‘Kuşları öldüren havai fişekler yasaklansın’ kampanyası Simurg Kuş Yuvası Derneği’nin, ilkel ve ölümcül olarak nitelendirdiği havai fişek kullanmasının yasaklanmasına dair başlatmış olduğu kampanyaya 50 bine yakın kişi imza vererek dayanak çıktı.
Ankara merkezli Simurg Kuş Yuvası Derneği’nin, ‘Havai Fişekler Büsbütün Yasaklansın. Bu İlkel ve Ölümcül Cümbüş Artık Son Bulsun’ başlıklı imza kampanyasına, şu ana kadar 50 bine yakın kişi internet üzerinden imza vererek takviye oldu.
Binlerce kuşun vefatına sebep olan havai fişeklerin kullanmasının yasaklanması için kuş gözlemcileri de davette bulundu.
İnsanların cümbüş için attığı havai fişeklerin tüm dünyada binlerce kuşun vefatına sebep olduğuna dikkat çekilen kampanyada, ülkemizde de emsal katliamların yaşandığı açıklandı.
Bugüne dek tekraren ‘havai fişek kullanması yasaklansın’ diye davetler yapıldığı ve imza kampanyaları düzenlendiği, lakin ilgili makamlarca bu hususta büsbütün yasaklayıcı bir teşebbüste bulunulmadığı kaydedildi.
SADECE KUŞLARI ÖLDÜRMÜYOR, İNSAN SIHHATİNİ DA TEHDİT EDİYOR
Halen neredeyse tüm düğünlerde, nişanlarda ve kutlamalarda havai fişek kullanıldığı belirtilen kampanya duyurusunda, şu davet yapıldı:
*Sadece hudutlu sayıda belediye, artık kendi etkinliklerinde havai fişek kullanmayacağını deklare etti.
*Bu kâfi olmasa da öbür kutlama çeşitlerinin de mümkün olduğunu gösteriyor. Havai fişekler yalnızca kuşları öldürmüyor.
*Dünya çapında yapılan çeşitli çalışmalarla havai fişek kullanmasının hava kirliliğine bağlı halk sıhhatini tehdit ettiği, fizikî faydalanmalara sebep verdiği, duyma ve görme rahatsızlıkları yarattığı belgelenmiştir.
*Hem kuşlara ve başka hayvanlara tıpkı vakitte insan sıhhatine tehlikeleri niçiniyle artık kutlamanın büsbütün yasaklanmasını talep ediyoruz.
“PANİKLE KAÇAN KUŞLAR AĞAÇLARA, CAMLARA, ARAÇLARA ÇARPARAK ÖLÜYOR”
İnsanın cümbüş aracı olan havai fişeklerin canlılar için büyük tehlike oluşturduğunu belirten Antalya Kuş Müşahede Topluluğu’ndan kuş gözlemcisi veteriner tabip Gökçe Coşkun, havai fişeklerin yarattığı ışık ve sesin kuşlar başta olmak üzere yabani ve evcil hayvanları etkilediğini deklare etti.
Havai fişeklerin yarattığı ışığın gece göç eden kuşların taraf değiştirerek ışığa yönelmeleri ve göç yolunun değişmesine niye olduğunu belirten Coşkun, “Işığın haricinde yüksek ses kuşlarda panik ve tasa yaratmaktadır. Bu panik hissiyle kaçan kuşlar ağaçlara, camlara ve araçlara çarparak hayatlarını yitiriyor. Küçük ötücü kuşlarda kalp kriziyle vefata de niye olabilir. Bu panik durumu bilhassa göç vakit içinderında topluluk oluşturan kuşlarda daha fazla görülmektedir” dedi.
DÜNYADAN ÖRNEKLER
ABD’de 2010 yılbaşı gecesinde atılan havai fişeklerden korkup etrafa kaçışan 5 bin al kanatlı karatavuğun etrafa çarparak öldüğünü hatırlatan Coşkun, gerilim faktörünün bilhassa üreme periyotlarında kuşlarda tasa yarattığını, hormonal olarak üreme faaliyetlerinin durmasına niye olduğunu söylemiş oldu.
Coşkun, kayıtlara nazaran 2008’de Kaliforniya’da 4 Temmuz kutlamalarında havai fişek gösterisinden dolayı yüzlerce deniz kuşunun yuvalarını terk ettiğini de kaydetti.
İSTANBUL GÖÇ GÜZERGAHINDA
Türkiye’de kent merkezlerinde bile kuş çeşitliliğinin pek yüksek olduğunu vurgulayan Coşkun, şöyleki konuştu:
*Önemli göç rotalarını barındırıyor ve biyoçeşitlilik alanlarına sahibiz. Bu zenginliklerimiz düşünüldüğünde başta kuşları ve öbür hayvanları olumsuz etkileyecek bu çeşit şovlara müsaade vermemeliyiz.
*Özellikle İstanbul üzere göç güzergahı üzerinde olan yerlerde havai fişek kullanması yasaklanmalı.
*Antalya üzere kıyı şeridinde birfazlaca otel çeşitli kutlamalarda havai fişek kullanıyor. halbuki Antalya’nın kıyı şeritleri biyoçeşitlilik istikametinden en varlıklı noktalarımız.
*Bu bölgelerde göç daha sonrası dinlenen ve üreme gösteren kuşlar direkt olarak havai fişekten etkilenebilmektedir.
‘RENK GÖSTERİSİ İSTEYENLER HAVAİ FİŞEKLERE DEĞİL TABİATA BAKSINLAR’
Havai fişeklerin yalnızca yaban hayatına ziyanı olmadığını, evcil hayvanlarda da gerilime yol açtığını aktaran Coşkun, şu biçimde devam etti:
*Köpeklerde huzursuzluk ve havlama üzere davranışları tetiklemektedir. Bir havai fişek patlama sesinin 190 desibele kadar çıktığı düşünüldüğünde bu yalnızca hayvanlar değil, bizim için de panik yaratabileceğini, hatta kulak zarına ziyan verebileceğini nazaranbiliriz.
*Havai fişeklerin gökyüzünde patlaması daha sonrasında, atmosfere perchlorates (perklorik asitin tuzları) yayılmaktadır.
*Bu ondan sonrasında su ve toprağa karışarak karsinojenik ve toksik tesirler yaratır. Dumanı ise teneffüs sistemi ve sirkülasyon sistemini tesirler.
*İnsanlar renk gösterisi görmek istiyorsa havai fişeklere değil, tabiata baksınlar. Eminim yalıçapkınının mavisi, sarıasmanın sarısı, kızılgerdanın turunculuğu, arıkuşunun yeşilini hiçbir havai fişek veremez.
KARAR VERİCİLERE SESLENDİ
Simurg Kuş Yuvası Derneği İdare Heyeti Lideri Alaz Uslu da havai fişek kullanmasının hem ekolojik birebir vakitte insan sıhhati hasarına yol açtığı kanıtlanmasına karşın karar vericilerin yasaklanması tarafında sessizliğini koruduğunu belirterek, “Havai fişeklerin patlama anında meydana gelen şok tesiri ile bir arada yanma, çarpma üzere tehlikeler de kuşların ömrünü tehdit ediyor” dedi.
KUŞLARA VE YABAN HAYATINA ÇOK BÜYÜK ZİYANI VAR
Havai fişeklerin tabiata, kuşlara ve öteki yaban hayvanlarına epey büyük ziyanı olduğunu söyleyen uzman biyolog Cansu Özcan ise özel günler ve kutlamalar sırasında kullanılan havai fişeklerin patlama esnasında ortaya çıkan yüksek ses, duman ve ışığın, etraftaki kuşların korkmasına, panikle uçup çarpışmalara, faydalanmalara ve ölümlere niye olduğunu kaydetti. Özcan, üreme devrinde kuşların kuluçkadan kalkmasına kadar önemli meselelere yol açabildiğini de söylemiş oldu.
YILBAŞI KUTLAMALARINDA TOPLU KUŞ ÖLÜMLERİ
Daha evvel İtalya ve ABD’de yılbaşı kutlamalarındaki havai fişekler niçiniyle toplu kuş vefatları yaşandığı meselai veren Özcan, “Türkiye’de yaban hayatı ve tabiata verdiği büyük ziyanlardan dolayı kimi vilayet ve ilçelerde kutlama sırasında havai fişek şovları yasaklandı ve belediyeler kullanmama sonucu aldı. Toplu kuş ölümlerinin önüne geçmek, etrafa ve yaban ömrüne verdiği ziyanı en aza indirmek için bu sonucun Türkiye genelinde uygulanması gerekmektedir. Havai fişek şovları yerine kısa müddetli, sessiz ve parlak olmayan ışık simülasyonları kutlamalarda kullanılabilir” dedi.
Kuş gözlemcisi biyomühendis Hüseyin Çağlar İnce, Türkiye’nin bulundurduğu canlı cinsleri açısından bir kıta özelliğine sahip olduğuna dikkat çekerek, Türkiye’de jenerasyonu tehlike altında olan ve dünyada yalnızca burada yaşayan yüzlerce canlı tipi bulunduğunu, havai fişeklerin tabiata ziyanı düşünüldüğünde bu bilgiler ışığında bahse yaklaşmak gerektiğini söylemiş oldu. İnce, kuş göçleri vaktinde İstanbul Boğazı’nda yapılan havai fişek şovlarının Asya, Avrupa, Afrika çizgisinde göç eden kuş çeşitlerini de tehdit ettiği meselai verdi.
‘ÜREME MUVAFFAKİYETİNİ DÜŞÜRMEKTEDİR’
Havai fişeklerin, bu cinsler içinde kuşağı tehlike altında olanların kuşaklarının tükenme suratını da artırdığını lisana getiren İnce, “Diğer taraftan üreme vaktinde yapılan havai fişek şovları canlıların üreme muvaffakiyetini düşürmektedir. Örneğin kuşağı tehlike altında olan küçük akbabanın ürediği az alanlardan biri, Beypazarı İnözü Vadisi’dir. Burada yapılan düğünler sırasında atılan havai fişekler onların üremelerini olumsuz etkilemektedir” diye konuştu. (DHA)
Ankara merkezli Simurg Kuş Yuvası Derneği’nin, ‘Havai Fişekler Büsbütün Yasaklansın. Bu İlkel ve Ölümcül Cümbüş Artık Son Bulsun’ başlıklı imza kampanyasına, şu ana kadar 50 bine yakın kişi internet üzerinden imza vererek takviye oldu.
Binlerce kuşun vefatına sebep olan havai fişeklerin kullanmasının yasaklanması için kuş gözlemcileri de davette bulundu.
İnsanların cümbüş için attığı havai fişeklerin tüm dünyada binlerce kuşun vefatına sebep olduğuna dikkat çekilen kampanyada, ülkemizde de emsal katliamların yaşandığı açıklandı.
Bugüne dek tekraren ‘havai fişek kullanması yasaklansın’ diye davetler yapıldığı ve imza kampanyaları düzenlendiği, lakin ilgili makamlarca bu hususta büsbütün yasaklayıcı bir teşebbüste bulunulmadığı kaydedildi.
SADECE KUŞLARI ÖLDÜRMÜYOR, İNSAN SIHHATİNİ DA TEHDİT EDİYOR
Halen neredeyse tüm düğünlerde, nişanlarda ve kutlamalarda havai fişek kullanıldığı belirtilen kampanya duyurusunda, şu davet yapıldı:
*Sadece hudutlu sayıda belediye, artık kendi etkinliklerinde havai fişek kullanmayacağını deklare etti.
*Bu kâfi olmasa da öbür kutlama çeşitlerinin de mümkün olduğunu gösteriyor. Havai fişekler yalnızca kuşları öldürmüyor.
*Dünya çapında yapılan çeşitli çalışmalarla havai fişek kullanmasının hava kirliliğine bağlı halk sıhhatini tehdit ettiği, fizikî faydalanmalara sebep verdiği, duyma ve görme rahatsızlıkları yarattığı belgelenmiştir.
*Hem kuşlara ve başka hayvanlara tıpkı vakitte insan sıhhatine tehlikeleri niçiniyle artık kutlamanın büsbütün yasaklanmasını talep ediyoruz.
“PANİKLE KAÇAN KUŞLAR AĞAÇLARA, CAMLARA, ARAÇLARA ÇARPARAK ÖLÜYOR”
İnsanın cümbüş aracı olan havai fişeklerin canlılar için büyük tehlike oluşturduğunu belirten Antalya Kuş Müşahede Topluluğu’ndan kuş gözlemcisi veteriner tabip Gökçe Coşkun, havai fişeklerin yarattığı ışık ve sesin kuşlar başta olmak üzere yabani ve evcil hayvanları etkilediğini deklare etti.
Havai fişeklerin yarattığı ışığın gece göç eden kuşların taraf değiştirerek ışığa yönelmeleri ve göç yolunun değişmesine niye olduğunu belirten Coşkun, “Işığın haricinde yüksek ses kuşlarda panik ve tasa yaratmaktadır. Bu panik hissiyle kaçan kuşlar ağaçlara, camlara ve araçlara çarparak hayatlarını yitiriyor. Küçük ötücü kuşlarda kalp kriziyle vefata de niye olabilir. Bu panik durumu bilhassa göç vakit içinderında topluluk oluşturan kuşlarda daha fazla görülmektedir” dedi.
DÜNYADAN ÖRNEKLER
ABD’de 2010 yılbaşı gecesinde atılan havai fişeklerden korkup etrafa kaçışan 5 bin al kanatlı karatavuğun etrafa çarparak öldüğünü hatırlatan Coşkun, gerilim faktörünün bilhassa üreme periyotlarında kuşlarda tasa yarattığını, hormonal olarak üreme faaliyetlerinin durmasına niye olduğunu söylemiş oldu.
Coşkun, kayıtlara nazaran 2008’de Kaliforniya’da 4 Temmuz kutlamalarında havai fişek gösterisinden dolayı yüzlerce deniz kuşunun yuvalarını terk ettiğini de kaydetti.
İSTANBUL GÖÇ GÜZERGAHINDA
Türkiye’de kent merkezlerinde bile kuş çeşitliliğinin pek yüksek olduğunu vurgulayan Coşkun, şöyleki konuştu:
*Önemli göç rotalarını barındırıyor ve biyoçeşitlilik alanlarına sahibiz. Bu zenginliklerimiz düşünüldüğünde başta kuşları ve öbür hayvanları olumsuz etkileyecek bu çeşit şovlara müsaade vermemeliyiz.
*Özellikle İstanbul üzere göç güzergahı üzerinde olan yerlerde havai fişek kullanması yasaklanmalı.
*Antalya üzere kıyı şeridinde birfazlaca otel çeşitli kutlamalarda havai fişek kullanıyor. halbuki Antalya’nın kıyı şeritleri biyoçeşitlilik istikametinden en varlıklı noktalarımız.
*Bu bölgelerde göç daha sonrası dinlenen ve üreme gösteren kuşlar direkt olarak havai fişekten etkilenebilmektedir.
‘RENK GÖSTERİSİ İSTEYENLER HAVAİ FİŞEKLERE DEĞİL TABİATA BAKSINLAR’
Havai fişeklerin yalnızca yaban hayatına ziyanı olmadığını, evcil hayvanlarda da gerilime yol açtığını aktaran Coşkun, şu biçimde devam etti:
*Köpeklerde huzursuzluk ve havlama üzere davranışları tetiklemektedir. Bir havai fişek patlama sesinin 190 desibele kadar çıktığı düşünüldüğünde bu yalnızca hayvanlar değil, bizim için de panik yaratabileceğini, hatta kulak zarına ziyan verebileceğini nazaranbiliriz.
*Havai fişeklerin gökyüzünde patlaması daha sonrasında, atmosfere perchlorates (perklorik asitin tuzları) yayılmaktadır.
*Bu ondan sonrasında su ve toprağa karışarak karsinojenik ve toksik tesirler yaratır. Dumanı ise teneffüs sistemi ve sirkülasyon sistemini tesirler.
*İnsanlar renk gösterisi görmek istiyorsa havai fişeklere değil, tabiata baksınlar. Eminim yalıçapkınının mavisi, sarıasmanın sarısı, kızılgerdanın turunculuğu, arıkuşunun yeşilini hiçbir havai fişek veremez.
KARAR VERİCİLERE SESLENDİ
Simurg Kuş Yuvası Derneği İdare Heyeti Lideri Alaz Uslu da havai fişek kullanmasının hem ekolojik birebir vakitte insan sıhhati hasarına yol açtığı kanıtlanmasına karşın karar vericilerin yasaklanması tarafında sessizliğini koruduğunu belirterek, “Havai fişeklerin patlama anında meydana gelen şok tesiri ile bir arada yanma, çarpma üzere tehlikeler de kuşların ömrünü tehdit ediyor” dedi.
KUŞLARA VE YABAN HAYATINA ÇOK BÜYÜK ZİYANI VAR
Havai fişeklerin tabiata, kuşlara ve öteki yaban hayvanlarına epey büyük ziyanı olduğunu söyleyen uzman biyolog Cansu Özcan ise özel günler ve kutlamalar sırasında kullanılan havai fişeklerin patlama esnasında ortaya çıkan yüksek ses, duman ve ışığın, etraftaki kuşların korkmasına, panikle uçup çarpışmalara, faydalanmalara ve ölümlere niye olduğunu kaydetti. Özcan, üreme devrinde kuşların kuluçkadan kalkmasına kadar önemli meselelere yol açabildiğini de söylemiş oldu.
YILBAŞI KUTLAMALARINDA TOPLU KUŞ ÖLÜMLERİ
Daha evvel İtalya ve ABD’de yılbaşı kutlamalarındaki havai fişekler niçiniyle toplu kuş vefatları yaşandığı meselai veren Özcan, “Türkiye’de yaban hayatı ve tabiata verdiği büyük ziyanlardan dolayı kimi vilayet ve ilçelerde kutlama sırasında havai fişek şovları yasaklandı ve belediyeler kullanmama sonucu aldı. Toplu kuş ölümlerinin önüne geçmek, etrafa ve yaban ömrüne verdiği ziyanı en aza indirmek için bu sonucun Türkiye genelinde uygulanması gerekmektedir. Havai fişek şovları yerine kısa müddetli, sessiz ve parlak olmayan ışık simülasyonları kutlamalarda kullanılabilir” dedi.
Kuş gözlemcisi biyomühendis Hüseyin Çağlar İnce, Türkiye’nin bulundurduğu canlı cinsleri açısından bir kıta özelliğine sahip olduğuna dikkat çekerek, Türkiye’de jenerasyonu tehlike altında olan ve dünyada yalnızca burada yaşayan yüzlerce canlı tipi bulunduğunu, havai fişeklerin tabiata ziyanı düşünüldüğünde bu bilgiler ışığında bahse yaklaşmak gerektiğini söylemiş oldu. İnce, kuş göçleri vaktinde İstanbul Boğazı’nda yapılan havai fişek şovlarının Asya, Avrupa, Afrika çizgisinde göç eden kuş çeşitlerini de tehdit ettiği meselai verdi.
‘ÜREME MUVAFFAKİYETİNİ DÜŞÜRMEKTEDİR’
Havai fişeklerin, bu cinsler içinde kuşağı tehlike altında olanların kuşaklarının tükenme suratını da artırdığını lisana getiren İnce, “Diğer taraftan üreme vaktinde yapılan havai fişek şovları canlıların üreme muvaffakiyetini düşürmektedir. Örneğin kuşağı tehlike altında olan küçük akbabanın ürediği az alanlardan biri, Beypazarı İnözü Vadisi’dir. Burada yapılan düğünler sırasında atılan havai fişekler onların üremelerini olumsuz etkilemektedir” diye konuştu. (DHA)