Krizin yükünü bayanlar üstleniyor İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağlı İstanbul Planlama Ajansı (İPA) tarafınca hazırlanan “Ekonomik krizin kıskacında İstanbul’da Geçim ve Dayanışma” araştırması kentteki yoksulluğun boyutunu ortaya koydu. Yoksulluktan en epey bayanların ve çocukların etkilendiği belirtilen araştırmaya nazaran, krizin yüklenicisi de bayanlar. Araştırmaya nazaran temel besin eserleri haricinde alışverişi kesti, pazarda çürümeye yüz tutmuş eserleri en uygun fiyata, hatta birçok vakit fiyatsız bir biçimde almaya gelenlerin sayısı son altı ay içerisinde besbelli bir biçimde arttı. Geçinmek için meskendeki eşyalar satılıyor, birebir toplumsal yardımlar nakde çevriliyor.
İSTANBULLULARIN YÜZDE 88’İ EKONOMİK KRİZ YAŞANDIĞINI DÜŞÜNÜYOR
İstanbul genelini kapsayan araştırma geçtiğimiz günlerde yayınlandı. Araştırma kapsamında Türkiye’nin ortasından geçtiği ekonomik kriz sürecinin İstanbul’da farklı toplumsal bölümler tarafınca nasıl yaşandığı, İstanbulluların krizi nasıl algıladığı ve İstanbul’da kimlerin nasıl fakirleştiği üzere unsurlar incelendi. Araştırmaya nazaran İstanbulluların yüzde 88’i Türkiye’de ekonomik bir kriz yaşandığını ve bu krizin büyük oranda ülkenin idare biçimiyle ilgili olduğunu düşünüyor. İştirakçilere göre İstanbul’da kirada yaşayan iki çocuklu bir hanenin geçinebilmesi için ayda en az 6 bin 87 TL kazanması gerekiyor.
‘GRAMLA ALIŞVERİŞ’
Araştırma kapsamında görüşülen mesken içi emek harcayan bayanların yüzde 62’si temel besin eserleri haricinde besin alışverişi yapmayı kesmiş durumda. Ayrıyeten, bayanların yüzde 42’si taneyle ve gramla alışveriş yapmaya başladığını lakin bu türlü temel besin gereksinimlerini karşılayabildiklerini belirtti. Görüşülen pazarcıların tümü akşam pazarıyla birlikte “çıktı” diye tanım edilen ve çürümeye yüz tutmuş eserleri en uygun fiyata, hatta birden fazla vakit fiyatsız bir biçimde almaya gelenlerin sayısının son 6 ay içerisinde bariz bir biçimde arttığını söylüyor. Görüşülen her iki mesken içi emek harcayan bayandan biri akşam pazarlarında “kalan” bu eserleri epey ucuz fiyata aldığını tabir ediyor.
‘PEDDEN VAZGEÇİLDİ’
Araştırmada bayanlar için temel bir muhtaçlık olan hijyenik ped başta olmak üzere öteki hijyen eserleri, şahsi bakım eserleri ve medikal gereçler, kıyafet, oyuncak, kitap, destekleyici eğitim gereçleri, konut eşyası şimdi herkes tarafınca kriz devrinde birinci vazgeçilenler içinde sayıldı.
‘EŞYALAR SATILIYOR’
Geçinmek için meskendeki eşyalar satıldığı, tıpkı toplumsal yardımların nakde çevrildiği belirtilen araştırma raporunda “Evdeki eşyaları satmak, tıpkı toplumsal yardımları çeşitli yollarla nakde çevirmek ve eldekini öteki bir eserle takas etmek pek yaygın geçim stratejileri içinde. Bu stratejiler birden fazla vakit sırf minimum geçim sarfiyatları olan kira ve faturaları karşılamaya yarıyor. Bakkallar tüm esneklikleriyle dar gelirlilerin öncelikli gereksinimlerine bakılırsa ellerindekini takas etmeleri için kıymetli bir uğrak oluyor. Krizle birlikte eldekini nakde çevirme stratejisinin engelliler için en temel medikal gereksinimler düzebir daha kadar düştüğü söyleniyor” denildi.
‘ÖĞÜNLERİ HESAPLIYORUM’
Araştırmaya katılan Sultanbeyli’de yaşayan ve taban fiyatlı çalışan bir anne “hiç bir şeye para ayıramıyoruz. Markete gitmek, dışarıda yürümek haricinde bir şey yapamıyoruz. Cümbüş bile kısıtlı. Sinemaya gitmek istesen dört kişilik bir ailesin, yalnızca yol parası ve biletle 300 lirayı bulur. Bu mümkün mü? Sabah meskenden çıkarken o gün kaç öğün yemek yiyeceğini hesaplıyorsun” diyor.
‘TASARRUF MARATONU’
Araştırma müddetince krizin iki temel yüklenicisinin bankalar ve bayanlar olduğu anlatılan raporda şu sözlere yer verildi:
“Buna nazaran bayanlar krizde daralan hane bütçesini tasarruf emekleriyle genişletiyor, bu niçinle krizde daha fazla konut içi emek harcıyorlar. Hangi markette hangi eserin ne kadar satıldığına dair incelikli bir piyasa bilgisine sahip olan bayanlar meskenin muhtaçlıklarını en az harcamayla kapatabilmek için gündelik geçim kederine önemli bir tasarruf emeği yatırıyorlar. Sütü, yoğurdu, yumurtayı öteki yerden, ekmeği diğer yerden, sebzeyi ise apayrı bir yerden almak bayanların birden fazla için alıştıkları bir sistem. İndirimleri takip etmenin, bin bir hesap yaparak masrafları minimize etmenin kriz devrinde epey daha kritik hâle geldiği, bu tasarruf emeğinin bayanlar için bir çeşit maratona dönüştüğü görülüyor.”
‘MÜDAHALE ETMELİ’
Araştırma raporunun sonuç kısmında ise özetle şu sözler yer aldı: “Gün be gün artan fiyatlar her insanın yakın markajına girmişken krizin ismini koymak epeyce daha kolay oluyor ve asıl farklılaşma krizin sebeplerinin ne olduğu konusunda yaşanıyor. bir hayli insan için krizin stokçuluk yapan esnaf yahut fırsatçılık yapan mesken sahipleri üzere gündelik sorumluları bulunuyor. Krizin ülkenin yönetilme biçiminden kaynaklandığını düşünenler ise çoğunluğu oluşturuyor. Krizi bir idare sorunu olarak görsün ya da görmesin, her insanın ortaklaştığı tek bir nokta bulunuyor: Devletin bugün yaşanan karşıt yüz oluşa, istikrarsızlığa, öngörülmezliğe, kitleler hâlinde fakirleşmeye, açlığa, işsizliğe, hayat pahalılığına ve tüm bunlar karşısında ‘korunmasız’ kalanlar ismine piyasaya müdahale etmesi gerektiği. Toplumsal dayanışma bir ‘yara bandı’ olarak tanımlanıyor ve toplumsal devlete ikame değil ek bir sistem olarak öne çıkıyor.”
İSTANBULLULARIN YÜZDE 88’İ EKONOMİK KRİZ YAŞANDIĞINI DÜŞÜNÜYOR
İstanbul genelini kapsayan araştırma geçtiğimiz günlerde yayınlandı. Araştırma kapsamında Türkiye’nin ortasından geçtiği ekonomik kriz sürecinin İstanbul’da farklı toplumsal bölümler tarafınca nasıl yaşandığı, İstanbulluların krizi nasıl algıladığı ve İstanbul’da kimlerin nasıl fakirleştiği üzere unsurlar incelendi. Araştırmaya nazaran İstanbulluların yüzde 88’i Türkiye’de ekonomik bir kriz yaşandığını ve bu krizin büyük oranda ülkenin idare biçimiyle ilgili olduğunu düşünüyor. İştirakçilere göre İstanbul’da kirada yaşayan iki çocuklu bir hanenin geçinebilmesi için ayda en az 6 bin 87 TL kazanması gerekiyor.
‘GRAMLA ALIŞVERİŞ’
Araştırma kapsamında görüşülen mesken içi emek harcayan bayanların yüzde 62’si temel besin eserleri haricinde besin alışverişi yapmayı kesmiş durumda. Ayrıyeten, bayanların yüzde 42’si taneyle ve gramla alışveriş yapmaya başladığını lakin bu türlü temel besin gereksinimlerini karşılayabildiklerini belirtti. Görüşülen pazarcıların tümü akşam pazarıyla birlikte “çıktı” diye tanım edilen ve çürümeye yüz tutmuş eserleri en uygun fiyata, hatta birden fazla vakit fiyatsız bir biçimde almaya gelenlerin sayısının son 6 ay içerisinde bariz bir biçimde arttığını söylüyor. Görüşülen her iki mesken içi emek harcayan bayandan biri akşam pazarlarında “kalan” bu eserleri epey ucuz fiyata aldığını tabir ediyor.
‘PEDDEN VAZGEÇİLDİ’
Araştırmada bayanlar için temel bir muhtaçlık olan hijyenik ped başta olmak üzere öteki hijyen eserleri, şahsi bakım eserleri ve medikal gereçler, kıyafet, oyuncak, kitap, destekleyici eğitim gereçleri, konut eşyası şimdi herkes tarafınca kriz devrinde birinci vazgeçilenler içinde sayıldı.
‘EŞYALAR SATILIYOR’
Geçinmek için meskendeki eşyalar satıldığı, tıpkı toplumsal yardımların nakde çevrildiği belirtilen araştırma raporunda “Evdeki eşyaları satmak, tıpkı toplumsal yardımları çeşitli yollarla nakde çevirmek ve eldekini öteki bir eserle takas etmek pek yaygın geçim stratejileri içinde. Bu stratejiler birden fazla vakit sırf minimum geçim sarfiyatları olan kira ve faturaları karşılamaya yarıyor. Bakkallar tüm esneklikleriyle dar gelirlilerin öncelikli gereksinimlerine bakılırsa ellerindekini takas etmeleri için kıymetli bir uğrak oluyor. Krizle birlikte eldekini nakde çevirme stratejisinin engelliler için en temel medikal gereksinimler düzebir daha kadar düştüğü söyleniyor” denildi.
‘ÖĞÜNLERİ HESAPLIYORUM’
Araştırmaya katılan Sultanbeyli’de yaşayan ve taban fiyatlı çalışan bir anne “hiç bir şeye para ayıramıyoruz. Markete gitmek, dışarıda yürümek haricinde bir şey yapamıyoruz. Cümbüş bile kısıtlı. Sinemaya gitmek istesen dört kişilik bir ailesin, yalnızca yol parası ve biletle 300 lirayı bulur. Bu mümkün mü? Sabah meskenden çıkarken o gün kaç öğün yemek yiyeceğini hesaplıyorsun” diyor.
‘TASARRUF MARATONU’
Araştırma müddetince krizin iki temel yüklenicisinin bankalar ve bayanlar olduğu anlatılan raporda şu sözlere yer verildi:
“Buna nazaran bayanlar krizde daralan hane bütçesini tasarruf emekleriyle genişletiyor, bu niçinle krizde daha fazla konut içi emek harcıyorlar. Hangi markette hangi eserin ne kadar satıldığına dair incelikli bir piyasa bilgisine sahip olan bayanlar meskenin muhtaçlıklarını en az harcamayla kapatabilmek için gündelik geçim kederine önemli bir tasarruf emeği yatırıyorlar. Sütü, yoğurdu, yumurtayı öteki yerden, ekmeği diğer yerden, sebzeyi ise apayrı bir yerden almak bayanların birden fazla için alıştıkları bir sistem. İndirimleri takip etmenin, bin bir hesap yaparak masrafları minimize etmenin kriz devrinde epey daha kritik hâle geldiği, bu tasarruf emeğinin bayanlar için bir çeşit maratona dönüştüğü görülüyor.”
‘MÜDAHALE ETMELİ’
Araştırma raporunun sonuç kısmında ise özetle şu sözler yer aldı: “Gün be gün artan fiyatlar her insanın yakın markajına girmişken krizin ismini koymak epeyce daha kolay oluyor ve asıl farklılaşma krizin sebeplerinin ne olduğu konusunda yaşanıyor. bir hayli insan için krizin stokçuluk yapan esnaf yahut fırsatçılık yapan mesken sahipleri üzere gündelik sorumluları bulunuyor. Krizin ülkenin yönetilme biçiminden kaynaklandığını düşünenler ise çoğunluğu oluşturuyor. Krizi bir idare sorunu olarak görsün ya da görmesin, her insanın ortaklaştığı tek bir nokta bulunuyor: Devletin bugün yaşanan karşıt yüz oluşa, istikrarsızlığa, öngörülmezliğe, kitleler hâlinde fakirleşmeye, açlığa, işsizliğe, hayat pahalılığına ve tüm bunlar karşısında ‘korunmasız’ kalanlar ismine piyasaya müdahale etmesi gerektiği. Toplumsal dayanışma bir ‘yara bandı’ olarak tanımlanıyor ve toplumsal devlete ikame değil ek bir sistem olarak öne çıkıyor.”