İklim krizinin adaletsizliği Afrika’da çok açık: İklim krizinin pek katkısı olmadı ve en çok etkilenen kıta. Nairobi başa çıkma ve fırsatlarla ilgilidir.
İklim krizi dünyanın hiçbir yerinde Afrika’daki kadar şiddetli vurmuyor. Kıtanın ülkeleri, küresel fosil emisyonlarına ve dolayısıyla iklim krizine neredeyse hiçbir katkıda bulunmadı; bu adaletsizlik, küresel kuzey ve güney arasındaki küresel iklimin korunmasına ilişkin tartışmaları belirliyor. Şimdi ilk defa, öncelikli olarak Afrika’yı konu alan bir iklim zirvesi yapılıyor. Nairobi’deki üç günlük zirve Pazartesi gününden bu yana iklim korumanın finansmanı, afetlere uyum sağlama ve değişim fırsatlarına odaklandı.
Dünyada iklim krizine karşı en savunmasız on ülkeden dokuzu Afrika’da; tek istisna 179. sırada yer alan Afganistan. Sıralama, ülkelerin iklim krizinin sonuçlarına ne kadar iyi hazırlandığını gösteriyor. Karşılaştırma için: Almanya 9. sırada.
Bir iklim felaketi birbirini takip ediyor
Milyonlarca insan için iklim krizi şu anlama geliyor: yaşam için ciddi tehlike.
- Afrika Boynuzu son 40 yılın en kötü kuraklığını yaşıyor. Etiyopya, Kenya ve Somali’nin bazı bölgelerinde 23 milyon insan şiddetli açlık çekiyor. Kuraklık üç yıldır sürüyor. Uluslararası araştırma ağı World Weather Attribution’dan bilim insanları, iklim krizi olmasaydı bu kuraklığın pratikte imkansız olacağını buldu. Afrika Boynuzu’ndaki insanların çektiği acılarla ilgili daha fazla bilgiyi buradan edinebilirsiniz.
- Freddy Kasırgası Şubat ayında Madagaskar, Mozambik ve Malavi’yi vurmuş, daha sonra dönüp bu ülkeleri ikinci kez vurmuştu. Kasırga 32 gün sürdü ve Freddy’yi rekor bir kasırga haline getirdi. 1.000’den fazla insan öldürüldü. İklim bilimcilere göre iklim krizi, güneydoğu Afrika ve Madagaskar’da bu tür ölümcül fırtına ve sel riskini artırıyor.
- Mayıs ayında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde sağanak yağışların yol açtığı heyelan ve aşırı su baskınlarında 460’tan fazla kişi hayatını kaybetmişti. Komşu Ruanda’da 135 kişi öldürüldü. İklim krizinin tam olarak nasıl bir rol oynadığı belirsizliğini koruyor; bilim insanları analizleri için gerekli verilere sahip değildi. Ancak insan kaynaklı küresel ısınmanın bir sonucu olarak aşırı şiddetli yağış olaylarının sıklığı ve şiddetinin arttığı kanıtlanmıştır.
Sanayileşmiş ülkeler tazminat ödemeli
Ancak ihtiyaç büyük: Afrika Kalkınma Bankası’nın tahminlerine göre iklim bağlantılı doğal afetlerin ülkelere maliyeti yılda 7 ile 15 milyar dolar arasında değişiyor. 2030 yılına gelindiğinde bu kayıplar yıllık 50 milyar dolara çıkabilir.
Küresel kuzeyin sanayileşmiş ülkeleri aslında uzun zamandan beri mali destek taahhüt ettiler: İklimin korunması ve küresel ısınmanın neden olduğu giderek sıklaşan ve şiddetli doğal afetlere uyum sağlamak için 2020’den bu yana yılda 100 milyar ABD doları akacak. Ancak özellikle korona salgını ve Ukrayna’ya karşı saldırganlık savaşından bu yana, para tamamen farklı alanlara aktı; küresel güneydeki iklim projelerine çok az para harcandı.
“Fırsatları görmemiz lazım”
Kıta, tüm dünyanın yararlanabileceği fırsatlar sunuyor. Kenya Devlet Başkanı William Ruto da zirvenin açılışında bunu vurguladı. Pazartesi günü konferansın başlangıcında yaptığı konuşmada, Afrika devletlerinin uzun süredir iklim krizini yalnızca bir sorun olarak gördüğünü söyledi. Ama artık olaya diğer taraftan bakmanın zamanı geldi.
Ruto, Afrika’nın büyüyen nüfusuna “dünyayı daha da derin bir iklim felaketine sürüklemeden refah ve refah” sunmanın “soyut bir öneri veya hayal ürünü bir düşünce değil”, “gerçek, bilimsel olarak kanıtlanmış bir olasılık” olduğunu söyledi. “Yeşil büyümeyi yalnızca bir iklim zorunluluğu olarak değil, aynı zamanda Afrika ve dünyanın kaldırabileceği milyarlarca dolarlık ekonomik fırsatların kaynağı olarak görmeliyiz” dedi.
Kenya başkanı şöyle devam etti: “Dünya çapındaki yatırımcılar trilyonlarca ABD doları değerinde yeşil yatırım fırsatları arıyorlar.” Afrika yenilenebilir enerji ve doğal kaynaklar açısından bu fonları çekebilecek potansiyele sahip.
“Temiz enerji bol”
Düşünce kuruluşu PowerShift Africa tarafından hazırlanan bir rapora göre, Afrika’nın yenilenebilir enerji üretim potansiyeli 2040 yılına kadar beklenen küresel elektrik talebinden 50 kat daha fazla. Direktör Mohamed Adow, Afrika’nın “bol miktarda temiz, yenilenebilir enerjiye” sahip olduğunu söyledi. “Fakat onları serbest bırakmak için Afrika’nın bizim acılarımızdan zengin olan ülkelerden gelen fonlara ihtiyacı var.”