- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Mükemmelliyetçilik çocuk ve gençlerde OKB’ye yol açıyor Hangi etkenler çocuk ve gençlerde OKB’yi tetikliyor?
Obsesif Kompulsif Bozuklukların biyo-psiko-sosyal bir hastalık olduğunu belirten uzmanlar, çocuk ve gençlerde mükemmeliyetçilik, ‘ya daima ya hiç’ şekli fikir kalıpları ve aksiye odaklanma üzere bilişsel süreçlerin OKB oluşumunda, tetiklenmesinde ve sürmesinde değerli rol oynadığını vurguluyor. Uzmanlar, bilhassa daha küçük yaş kümesinde takıntıları belirlemenin çok sıkıntı olduğuna dikkat çekiyor ve tedavide kesinlikle psikoterapiye yer verilmesini tavsiye ediyor. Uzmanlara bakılırsa aile ortamında bağlantının kısıtlı olması, hislerine gereğince ehemmiyet verilmemesi ve çok müdaheleci ebeveyn yaklaşımları çocuk ve gençlerde OKB’yi tetikliyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Mert Beşenek, çocuklarda ve gençlerde görülebilen Obsesif Kompulsif Bozuklukların teşhis biçimlerine, yol açan niçinlere ve tedavi formlarına değindi.
Halk içinde vesvese olarak tanımlanıyor
Obsesif Kompulsif Bozukluk ya da kısa ismi ile OKB’nin halk içinde ‘takıntı bozukluğu’ ya da ‘vesvese’ üzere hayli farklı isimlerle bilindiğini vurgulayan Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Mert Beşenek, “İsminden de anlaşılacağı üzere OKB iki bileşenden oluşuyor. Bunlar ‘obsesyonlar’ ve ‘kompulsiyonlar’ olarak tanımlanıyor. Saçma, mantıksız, gereksiz ve yersiz olduğunu bildiğimiz biçimde aklımızdan çıkaramadığımız, denetimimiz haricinde zihnimize giren, bizi zorlayan ve gerilime sokan niyetlere obsesyon yani takıntı ismi veriliyor. Obsesif niyetlerin bizde yarattığı huzursuzluk, kasvet, gerginlik ve rahatsızlık hissini azaltmak için yaptığımız davranışlar ise kompulsiyon yani zorlantı olarak tanımlanıyor.” dedi.
Yaş küçüldükçe obsesyonları fark etmek zorlaşıyor
Bir çocuğun 10 defa ışığı açıp kapamazsa anne ve babasına berbat bir şey olacağını düşünmesinin ‘obsesyon’, bunun yarattığı gerginlik ile baş edemeyip bu çocuğun 10 defa ışığı açıp kapamasının ise ‘kompulsiyon’ olarak değerlendirildiğini belirten Beşenek, “Çocuk ve gençlerde hem obsesyonlar tıpkı vakitte kompulsiyonlar fazlaca farklı formlarda ve içeriklerde karşımıza çıkabiliyor. Yaş küçüldükçe obsesyonları tam olarak fark edebilmek ve tanımlamak zorlaşıyor ve genelde yalnızca kompulsiyonlar halinde görülüyor.” sözlerini kullandı.
Aile ortamı OKB oluşumunda değerli bir etken
Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Mert Beşenek, her psikiyatrik hastalıkta olduğu üzere OKB’nin de biyo-psiko-sosyal bir hastalık olduğunu söylemiş oldu ve kelamlarına şu biçimde devam etti:
“OKB’nin biyolojik istikametini genetik yüklülük oluşturuyor ve ailede OKB yahut gibisi bir hastalık olması çocuklarda OKB riskini artırıyor. Ruhsal taraftan ise çocuğun kendisi ve kişiliği ile ilgili etmenler devreye giriyor. Mükemmeliyetçilik, ‘ya daima ya hiç’ biçimi niyet kalıpları, felaketleştirme, aksiye odaklanma ve çok genelleme üzere bilişsel süreçler OKB oluşumunda, tetiklenmesinde ve sürmesinde kıymetli rol oynuyor. OKB’nin toplumsal istikametinde ise en büyük etmen aile ve ebeveynlerin tavırlarıdır. İrtibatın kısıtlı olduğu, hislere gereğince değer verilmeyen, çok müdafaacı ve çok müdahaleci ebeveynlik biçimlerinin mevcut olduğu, çocuğun kendisi olarak var bulunmasına ortam hazırlanmayan, çocuğun kelam sahibi olduğunu fark edemediği, çocuk ismine kararlar alınan aile ortamlarında OKB’nin daha fazla görüldüğünü söyleyebiliriz.”
Hudutlar düzgün çizilmeli
Ölçülü seviyede düzenlilik, tertiplilik ve mükemmeliyetçiliğin toplumda kabul bakılırsan, takdir edilen ve hatta teşvik edilen durumlar olduğunu hatırlatan Dr. Ali Mert Beşenek, “Ancak burada hastalık ve yeterlilik hali içindeki sonu güzel çizmek gerekiyor. Çocuk ve ergenin bu davranışları ne vakit obsesyon boyutuna varıp çocukta ruhsal bir külfet yaratmaya başlarsa birlikteinde okul – aile – akran işlevselliğinde bozulmalar meydana gelir. Takıntıları niçiniyle beşerlerle münasebete girmekten kaçınabilir, okula gitmek istemeyebilir, dışarı çıkmak istemeyebilir yahut konuta konuk gelmesini istemeyebilir. Bütün bu örneklerde olduğu üzere çocuğun hayatında önemli bozulmaya sebep olabilecek seviyedeki takıntılar ve zorlantılar bir çocuk psikiyatri uzmanı tarafınca değerlendirilmeli.” dedi.
Davranışları tik olarak düşünülebilir
Bilhassa daha küçük yaş kümesinde takıntıları belirlemenin çok sıkıntı olduğuna dikkat çeken Dr. Ali Mert Beşenek, “Küçük yaşlarındaki çocuklarda büyüsel fikirler pek sık görülüyor. Bu durum çocuğun gelişimsel olağan bir özelliği olarak kabul edilebilir. Ayrıyeten bir daha küçük yaşlarındaki çocuklar takıntılarını tam olarak tanım edemedikleri için bunu bir ‘iç ses’ yahut ‘iç sıkıntısı’ olarak tanım edebilirler. Bu durum tasa bozuklukları yahut psikotik rahatsızlıklar ile karışabilir. Misal biçimde kompulsiyonlar dışarıdan anlamsız hareketler olarak algılanabilir ve çocuğun bu davranışlarının bir çeşit tik olduğu düşünülebilir.” diye konuştu.
Psikoterapi tedavinin bir kesimi olmalı
OKB’nin tedavisinde önerilen hallerin ilaç tedavileri ve psikoterapileri kapsadığını belirten NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Mert Beşenek, “İşlevsellikteki bozulma seviyesi fazlaca ağır olan olgularda ilaç tedavisi kesinlikle öneriliyor ve ilacın aktif dozda uzun müddetler kullanılması gerektiği belirtiliyor. Hastalığın şiddetinden bağımsız olarak hem yavaşça tıpkı vakitte ağır olgularda psikoterapinin kesinlikle tedavinin bir kesimi olması gerektiği kabul ediliyor. Bu açıdan OKB tedavisine tesiri en besbelli psikoterapi tipinin “Bilişsel Davranışçı Terapi” olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Obsesif Kompulsif Bozuklukların biyo-psiko-sosyal bir hastalık olduğunu belirten uzmanlar, çocuk ve gençlerde mükemmeliyetçilik, ‘ya daima ya hiç’ şekli fikir kalıpları ve aksiye odaklanma üzere bilişsel süreçlerin OKB oluşumunda, tetiklenmesinde ve sürmesinde değerli rol oynadığını vurguluyor. Uzmanlar, bilhassa daha küçük yaş kümesinde takıntıları belirlemenin çok sıkıntı olduğuna dikkat çekiyor ve tedavide kesinlikle psikoterapiye yer verilmesini tavsiye ediyor. Uzmanlara bakılırsa aile ortamında bağlantının kısıtlı olması, hislerine gereğince ehemmiyet verilmemesi ve çok müdaheleci ebeveyn yaklaşımları çocuk ve gençlerde OKB’yi tetikliyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Mert Beşenek, çocuklarda ve gençlerde görülebilen Obsesif Kompulsif Bozuklukların teşhis biçimlerine, yol açan niçinlere ve tedavi formlarına değindi.
Halk içinde vesvese olarak tanımlanıyor
Obsesif Kompulsif Bozukluk ya da kısa ismi ile OKB’nin halk içinde ‘takıntı bozukluğu’ ya da ‘vesvese’ üzere hayli farklı isimlerle bilindiğini vurgulayan Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Mert Beşenek, “İsminden de anlaşılacağı üzere OKB iki bileşenden oluşuyor. Bunlar ‘obsesyonlar’ ve ‘kompulsiyonlar’ olarak tanımlanıyor. Saçma, mantıksız, gereksiz ve yersiz olduğunu bildiğimiz biçimde aklımızdan çıkaramadığımız, denetimimiz haricinde zihnimize giren, bizi zorlayan ve gerilime sokan niyetlere obsesyon yani takıntı ismi veriliyor. Obsesif niyetlerin bizde yarattığı huzursuzluk, kasvet, gerginlik ve rahatsızlık hissini azaltmak için yaptığımız davranışlar ise kompulsiyon yani zorlantı olarak tanımlanıyor.” dedi.
Yaş küçüldükçe obsesyonları fark etmek zorlaşıyor
Bir çocuğun 10 defa ışığı açıp kapamazsa anne ve babasına berbat bir şey olacağını düşünmesinin ‘obsesyon’, bunun yarattığı gerginlik ile baş edemeyip bu çocuğun 10 defa ışığı açıp kapamasının ise ‘kompulsiyon’ olarak değerlendirildiğini belirten Beşenek, “Çocuk ve gençlerde hem obsesyonlar tıpkı vakitte kompulsiyonlar fazlaca farklı formlarda ve içeriklerde karşımıza çıkabiliyor. Yaş küçüldükçe obsesyonları tam olarak fark edebilmek ve tanımlamak zorlaşıyor ve genelde yalnızca kompulsiyonlar halinde görülüyor.” sözlerini kullandı.
Aile ortamı OKB oluşumunda değerli bir etken
Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Mert Beşenek, her psikiyatrik hastalıkta olduğu üzere OKB’nin de biyo-psiko-sosyal bir hastalık olduğunu söylemiş oldu ve kelamlarına şu biçimde devam etti:
“OKB’nin biyolojik istikametini genetik yüklülük oluşturuyor ve ailede OKB yahut gibisi bir hastalık olması çocuklarda OKB riskini artırıyor. Ruhsal taraftan ise çocuğun kendisi ve kişiliği ile ilgili etmenler devreye giriyor. Mükemmeliyetçilik, ‘ya daima ya hiç’ biçimi niyet kalıpları, felaketleştirme, aksiye odaklanma ve çok genelleme üzere bilişsel süreçler OKB oluşumunda, tetiklenmesinde ve sürmesinde kıymetli rol oynuyor. OKB’nin toplumsal istikametinde ise en büyük etmen aile ve ebeveynlerin tavırlarıdır. İrtibatın kısıtlı olduğu, hislere gereğince değer verilmeyen, çok müdafaacı ve çok müdahaleci ebeveynlik biçimlerinin mevcut olduğu, çocuğun kendisi olarak var bulunmasına ortam hazırlanmayan, çocuğun kelam sahibi olduğunu fark edemediği, çocuk ismine kararlar alınan aile ortamlarında OKB’nin daha fazla görüldüğünü söyleyebiliriz.”
Hudutlar düzgün çizilmeli
Ölçülü seviyede düzenlilik, tertiplilik ve mükemmeliyetçiliğin toplumda kabul bakılırsan, takdir edilen ve hatta teşvik edilen durumlar olduğunu hatırlatan Dr. Ali Mert Beşenek, “Ancak burada hastalık ve yeterlilik hali içindeki sonu güzel çizmek gerekiyor. Çocuk ve ergenin bu davranışları ne vakit obsesyon boyutuna varıp çocukta ruhsal bir külfet yaratmaya başlarsa birlikteinde okul – aile – akran işlevselliğinde bozulmalar meydana gelir. Takıntıları niçiniyle beşerlerle münasebete girmekten kaçınabilir, okula gitmek istemeyebilir, dışarı çıkmak istemeyebilir yahut konuta konuk gelmesini istemeyebilir. Bütün bu örneklerde olduğu üzere çocuğun hayatında önemli bozulmaya sebep olabilecek seviyedeki takıntılar ve zorlantılar bir çocuk psikiyatri uzmanı tarafınca değerlendirilmeli.” dedi.
Davranışları tik olarak düşünülebilir
Bilhassa daha küçük yaş kümesinde takıntıları belirlemenin çok sıkıntı olduğuna dikkat çeken Dr. Ali Mert Beşenek, “Küçük yaşlarındaki çocuklarda büyüsel fikirler pek sık görülüyor. Bu durum çocuğun gelişimsel olağan bir özelliği olarak kabul edilebilir. Ayrıyeten bir daha küçük yaşlarındaki çocuklar takıntılarını tam olarak tanım edemedikleri için bunu bir ‘iç ses’ yahut ‘iç sıkıntısı’ olarak tanım edebilirler. Bu durum tasa bozuklukları yahut psikotik rahatsızlıklar ile karışabilir. Misal biçimde kompulsiyonlar dışarıdan anlamsız hareketler olarak algılanabilir ve çocuğun bu davranışlarının bir çeşit tik olduğu düşünülebilir.” diye konuştu.
Psikoterapi tedavinin bir kesimi olmalı
OKB’nin tedavisinde önerilen hallerin ilaç tedavileri ve psikoterapileri kapsadığını belirten NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Çocuk – Ergen Psikiyatri Uzmanı Dr. Ali Mert Beşenek, “İşlevsellikteki bozulma seviyesi fazlaca ağır olan olgularda ilaç tedavisi kesinlikle öneriliyor ve ilacın aktif dozda uzun müddetler kullanılması gerektiği belirtiliyor. Hastalığın şiddetinden bağımsız olarak hem yavaşça tıpkı vakitte ağır olgularda psikoterapinin kesinlikle tedavinin bir kesimi olması gerektiği kabul ediliyor. Bu açıdan OKB tedavisine tesiri en besbelli psikoterapi tipinin “Bilişsel Davranışçı Terapi” olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı