Prof. Dr. Ünal Akkemik: Yanan alanların orman dışına çıkarılması için risk mevcuttur İstanbul Üniversitesi Orman Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal Akkemik, Türkiye’nin yangınlarla çabası ve afetten daha sonra izlenmesi gereken yol haritası hakkında değerlendirmelerini paylaştı.
Ormancılığın bir ekosistem idaresi olduğunu, ekolojik, biyolojik, iktisat ve politik bilimlerin bileşkesinden oluştuğunu vurgulayan Akkemik, yanan alanlarda ağaçlandırma çalışmaları için şu tekliflerde bulundu:
“HEMEN FİDAN DİKİLMEMELİDİR”
“Planlama yapmadan çabucak her yere ağaç dikelim, zeytin, badem, sakız dikelim, kampanyalar yapalım demek bilimsel bir yaklaşım değildir. Yangın geçiren kızılçam alanlarında çabucak fidan dikilmemelidir. Kızılçam tohumları yüksek sıcaklığa dirençli olduğundan yangın daha sonrası yüksek oranda çimlenmektedir. Ayrıyeten, yapılan bilimsel çalışmalar otsu flora ve maki elemanlarının da daha sonraki birinci yıldan itibaren alana gelmeye başladığını göstermiştir. O niçinle öncelikli olarak ekolojik onarımın doğal yollarla başlaması ve devamında da tamamlama yapılması gereklidir.
bu biçimdece;
*doğanın doğal yolla tekrar toparlanması ve o ekolojik şartlarda oluşmuş en kuvvetli tohumlarla ormanın tekrar oluşması sağlanmış olacaktır,
*gereksiz masraflardan kaçınılmış olacaktır; ayrıyeten tabiata ziyan veren kişi kurumların binlerce fidan bağışı yaparak kendilerini aklama yarışına dönüşmesi önlenmiş olacaktır,
*oldukca süratli ağaçlandırma yapılması ile ekolojik şartları uygun olmayan farklı tipler alana getirilmesi önlenmiş olacaktır.
“ŞİMDİDEN UYARMAYI BİR VAZİFE SAYIYORUM”
Yangınlardan etkilenen Akdeniz havzasındaki ormanlık alanların kızılçam ve makiliklerden oluştuğunu belirten Akkemik, şöyleki devam etti:
“Makilik; 6831 sayılı yasanın 1/F unsurunda “Funda yahut makilerle örtülü orman ve toprak koruma karakteri taşımıyan yerler” orman sayılmamaktadır. Bu yanlıştır ve bu alanların çarçabuk gözden çıkarılmasına niye olmaktadır. Maki yerine kullanılması gereken gerçek isim “Akdeniz sert yapraklı orman”dır.
Mevzuatta değişiklik yapılarak tüm makilikler “Akdeniz Sert Yapraklı Ormanlar” olarak orman sayılmalıdır. Bu alanlar; Akdeniz iklimi tesiriyle oluşmuş ve yangınların da ekosistemin bir kesimi olduğu alanları kaplamakta; yüksek seviyede biyolojik çeşitlilik, toprak ve su muhafaza işlevi bulunmaktadır.
Yanan kızılçam alanlarının “Özel Ağaçlandırma Yönetmeliği” kapsamında özel ağaçlandırmalara husus edilmesi katiyen düşünülmemelidir. Bu uygulama gelecekte, bu alanların orman dışına çıkarılması için bir araç olma riski taşımaktadır. Ben şimdiden uyarmayı bir nazaranv sayıyorum. “
“BUNCA OLUMSUZLUK VARKEN BİRTAKIM ORMAN VASIFLI ALANLAR TURİZM MERKEZİ SAYILACAK”
“Ormanlara, HES, RES, taş-kum ve maden ocağı, çok odun üretimi, kamu binaları, tabiat parkları üzere münasebetlerle her geçen gün daha fazla insan girmekte, parçalanmakta, böcek-mantar hastalıkları, kuruyan ağaç ve yangınların sayısı artmaktadır” diye devam eden Akkemik kelamlarını şöyleki sürdürdü:
* Artık ormanlara bu kadar müdahale edilmemelidir. OGM istatistikleri ülkemizde orman alanlarının arttığını gösterse de pak tatlı su kaynağı olan ormanlar giderek fazlaca daha fazla parçalanmakta ve yapısı bozulmaktadır. Çok olumsuzluk yaşanırken ne yazık ki, 18.07.2021 tarihindeki Resmi Gazetede yayınlanan 7334 sayılı kanunun 1.maddesinin d fıkrasında Cumhurbaşkanı sonucuyla birtakım orman vasıflı alanların turizm merkezi sayılacağına hükmedilmektedir.
Orman Genel Müdürlüğü’ne yönelik tenkitlerde bulunan Akkemik, şöyleki konuştu:
* Orman Genel Müdürlüğü gereğince takımlı mühendis ve personel alımı yapmamaktadır. Geçen yıl alımı yapılan 1150 orman mühendisi, hatırlanacağı üzere ormandaki odun üretiminin iki kata yakın artırılarak 35-40 milyon metreküpe çıkarılması için yapılmıştı. “Danışman mühendis” ismi altında takımsız, süreksiz statüde, gelecek planı yapamayan, düşük maaşlı, devrin iktidarına bağlı ve aidiyet duygusu gelişemeyen mühendislerle ormancılık yapmaktadır.
* Orman yangın çalışanlarının de birçok yılın 9 ayı çalıştırılmakta ve 3 ayı maaşsız geçirmektedir. Çalıştıkları periyotta de sürücülükten öbür tüm ormancılık işlerine kadar her alanda çalıştırılmaktadırlar. Bu uğurda canlarını ortaya koyan tüm orman işçilerinin özlük hakları verilmelidir.
“ORMANA YAPILAN OLUMSUZ MÜDAHALELERE SON VERİLMELİDİR”
Akkemik’in açıklamaları şöyleki devam etti:
“Küresel iklim değişikliği artık bir gerçektir; Akdeniz havzasında nemin düşük ve sıcaklığın yüksek olduğu günlerin sıklığı ve müddeti artmaktadır. Yaptığımız çalışmalar ağaçların iklim krizinden de olumsuz etkilendiğini ve meyve-tohum randımanının düşmeye başladığını göstermiştir. Bu durum ayrıyeten, ormanlarımızda böcek-mantar zararlarından orman yangınlarına kadar büyük ziyanlara niye olmaktadır. O niçinle ormanlarımızı daha fazla kaybetmemek için artık ormana yapılan olumsuz müdahalelere son verilmelidir.
Orman Mühendisleri Odası da bir siyasi partinin bir vilayet başkanlığı üzere çalışması yerine meslektaşlarımızın mesleğini daha özgürce yapabileceği, özlük haklarını savunan ve ormanları koruyan tarafsız bir meslek kuruluşu üzere davranmalıdır.
“ORMAN YANGINLARI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMALI”
Tüm bu kıymetlendirme ve teklifler ışığında “Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü” üzere orman yangınları için de “Orman Yangınları Araştırma Enstitüsü” olmalıdır. Artık afet boyutlarında yaşanan orman yangınlarının her boyutuyla çalışılması ve hepimizin konuşması yerine hususun uzmanlarının açıklama yapması gereklidir.
Sonuç olarak; Orman yangınlarıyla uğraş; yalnızca yangınlarını söndürme değil topyekün ormanı muhafaza, orman işçilerinin haklarını muhafaza, iklim değişikliyle uğraş ve toplumsal bilinçlenmeden geçmektedir.”
Ormancılığın bir ekosistem idaresi olduğunu, ekolojik, biyolojik, iktisat ve politik bilimlerin bileşkesinden oluştuğunu vurgulayan Akkemik, yanan alanlarda ağaçlandırma çalışmaları için şu tekliflerde bulundu:
“HEMEN FİDAN DİKİLMEMELİDİR”
“Planlama yapmadan çabucak her yere ağaç dikelim, zeytin, badem, sakız dikelim, kampanyalar yapalım demek bilimsel bir yaklaşım değildir. Yangın geçiren kızılçam alanlarında çabucak fidan dikilmemelidir. Kızılçam tohumları yüksek sıcaklığa dirençli olduğundan yangın daha sonrası yüksek oranda çimlenmektedir. Ayrıyeten, yapılan bilimsel çalışmalar otsu flora ve maki elemanlarının da daha sonraki birinci yıldan itibaren alana gelmeye başladığını göstermiştir. O niçinle öncelikli olarak ekolojik onarımın doğal yollarla başlaması ve devamında da tamamlama yapılması gereklidir.
bu biçimdece;
*doğanın doğal yolla tekrar toparlanması ve o ekolojik şartlarda oluşmuş en kuvvetli tohumlarla ormanın tekrar oluşması sağlanmış olacaktır,
*gereksiz masraflardan kaçınılmış olacaktır; ayrıyeten tabiata ziyan veren kişi kurumların binlerce fidan bağışı yaparak kendilerini aklama yarışına dönüşmesi önlenmiş olacaktır,
*oldukca süratli ağaçlandırma yapılması ile ekolojik şartları uygun olmayan farklı tipler alana getirilmesi önlenmiş olacaktır.
“ŞİMDİDEN UYARMAYI BİR VAZİFE SAYIYORUM”
Yangınlardan etkilenen Akdeniz havzasındaki ormanlık alanların kızılçam ve makiliklerden oluştuğunu belirten Akkemik, şöyleki devam etti:
“Makilik; 6831 sayılı yasanın 1/F unsurunda “Funda yahut makilerle örtülü orman ve toprak koruma karakteri taşımıyan yerler” orman sayılmamaktadır. Bu yanlıştır ve bu alanların çarçabuk gözden çıkarılmasına niye olmaktadır. Maki yerine kullanılması gereken gerçek isim “Akdeniz sert yapraklı orman”dır.
Mevzuatta değişiklik yapılarak tüm makilikler “Akdeniz Sert Yapraklı Ormanlar” olarak orman sayılmalıdır. Bu alanlar; Akdeniz iklimi tesiriyle oluşmuş ve yangınların da ekosistemin bir kesimi olduğu alanları kaplamakta; yüksek seviyede biyolojik çeşitlilik, toprak ve su muhafaza işlevi bulunmaktadır.
Yanan kızılçam alanlarının “Özel Ağaçlandırma Yönetmeliği” kapsamında özel ağaçlandırmalara husus edilmesi katiyen düşünülmemelidir. Bu uygulama gelecekte, bu alanların orman dışına çıkarılması için bir araç olma riski taşımaktadır. Ben şimdiden uyarmayı bir nazaranv sayıyorum. “
“BUNCA OLUMSUZLUK VARKEN BİRTAKIM ORMAN VASIFLI ALANLAR TURİZM MERKEZİ SAYILACAK”
“Ormanlara, HES, RES, taş-kum ve maden ocağı, çok odun üretimi, kamu binaları, tabiat parkları üzere münasebetlerle her geçen gün daha fazla insan girmekte, parçalanmakta, böcek-mantar hastalıkları, kuruyan ağaç ve yangınların sayısı artmaktadır” diye devam eden Akkemik kelamlarını şöyleki sürdürdü:
* Artık ormanlara bu kadar müdahale edilmemelidir. OGM istatistikleri ülkemizde orman alanlarının arttığını gösterse de pak tatlı su kaynağı olan ormanlar giderek fazlaca daha fazla parçalanmakta ve yapısı bozulmaktadır. Çok olumsuzluk yaşanırken ne yazık ki, 18.07.2021 tarihindeki Resmi Gazetede yayınlanan 7334 sayılı kanunun 1.maddesinin d fıkrasında Cumhurbaşkanı sonucuyla birtakım orman vasıflı alanların turizm merkezi sayılacağına hükmedilmektedir.
Orman Genel Müdürlüğü’ne yönelik tenkitlerde bulunan Akkemik, şöyleki konuştu:
* Orman Genel Müdürlüğü gereğince takımlı mühendis ve personel alımı yapmamaktadır. Geçen yıl alımı yapılan 1150 orman mühendisi, hatırlanacağı üzere ormandaki odun üretiminin iki kata yakın artırılarak 35-40 milyon metreküpe çıkarılması için yapılmıştı. “Danışman mühendis” ismi altında takımsız, süreksiz statüde, gelecek planı yapamayan, düşük maaşlı, devrin iktidarına bağlı ve aidiyet duygusu gelişemeyen mühendislerle ormancılık yapmaktadır.
* Orman yangın çalışanlarının de birçok yılın 9 ayı çalıştırılmakta ve 3 ayı maaşsız geçirmektedir. Çalıştıkları periyotta de sürücülükten öbür tüm ormancılık işlerine kadar her alanda çalıştırılmaktadırlar. Bu uğurda canlarını ortaya koyan tüm orman işçilerinin özlük hakları verilmelidir.
“ORMANA YAPILAN OLUMSUZ MÜDAHALELERE SON VERİLMELİDİR”
Akkemik’in açıklamaları şöyleki devam etti:
“Küresel iklim değişikliği artık bir gerçektir; Akdeniz havzasında nemin düşük ve sıcaklığın yüksek olduğu günlerin sıklığı ve müddeti artmaktadır. Yaptığımız çalışmalar ağaçların iklim krizinden de olumsuz etkilendiğini ve meyve-tohum randımanının düşmeye başladığını göstermiştir. Bu durum ayrıyeten, ormanlarımızda böcek-mantar zararlarından orman yangınlarına kadar büyük ziyanlara niye olmaktadır. O niçinle ormanlarımızı daha fazla kaybetmemek için artık ormana yapılan olumsuz müdahalelere son verilmelidir.
Orman Mühendisleri Odası da bir siyasi partinin bir vilayet başkanlığı üzere çalışması yerine meslektaşlarımızın mesleğini daha özgürce yapabileceği, özlük haklarını savunan ve ormanları koruyan tarafsız bir meslek kuruluşu üzere davranmalıdır.
“ORMAN YANGINLARI ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ KURULMALI”
Tüm bu kıymetlendirme ve teklifler ışığında “Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü” üzere orman yangınları için de “Orman Yangınları Araştırma Enstitüsü” olmalıdır. Artık afet boyutlarında yaşanan orman yangınlarının her boyutuyla çalışılması ve hepimizin konuşması yerine hususun uzmanlarının açıklama yapması gereklidir.
Sonuç olarak; Orman yangınlarıyla uğraş; yalnızca yangınlarını söndürme değil topyekün ormanı muhafaza, orman işçilerinin haklarını muhafaza, iklim değişikliyle uğraş ve toplumsal bilinçlenmeden geçmektedir.”