Konut ve kira artışlarına vatandaş isyanı: Cehennemde yaşıyoruz Satılık konut meblağları katlanarak artıyor. İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa, devletin planlama yapması ve tedbir alması gerektiğini söylerken gayrimenkul değerleme uzmanı Ahmet Büyükduman ise konut meblağlarını birden hayli faktörün artırdığını söylemiş oldu. Vatandaşlar ise “Kira artışları nitekim vahim, hakikaten felaket. Burada konut sahiplerine mi kızmak gerekiyor, bir daha zirvedekilere mi kızmak gerekiyor şaşkınım… Cehennemde yaşıyoruz” diyor.
Kamera: Sinan TUNÇ
BETAM datalarına bakılırsa, ülke genelindeki satılık konutların metrekare meblağları 2022 Mart’ta yıllık bazda yüzde 134,3 arttı. En süratli artışın görüldüğü vilayet yüzde 172,7 ile Mersin olurken yüzde 159,3’lük artışla İstanbul da Mersin’in akabinde ikinci sırada yer aldı.
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa, satılık konutlarda geçen yıla nazaran pahası yüzde 100-200 içinde yükselen yerler de olduğunu belirterek “Bölge bölge bu fiyatlar değişiyor fakat İstanbul’da geçen yıla nazaran artışın yüzde 90 düzeylerinde olduğunu düşünüyorum” dedi.
DEVLET, PLANLAMA YAPMALI
Aşa ayrıyeten iktidarın harekete geçmesi gerektiğini düşünüyor: “aslına bakarsanız fiyatlar bu kademeye gelmişken olağan vatandaşın mesken alması mümkün değil. Toplumsal yapılara, konutlara yönelmek lazım. Bilhassa İstanbul’da banliyö çizgiler kurulabilir. İstanbul’un kurtuluşu oralardan geçiyor. Örneğin çocuklar feribotla Bursa’dan okumaya geliyor. bir daha Gebze’den gelip merkezde çalışan beşerler var. Alternatif konutlama, konut edinme hususu bu türlü çözülebilir. Devlet planlama yapmalı.”
Satılık konut meblağlarına sabit fiyat belirleme yahut kota koyma ihtimalinin mümkün olmadığını söyleyen Aşa, “Satılık konutlarda tavan noktasına geldik diye düşünüyorum. 1-2 sene ortasında bu köpük gidecek diye iddia ediyorum” diye konuştu.
KONUT FİYATLARINI ARTIRAN FAKTÖRLER
Gayrimenkul değerleme uzmanı Ahmet Büyükduman ise satılık konut fiyatlarındaki artışın, enflasyondan ayrışmadığını paralel arttığının altını çizdi.
Büyükduman enflasyonla birlikte artışta tesirli olan birkaç faktörü şöyleki sıraladı:
* Kâfi konut üretiminin olmaması, arzın yetersiz kalması
* Üretici Fiyat Endeksi ve inşaat gereçlerindeki maliyet artışı
* Kur artışı kararında kimi tasarruf sahiplerinin yatırım aracı olarak konuta yönelmeleri.
Düşük faizli konut kredisi kullandırılarak konut satışlarının artmasını beklemenin yanlış bir strateji olduğunu söyleyen Büyükduman,
“Türkiye’de konut satışında şöyleki bir kriz var, kendi varlıklarıyla konutları peşin alan bir küme var. Konut kredi faizlerini takmıyor tabir-i caizse. Yalnızca sıkışıklık yaratıyor, fiyatları üst taşıyor. Kredi faizlerini düşürmek demek peşin alma gücü olan insanların da alım kararlarını kredilere döndürmesine sebep oluyor. Toplam satışa tesiri olmuyor.
Faizi düşürmek yahut uygun konut tüketimine teşvik etmek tahlil olmuyor. Yapılması gereken üretimi teşvik edici siyasetler yahut yeni finansman imkanları yaratmak. Hal bu biçimdeyken vatandaşlar konut almakta ve kira ödemekte zorlanıyor.” diye konuştu
BİR MESKENDE 10 KİŞİ KALIYORUZ
İstanbul Şişli’de SÖZCÜ’ye konuşan vatandaşlar ise yaşadıkları durumu şu sözlerle özetledi:
Melike Acar: Çok berbat şeyler düşünüyorum. Ben paylaşımlı konutta kaldığım biçimde zorluk çekiyorum ve 10 kişi kalıyoruz bir konutta. 600 TL her şey, daha da yükseltmeyi düşünüyor. 1000 TL olduğunu düşünün, 10 kişi bir ortada yaşamak epeyce güç, bir de yer bulamıyoruz ve iş bulmakta da zorlanıyoruz. Zorlanınca kirayı da ödeyemiyoruz. Tek kişi geçinemiyorum yani. Tek kişi bir meskene çıkmam mümkün değil.
HURDACILIK YAPIYORUM, TEK ODA 1.200 LİRA
Ali Özyiğit: Hurdacılık yapıyorum, tek odalı bir yerde yaşıyorum. En berbatı 1.200 lira. Tek oda. Akın akın mülteci geldikten daha sonra fiyat artışları tavan yaptı. En makûs 2+1 konut 3 bin liradan, 3 bin 500 liradan başlıyor. Gidişatımız düzgün değil yani. Stüdyo tipi daire, 1,5-2 sene evvel 600 liraydı artık 1.200 liradan ağzını açıyor. Bu koşullarda evlenmeyi düşünmüyorum, evlenemem ki. Aylık ne kazanacağım aslına bakarsanız, karnımı doyuruyorum. Hurdacılıktan ne kazancağım, 2 bin 500, 3 bin lira para kazanıyorum.
(İsmini vermeyen bir vatandaş): Yabancı talep epey olduğu için epeyce fazla artış oldu. Yerli beşerler giremiyor, bütçeler aşikâr aslına bakarsanız, maaşlar aşikâr, ne olacak bu biçimde? 2 bin 500 liraya daire bulmak fazlaca sıkıntı, 3 bin lira deseniz emekli maaşıyla geçinen insan ne yapacak? Herkes isyanda. Eski kiracılar çıkmak istemiyor, mal sahipleri de daima şikayetçi. Çıksınlar biraz daha…Biraz aç gözlü olmamak lazım.
Tülay Kılıç: Hiç adil değil. Ne düşünebiliriz, âlâ bir şey değil, olağan ki makus. Kimsede vicdan kalmadı.
MESKEN SAHİBİ KİRAYI İKİ KATINA ÇIKARDI, MECBUREN KABUL ETTİM
Yücel Ecevit: Ben 700 liraya oturuyordum. Adam (ev sahibi) diyor ki, ya çık meskenden ya da 1500 lira ödeyeceksin. Ben de mecburen kabul ettim. Çok saçma bence, beşerler fazlaca çabuk mağdur edilebiliyor. Mesken de bulamıyorsun. Senin yerine girecek, 1500-2000 TL verecek adamlar var diyor. Biz de mecbur verdik.
Gülseren Bektaş Doğan: Kira artışları sahiden müthiş, hakikaten felaket. Burada konut sahiplerine mi kızmak gerekiyor, bir daha zirvedekilere mi kızmak gerekiyor şaşkınım. Hem emekli birebir vakitte kiracı olan insanlara yüreğim kesim modül oluyor.
(İsmini vermeyen bir vatandaş): Sarıyer’de 2 bin liralık kiraların 7 bin, 8 bin liraya çıktığını duyuyorum.
YABANCILARA SATIŞIN DURDURULMASI LAZIM
Emre Öztürk: Yabancılara satışın durdurulması lazım yoksa önünü alamayız. bununla birlikte enflasyon var. Ailemin yanından çıkamıyorum.
Ali Turan: Mesken sahibiyim tıpkı vakitte kiracım var. Kiracımdan istesem, eski komşum ödemesi fazlaca sıkıntı geliyor. Az alsam bana yazık. Çok alsam ona yazık. Devlet bunun altından kalkması gerekiyor. Sürücüm, emekliyim bak artık halk otobüsüne çıkacağım.
Zeynep Özney: Nasıl söz edeyim ki genel artışı, cehennemde yaşıyoruz.
Kamera: Sinan TUNÇ
BETAM datalarına bakılırsa, ülke genelindeki satılık konutların metrekare meblağları 2022 Mart’ta yıllık bazda yüzde 134,3 arttı. En süratli artışın görüldüğü vilayet yüzde 172,7 ile Mersin olurken yüzde 159,3’lük artışla İstanbul da Mersin’in akabinde ikinci sırada yer aldı.
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa, satılık konutlarda geçen yıla nazaran pahası yüzde 100-200 içinde yükselen yerler de olduğunu belirterek “Bölge bölge bu fiyatlar değişiyor fakat İstanbul’da geçen yıla nazaran artışın yüzde 90 düzeylerinde olduğunu düşünüyorum” dedi.
DEVLET, PLANLAMA YAPMALI
Aşa ayrıyeten iktidarın harekete geçmesi gerektiğini düşünüyor: “aslına bakarsanız fiyatlar bu kademeye gelmişken olağan vatandaşın mesken alması mümkün değil. Toplumsal yapılara, konutlara yönelmek lazım. Bilhassa İstanbul’da banliyö çizgiler kurulabilir. İstanbul’un kurtuluşu oralardan geçiyor. Örneğin çocuklar feribotla Bursa’dan okumaya geliyor. bir daha Gebze’den gelip merkezde çalışan beşerler var. Alternatif konutlama, konut edinme hususu bu türlü çözülebilir. Devlet planlama yapmalı.”
Satılık konut meblağlarına sabit fiyat belirleme yahut kota koyma ihtimalinin mümkün olmadığını söyleyen Aşa, “Satılık konutlarda tavan noktasına geldik diye düşünüyorum. 1-2 sene ortasında bu köpük gidecek diye iddia ediyorum” diye konuştu.
KONUT FİYATLARINI ARTIRAN FAKTÖRLER
Gayrimenkul değerleme uzmanı Ahmet Büyükduman ise satılık konut fiyatlarındaki artışın, enflasyondan ayrışmadığını paralel arttığının altını çizdi.
Büyükduman enflasyonla birlikte artışta tesirli olan birkaç faktörü şöyleki sıraladı:
* Kâfi konut üretiminin olmaması, arzın yetersiz kalması
* Üretici Fiyat Endeksi ve inşaat gereçlerindeki maliyet artışı
* Kur artışı kararında kimi tasarruf sahiplerinin yatırım aracı olarak konuta yönelmeleri.
Düşük faizli konut kredisi kullandırılarak konut satışlarının artmasını beklemenin yanlış bir strateji olduğunu söyleyen Büyükduman,
“Türkiye’de konut satışında şöyleki bir kriz var, kendi varlıklarıyla konutları peşin alan bir küme var. Konut kredi faizlerini takmıyor tabir-i caizse. Yalnızca sıkışıklık yaratıyor, fiyatları üst taşıyor. Kredi faizlerini düşürmek demek peşin alma gücü olan insanların da alım kararlarını kredilere döndürmesine sebep oluyor. Toplam satışa tesiri olmuyor.
Faizi düşürmek yahut uygun konut tüketimine teşvik etmek tahlil olmuyor. Yapılması gereken üretimi teşvik edici siyasetler yahut yeni finansman imkanları yaratmak. Hal bu biçimdeyken vatandaşlar konut almakta ve kira ödemekte zorlanıyor.” diye konuştu
BİR MESKENDE 10 KİŞİ KALIYORUZ
İstanbul Şişli’de SÖZCÜ’ye konuşan vatandaşlar ise yaşadıkları durumu şu sözlerle özetledi:
Melike Acar: Çok berbat şeyler düşünüyorum. Ben paylaşımlı konutta kaldığım biçimde zorluk çekiyorum ve 10 kişi kalıyoruz bir konutta. 600 TL her şey, daha da yükseltmeyi düşünüyor. 1000 TL olduğunu düşünün, 10 kişi bir ortada yaşamak epeyce güç, bir de yer bulamıyoruz ve iş bulmakta da zorlanıyoruz. Zorlanınca kirayı da ödeyemiyoruz. Tek kişi geçinemiyorum yani. Tek kişi bir meskene çıkmam mümkün değil.
HURDACILIK YAPIYORUM, TEK ODA 1.200 LİRA
Ali Özyiğit: Hurdacılık yapıyorum, tek odalı bir yerde yaşıyorum. En berbatı 1.200 lira. Tek oda. Akın akın mülteci geldikten daha sonra fiyat artışları tavan yaptı. En makûs 2+1 konut 3 bin liradan, 3 bin 500 liradan başlıyor. Gidişatımız düzgün değil yani. Stüdyo tipi daire, 1,5-2 sene evvel 600 liraydı artık 1.200 liradan ağzını açıyor. Bu koşullarda evlenmeyi düşünmüyorum, evlenemem ki. Aylık ne kazanacağım aslına bakarsanız, karnımı doyuruyorum. Hurdacılıktan ne kazancağım, 2 bin 500, 3 bin lira para kazanıyorum.
(İsmini vermeyen bir vatandaş): Yabancı talep epey olduğu için epeyce fazla artış oldu. Yerli beşerler giremiyor, bütçeler aşikâr aslına bakarsanız, maaşlar aşikâr, ne olacak bu biçimde? 2 bin 500 liraya daire bulmak fazlaca sıkıntı, 3 bin lira deseniz emekli maaşıyla geçinen insan ne yapacak? Herkes isyanda. Eski kiracılar çıkmak istemiyor, mal sahipleri de daima şikayetçi. Çıksınlar biraz daha…Biraz aç gözlü olmamak lazım.
Tülay Kılıç: Hiç adil değil. Ne düşünebiliriz, âlâ bir şey değil, olağan ki makus. Kimsede vicdan kalmadı.
MESKEN SAHİBİ KİRAYI İKİ KATINA ÇIKARDI, MECBUREN KABUL ETTİM
Yücel Ecevit: Ben 700 liraya oturuyordum. Adam (ev sahibi) diyor ki, ya çık meskenden ya da 1500 lira ödeyeceksin. Ben de mecburen kabul ettim. Çok saçma bence, beşerler fazlaca çabuk mağdur edilebiliyor. Mesken de bulamıyorsun. Senin yerine girecek, 1500-2000 TL verecek adamlar var diyor. Biz de mecbur verdik.
Gülseren Bektaş Doğan: Kira artışları sahiden müthiş, hakikaten felaket. Burada konut sahiplerine mi kızmak gerekiyor, bir daha zirvedekilere mi kızmak gerekiyor şaşkınım. Hem emekli birebir vakitte kiracı olan insanlara yüreğim kesim modül oluyor.
(İsmini vermeyen bir vatandaş): Sarıyer’de 2 bin liralık kiraların 7 bin, 8 bin liraya çıktığını duyuyorum.
YABANCILARA SATIŞIN DURDURULMASI LAZIM
Emre Öztürk: Yabancılara satışın durdurulması lazım yoksa önünü alamayız. bununla birlikte enflasyon var. Ailemin yanından çıkamıyorum.
Ali Turan: Mesken sahibiyim tıpkı vakitte kiracım var. Kiracımdan istesem, eski komşum ödemesi fazlaca sıkıntı geliyor. Az alsam bana yazık. Çok alsam ona yazık. Devlet bunun altından kalkması gerekiyor. Sürücüm, emekliyim bak artık halk otobüsüne çıkacağım.
Zeynep Özney: Nasıl söz edeyim ki genel artışı, cehennemde yaşıyoruz.