Rusya ve Putin anlatayım, siz istediğinizi anlayın

acemşalı

Global Mod
Global Mod
Katılım
15 Nis 2021
Mesajlar
2,706
Puanları
0
Rusya ve Putin anlatayım, siz istediğinizi anlayın Kremlin’de 21 Şubat 2022’de, yani Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasından yalnızca iki gün evvel bir Güvenlik Kurulu toplantısı yapıldı.

Vladimir Putin’in bir masanın ardında, öteki iştirakçi üst seviye Rusların ise sandalyede oturduğu bu toplantı saklı değildi; TV’den naklen yayınlandı. Meraklısı, toplantının tamamını YouTube’dan izleyebilir.

Rusça bilmiyorum, o yüzden görüşmede Putin’in yaptığı uzun konuşmayı Batılı kaynaklardan okuyabildim; doğal toplantı sonunda ilan edilen sonucu da.

Lakin şunu söyleyebilirim: Bu toplantı bir karar almak için yapılmamıştı. Putin sonucunı fazlacatan vermişti, toplantı işin gösteri kısmıydı.

Toplantıya katılanlar, Putin’in sonucunı tam olarak bilmiyordu. Bir traji komik sahne, Rusya’nın kuvvetli dış istihbarat örgütünün liderinin toplantı sırasında Putin’den gelen bir soruya karşılık verirken kekelemesi ve bu ortada Putin’den fırça yemesiyle ilgiliydi. İstihbarat Lideri Putin’in hangi karşılığı duymak isteyeceğini bilemediği için kekeliyordu.

Düşünün, Rus istihbarat şefi Putin’in başındakinin ne olduğunu bilmiyorsa, öbürleri nasıl bilebilir?

***

Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasının üzerinden neredeyse üç hafta geçti. Düne kadar hiç değilse askeri alanda “süper güç” olduğunu sandığımız Rusya, bu savaşta ilan ettiği maksatlardan bir adedine bile ulaşamadı bu müddette.

Bu maksatlardan en epeyce konuşulanı “Ukrayna’da rejimi değiştirmek”ti. Rusya bir küçük kasabada bile rejimi değiştiremedi. Melitopol isimli kasabanın Rus asıllı belediye liderinin Rus ordusunu çiçekle karşılamasını bekliyorlardı, lider bilakis “Bu bir işgal, işgalcileri istemiyoruz” dedi. Hop belediye liderini kaçırdılar, kim bilir başına ne geldi adamın. Yerine de bir kukla öbür koydular. Fakat kasabanın birçok Rusça konuşan, etnik Rus halkı sonraki gün on binlerce kişi olarak sokağa döküldü, işgalcileri protesto etti.

Ortada açık bir başarısızlık var Rusya ismine. Artık dünyanın dört bir yanından uzmanlar, Rusya’nın bu başarısızlığının art planını, Rusya’yı başarısız yapan temel niçinleri tahlile çalışıyorlar.

***

Rusya ve Putin’in başarısızlığıyla ilgili yazı yazanların tamamı, kök sebepler sıralarken birinci sıraya Rusya’daki otoriter şahsi idaresi koyuyor.

Rusya’nın stratejik karar alma düzeneği, TV’den canlı yayınlanan Güvenlik Kurulu toplantısına da yansıdığı üzere, tek kişinin aldığı kararlarla oluşuyor. O karara itiraz eden, farklı bir yol izlemek gerektiğini söyleyen, mevzuyu enine uzunluğuna evvelinde hesaplamayı öneren yok.

Olamaz da. Zira şahsi otoriter idare demek, etrafta mevzunun uzmanlarından fazlaca başkanın söylemiş olduğini onaylayanların bulunması demek. Liyakat ve uzmanlık gidiyor, yerine sadakat geliyor.

Otoriter rejimler, tabiatları gereği kanıyı söz özgürlüğünün son derece hudutlu olduğu rejimler.

Rusya’da örneğin bir yasal muhalefet yok; bütün muhalefet “vatan haini” olarak damgalanıp yer altına itilmiş durumda. bu biçimde, karşlı görüşler de lisana getirilmiyor.

Devlet idaresinde kelam sahibi olmak için ise Putin’e sadakat en kıymetli kalite. O denli olunca ülkenin yöneticisi ve en son karar vericisi olarak Putin, kararlarını olması gerekenin hayli daha azı bilgiyle veriyor; zira bilgi daima bir kaynaktan geliyor, farklı kaynaklardan beslenemiyor başkan. Yani, otoriter başkanın yaptığı tercih (çevresinde işi bilenleri değil kendine sadıkları tutmak) dönüp dolaşıp o önderi vuruyor.

Otoriter rejimlerin bir öteki karakteristiğini Putin’de de görüyoruz; kurumları bir kenara itiyor. İşte başta da meselai verdim, Güvenlik Konseyi’nde ordudan istihbarata, dış işlerinden iktisada bütün kıymetli Rus kurumlarının üst seviye temsilcileri var lakin bu kurumlardan hiç biri Putin’e “Yanlış hesap yapıyorsunuz” diyemiyor, demiyor.

halbuki Putin, hem Ukrayna ordusunun gücü ve direnci konusunda, hem Rus ordusunun gücü ve istekliliği konusunda, hem Amerika başta olmak üzere Batının Ukrayna’yı savunma kararlılığı konusunda, tıpkı vakitte Batıdan gelecek yaptırımların gücü konusunda yanlış hesap yaptı.

Düne kadar dünya, Rusya’nın ekonomik bir cüce lakin askeri bir dev olduğunu düşünüyordu, bu askeri devlik hali de Rusya’yı hala “süper güç” kategorisinde tutuyordu.

Ancak Ukrayna savaşıyla bir arada Rus ordusunun “süper güç”lük statüsü yerle bir oldu. Artık Rusya yalnızca bir nükleer güç olarak “süper.”

Bakın, Çin hala Rusya’ya dayanak vermedi; verecek üzere de durmuyor. Evet bu dev ülke Batıyla tıpkı çizgi üzerinde değil ancak Rusya’nın da gerisinde durmuyor; dünyayı bizde birilerinin ümitle beklediği üzere “Şanghay Beşlisi Batıya karşı” konumuna sokmuyor.

Aslına bakacak olursanız nasıl Ukrayna kendi yazgısına terk edilmiş üzere gözüküyorsa, Rusya da o denli. Kendi yazgısına terk edildi. Uzun savaş, uzayan ekonomik yaptırımlar demek, onun kararı da Rusya’nın üçüncü dünya statüsüne düşmesi.

Evvelden diktatör olmak kolaydı. İspanya’da Franco, Filipinler’de Marcos yahut Zimbabwe’de Mugabe dünyadan kopuk ülkelerini uzun mühlet yönettiler. Lakin bugün karşılıklı bağımlılık diye bir şey var; Kuzey Kore bundan şimdilik kaçabiliyor fakat Çin kaçamıyor. Rusya hiç kaçamaz.
 
Üst