Orman Yangınlarını Azaltmak İçin Kırsala Dönüş Teşvik Edilmeli

admin

Administrator
Yetkili
Admin
Global Mod
Katılım
25 Eyl 2020
Mesajlar
2,594
Puanları
38
Orman Yangınlarını Azaltmak İçin Kırsala Dönüş Teşvik Edilmeli
Son periyotta yaşadığımız doğal afetler ve doğa-insan bağlantısı, YAPEX Onarım ve Kültür Mirasını Müdafaa Fuarı’ında ÇEKÜL Vakfı’nın düzenlediği “Kırsalı bir arada Korumak: Afetler daha sonrası Bilgi ve Tecrübe Paylaşımı” panelinde konuşuldu. Önümüzdeki senelerda ülkemizdeki afetlerin iklim değişikliği, insan faaliyetleri ve sosyo-ekonomik dönüşümlerin bileşkesiyle tetiklenerek daha sık yaşanacağı vurgulandı.

“Kırsal Miras ve Kent İlişkisi” temasıyla gerçekleşen YAPEX Onarım ve Kültür Mirasını Muhafaza Fuarı, 22-24 Eylül tarihlerinde muhafaza bölümü ve lokal idareleri 11’inci defa bir ortaya getirdi. ÇEKÜL Vakfı’nın fuarda düzenlediği “Kırsalı bir arada Korumak: Afetler daha sonrası Bilgi ve Tecrübe Paylaşımı” başlıklı panelin birinci kısmında Prof. Dr. Ünal Akkemik, Prof. Dr. Nesibe Köse ve Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu doğal afetler, insan tesiri ve afetlerin sosyo-ekonomik sonuçlarını kıymetlendirdi. Panelin ikinci kısmının konusu ise lokal idarelerin afet öncesinde, afet sırasında ve daha sonrasında yaşadıkları oldu. Bu kısımda Tarihi Kentler Birliği üyeleri Kastamonu Belediye Lideri Galip Vidinlioğlu, Manavgat Belediye Lider Yardımcısı Hakime Yılmaz ile Sarıyer Belediye Lideri ve TKB Encümen Üyesi Şükrü Genç afetlerin yerele tesirlerini iştirakçilerle paylaştı.

Akdeniz Havzası bütünüyle korunması gereken doğal bir ekosistemdir

ÇEKÜL Vakfı Genel Müdürü S. Yeşim Dizdaroğlu’nun ve ÇEKÜL Vakfı Anadolu Araştırmaları Koordinatörü, kent plancısı Ahmet Onur Altun’un moderatörlüğünde düzenlenen panelin birinci kısmında İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Botaniği Anabilim Kısmı Lideri ve ÇEKÜL Vakfı İdare Konseyi Üyesi Prof. Dr. Ünal Akkemik Akdeniz Havzası orman yapısı, özellikleri ve yangınlarla ilgilikonuştu. Akdeniz Havzasının iklim değişikliğine, yangınlara ve insan tesirine açık olan, hassas bir havza olduğuna dikkat çeken Akkemik, “Havzada yer alan, kızılçam ağaçları 5,2 milyon hektarlık alan ile Türkiye’deki en geniş yayılışlı ağaçtır. Kızılçam dünyadaki en geniş yayılış da ülkemizde gösterir. Bu cins, ekseriyetle maki toplulukları ile bir arada bulunur. Maki toplulukları, kızılçam ormanları için büyük ehemmiyet taşımakla bir arada, kolay kolay gözden çıkarılabilir algısı niçiniyle tehdit altındadır. Bir başka bahis da yaşanan son yangınlarda dünyada birinci sefer ağaçların da suçlanmış olmasıdır. Kızılçam ağaçlarının fazlaca çabuk yandığı ve kozalaklarının yangın olmayan alanlara da sıçrayarak yangını büyüttüğü sıkça mevzu edildi. Hatta kızılçam ağaçlarının bölgeye daha sonradan ekildiği ve bölgeden büsbütün kaldırılması istikametinde açıklamalar yapıldı. Uzun yıllardır bu bölgede çalışmalar yapıyoruz ve biliyoruz ki kızılçam yüzseneler evvel de bu bölgede vardı, hâlâ var olmalı. Akdeniz Havzası orman yapısının korunması açısından kızılçam çok değerli bir yere sahip” dedi.

Akkemik, konuşmasında makiler hakkında ayrıyeten bilgi verdi: “Yangınlar bizlere maki topluluklarının ne derece değerli olduğunu bir kere daha hatırlattı. Türkiye’de resmi sayılara bakılırsa 22, 8 milyon hektar orman alanı var lakin genele baktığımızda orman alanımız 13 milyon hektar diyebiliriz. Kalan alanlar, makilik alanlardır. Makiler pak suyun kaynağını besleyen, toprağı koruyan en değerli bitkisel örtüdür. Türkiye’de yanan orman alanlarına otel yahut tesis üzere yapıların inşa edilmemesi istikametinde değerli hukuksal kurallar var. Lakin makiler yangın daha sonrasında orman statüsünden çıkarılarak yerleşim alanı statüsüne alınabiliyor. Bu çok kıymetli bir bahis. Bu bahisteki çalışmalarımız ise devam ediyor; maki alanlarının orman alanı dışına çıkmasının önüne geçmek için bu alanların memleketler arası literatürde de bir bitki topluluğundan daha geniş mana tabir eden ‘Akdeniz Sert Yapraklı Orman’ olarak isimlendirilmeleri gerektiğini bir defa daha hatırlatmak isterim. Akdeniz Havzası’nda yangına hassas olan sert yapraklı ormanlar kızılçam, maki toplulukları ve ülkemize has endemik cinsler ile tıbbi ve aromatik bitkilerin yoğunluk gösterdiği alanlar olduğu için bütünüyle korunması gereken doğal ekosistemlerdir” dedi.

Orman yangınlarını azaltmak için kırsala dönmek teşvik edilmeli

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Botaniği Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nesibe Köse iseüç yılı aşkın müddettir karaçam ormanlarında sürdürülen TÜBİTAK takviyeli bir araştırmanın neticelerindan elde edilen bulguları, yangın-insan-iklim bağlantısı açısından kıymetlendirdi. Yangınların, karaçam üzere örtü yangınına adapte olmuş ağaç tiplerinin yıllık halkalarında yara izleri oluşturduğunu, bu izlerle karaçam ormanlarının yangınla bağlantısının 600 yıla kadar uzanan tarihinin izlenebildiğini söyleyen Prof. Dr. Nesibe Köse, “Türkiye’deki karaçam ormanları ortalama 6-18 yıl aralıklarla yanmaktadır. Yangınlar daha epey yaz ve sonbahar mevsimlerinde gerçekleşmektedir ve bu yangın mevsimi 600 yıldır değişmemiştir. Başka yandan yörük külçeşidinin yüzsenelerdır yaşatıldığı, ağır otlatmanın yapıldığı karaçam ormanlarında yıldırım kaynaklı çıkan yangınlarda, bir ağaçtan başkalarına sıçrama mümkünlüğünün epey daha az olduğu görülmüştür. İklim değişikliğinin yangın mevsimini uzattığı ve sıklığı daha ağır yangınların beklendiği ülkemizde, ormanlarda yanıcı maddeyi azaltan faaliyetlerin başında gelen otlatmayı, hayatlarının ayrılmaz modülü haline getirmiş yörük külçeşidini korumak ve teşvik edilmek doğayı ve kültürü bir arada müdafaanın kıymetli bir yolu olacaktır” dedi.

Mega yangınlar iklim değişikliği, insan faaliyetleri ve sosyo-ekonomik dönüşüm ile tetikleniyor

Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Kısmı Ekoloji Anabilim Kolu Öğretim vazifelisi Prof. Dr. Çağatay Tavşanoğlu da Akdeniz Havzasında orman yangınlarının büyümesinde sosyo – ekonomik dönüşümlerin rolünü irdeleyerek Bu süreçte, bilhassa kırsaldan kente göçün değerli bir yer tuttuğunu vurguladı. Kırsal kesimde sürdürülen tarım faaliyetlerinin ve klâsik hayvancılığın azalarak hayvanların besi çiftliklerinde yetiştirilmesi, tabiattaki yaban istikrarını değiştirdi. Bu da yangınların daha büyük alanlara yayılmasında değerli bir etken oldu. Tabiat kıymetli bir istikrar üzerinde ilerler. Tabiatta insan eliyle değiştirilen istikrarlar, bir yangın yahut sel afetinin daha kolay büyümesine niye olurken, bilhassa çok hava şartları altında olayın durdurulmasını da zorlaştırmaktadır.

Sonuç olarak, Akdeniz Havzası’nda günümüzde karşımıza çıkan mega yangınlar, iklim değişikliği, insan faaliyetleri ve sosyo-ekonomik dönüşümlerin bir bileşkesi ile tetiklenmektedir. İzlenecek siyaset epeyce nettir. Kırsala dönmek teşvik edilmeli, doğal ve kültürel miraslarımızın ışığında yaşayarak muhafaza şuuru gelişmelidir.” dedi.

“Yangınlar ve Sellerin Yerele Etkileri” başlıklı panelin ikinci kısmında ise Kastamonu Belediye Lideri Galip Vidinlioğlu, Bozkurt ilçesindeki sel felaketini anlatırken, Manavgat Belediye Lider Yardımcısı Hakime Yılmaz da Manavgat’ta yaşanan yangına dair ayrıntılı bilgi paylaştı. Sarıyer Belediye Lideri ve TKB Encümen Üyesi Şükrü Genç ise Tarihi Kentler Birliği ismine yaptığı değerlendirmede sel ve yangın felaketleri sırasında ve daha sonrasında yaşananları yakından takip ettiklerini söyleyerek aldıkları aksiyonları, tekliflerini aktardı; bölgelerdeki son durumu izleyenlerle paylaştı. Genç, kentlerde hayatın devamlılığı için bilimsel yaklaşımla ve bir arada sürdürülecek çalışmalara muhtaçlık duyulduğu belirtti. Bilim insanlarının alanda çalışma yapmasının önünün açılması gerektiğini ve mahallî idarelerin bilim insanlarıyla bir arada hareket etmesinin kıymetini vurguladı. Hazırlanan stratejik afet planlarının dikkate alınarak devreye sokulması gerektiğini söylemiş oldu. Tüm afetlerde ülkemizin el ele vererek bir dayanışma örneği sergilediğini belirten konuşmacılar, yardım eli uzatan tüm kurum, kişi ve kuruluşlara teşekkürlerini iletti.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
 
Üst