KesikÇayır
New member
- Katılım
- 26 Mar 2021
- Mesajlar
- 1,744
- Puanları
- 0
Kur’an-ı Kerim’de ismi geçen tek bayan: Hz. Meryem Kuran-ı Kerim’deki tüm kıssalar olağan olarak dikkat cazip ve mucizevîdir. Fakat Meryem müddetinin başkalarından daha farklı olarak etkileyici, çarpıcı ve fonetik bir yapısı var. Pekala Meryem müddetinde bizlere ne anlatılıyor? Hz. İsa’nın doğumu nasıl oldu? En sağlam kaynağımız olan Kurân-ı Kerim’i baz alarak, tüm bilgileriyla sizler için araştırdık…
Kur’an’da ve hadislerde en hayli övülen bayanların başında gelen Hz. Meryem iffet, ismet ve takvâ üzere özellikleri kendisinde toplamış bir kişiselyettir.
Hz. Meryem vücudu ve ruhî saflığı, kendini Allah’a ibadete adaması, iffet ve namusunu muhafazası sebebiyle “Betûl” olarak isimlendirilmiştir. Betûl ayrıyeten mânevî mükemmellikle birlikte fizikî hoşluğu de söz ettiğinden Hz. Meryem vaktinin en hoş ve en harika hanımı olarak da tanımlanmaktadır.
HZ. MERYEM PEYGAMBER MİDİR?
Bayanlardan peygamber gelmediği konusunda görüşbirliği (icma) naklolunmuştur. Fakat İmam Eş’arî’nin, bayanlardan altı peygamber geldiğini söylemiş olduği nakledilmiştir. Bunlar: Hz. Havva, Sâre, Hz. Mûsâ’nın annesi, Asiye, Hacer ve Meryem’dir. el-Kurtubî şu biçimde demiştir: “Sağlam görüşe bakılırsa Hz. Meryem peygamberdir. Zira Allah Teâlâ ona melek aracılığı ile vahiy göndermiştir. Âsiye’ye gelince, onun peygamberliğine delâlet eden bir nakil yoktur.”
Bayanlardan da peygamber olabileceğini savunan Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî peygamberliğini kabul ettiği altı bayan içinde Meryem’i de saymıştır. Meryem’in tertemiz olması (Âl-i İmrân 3/42) onun “maddî ve mânevî kötülük ve günahlardan uzak olduğu” biçiminde anlaşılmakta, bu söz Hıristiyanlık’taki Meryem’in günahsızlığına işaret olarak görülmektedir.
Birebir âyette onun seçilmişliğinden kelam edilmiş olması ise onun Âsiye, Fâtıma ve Hatice ile birlikte cennet bayanlarının önde gelenlerinden olduğunu söz etmektedir.
İSLÂM’DA HZ. MERYEM
TDV İslâm ansiklopedisinde yer alan bilgilere nazaran, başta Kurân-ı kerim olmak üzere öteki kaynaklarda da Hz. Meryem ile ilgili şöyle net bilgiler yer almaktadır.
Meryem ismi Kur’ân-ı Kerîm’de yirmi üçü Îsâ b. Meryem biçiminde olmak üzere otuz dört yerde geçmekte, ayrıyeten Kur’an’ın on dokuzuncu mühleti bu isimle anılmaktadır.
Hz. Meryem Kur’an’da ismiyle anılan yegâne bayandır. Babasının ismi İmrân’dır (Âl-i İmrân 3/35; Tahrîm 66/12).
Annesinden ismi verilmeksizin İmrân’ın karısı diye bahsedilmektedir.Diğer İslâmî kaynaklarda Meryem’in annesi Hanne, Fâkūz’un (Fakūd) kızı ve Îşâ’nın kız kardeşi olarak geçmektedir.
Meryem’in kavminin ona hitap ederken “Ey Hârûn’un kız kardeşi” demesi de (Meryem 19/28) onun Mûsâ ve Hârûn’un soyundan olduğunu göstermektedir.
Meryem’in dünyaya gelişine dair Kur’ân-ı Kerîm haricindeki İslâmî kaynaklarda yer alan rivayetler Protevangelium ve De Nativitate Mariae’deki bilgilerle şimdi birebirdir. Buna nazaran İmrân ve Hanne yaşlıdır ve çocukları olmamıştır. Bir gün ağaç üstündeki bir kuşun yavrusunu beslediğini goren Hanne, Allah’a dua ederek kendisine bir çocuk vermesini diler ve şayet duası kabul edilirse doğacak çocuğu mâbede (Beytülmakdis) adayacağını vaad eder. Bu vaad onun erkek çocuk beklediğini göstermektedir, çünkü yahudi şeriatına göre mâbede erkek çocuklar adanmaktadır. Hanne’nin duası kabul edilir, ama bir kız çocuğu dünyaya getirince şaşırır, lakin Allah Hanne’nin adağını da kabul eder.
Kur’an’da İmrân’ın karısının doğacak çocuğunu rabbe adadığı, kız olunca ona Meryem ismini verdiği, kovulmuş şeytana karşı onun ve soyunun korunmasını dilediği ve Allah’ın bu dileği kabul ettiği nakledilmektedir (Âl-i İmrân 3/35-37).
Hadiste de Meryem ve Îsâ’nın günahtan korunmuşluğuna işaret edilmektedir. Çocuğa annesinin isim vermesi ve babasından hiç kelam edilmemesi, Meryem’in babasının daha o doğmadan evvel vefat ettiği formunda yorumlanmaktadır (Müsned, II, 233; Buhârî, “Enbiyâʾ”, 44; “Tefsîr”, 3/31; Taberî, Câmiʿu’l-beyân, III, 235; Fahreddin er-Râzî, VIII, 27).
Hanne, adağı gereği çocuğunu doğar doğmaz yahut sütten kesildikten daha sonra Hârûn soyundan din erkeklerinın bulunduğu Beytülmakdis’e götürerek onlara teslim eder. Zekeriyyâ, Meryem’in teyzesinin kocası olduğu için onu himayesine almak isterse de yahudi din adamları, Meryem’in babası İmrân’ın kendi dinî başkanları olması sebebiyle çocuğu kendileri almak istediklerinden bunu kabul etmezler.
Sonuçta Tevrat’ı yazdıkları kalemlerini suya atmak suretiyle kura çekerler. On dokuz yahut yirmi dokuz kişi içinden yalnızca Zekeriyyâ’nın kalemi suyun üzerinde kalır; bu biçimdece Meryem’in himayesini o üstlenir (Taberî, Câmiʿu’l-beyân, III, 241-244, 246).
Kur’an’da da nakledilen kura çekme hadisesi (Âl-i İmrân 3/44), hıristiyan geleneğinde evlenme çağına gelen Meryem ve onun himayesini üstlenecek olan Yûsuf’la ilgilidir.
Zekeriyyâ, Meryem’i himayesine alır ve konutuna gdolayıp teyzesine teslim eder, ayrıyeten ona bir sütanne fiyat; Meryem ergenlik çağına gelince onu annesinin adağının gerçekleşmesi için mâbede gdolayır. Meryem orada bir odaya yerleşir.
Kur’an’da anlatıldığına göre Allah ona hüsnü kabul gösterir ve onu hoş bir bitki üzere yetiştirir. Melekler ona, “Ey Meryem! Allah seni seçti; seni tertemiz yarattı ve seni bütün dünya bayanlarına üstün kıldı. Rabbine ibadet et, secdeye kapan, eğilenlerle birlikte sen de eğil” diye tavsiyelerde bulunurlar (Âl-i İmrân 3/37, 42-43).
Ergenlik çağına gelen Meryem ya hiç âdet görmez yahut âdetli günlerinde teyzesinin meskenine sarfiyat, âdeti bitince de geri dönerdi. Yaşı bir çok ilerleyen Zekeriyyâ, artık Meryem’le ilgilenemeyecek hale gelince İsrâiloğulları’ndan Meryem’i himaye edecek birini bulmalarını ister. Çekilen kura kararı Meryem amcasının oğlu Yûsuf’un himayesine verilir (Sa‘lebî, s. 285).
Kimi kaynaklarda Yûsuf yerine Cüreyc ismi geçmektedir. (Taberî, Câmiʿu’l-beyân, III, 246). İncil’de Meryem’in kura kararı Yûsuf ile nişanlandığı belirtilirken Kur’an’da bu nişanlılıktan kelam edilmez; öbür İslâmî kaynaklarda ise yalnızca Zekeriyyâ’nın yaşlılığı sebebiyle Meryem’le Yûsuf’un meşgul olduğu belirtilir.
Kur’ân-ı Kerîm’de bildirildiğine göre ailesinden ayrılarak doğu tarafında bir yere çekilen, başkalarıyla ortasını bir perde ile ayıran Meryem’e düzgün bir insan formunda görünen melek ona bir erkek çocuk doğuracağını muştular. Meryem’in, kendisine bir erkek eli bile değmemişken bunun nasıl olacağını sorması üzerine, “Allah dilediğini bu biçimdece yaratır. Bir işin olmasını dilerse ona ol der, o da olur” yanıtını verir (Âl-i İmrân 3/35-47; Meryem 19/16-21; et-Tahrîm 66/12).
İslâmî kaynaklara göre Meryem ve amcasının oğlu Yûsuf mâbed hizmetinde çalışmaktadır. Meryem on üç, on beş yahut on yedi yaşında iken (Mes‘ûdî, I, 63) bir gün su almak üzere Silvan mağarasına gittiğinde parlak yüzlü, çabucak hemen latifeli çıkmamış, saçları dalgalı bir delikanlı halinde görünen Cebrâil ona bir çocuğu olacağını muştular.
Kur’an’da, “İmrân kızı Meryem’e ruhumuzdan üfledik” denilerek gebe kalış keyfiyeti anlatılmaktadır (et-Tahrîm 66/12). Fakat meleğin üflemesinin formu konusunda farklı görüşler vardır (Fahreddin er-Râzî, XV, 316).
Kur’an dışı kaynaklara göre Meryem’le bir arada mâbed hizmetinde bulunan Yûsuf, Meryem’in hamileliğini farkedince büyük bir şaşkınlık hayatıştır. Zira o, Meryem’in günah işlemeyeceğini bilmektedir. Meryem’in kendisine gerçeği anlatması üzerine Yûsuf, onun yorulmaması için mâbedin işlerini kendisi üstlenir. Ayrıyeten Meryem’in ve doğacak çocuğun başına bir kötülük gelmesinden telaş etmektedir. Doğum yaklaşınca Meryem’in İlyâ’ya (Kudüs) 6 mil aradaki Beytülahm’e gittiği yahut Yûsuf’un onu Mısır’a götürdüğü nakledilir.
Meryem doğum sancısı başlayınca bir hurma ağacına yaslanır ve, “Keşke daha evvel ölseydim de unutulup gitseydim” der. Kendisine üzülmemesi, alt yanında bir ark meydana getirildiği, hurma kısmını silkeleyip yemesi ve beşerlerle karşılaştığında konuşmaması söylenir (Meryem mühleti 19/23-26). Buna misal sözler apokrif Matta İncili’nde de yer almaktadır.
Kur’an’da bildirildiğine bakılırsa doğumdan daha sonra kavminin yanına gelen Meryem’e halk, “Ey Hârûn’un kız kardeşi! Senin baban berbat bir insan değildi, annen de iffetsiz değildi” diyerek onu kınar. Meryem hiç kimselerle konuşmama adağında bulunduğu için kendisi karşılık vermeyip çocuğu gösterir ve çocuk kendini tanıtan açıklamalar yapar (Meryem 19/26-29).
Yûsuf’a Kral Hirodes’in Îsâ’yı öldürmek istediği melek tarafınca bildirilince Yûsuf, Meryem ve Îsâ’yı alarak Mısır’a sarfiyat ve orada on iki yıl kalırlar. Kur’an’da Meryem ve oğlunun oturmaya elverişli, suyu bulunan bir doruğa yerleştirildiği belirtilir (el-Mü’minûn 23/50). Bu yerin Mısır, Dımaşk, İlyâ, Beytülmakdis, Remle olduğuna dair değişik rivayetler vardır (Sa‘lebî, s. 293, 295). Hıristiyan dinî literatüründe olduğu üzere İslâmî kaynaklarda da Hz. Meryem’in bundan daha sonraki hayatıyla ilgili bilgi yoktur.
İslâmî kaynaklarda nakledildiğine bakılırsa Allah, Hz. Îsâ’yı semaya ref‘etmek istediğinde havârilerden Şem‘ûn es-Safâ (Simun Petrus) ve Yahyâ’dan (Yuhannâ) Meryem’le ilgilenmelerini ister. Bu iki havâri Meryem’i alarak dinî davet için Roma İmparatoru Mârût’a (Neron) masraflar, lakin Petrus ve havârilerden biri olan Taddeus öldürülür; Meryem ve Yuhannâ kaçarlar, yakalanmak üzere iken toprak yarılır ve kaybolurlar. Meryem, Hz. Îsâ’dan daha sonra altı yıl hayatıştır.
Kur’an’da ve hadislerde en hayli övülen bayanların başında gelen Hz. Meryem iffet, ismet ve takvâ üzere özellikleri kendisinde toplamış bir kişiselyettir.
Hz. Meryem vücudu ve ruhî saflığı, kendini Allah’a ibadete adaması, iffet ve namusunu muhafazası sebebiyle “Betûl” olarak isimlendirilmiştir. Betûl ayrıyeten mânevî mükemmellikle birlikte fizikî hoşluğu de söz ettiğinden Hz. Meryem vaktinin en hoş ve en harika hanımı olarak da tanımlanmaktadır.
HZ. MERYEM PEYGAMBER MİDİR?
Bayanlardan peygamber gelmediği konusunda görüşbirliği (icma) naklolunmuştur. Fakat İmam Eş’arî’nin, bayanlardan altı peygamber geldiğini söylemiş olduği nakledilmiştir. Bunlar: Hz. Havva, Sâre, Hz. Mûsâ’nın annesi, Asiye, Hacer ve Meryem’dir. el-Kurtubî şu biçimde demiştir: “Sağlam görüşe bakılırsa Hz. Meryem peygamberdir. Zira Allah Teâlâ ona melek aracılığı ile vahiy göndermiştir. Âsiye’ye gelince, onun peygamberliğine delâlet eden bir nakil yoktur.”
Bayanlardan da peygamber olabileceğini savunan Ebü’l-Hasan el-Eş‘arî peygamberliğini kabul ettiği altı bayan içinde Meryem’i de saymıştır. Meryem’in tertemiz olması (Âl-i İmrân 3/42) onun “maddî ve mânevî kötülük ve günahlardan uzak olduğu” biçiminde anlaşılmakta, bu söz Hıristiyanlık’taki Meryem’in günahsızlığına işaret olarak görülmektedir.
Birebir âyette onun seçilmişliğinden kelam edilmiş olması ise onun Âsiye, Fâtıma ve Hatice ile birlikte cennet bayanlarının önde gelenlerinden olduğunu söz etmektedir.
İSLÂM’DA HZ. MERYEM
TDV İslâm ansiklopedisinde yer alan bilgilere nazaran, başta Kurân-ı kerim olmak üzere öteki kaynaklarda da Hz. Meryem ile ilgili şöyle net bilgiler yer almaktadır.
Meryem ismi Kur’ân-ı Kerîm’de yirmi üçü Îsâ b. Meryem biçiminde olmak üzere otuz dört yerde geçmekte, ayrıyeten Kur’an’ın on dokuzuncu mühleti bu isimle anılmaktadır.
Hz. Meryem Kur’an’da ismiyle anılan yegâne bayandır. Babasının ismi İmrân’dır (Âl-i İmrân 3/35; Tahrîm 66/12).
Annesinden ismi verilmeksizin İmrân’ın karısı diye bahsedilmektedir.Diğer İslâmî kaynaklarda Meryem’in annesi Hanne, Fâkūz’un (Fakūd) kızı ve Îşâ’nın kız kardeşi olarak geçmektedir.
Meryem’in kavminin ona hitap ederken “Ey Hârûn’un kız kardeşi” demesi de (Meryem 19/28) onun Mûsâ ve Hârûn’un soyundan olduğunu göstermektedir.
Meryem’in dünyaya gelişine dair Kur’ân-ı Kerîm haricindeki İslâmî kaynaklarda yer alan rivayetler Protevangelium ve De Nativitate Mariae’deki bilgilerle şimdi birebirdir. Buna nazaran İmrân ve Hanne yaşlıdır ve çocukları olmamıştır. Bir gün ağaç üstündeki bir kuşun yavrusunu beslediğini goren Hanne, Allah’a dua ederek kendisine bir çocuk vermesini diler ve şayet duası kabul edilirse doğacak çocuğu mâbede (Beytülmakdis) adayacağını vaad eder. Bu vaad onun erkek çocuk beklediğini göstermektedir, çünkü yahudi şeriatına göre mâbede erkek çocuklar adanmaktadır. Hanne’nin duası kabul edilir, ama bir kız çocuğu dünyaya getirince şaşırır, lakin Allah Hanne’nin adağını da kabul eder.
Kur’an’da İmrân’ın karısının doğacak çocuğunu rabbe adadığı, kız olunca ona Meryem ismini verdiği, kovulmuş şeytana karşı onun ve soyunun korunmasını dilediği ve Allah’ın bu dileği kabul ettiği nakledilmektedir (Âl-i İmrân 3/35-37).
Hadiste de Meryem ve Îsâ’nın günahtan korunmuşluğuna işaret edilmektedir. Çocuğa annesinin isim vermesi ve babasından hiç kelam edilmemesi, Meryem’in babasının daha o doğmadan evvel vefat ettiği formunda yorumlanmaktadır (Müsned, II, 233; Buhârî, “Enbiyâʾ”, 44; “Tefsîr”, 3/31; Taberî, Câmiʿu’l-beyân, III, 235; Fahreddin er-Râzî, VIII, 27).
Hanne, adağı gereği çocuğunu doğar doğmaz yahut sütten kesildikten daha sonra Hârûn soyundan din erkeklerinın bulunduğu Beytülmakdis’e götürerek onlara teslim eder. Zekeriyyâ, Meryem’in teyzesinin kocası olduğu için onu himayesine almak isterse de yahudi din adamları, Meryem’in babası İmrân’ın kendi dinî başkanları olması sebebiyle çocuğu kendileri almak istediklerinden bunu kabul etmezler.
Sonuçta Tevrat’ı yazdıkları kalemlerini suya atmak suretiyle kura çekerler. On dokuz yahut yirmi dokuz kişi içinden yalnızca Zekeriyyâ’nın kalemi suyun üzerinde kalır; bu biçimdece Meryem’in himayesini o üstlenir (Taberî, Câmiʿu’l-beyân, III, 241-244, 246).
Kur’an’da da nakledilen kura çekme hadisesi (Âl-i İmrân 3/44), hıristiyan geleneğinde evlenme çağına gelen Meryem ve onun himayesini üstlenecek olan Yûsuf’la ilgilidir.
Zekeriyyâ, Meryem’i himayesine alır ve konutuna gdolayıp teyzesine teslim eder, ayrıyeten ona bir sütanne fiyat; Meryem ergenlik çağına gelince onu annesinin adağının gerçekleşmesi için mâbede gdolayır. Meryem orada bir odaya yerleşir.
Kur’an’da anlatıldığına göre Allah ona hüsnü kabul gösterir ve onu hoş bir bitki üzere yetiştirir. Melekler ona, “Ey Meryem! Allah seni seçti; seni tertemiz yarattı ve seni bütün dünya bayanlarına üstün kıldı. Rabbine ibadet et, secdeye kapan, eğilenlerle birlikte sen de eğil” diye tavsiyelerde bulunurlar (Âl-i İmrân 3/37, 42-43).
Ergenlik çağına gelen Meryem ya hiç âdet görmez yahut âdetli günlerinde teyzesinin meskenine sarfiyat, âdeti bitince de geri dönerdi. Yaşı bir çok ilerleyen Zekeriyyâ, artık Meryem’le ilgilenemeyecek hale gelince İsrâiloğulları’ndan Meryem’i himaye edecek birini bulmalarını ister. Çekilen kura kararı Meryem amcasının oğlu Yûsuf’un himayesine verilir (Sa‘lebî, s. 285).
Kimi kaynaklarda Yûsuf yerine Cüreyc ismi geçmektedir. (Taberî, Câmiʿu’l-beyân, III, 246). İncil’de Meryem’in kura kararı Yûsuf ile nişanlandığı belirtilirken Kur’an’da bu nişanlılıktan kelam edilmez; öbür İslâmî kaynaklarda ise yalnızca Zekeriyyâ’nın yaşlılığı sebebiyle Meryem’le Yûsuf’un meşgul olduğu belirtilir.
Kur’ân-ı Kerîm’de bildirildiğine göre ailesinden ayrılarak doğu tarafında bir yere çekilen, başkalarıyla ortasını bir perde ile ayıran Meryem’e düzgün bir insan formunda görünen melek ona bir erkek çocuk doğuracağını muştular. Meryem’in, kendisine bir erkek eli bile değmemişken bunun nasıl olacağını sorması üzerine, “Allah dilediğini bu biçimdece yaratır. Bir işin olmasını dilerse ona ol der, o da olur” yanıtını verir (Âl-i İmrân 3/35-47; Meryem 19/16-21; et-Tahrîm 66/12).
İslâmî kaynaklara göre Meryem ve amcasının oğlu Yûsuf mâbed hizmetinde çalışmaktadır. Meryem on üç, on beş yahut on yedi yaşında iken (Mes‘ûdî, I, 63) bir gün su almak üzere Silvan mağarasına gittiğinde parlak yüzlü, çabucak hemen latifeli çıkmamış, saçları dalgalı bir delikanlı halinde görünen Cebrâil ona bir çocuğu olacağını muştular.
Kur’an’da, “İmrân kızı Meryem’e ruhumuzdan üfledik” denilerek gebe kalış keyfiyeti anlatılmaktadır (et-Tahrîm 66/12). Fakat meleğin üflemesinin formu konusunda farklı görüşler vardır (Fahreddin er-Râzî, XV, 316).
Kur’an dışı kaynaklara göre Meryem’le bir arada mâbed hizmetinde bulunan Yûsuf, Meryem’in hamileliğini farkedince büyük bir şaşkınlık hayatıştır. Zira o, Meryem’in günah işlemeyeceğini bilmektedir. Meryem’in kendisine gerçeği anlatması üzerine Yûsuf, onun yorulmaması için mâbedin işlerini kendisi üstlenir. Ayrıyeten Meryem’in ve doğacak çocuğun başına bir kötülük gelmesinden telaş etmektedir. Doğum yaklaşınca Meryem’in İlyâ’ya (Kudüs) 6 mil aradaki Beytülahm’e gittiği yahut Yûsuf’un onu Mısır’a götürdüğü nakledilir.
Meryem doğum sancısı başlayınca bir hurma ağacına yaslanır ve, “Keşke daha evvel ölseydim de unutulup gitseydim” der. Kendisine üzülmemesi, alt yanında bir ark meydana getirildiği, hurma kısmını silkeleyip yemesi ve beşerlerle karşılaştığında konuşmaması söylenir (Meryem mühleti 19/23-26). Buna misal sözler apokrif Matta İncili’nde de yer almaktadır.
Kur’an’da bildirildiğine bakılırsa doğumdan daha sonra kavminin yanına gelen Meryem’e halk, “Ey Hârûn’un kız kardeşi! Senin baban berbat bir insan değildi, annen de iffetsiz değildi” diyerek onu kınar. Meryem hiç kimselerle konuşmama adağında bulunduğu için kendisi karşılık vermeyip çocuğu gösterir ve çocuk kendini tanıtan açıklamalar yapar (Meryem 19/26-29).
Yûsuf’a Kral Hirodes’in Îsâ’yı öldürmek istediği melek tarafınca bildirilince Yûsuf, Meryem ve Îsâ’yı alarak Mısır’a sarfiyat ve orada on iki yıl kalırlar. Kur’an’da Meryem ve oğlunun oturmaya elverişli, suyu bulunan bir doruğa yerleştirildiği belirtilir (el-Mü’minûn 23/50). Bu yerin Mısır, Dımaşk, İlyâ, Beytülmakdis, Remle olduğuna dair değişik rivayetler vardır (Sa‘lebî, s. 293, 295). Hıristiyan dinî literatüründe olduğu üzere İslâmî kaynaklarda da Hz. Meryem’in bundan daha sonraki hayatıyla ilgili bilgi yoktur.
İslâmî kaynaklarda nakledildiğine bakılırsa Allah, Hz. Îsâ’yı semaya ref‘etmek istediğinde havârilerden Şem‘ûn es-Safâ (Simun Petrus) ve Yahyâ’dan (Yuhannâ) Meryem’le ilgilenmelerini ister. Bu iki havâri Meryem’i alarak dinî davet için Roma İmparatoru Mârût’a (Neron) masraflar, lakin Petrus ve havârilerden biri olan Taddeus öldürülür; Meryem ve Yuhannâ kaçarlar, yakalanmak üzere iken toprak yarılır ve kaybolurlar. Meryem, Hz. Îsâ’dan daha sonra altı yıl hayatıştır.