Radyo sinyallerinin kaynağı dev yıldız, bilim insanlarını şaşırttı

Barcali

Active member
Katılım
14 Şub 2021
Mesajlar
1,145
Puanları
38
Radyo sinyallerinin kaynağı dev yıldız, bilim insanlarını şaşırttı Muazzam ölçüde güç açığa çıkaran bir dizi süratli radyo patlamasının (FRB) kaynağının son derece kuvvetli, kozmik bir manyetik yıldız olduğu düşünülüyor ancak bu gökcismi astronomların mevcut modellerine uymuyor.

Amsterdam Üniversitesi’nden astrofizikçi Inés Pastor-Marazuela, Space’e, “Mevcut bilgimizle bu biçimde bir magnetarın (nadir görülen bir nötron yıldızı çeşidi) nasıl var olabildiğini anlamak epey güç” dedi.

Ama şu ana kadar müşahedelerimize uyan diğer model yok.

Her 16 günde bir güç yayan bu özel patlamalar birinci sefer 2018’de keşfedildi. Bunlar, gökyüzündeki en parlak parlamalardan kimilerini teşkil ediyor fakat insan gözüyle görülemiyor ve saniyenin sırf binde biri kadar sürüyor.

Kelam konusu ışık, “daha mavi” kısa dalga uzunluklarından “daha kırmızı” ve daha uzun dalga uzunluklarına geçiyor. Öte yandan patlamaların sırf mavi dalga uzunluklarında parlaması yahut mavi dalga uzunluklarının kırmızı olanlardan hayli daha uzun sürmesi bekleniyordu. Periyodik bir dahaleme de birbirinin etrafında dönen bir çift yıldızla açıklanabilirdi.

Yaptığı açıklamada Pastor-Marazuela, “Süratli Radyo Patlaması kaynağının eşinden gelen kuvvetli yıldız rüzgarlarının sıklıkla mavi, kısa dalga uzunluklu radyo ışığının sistemden kaçmasına müsaade edeceği düşünülüyordu. Lakin daha kırmızı, uzun dalga uzunluklu radyo ışığının daha epeyce, hatta büsbütün engellenmesi gerekiyordu” dedi.

Ama bilim insanları iki günlük mavi radyo patlamalarını üç günlük kırmızı patlamaların takip ettiğini gördü. Bu da onları, kaynağın yavaş dönen bir magnetar olduğunu düşünmeye itti. Hollanda Radyo Astronomisi Enstitüsü’nden (ASTRON) Dr. Yogesh Maan, “Hızlı Radyo Patlaması’nın bu kadar uzun dalga uzunluklarında parladığını keşfetmek heyecan vericiydi. Muazzam ölçüde bilgiyi inceledikten daha sonra, tespit ne kadar ikna edici olsa da, evvel inanmakta zorlandım” sözlerini kullandı.

Bu bulgu bilim insanlarının cihandaki anlaşılması güç, baryonik maddeyi bulmasına yardım edebilir. Kelam konusu unsur baryon diye bilinen parçacıklardan meydana geliyor ve yıldızları, galaksileri ve gezegenleri oluşturuyor. Gökbilimciler, tuhaf bir halde, kainatta var olduğu iddia edilen baryonik unsurun yalnızca yarısını açıklayabiliyor.

Bilim insanları kırmızı ve mavi sinyallerin Dünya’ya ulaştığı vakit içinderı inceleyerek dalgaların seyahatleri müddetince ne kadar baryonik husustan geçtiğini modelleyebilir. Bu bulgu, FRB’lerin “çıplak” olduğunu, yani patlamaları engelleyebilecek rastgele bir malzemeleden (elektron bulutu gibi) azade olduğuna işaret ediyor.

Çok ölçüde eksik gereç olsa da düşük sıcaklığı ve kozmosta seyrek yer değiştirmesi tespit edilmesini zorlaştırıyor.

Araştırmacılar Avustralya’daki radyo teleskoplarından evvel bu tekniği kullanıyordu ve kainatta araştırılacak yüzlerce radyo patlaması var.

“Hızlı Radyo Patlamasında 120 MHz’e kadar kromatik periyodik aktivite” başlıklı araştırma Nature mecmuasında yayımlandı.

Kaynak: Independent Türkçe
 
Üst