- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Salgın ergeni de vurdu Pandemi periyodunda çocukların konutta hareketsiz hayatı ve ağır teknoloji kullanmasına bağlı olarak erken ergenlik olayları artış gösterdi. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Uzmanı Prof. Dr. Abdullah Rahmet, pandemi periyodunda hareketsizlik ve kalori alımının artması niçiniyle çocuklarda kilo alımının süratle yükseldiğine dikkat çekerek “Özellikle kız çocuklarında bu vakitte ergenliğe geçişte bir hızlanma olduğu bir hayli tabip tarafınca gözlenen bir durum. Daha evvelki çalışmalar da bize gösteriyor ki süratli kilo alımı ve genel olarak beden yağ kitlesi fazla olan kızlarda ergenlik biraz daha erken başlayabiliyor” dedi.
Prof. Rahmet, erken ergenliğe ait merak edilenleri anlattı.
Erken ergenlik dediğimiz durum nedir?
Ergenlik devri çocukluktan erişkinliğe geçilen bir müddetçtir. Bu süreç içerisinde çocuklarda kıymetli bedensel ve ruhsal değişiklikler meydana gelir. Genel olarak ergenliğin birinci belirtisi kız çocuklarında göğüslerde büyüme, erkek çocuklarda ise testislerde büyümenin başlamasıdır. Bu bulguların kız çocuklarında 8 yaş, erkek çocuklarında ise 9 yaşından evvel ortaya çıkması durumunda “erken ergenlik” kelam konusu olabilir.
‘niçinİ ARAŞTIRILMALI’
bu biçimde bir durumda aileler ne yapmalı?
Aileler bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurmalı. Gerekli değerlendirmeden daha sonra bir erken ergenlik olup olmadığı ve rastgele bir müdahale gerekip gerekmediği saptanır. Çok erken yaşlarda ergenliğe girilmesi birtakım riskler taşımakla birlikte ergenliğin birinci belirtilerinin 8 yaş ve daha sonrasında başladığı kız çocuklarında değerli bir sıhhat riski bulunmamaktadır. 8 yaşın altında ise evvela erken ergenliğe niye olabilecek bir hastalık olup olmadığını araştırmak gerekiyor. Çok ender olmakla birlikte bilhassa fazlaca küçük yaşta ergenlik belirtileri başlayan çocuklarda beyinde birtakım kist, güzel huylu kitle yahut hidrosefali üzere baş içi basıncını artıran durumlar saptanabiliyor. Altta yatan rastgele bir hastalık yok ise erken ergenliğin kendisi bariz bir sıhhat riski oluşturmamaktadır. İlerleyen periyottaki riskler açısından bakıldığında ise ergenliği fazlaca erken başlayanlarda kemik yaşı öne geçerek büyüme yaşıtlarından erken sonlanabilir ve bu durum çocuğun uzunluğunun kendi genetik potansiyelinin altında kalmasına niye olabilir.
KALORİ ALIMINA DİKKAT
Pandemi periyodunda erken ergenlik arttı mı?
Pandemi periyodunda hareketsizlik ve kalori alımının artması niçiniyle çocuklarda kilo alımının süratli artışına şahit olduk. Bilhassa kız çocuklarında bu vakitte ergenliğe geçişte bir hızlanma olduğu bir hayli tabip tarafınca gözlenen bir durum. Daha evvelki çalışmalar da bize gösteriyor ki süratli kilo alımı ve genel olarak beden yağ kitlesi fazla olan kızlarda ergenlik biraz daha erken başlayabiliyor. Beden yağ oranında süratli artış, ergenlik hormonlarının vaktindilk evvel hareketlenmesini kolaylaştırıyor.
Erken ergenlik tanısı almış bir çocuğa ne üzere tedaviler uygulanır?
Her çocukta tedavi gerekmeyebilir. Öncelikle epey erken yaşta ergenlik belirtisi gösterenlerde ve ergenliği süratli seyredenlerde tedavi gerekir. Erken ergenlik tanısı almış bir çocukta aylık yahut üç aylık enjeksiyonla yapılan ilaçlar ile artmış olan ergenlik hormon seviyeleri baskılanmakta ve çocuk, olağan ergenlik yaşına gelene kadar bu tedavi sürdürülerek ergenliğin vaktinde başlaması sağlanabilmektedir.
KİMYASALLAR TESİRLİ OLABİLİR
Prof. Dr. Abdullah Rahmet, erken ergenliğin eskiye göre yaygın olup olmadığına ait soruya şu cevabı verdi:
“Erken ergenliğin hangi çoğunlukla görüldüğü ile ilgili datalar hayli sağlıklı olmadığı için bu bahiste kesin bir şey söylemek güç. Fakat genel olarak erken ergenlik dünyanın tüm ülkelerinde artan çoğunlukla konulan bir teşhis. Burada şunu belirtmek isterim ki patolojik niçinli (yani altta yatan bir hastalığın tetiklemesiyle oluşan ve fazlaca erken yaşlarda ortaya çıkan) erken ergenlik olgularında bir artış kelam konusu değil. Fakat olağan yaşa yakın yani 8 yaş civarı erken ergenliklerde bir artış kelam konusu ki bunların kıymetli bir kısmında tedavi gerekmez. Bu yaş kümesinde erken ergenlikteki artış bu bahisteki farkındalığın artması ve doktora daha epey başvurulması ile ilgili olabilir. Öte yandan bilhassa kız çocuklarında şişmanlığın artması bu mevzudaki en değerli sebep olarak tüm otoritelerce kabul ediliyor. En son olarak da çevresel endokrin bozucular dediğimiz kimi kimyasallar da bu duruma katkıda bulunuyor olabilir. Bu bahis hala araştırılmakta olan bir bahistir.”
Prof. Rahmet, erken ergenliğe ait merak edilenleri anlattı.
Erken ergenlik dediğimiz durum nedir?
Ergenlik devri çocukluktan erişkinliğe geçilen bir müddetçtir. Bu süreç içerisinde çocuklarda kıymetli bedensel ve ruhsal değişiklikler meydana gelir. Genel olarak ergenliğin birinci belirtisi kız çocuklarında göğüslerde büyüme, erkek çocuklarda ise testislerde büyümenin başlamasıdır. Bu bulguların kız çocuklarında 8 yaş, erkek çocuklarında ise 9 yaşından evvel ortaya çıkması durumunda “erken ergenlik” kelam konusu olabilir.
‘niçinİ ARAŞTIRILMALI’
bu biçimde bir durumda aileler ne yapmalı?
Aileler bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurmalı. Gerekli değerlendirmeden daha sonra bir erken ergenlik olup olmadığı ve rastgele bir müdahale gerekip gerekmediği saptanır. Çok erken yaşlarda ergenliğe girilmesi birtakım riskler taşımakla birlikte ergenliğin birinci belirtilerinin 8 yaş ve daha sonrasında başladığı kız çocuklarında değerli bir sıhhat riski bulunmamaktadır. 8 yaşın altında ise evvela erken ergenliğe niye olabilecek bir hastalık olup olmadığını araştırmak gerekiyor. Çok ender olmakla birlikte bilhassa fazlaca küçük yaşta ergenlik belirtileri başlayan çocuklarda beyinde birtakım kist, güzel huylu kitle yahut hidrosefali üzere baş içi basıncını artıran durumlar saptanabiliyor. Altta yatan rastgele bir hastalık yok ise erken ergenliğin kendisi bariz bir sıhhat riski oluşturmamaktadır. İlerleyen periyottaki riskler açısından bakıldığında ise ergenliği fazlaca erken başlayanlarda kemik yaşı öne geçerek büyüme yaşıtlarından erken sonlanabilir ve bu durum çocuğun uzunluğunun kendi genetik potansiyelinin altında kalmasına niye olabilir.
KALORİ ALIMINA DİKKAT
Pandemi periyodunda erken ergenlik arttı mı?
Pandemi periyodunda hareketsizlik ve kalori alımının artması niçiniyle çocuklarda kilo alımının süratli artışına şahit olduk. Bilhassa kız çocuklarında bu vakitte ergenliğe geçişte bir hızlanma olduğu bir hayli tabip tarafınca gözlenen bir durum. Daha evvelki çalışmalar da bize gösteriyor ki süratli kilo alımı ve genel olarak beden yağ kitlesi fazla olan kızlarda ergenlik biraz daha erken başlayabiliyor. Beden yağ oranında süratli artış, ergenlik hormonlarının vaktindilk evvel hareketlenmesini kolaylaştırıyor.
Erken ergenlik tanısı almış bir çocuğa ne üzere tedaviler uygulanır?
Her çocukta tedavi gerekmeyebilir. Öncelikle epey erken yaşta ergenlik belirtisi gösterenlerde ve ergenliği süratli seyredenlerde tedavi gerekir. Erken ergenlik tanısı almış bir çocukta aylık yahut üç aylık enjeksiyonla yapılan ilaçlar ile artmış olan ergenlik hormon seviyeleri baskılanmakta ve çocuk, olağan ergenlik yaşına gelene kadar bu tedavi sürdürülerek ergenliğin vaktinde başlaması sağlanabilmektedir.
KİMYASALLAR TESİRLİ OLABİLİR
Prof. Dr. Abdullah Rahmet, erken ergenliğin eskiye göre yaygın olup olmadığına ait soruya şu cevabı verdi:
“Erken ergenliğin hangi çoğunlukla görüldüğü ile ilgili datalar hayli sağlıklı olmadığı için bu bahiste kesin bir şey söylemek güç. Fakat genel olarak erken ergenlik dünyanın tüm ülkelerinde artan çoğunlukla konulan bir teşhis. Burada şunu belirtmek isterim ki patolojik niçinli (yani altta yatan bir hastalığın tetiklemesiyle oluşan ve fazlaca erken yaşlarda ortaya çıkan) erken ergenlik olgularında bir artış kelam konusu değil. Fakat olağan yaşa yakın yani 8 yaş civarı erken ergenliklerde bir artış kelam konusu ki bunların kıymetli bir kısmında tedavi gerekmez. Bu yaş kümesinde erken ergenlikteki artış bu bahisteki farkındalığın artması ve doktora daha epey başvurulması ile ilgili olabilir. Öte yandan bilhassa kız çocuklarında şişmanlığın artması bu mevzudaki en değerli sebep olarak tüm otoritelerce kabul ediliyor. En son olarak da çevresel endokrin bozucular dediğimiz kimi kimyasallar da bu duruma katkıda bulunuyor olabilir. Bu bahis hala araştırılmakta olan bir bahistir.”