Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Ciddi empati erozyonu var…”

acemşalı

Global Mod
Global Mod
Katılım
15 Nis 2021
Mesajlar
2,706
Puanları
0
Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Ciddi empati erozyonu var…” Üsküdar Üniversitesi İnsan Hakları Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (İHAMER) ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) tarafınca düzenlenen ‘Gelecek Kuşaklar Açısından Etraf Hakkı’ Paneli’nde etraf meseleleri farklı açılardan ele alındı. Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof Dr. Nevzat Tarhan, afet ve sellerin artması, global ısınma ve iklim değişiklikleri üzere meselelerin adalet-menfaat terazisinin bozulmasıyla ilgili olduğunu söylemiş oldu. Prof. Dr. Tarhan, “Menfaat terazisi ağır bastığı vakit adalet bozuluyor. Zira kuvvetli olan daha hayli alan kazanıyor, narsist olan daha epeyce kendi alanını büyütüyor.” dedi. Şu anda önemli bir empati erozyonu olduğunu, insanoğlunun hiç oburunu düşünmeyip yalnızca kendi çıkarını düşündüğüne dikkat çeken Tarhan “Belki şu anda fark etmeyeceğiz fakat doğayı yok ettiğimiz vakit aslında çocuklarımıza ve torunlarımıza ziyan vermiş olacağız. Tabiatın, hayvanların ve insanların da hakları var. kuvvetli olanın zayıf olanı ezme ideolojisi bütün bu hakları yok ediyor. Çevreciliğin en büyük düşmanı aslında bu.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi İnsan Hakları Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (İHAMER) ile Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) tarafınca düzenlenen ‘Gelecek Kuşaklar Açısından Etraf Hakkı’ Paneli, pandemi önlemleri niçiniyle çevrimiçi gerçekleştirildi.

Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı: “İnsanın sağlıklı bir ekosistemde yaşama hakkı var”

Panelin moderatörlüğünü yapan İnsan Hakları Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (İHAMER) Müdürü, Sosyoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, günümüzde tüm dünyayı etkileyecek boyutlara ulaşabilen ve global bir nitelik taşıyan etraf sıkıntılarının doğal kararı olarak bozulan ekolojik istikrarın, insan ve öteki canlıların hayatlarını epey önemli boyutlarda tehdit ettiğini söylemiş oldu. Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “halbuki sağlıklı bir ekosistemde yaşama hakkının ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu 100’den çok devlet tarafınca anayasal ya da hukukî olarak bir hak olarak tanımlandığını söyleyebiliriz. Etraf hakkı, bütünün ortasında en temel insan hakkı olan hayat hakkının, insan olmanın bir uzantısı ve insanın maddi – manevi varlığının geliştirme hakkı ile de yakından ilişkilidir.” dedi.

Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı: “Çevre problemleri fakat dayanışma ile çözülebilir”

Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, “Çevre sıkıntıları ile tesirlerinin bilhassa günümüzde artması sonucunda yeni düzenlenmiş ve çerçevesi genişletilmiş bir hak olan etraf hakkı ve daha yaşanılır bir dünya için tüm insan toplulukları daima birlikte dayanışarak elimizden geleni yapmamız gerektiğini artık günümüzde artan etraf meseleleri bağlamında hayli yeterli anlıyoruz. Zira etraf problemleri lakin tüm beşerler yanyana geldiği ve dayanıştığı takdirde çözülebilir. Öbür türlü tek tek insanların yahut ülkelerin bu büyüklükteki sorunun üstesinden gelme imkanları maalesef yoktur. Etraf hakkı, bugünkü kuşakları olduğu kadar hatta daha fazla gelecek jenerasyonları ilgilendiriyor. Bu niçinle etraf hakkının yararlanıcıları içinde gelecek kuşaklar de değerli bir yere sahiptir.” diye konuştu.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Küresel Güzel Oluş Manifestosu’nda çevresel tahribata yer verdik”

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan ise Üsküdar Üniversitesi olarak pandemi daha sonrası için “Küresel Âlâ Oluş Manifestosu” yayınladıklarını söylemiş oldu. Manifestoyu İngilizce’ye çevirip dünyada 500’ün üzerinde üniversiteye resmi olarak gönderdiklerini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Manifesto sonucunda olumlu dönüşler de aldık. Manifestoda işlediğimiz konulardan birisinde de insanın aç gözlüğü sonucunda tabiata ve etrafa verdiği tahribattan, tabiatın insanlıktan intikam almakta olduğundan bahsettik. Manifestoda geleceğimizin ve hoş mavi gezegenimizin daha barışçıl, daha sürdürülebilir, daha adil ve yaşanılabilir olması gerektiğinin altını çizdik. Mavi gezegenimiz önemli biçimde sinyaller veriyor. Beşerler konuttan çıkmadığında ozondaki delik bile küçülmüştü.” dedi.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “İnsan tabiata hoyratça davranan bir misafir”

İnsanın tabiatın bir eseri değil, tabiata hoyratça davranan bencil bir konuk olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “İnsan etrafa zulüm ediyor. Etraf ile insanın rekabetinin kapısını açan da maalesef İngiliz Felsefeci Francis Bacon’dur. Bacon, ‘doğayla insan rekabet halindedir, tabiatın üzerine gidelim, bu çevreyi yok etmek değildir, insan üstün varlıktır ve etrafa hâkim olma hakkımız var’ diyerek etraf ile ilgili gelenekleri alt üst etmiş. Kızılderililerden ve dini öğretilerden duyduğumuz ‘doğaya saygı’ öğretilerinin de üstün insanın ortaya çıkmasını engellediğini söz ederek rekabeti teşvik etti. Son derece insan merkezli bir hayat ideolojisi sorunu oluşturdu. İnsan merkezli hayat ideolojisi, doğayı tahribata uğrattı.” dedi.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Doğayı yok ederek aslında torunlarımıza ziyan veriyoruz”

“Doğa, orta ve uzun vadede bizim hayat kesimimizdir.” diyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kelamlarına şöyleki devam etti:

“Belki şu anda fark etmeyeceğiz ancak doğayı yok ettiğimiz vakit aslında çocuklarımıza ve torunlarımıza ziyan vermiş olacağız. Bilim, iddia edilebilirlik öğretisidir. Bilim, varsayım edilebilirliği ortaya çıkaracak. Siyaset belirleyenler de buna bakılırsa sorumluluklarını alacaklar. Fakat siyaset belirleyenler ‘bir daha sonraki seçimi nasıl kazanırım?’ diye düşünüyor. Global olarak ‘orta ve uzun vadeli sonuçlar beni ilgilendirmez’ diye düşünen bir siyasi dinamik var. Bu dinamik niçiniyle bir doyumsuzluk, rekabet, yarışmacılık ve acımasızlık var. Adalet kalmadı, tabiatla ilgimiz adil değil. Kendimizle, toplumsal etraf ve aile ile münasebetimiz de adil değil. Tabiatın, hayvanların ve insanların da hakları var. kuvvetli olanın zayıf olanı ezme ideolojisi bütün bu hakları yok ediyor. Çevreciliğin en büyük düşmanı aslında bu zihinsel dönüşümdür.”

Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Adalet-menfaat terazisi bozuldu”

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, ‘Doğaya karşı saldırgan siyasetimizi göz önüne almamız ve 50-100 yıl daha sonrasını önbakılırsan çalışmalar yapmamız gerekiyor.’ dedi ve kelamlarını şöyleki sürdürdü:

“Doğada afetlerin ve sellerin artması, global ısınmanın ve iklim değişikliklerinin ön plana çıkması dünyadaki adalet ve menfaat terazisinin istikrarlarının bozulması ile ilgilidir. Menfaat terazisi ağır bastığı vakit adalet bozuluyor. Zira kuvvetli olan daha hayli alan kazanıyor, narsist olan daha fazlaca kendi alanını büyütüyor. Narsist hücre ile narsist insan birbirine epeyce emsal. Narsist hücre, kanser hücresidir. Kanser hücresinde sorumsuzluk, sınırsızlık ve büyüme isteği vardır. Büyüme dileği ile yanındaki hücreleri yutarak devamlı çoğalmak ister. Kendi içine gelen damarlara özel hormon salgılatıp damarları genişletir, daha epeyce oksijen ve glikoz tüketir. 3 mm’yi geçen bir kanser dokusu, ölçülebildiği için erken teşhiste kullanılabiliyor. İnsan da şu anda doğayı zalimce kullanıyor. Şu anda önemli bir empati erozyonu var. İnsanoğlu hiç başkasını düşünmüyor, yalnızca kendi çıkarını düşünüyor. bu biçimde bir insan tipi ortaya çıktı.”

Prof. Dr. Nevzat Tarhan: “Doğadaki canlılarla empati kurulmalı”

Covid-19 pandemisinden daha sonra dünyanın narsisizm pandemisine gerçek ilerlediğine dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Bencilliğin olduğu yerde de huzur olmaz. Şu anda tüketim çılgınlığı ve bencillik, bu çağın hastalığıdır. Bu ikisi de tabiata ziyan veriyor. İkisinin ardında da zihinsel dönüşüm, yanlış hayat ideolojisi var. İnsan psikolojisi ile ilgilenen biri olarak etrafın bu boyutunu önemsememiz gerektiğini düşünüyorum. Zihinsel dönüşüm olumlu tarafta düzelmezse global olarak söylenenleri kimse sahiplenmeyecek. Evvel zihinsel, daha sonra toplumsal akabinde ekonomik ve siyasal dönüşüm geliyor. Etraf hakkını konuşurken kesinlikle tabiattaki başka canlılara da empati yapabilmemiz gerekiyor. Bu bahiste etraf kültürü ve şuuru oluşturmamız gerektiğini bilhassa vurgulamakta yarar var.” diyerek kelamlarını tamamladı.

TİHEK İkinci Lideri Alişan Tiryaki: “Çevresel bedellere sahip çıkmak ahlaki bir ödev”

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) İkinci Lideri Alişan Tiryaki, etrafa sahip çıkmanın değerine işaret ederek 1983 yılında yürürlüğe giren Etraf Kanunu’nun uygulamasında ortaya çıkan eksikliklere değindi. Alişan Tiryaki, “Gelecek jenerasyonlar ismine çevresel bedellere sahip çıkılması ahlaki bir ödev olmanın yanı sıra insanlığın ortak mirası olması sebebiyle global seviyede bir dayanışmaya gereksinim var.” dedi.

Prof. Dr. İbrahim Özdemir: “Gelecek kuşaklara karşı sorumluluklarımız var”

Üsküdar Üniversitesi İdeoloji Kısım Lideri Prof. Dr. İbrahim Özdemir ise gelecek jenerasyonlar açısından etraf hakları çerçevesinde değerlendirmelerde bulundu. “Çevre Hakkı Bağlamında Gelecek Jenerasyonlar Önünde Ahlaki Sorumluluğumuz Var mı?” başlıklı konuşmasında Özdemir, etraf sıkıntılarının sosyolojik, ruhsal, teolojik pek epeyce boyutu olduğunu belirterek etrafla ilgili bütün kanunlar ve bütün kurumların çevreci hareketin hükümetlere karşı siyasetlerin eleştirisiyle oluştuğunu söz etti. Özdemir, müsilaj başta olmak üzere etraf kirliliğine değinerek asıl sorunun gelecek jenerasyonlara bırakacak bir etraf olup olmadığını belirterek “Burada soru şu: Bizim çocuklarımız 2050’de 2060’ta 2070’te bizi nasıl hatırlayacak ve nasıl anacak? Bizi minnetle mi, şükranla mı anacaklar? ‘Dedelerime epey teşekkür ediyorum. İçinde balıkların olduğu tertemiz denizler ırmaklar göller ormanlar bıraktı’ diyebilecekler mi yoksa çocuklarımız hava kirliliğinden dolayı maskeyle mi gezecekler? Çocuklarımız şu anda bile derelerden su içemez hale geldi. Onun için bizim bir karar vermemiz lazım. Bu ahlaki bir karar. Bizim gelecek jenerasyonlara karşı sorumluluklarımız var. Onlara pak bir hava, su , deniz ve ırmak bırakma üzere bir sorumluluğumuz var.” diye konuştu.

Öğr. Gör. Orse Demirel: “Çevre hakkı demokrasi ve iştirakle hayata geçen bir dayanışma hakkıdır”

Üsküdar Üniversitesi Toplumsal Güvenlik Kısım Lideri Öğr. Gör. Orse Demirel, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Etraf Hakkı” başlıklı sunumunda etraf hakkının insan hakları kavramı içerisinde kurumsallık kazanan bir hak olduğunu söylemiş oldu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin etraf hakkı yaklaşımından örnekler sunan Demirel, “Çevre hakkı demokrasi ve iştirakle hayata geçen bir dayanışma hakkıdır. Doğayı ve onunla birlikte tüm insanlığı yok etme değerine gerçekleşen sınırsız büyüme ve tüğketim ideolojisi yerini çevreyi kalkınmanın hem kaynağı tıpkı vakitte sonu olarak nazarann bir kültür ve anlayışa bıraktığında demokrasi şuurunun ve etraf hakkının temelleneceği taban de oluşmuş olacaktır.” dedi.

Öğr. Gör. İnci Karakaş: “Çevreye verilen ziyan bununla birlikte insan haklarına karşı işlenmiş bir suçtur”

Üsküdar Üniversitesi Etraf Sıhhati Program Lideri Öğr. Gör. İnci Karakaş ise “Çevre ve İnsan Hakları İlişkisi” başlıklı sunumunda etraf şuuru, etraf şuurunun oluşması için yapılması gerekenler, etraf kirliliği, etraf ve insan hakları bağı bağlamında değerlendirmelerde bulundu. Karakaş, “Çevreye verilen her ziyan hem de insan haklarına karşı işlenmiş bir hatadır. Bu niçinle etraf kirliliğinin minimize edilmesi, toplumsal bir sorumluluğun yanı sıra insan haklarının garanti altına alınabilmesi için gerekli olan yasal bir mecburilik haline gelmelidir.” dedi.

Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Kısmı öğrencisi Sibel Yıldırım ise etraf aktivisti olarak çeşitli toplumsal sorumluluk çalışmalarında bakılırsav aldığını belirterek yer aldığı çalışmalardan bahsetti. Panel, ÜÜ Youtube resmi hesabından canlı olarak da yayımlandı.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
 
Üst