Pembe Maden: Bergen’i izleyen 7 milyon kişi içinde personel bayanlar yok

HoVaRDa

New member
Katılım
26 Eki 2020
Mesajlar
302
Puanları
0
Pembe Maden: Bergen’i izleyen 7 milyon kişi içinde personel bayanlar yok Deriteks Sendikası Tuzla Şube Sekreteri Pembe Maden, 1.5 yıl evvel nazaranve geldiği tarihten bu yana bayanların problemlerini sendika gündemine taşıyor. Sendikalarda var olan erkek hükümran yapının bayanlara yer açmadığını belirten Maden, “Seçilme hakkını kullandırmayan, atama usulüyle yönetici seçen sendikalar var” diyor.

Kendisi de 13 yıl nakış ve baskı kısmında personel olarak çalışan Maden’le, bayanların işyerindeki meselelerini ve sendikalardaki yerini konuştuk.



İdaresinde bayanların yer aldığı Deriteks, bünyesinde bir bayan komitesi da bulunduruyor. Lakin bu, sendikalarda yaygın olarak gördüğümüz bir pratik değil. Sizce bayan çalışanlar sendikalarda gereğince var olabiliyor mu?

Türkiye’deki biroldukça kurumda gördüğümüz erkek hükümran yapı, sendikalarda da farklı değil. Buralarda bayana verilen alan, epeyce fazlaca az. Bizim sendikamızda bayanlar demokratik haklarını kullanabiliyor. Bu fazlaca kıymetli; zira birçok sendikada bayanlar ve personeller seçilme hakkını kullanamıyor. Daha hayli atama metoduyla belirlenen adaylar görüyoruz. Aile şirketi ya da yadigarı halinde yönetilen sendikalar da var. Ben, demokratik hakkımı kullanarak aday oldum ve bütün bayanlara bu kapının açılmasını talep ettim. Geldiğimde erkek hâkim bir kısmında çalışıyordum fakat burası şu anda bayan yüklü bir kısım oldu. Şu anda mavi yakada, 267 kişi içinden 183’ü bayan. bu biçimdece bayanların her alanda, her işte tesirli olabileceğini bir arada gördük.

Pembe Maden, (sağdan üçüncü) bayan çalışanlarla birlikte Deriteks Bayan Komitesi’nde.

Bir bayan sendika temsilcisi olarak gittiğiniz fabrikalarda nasıl karşılanıyorsunuz?

Dokuma, bayan yüklü bir dal. Bu niçinle bayanlar, karşısında bir bayan gördüklerinde daha rahat konuşup taleplerini söyleyebiliyorlar. örneğin bayanlar, beni istedikleri saatte ve rahat bir biçimde arayabiliyorlar. Birebir biçimde bir erkeği arayamıyorlar ya da bir erkeğin kendilerini aramalarını istemeyebiliyorlar. Zira bu kesimde çalışan arkadaşlarımızın kıymetli bir kısmı fazlaca muhafazakâr ailelerden geliyor. Bilhassa çorap kesiminde bunu söylemek mümkün. O yüzden sendikalarda bayan varlığının değeri büyük, aksi biçimde tıpkı zamandamokratik bir yapı kurulamıyor tıpkı vakitte personel bayanlar bunun eksikliğini hissediyor.

‘KADINI EK GELİR OLARAK GÖRÜYORLAR’

Teminatsız ve kayıt dışı çalışmanın ağır olduğu dokumacılık dalında, bayanlar erkeklerden farklı olarak hangi meseleleri yaşıyor?


Eşitsizlik problemini var. örneğin fabrikalardaki amirlerin ve ekip başkanlarının hepsi erkek… niye bir bayana bu bakılırsavler layık görülmüyor? Zira bayana ek iş gücü, kazandığı fiyata de ek gelir olarak bakıyorlar. Ayrıyeten, teminatsız ve kayıt dışı işlerdeki bayanlar, işten atılma tehdidiyle burun buruna çalışıyor. Bu tehdit, erkeklerden epey bayanları gaye alıyor. Bir öteki yakıcı meselemiz ise taciz ve mobbing. Bizim kendi fabrikamızda bile sendikalaşmadan evvel tacizle karşılaşıldığında üstü kapatılıyordu. Ancak sendikalı yerlerde bunların üstü kapatılamıyor artık. Regl devirlerinde bayanların ağrıları olduğunda müsaade verilmiyor. Bunun lisana getirilmesi bile güzel karşılanmıyor, çalışmak zorundasın. Bu, bilhassa teminatsız yerlerde fazlaca fazla oluyor. Biroldukca fabrikada bayanların hijyen ortamı da çok makus, tuvaletler yetersiz.

Deriteks Sendikası Tuzla Şube Sekreteri Pembe Maden,
13 yıl boyunca nakış ve baskı çalışanı olarak çalıştı.

‘KREŞ SAYISI YOK DENECEK KADAR AZ’

Deri ve dokuma dalında faaliyet gösteren büyük firmalarda kreş ve emzirme odası bulunuyor mu? 2013 yılında çıkarılan mevzuatla 100-150 bayan çalışanın olması halinde emzirme odası kurma, 150’den epeyce bayan çalışanın olması halinde ise kreş açma zaruriliği getirildi. Bunlar uygulanıyor mu?


Benim çalıştığım fabrikada kreş vardı, hâlâ da var. Emzirme odamız yoktu ancak emzirmesi ya da süt sağması gereken arkadaşlarımız reviri kullanabiliyordu. Ancak bu fazlaca istisnai bir durum. Kesimde, kreşi ve emzirme odası olan fabrika sayısı epeyce fazlaca az. örneğin İstanbul’da büyük bir çorap fabrikasında kreş var, bunun haricinde neredeyse yok denecek kadar az. Kreş açan fabrikalar da bunu markaların baskısıyla yapıyor. meğer bunu yasal tabana taşırsak bayan istihdamı daha da kolaylaşacak. Burada çocuklu bayanlarla ilgili fazlaca değerli bir öteki mağduriyetten de bahsetmek isterim.

Nedir o?

Bu daha fazlaca garantisiz çalışma ortamındaki bayanların yaşadığı bir sorun. Biliyorsunuz mart ayında kar tatili oldu. Anaokulları ve kreşler, kar yağınca 3 gün tatil edildi. Pekala bu bayanlar, kreşler tatile girdiğinde çocuklarını nereye bırakacaklar? Bu sorunun cevabı yok. Kreşler kapandı ve bilhassa garantisiz çalışmanın yaygın olduğu işyerlerinde bayanlara müsaade verilmedi. Bayan personeller eş dost, akraba arayarak çocuklarını bırakabilecek bir yer aradı ve bunu bulmak hiç kolay olmadı.

Yılın birinci 3 ayında 100’ün üzerinde fiili grev yaşandı ve bunların kıymetli bir kısmı kazanımla sonuçlandı. Bunların getirdiği kazanımları nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu hareketler sonucunda emekçilerin sendikaya olan ilgisi artıyor mu?

bu vakitte Deriteks önderliğinde yapılan direnişler oldu. Üstelik bu, o fabrikalarda toplu iş kontratının olmamasına karşın gerçekleşti. Lakin bunun bir altyapısı da vardı daha evvelde uzman arkadaşlarımız bu fabrikalarda çalışıyordu. Bu direnişler sırasında elde edilen kazanımların en başında şu geliyor: Emekçi sendikayı tanıdı, sendikayla bir arada yürümeyi öğrendi ve bir şeylerin üstesinden gelebileceklerini gördü. Şu anda o personellerle, bir mukavele yapmış değiliz tahminen lakin sendikalaşma konusunda uğraş harcadıklarını görüyoruz. Zira personeller, sendikalı olduklarında şu anda elde ettikleri kazanımları koruyabileceklerini gördüler.

‘KADINLAR ÖZEL GEREKSİNİMLERİNİ SIFIRLADI’

Hayat pahalılığı bayan personelleri nasıl etkiliyor? Bayanlar, kazandığı fiyatı kendi muhtaçlıkları ve istekleri için harcayabiliyor mu?


Bayanlar, özel muhtaçlıklarını minimuma indirdi demek bile yanlış olur. Zira bayanlar özel muhtaçlıklarını sıfırladı. Emekçilerin önceliği karın doyurmak ve daha sonrasında ise çocuklarının muhtaçlıklarını karşılamak… Türkiye’de ve doğal dünyada da bayanlar hem işte hem meskende çalışıyor. Bayan işten döndüğünde meskendeki çarkın başına geçiyor. Ancak yemek yaparken gerilime giriyor, zira yemek yapmak bir sıkıntı haline geldi. Bayan artık, “Geçen seniçin dolabımda kıyıda köşede bir şey kalmış mı?” diye bakıyor, onunla yemek yapıyor.

Ağır mesai şartlarında çalışan ve hayat pahalılığı ile çaba eden bayan personeller, boş vakit içinderda sosyalleşebiliyor mu?

Açıkçası şu anda toplumsal faaliyet diye bir şey kalmadı. Oturup bir yerde çay içmekten bile bahsedemeyiz. Yemek yiyelim, sinemaya gidelim diye bir şey yok artık. örneğin, Bergen’in sinemasını 7 milyon kişi izlemiş diyorlar. Bu sayıya personellerin hayli dahil olabildiğini düşünmüyorum. Çok merak edenler kesinlikle gitmiştir lakin genel manada personel bayanların izleyebildiğini sanmıyorum, duymuyorum da. Bizim bir toplumsal faaliyetimiz kalmadı artık. En büyük toplumsal faaliyetler şu anda işyerindeki mola saatleridir.

‘KADINLARA 1 MAYIS’IN TARİHİNİ ANLATACAĞIZ’

1 Mayıs’a sayılı günler kala Deriteks Sendikası Bayan Komisyonu’nun nasıl bir hazırlığı var? Gündeminiz ne olacak?


Pandemi geldiğinden bu yana 1 Mayıs kutlanmıyordu, biliyorsunuz. Biz de fabrikalarda kapının önünde toplanıp kutluyorduk. Bu sene diğer olacak. 1 Mayıs’ta Maltepe’de mi Gebze’de mi olacağımıza çabucak hemen karar vermedik. Merkez idaremiz, şube idaremiz ve fabrikalardaki temsilci arkadaşlarımızla ortak bir karar vereceğiz. Bayan kurulu olarak yaptığımız ise şu: Bu sene bayan arkadaşlarımıza 1 Mayıs’ı anlatmak istiyoruz. Zira çabucak hemen 1 Mayıs’ın manasını bilmeyen arkadaşlarımız var. Bu yalnızca bir emekçi bayramı değil, bedel ödenmiş, 12 saatlik çalışma şartlarını 8 saate indirmek için yapılmış aksiyonlar kararı elde edilmiş bir kazanım… Tamam tahminen bayram havasında geçirmemiz gerekiyor lakin içeriğini anlatmak, fabrikadaki arkadaşlarımızla paylaşmak da lazım. Dokuma kesiminde bayanların bir birden fazla, daha evvel çalışmamış bayanlar. Ekseriyetle belirli bir vakit daha sonra çalışma muhtaçlığı duyan ve bu niçinle işe başlayan bayanlar. O yüzden bunu onlara anlatmak epey kıymetli.

1 Mayıs’a hangi hislerle gidiyorsunuz? Bayanlarla paylaşmak istediğiniz bir ileti var mı?

Son üç aydaki direnişlerde gördük ki bayanlar her yerde ve en önde… Zira bayanlar bir şeye karar verdiği, bir şeyle çaba ettiği vakit onu sonuna kadar gdolayırler ve kazanmadan bırakmazlar. Onun için sendikalarda birinci olarak bayanlara yönelik çalışmalar yapılsın. İşyerlerindeki bayanlara, hakların eşit bir biçimde kullanılabildiği örnekler anlatılsın.
 
Üst