Prof. Dr. Oruç: İstanbul sarsıntısında Kocaeli’ndeki binaların yıkılma mümkünlüğü yüksek Prof. Dr. Bülent Oruç, mümkün İstanbul sarsıntısında, 17 Ağustos 1999 ve 12 Kasım 1999 sarsıntılarında makûs yapı stoku kullanılmış yorgun binaların yıkılma mümkünlüğünün yüksek olduğunu vurguladı. Kocaeli’nin etkin fayların üzerinde olduğuna dikkat çeken Oruç, şunları söylemiş oldu:
– Sarsıntı anına yönelik birtakım adımlar atmamız gerekiyor. Yapılacak süreçler içerisinde en kıymetlisi bilhassa yapı envanter bilgisinin çıkarılması ve lokal taban şartlarının epeyce ayrıntılı bir biçimde belirlenmesi gerekiyor. Aslında burası faylarla örtülü bir ortam.
TABİATLA İNATLAŞMAK HAKİKAT DEĞİL
– Kocaeli Körfezi’ne baktığınız vakit, etrafında dağlar var, ötürüsıyla açılma bölgesi gelişmiş ve ortada bir çanak oluşmuş. Bunları da etkin faylar meydana getiriyor. Etkin fayların bu coğrafyanın şekillenmesinde, genç sedimentlerin birikmesinde ve toprağın bereketli olmasında katkıları var. Bizim bu fayların yararını anlamamız gerekiyor. Ziyanını da önlemek için aklımızı ve bilimi kullanarak riski azaltma projeleri geliştirmemiz gerekiyor.
– Bizim tabiatla savaş halinde değil, barış halinde olma hususlarını araştırmamız lazım. Tabiatla inatlaşmak yanlışsız değildir. Sonuçta bunun her vakit yenileni insan olur. Bunu biyolojik afetlerde, sellerde, taşkınlarda, iklim değişikliğinde ve sarsıntıda bakılırsabiliyoruz. Tabiatla barış ortasında olmanın yolu da şu, aklın ve bilimin ışığında, fayların üreteceği zelzelelere karşı, sağlam yapılar inşa edip yanlışsız tabanlar seçmek gerekir.
– 17 Ağustos zelzelesinden daha sonra Kocaeli’ndeki binalarda haliyle yorgunluk oluştu. Muhtemel İstanbul zelzelesi yaşanacak. 1939 Erzincan sarsıntısından bu yana bin 500 kilometrelik Kuzey Anadolu fay çizgisi üzerinde sarsıntılar batıya gerçek seyretti. Kuzey Anadolu fay çizgisinin batıya yanlışsız bir göç etme şekli var.
YIKICI SARSINTI İKİ KOLDAN BİRİNDEN GELECEK
– İzmit Körfezi’nin doğusuna kadar dayandı, bu niçinle İstanbul’da bir sarsıntı bekliyoruz. 1894 yılında Adalar kolu dediğimiz fay kolunda olmasını beklediğimiz mümkün bir zelzelede Kocaeli’ndeki binaların yıkılma mümkünlüğü devasa yükseklikte. Binalar ağır hasar alacak demiyorum, yıkılma olasılığından bahsediyorum.
Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Kısım Lideri Prof. Dr. Bülent Oruç
– Yaygın görüş, İstanbul zelzelesinin, Kuzey Anadolu fay sınırının Marmara Denizi arasındaki Çınarlık çukurluğu kuzeyini denetleyen Adalar kolu, Orta Marmara kolu ve Ganos kolundan biri üzerinde ve yakın vakitte olacağıdır. Bilhassa Adalar kolu ve Ganos kolunun kuvvetli kabuk dayanım modeline karşılık geldiği ve yıkıcı sarsıntının bu iki koldan biri üzerinde meydana geleceği yönünde görüşler vardır.
KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİ HIZLANDIRILMALI
– Bir de 1894 yılında Adalar kolu civarında meydana gelen yıkıcı İstanbul sarsıntısı dikkate alındığında, yeni bir yıkıcı sarsıntının meydana gelme mümkünlüğünü yüksek görüyoruz. Bu durumda İstanbul’a yakınlığı niçiniyle Kocaeli’nin de etkileneceği açıktır. Bilhassa 1999 sarsıntılarından daha sonra güçlendirildiği söylenen orta hasar binaların ve yorgun binaların yıkılma mümkünlüğünü yüksek görüyoruz. Bu niçinle kentsel dönüşüm sürecini hızlandırarak, inançlı hayat alanlarının bir an evvel hayata geçirilmesi gerekmektedir. (DHA)
– Sarsıntı anına yönelik birtakım adımlar atmamız gerekiyor. Yapılacak süreçler içerisinde en kıymetlisi bilhassa yapı envanter bilgisinin çıkarılması ve lokal taban şartlarının epeyce ayrıntılı bir biçimde belirlenmesi gerekiyor. Aslında burası faylarla örtülü bir ortam.
TABİATLA İNATLAŞMAK HAKİKAT DEĞİL
– Kocaeli Körfezi’ne baktığınız vakit, etrafında dağlar var, ötürüsıyla açılma bölgesi gelişmiş ve ortada bir çanak oluşmuş. Bunları da etkin faylar meydana getiriyor. Etkin fayların bu coğrafyanın şekillenmesinde, genç sedimentlerin birikmesinde ve toprağın bereketli olmasında katkıları var. Bizim bu fayların yararını anlamamız gerekiyor. Ziyanını da önlemek için aklımızı ve bilimi kullanarak riski azaltma projeleri geliştirmemiz gerekiyor.
– Bizim tabiatla savaş halinde değil, barış halinde olma hususlarını araştırmamız lazım. Tabiatla inatlaşmak yanlışsız değildir. Sonuçta bunun her vakit yenileni insan olur. Bunu biyolojik afetlerde, sellerde, taşkınlarda, iklim değişikliğinde ve sarsıntıda bakılırsabiliyoruz. Tabiatla barış ortasında olmanın yolu da şu, aklın ve bilimin ışığında, fayların üreteceği zelzelelere karşı, sağlam yapılar inşa edip yanlışsız tabanlar seçmek gerekir.
– 17 Ağustos zelzelesinden daha sonra Kocaeli’ndeki binalarda haliyle yorgunluk oluştu. Muhtemel İstanbul zelzelesi yaşanacak. 1939 Erzincan sarsıntısından bu yana bin 500 kilometrelik Kuzey Anadolu fay çizgisi üzerinde sarsıntılar batıya gerçek seyretti. Kuzey Anadolu fay çizgisinin batıya yanlışsız bir göç etme şekli var.
YIKICI SARSINTI İKİ KOLDAN BİRİNDEN GELECEK
– İzmit Körfezi’nin doğusuna kadar dayandı, bu niçinle İstanbul’da bir sarsıntı bekliyoruz. 1894 yılında Adalar kolu dediğimiz fay kolunda olmasını beklediğimiz mümkün bir zelzelede Kocaeli’ndeki binaların yıkılma mümkünlüğü devasa yükseklikte. Binalar ağır hasar alacak demiyorum, yıkılma olasılığından bahsediyorum.
Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Kısım Lideri Prof. Dr. Bülent Oruç
– Yaygın görüş, İstanbul zelzelesinin, Kuzey Anadolu fay sınırının Marmara Denizi arasındaki Çınarlık çukurluğu kuzeyini denetleyen Adalar kolu, Orta Marmara kolu ve Ganos kolundan biri üzerinde ve yakın vakitte olacağıdır. Bilhassa Adalar kolu ve Ganos kolunun kuvvetli kabuk dayanım modeline karşılık geldiği ve yıkıcı sarsıntının bu iki koldan biri üzerinde meydana geleceği yönünde görüşler vardır.
KENTSEL DÖNÜŞÜM SÜRECİ HIZLANDIRILMALI
– Bir de 1894 yılında Adalar kolu civarında meydana gelen yıkıcı İstanbul sarsıntısı dikkate alındığında, yeni bir yıkıcı sarsıntının meydana gelme mümkünlüğünü yüksek görüyoruz. Bu durumda İstanbul’a yakınlığı niçiniyle Kocaeli’nin de etkileneceği açıktır. Bilhassa 1999 sarsıntılarından daha sonra güçlendirildiği söylenen orta hasar binaların ve yorgun binaların yıkılma mümkünlüğünü yüksek görüyoruz. Bu niçinle kentsel dönüşüm sürecini hızlandırarak, inançlı hayat alanlarının bir an evvel hayata geçirilmesi gerekmektedir. (DHA)