Prof. Dr. Mehmet Savsar: “Optimizasyon, en uygun olanı arama hedefleniyor”

admin

Administrator
Yetkili
Admin
Global Mod
Katılım
25 Eyl 2020
Mesajlar
2,594
Puanları
38
Prof. Dr. Mehmet Savsar: “Optimizasyon, en uygun olanı arama hedefleniyor”
Gün geçtikçe azalan kısıtlı kaynaklar optimum kullanmasının ehemmiyetini ortaya koyuyor. Uzmanlar, gelecekte optimum kullanım tekniklerin daha fazla uygulanmasının zaruriyetine dikkat çekiyor. Bir tasarım yahut süreçte “en güzel olanı aramak” manasına gelen optimizasyon, günlük hayatta kararları verirken kısıtlı kaynaklarla hedefe ulaşmanın en âlâ yolunu bulmayı hedefliyor.

Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Sanayi Mühendisliği Kısım Lideri Prof. Dr. Mehmet Savsar, optimizasyon kavramına ait değerlendirmede bulundu.

Optimizasyon: En âlâ olanı aramak

Optimizasyonun genel olarak bir tasarım yahut süreçte en düzgün olanı aramak manasına geldiğini söz eden Prof. Dr. Mehmet Savsar, “Bulunan en güzele optimum deniyor. Bir tasarım yahut süreçte bir yahut birkaç emel vardır. Bu hedeflere varmak için birtakım kısıtlamalar doğrultusunda karar verilirken biroldukça değişkenin pahasını belirlemek gerekiyor. En uygun maksatla sonuçlanan değişken pahaları optimum bedellerdir. Burada “en iyi” terimi, soruna nazaran maksimizasyon yahut minimizasyon olarak karşımıza çıkıyor. Bir işletmenin geliri yahut bir sistemin performansı üzere maksatlar için maksimizasyon yapılırken, bir işin maliyeti yahut bir sürecin vakti üzere gayeler için minimizasyon yapma gereksinimi ortaya çıkıyor.” dedi.

Hudutlu kaynaklar niçiniyle optimum tahlillere muhtaçlık var

Prof. Dr. Mehmet Savsar, gerçek hayatta daima karar vermek zorunda olunduğunu söylemiş oldu ve kelamlarına şöyleki devam etti:

“Bu kararları verirken kısıtlı kaynaklarla maksadımıza ulaşmanın en güzel yolunu yani optimumu bulmamız gerekir. Bir eser alırken eserin fiyatını düşünürüz zira elimizdeki paramız kısıtlıdır. İşimizden meskene giderken en kısa vakitte gitmeye çalışırız zira vaktimiz kısıtlıdır. Kaynaklarımız sınırsız olsa, tahminen optimum tahlile muhtaçlık kalmayacaktır. Aslında bizim beynimiz, şuurlu yahut şuur altından, günlük işlerimizde daima optimizasyon yaparak her durum için en iyiyi bulmaya çalışıyor. Ancak gerçek hayat sorunlarında optimizasyon hayli da kolay olmamakta ve sorunun durumuna nazaran değişik matematiksel modeller kurup çözmek gerekiyor. Bilhassa günümüz karmaşık sorunlarında optimum tahlile varmak için binlerce değişkenin her birinin optimum pahasını bulmak bilgisayarlar olmadan mümkün olmuyor. Hatta, saniyede milyonlarca süreç yapan süratli bilgisayarlar dahi yetersiz kalıyor. Optimizasyon modellerinin sorunları çözmeyi kolaylaştırıp pek değerli bir bilim kolu haline geldiğini söyleyebiliriz.”

En iyiyi tasarlarken optimizasyon teknikleri kullanılıyor

Optimizasyon teriminin eser ve süreç dizaynında daima kullanılmakta olduğunu söz eden Savsar, “En âlâ arabayı, en âlâ uçağı, en güzel telefonu ve öbür bütün mamüllerin en güzeli tasarlanırken optimizasyon teknikleri kullanmak zorundayız. Ayrıyeten, en âlâ üretim süreci, en ülkü hasta tedavi usulü, en uygun lojistik sistemi, en yeterli dağıtım sistemi tasarlamak için bir daha optimizasyon formlarına başvurmak zorundayız. Mühendislik dizaynında ve işletme ortamında, bütün sorunlarda ekseriyetle bir optimizasyon yapmak mecburiliği vardır. Zira, her tasarım ve süreçte birtakım değişkenler belirlenirken, tasarlanan eser yahut yapılacak süreç için kullanılacak kaynaklar kısıtlıdır. Bir şirketin hangi alternatif eseri hangi ham maddeyi kullanıp hangi ölçüde üretmesi bir optimizasyon sorunu olduğu üzere, bir makina tasarımı, bir inşaat tasarımı, bir elektrik devre tasarımı, bir güç üretim ve dağıtım sistemi tasarımı, bir hastanede işçi çizelgelemesi hepsi birer optimizasyon sorunudur.” diye konuştu.

Opitimizasyon eğitimi mühendislik alanında veriliyor

Optimizasyon eğitiminin biroldukça mühendislik kolunda genel bir optimizasyon dersi olarak verildiğini söz eden Savsar, “Optimizasyon, sanayi mühendisliğinde yöneylem araştırması, matematiksel programlama ve karar verme teknikleri ismi altında biroldukça derste kapsamlı bir biçimde verilmektedir. Bu alanda eğitim alan mühendisler, optimum eser tasarımı, optimum süreç tasarımı ve idarede optimum karar vermede aktif nazaranvler alıyorlar. 19’ncu yüzyılda sanayi ihtilali ile bir arada Sanayi Mühendisliğ’inin ülke ekonomilerine en büyük katkısı her türlü işletmede optimum uygulamalarla verimliliği ve randımanı azamî seviyeye çıkarmakla oldu.” dedi.

Optimum kullanım gelecekte mecburilik haline gelecek

Prof. Dr. Mehmet Savsar, ‘Gerek mühendislik dizaynında ve gerekse iş ortamında gün geçtikçe azalan kısıtlı kaynakların optimum bir biçimde kullanması, gelecekte bu tekniklerin daha fazla uygulanmasını zarurî kılacaktır’ dedi ve kelamlarını şöyleki tamamladı:

“Ayrıca yeni teknolojilerle birlikte yeni sorunlar ortaya çıkmakta olup, gelecekte optimizasyon tekniklerinin kullanmasına daha fazla muhtaçlık duyulacaktır. Bilim ve teknoloji geliştikçe sorunlar daha karmaşık hale gelmekte ve daha tesirli optimizasyon hallerinin geliştirilip kullanılmasına gereksinim duyulmaktadır. Gelecekte kullanacağımız bütün araç ve gereçler, içlerine konulan birer programla bütün süreçleri, bizim müdahalemize gerek kalmadan, optimum bir biçimde yapabilecektir. Bileğimizden tansiyon ölçen bir aygıt, fuzzy optimizasyon modeli kullanarak en hakikat tansiyonu bulabiliyor. Bir mahallede dağıtım yapan posta memuru yahut öteki dağıtıcılar, dağıtım yapacakları adresleri optimizasyon programına girip en az vakit alacak rotayı rahatlıkla bulabiliyorlar. Bugün, bütün mühendislik kısımlarında ve işletme alanlarında bu hususta hayli ağır araştırmalar yapılmakta ve her gün optimizasyonla ilgili binlerce yayın yapılmaktadır.”

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
 
Üst