’nde evvelki periyoda nazaran manalı bir değişim gözlemlenmiyor.
Öteki bir deyişle pandemi sırasında en epeyce ‘komşuluk gürültüsü’nden şikayetçi olduk lakin anket neticelerina nazaran, aslına bakarsanız yüksek olan ‘komşuluk gürültüsü’ rahatsızlığımız pandemi niçiniyle eskisine oranla artmış gözükmüyor. Öte yandan pandemi periyodunda ayrıyeten şahısların kendi konutları ortasındaki gürültülerden memnuniyetsizliğinin de evvelki periyoda bakılırsa değerli oranda arttığı gözlemleniyor.
Dr. Şaher, bu çalışma bağlamında iştirakçilerin sözel yorumlarına bakıldığında konuşma, çocuk ağlaması, müzik, paklık, sifon ve balkon aktivitelerinin “rahatsız edici” ses olarak tanımlandığını; kuş sesleri ve konuşma seslerinin ise “rahatlatan ses” olan tanımlandığını söylüyor ve ekliyor: “Burada komşulardan gelen konuşma seslerinin hem ‘rahatsız edici’ tıpkı vakitte ‘rahatlatan (yalnız olmadığını hissettiren)’ ses olarak betimlenmesi, sesin bağlam ve bireylerin psikolojisiyle olan alakasını gösteren hoş bir örnek.”
Literatürde ‘rahatsız edici’ sesi seviye ya da sesin spektrum özellikleriyle tanımlamaya çalışan araştırmalar bulunmasına karşın sesin hangi ortamda duyulduğu, kişinin o andaki fizikî – ruhsal sıhhat durumu ile kelam konusu sesin kişi için tabir ettikleri algı üstündeki kıymetli etkenlerdir.
SES YALITIMI DAHA FAZLA EHEMMİYET KAZANIYOR
Bu anket çalışması dolaylı olarak “ev” algımıza ve konutu kullanmasımızda yaşanan dönüşüme dair bulgular da sunuyor. Katılanların 61’i karantina sürecinde konuttan hiç çıkmadıklarını söz ederken, 67’si de gündelik olarak yüksek konsantrasyon gerektiren işler yaptıklarını söz ediyor. Konutlar yalnızca bir hayat alanı olmaktan çıkıp hem de bir iş, spor ve toplumsallaşma alanına dönüşürken, meskende geçirilen mühletin uzaması, bir epey insanın tıpkı anda konutlarda bulunması ve konutların fazlaca farklı fonksiyonları tıpkı anda barındırır hale gelmesi, bir yandan gürültünün nicelik ve niteliğini değiştirirken öbür yandan da bu yerlerden akustik beklentilerimizi bir daha şekillendiriyor.
Konutların üstlendiği bu yeni fonksiyonların deneyimlendiği pandemi devrinde insanlarda “ses” ve “ses yalıtımı” mevzularında olumlu manada bir farkındalık oluştuğunu söyleyen Dr. Şaher, “Konutların sunduğu fizikî şartların içinde ‘ses yalıtımı’ epey kolay gözlemlenen bir parametre olmadığı için ileride gayrimenkul seçimlerinde kullanıcılar ‘ses yalıtımı’ performansının belgelenmesine yönelik daha epey talepte bulunacak,” diyor.
Ulaşım gürültülerinin daha az olması niçiniyle “orta derecede gürültülü” ya da “düşük gürültülü” olacağı öngörülen ve sessizlikle özdeşleşen site ve konut alanlarında ise insan kaynaklı gürültü niçiniyle oluşabilecek artan gürültü seviyeleri niçiniyle mimarların bina cephelerinin performansını pahalandırmak durumunda kalacaklarını belirten Dr. Şaher; her iki durumda da ses yalıtımına yönelik tasarım kriterlerinin ön plana çıkacağını söylüyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı