Kimse bu kayıtları istemiyor: İklime zarar veren sera gazları tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bu gelişme Paris iklim hedeflerini tehlikeye atıyor.
İklime zarar veren sera gazı emisyonları 2022’de rekor seviyeye ulaştı. BM Çevre Programı’nın (UNEP) Pazartesi günü yayınladığı rapora göre, küresel sera gazı emisyonları 2021’den 2022’ye kadar yüzde 1,2 artarak 57,4 gigaton karbondioksit eşdeğerine yükseldi.
Rapora göre, gelişmeler dikkate alındığında Paris İklim Anlaşması’na şu ana kadar verilen taahhütler artık yeterli değil. Bunlara uyulsa bile, dünyanın bu yüzyılda sanayi öncesi dönemlere kıyasla 2,5 ila 2,9 santigrat derece arasında bir sıcaklık artışına doğru ilerlediği belirtildi.
İklim hedefleri risk altında
Bu gelişme karşısında UNEP patronu Inger Andersen, COP 28 dünya iklim konferansına iki hafta kala, özellikle sanayileşmiş ülkelerden daha fazla çaba gösterilmesi çağrısında bulundu. UNEP’in sözde emisyon açığı hakkındaki raporunun açılışında Andersen, “İnsanlık, iklim değişikliği söz konusu olduğunda tüm sahte kayıtları kırıyor” dedi. Bu, iklim hedefleri için matematiksel olarak izin verilen emisyonlar ile CO₂ ve diğer karşılaştırılabilir sera gazlarının gerçek emisyonları arasındaki farkla ilgilidir.
Uluslararası toplum, 2015 yılında imzalanan Paris İklim Anlaşması’nda, iklim değişikliğinin en yıkıcı sonuçlarını önlemek amacıyla küresel ısınmayı 1,5 veya 2 santigrat derece ile sınırlamayı kabul etti. Bunu başarmak için, karbondioksit (CO₂) gibi iklime zarar veren sera gazlarının yalnızca sınırlı bir miktarının dünya atmosferine girmesine izin veriliyor. Bunların çoğu akaryakıt, doğalgaz ve kömür yakıldığında açığa çıkıyor. Ancak uzmanlar, eyaletlerin şu ana kadar planladığı önlemlerin yeterince iddialı olduğunu düşünmüyor.
Video | Animasyon gösterileri: Bu ülkeler iklimin en büyük günahkarları
Kaynak: t-online
UNEP patronu, Paris Anlaşması’nın hedeflerine ulaşma olasılığının büyük ölçüde bu on yılda artırılan tedbirlere bağlı olduğunu vurguladı. Sırasıyla 2 ve 1,5 derecelik mutabakata varılan hedeflere ulaşmak için 2030’a ilişkin emisyon tahmininin, şu anda planlanan senaryolara kıyasla en az yüzde 28 ila 42 oranında azaltılması gerekecek.
BM Genel Sekreteri “hırsların patlaması” istiyor
New York’ta BM Genel Sekreteri António Guterres, küresel ısınmaya ilişkin rapor karşısında “savunmasız devletlere yönelik bir sahtekarlıktan” bahsetti. Özellikle gelişmiş ülkelerin liderlerinin yaklaşan iklim konferansında küresel ısınmayla mücadele konusundaki kararlılıklarını büyük ölçüde artırmaları gerektiği konusunda uyardı. “Hırs patlaması” çağrısında bulundu.
Bu, halihazırda yerleşik olan küresel ısınma göz önüne alındığında da gereklidir. UNEP başkanı Andersen’e göre, bu yılın eylül ayında dünya çapında sıcaklıklar sanayi öncesi dönemlere göre ortalama 1,8 santigrat derece daha yüksekti. 2023 yılının şu ana kadar kaydedilen en sıcak yıl olacağı neredeyse kesin.
Sadece birkaç hafta önce Andersen, özellikle küresel güneyde iklim değişikliğine uyum önlemlerinde finansman boşluklarına dikkat çekti. Yeni rapor, emisyon artışında özellikle yüksek paya sahip olan sanayileşmiş ülkelere bir kez daha sorumluluk çağrısında bulundu.
Küresel işbirliği gerekli
WWF iklim şefi Viviane Raddatz, BM raporu hakkında yorum yaparken, “Aciliyetin en üst noktasına ulaştık” dedi. Uyarıların en geç Dubai’deki iklim konferansının sonuçlarına yansıması bekleniyor. “Bütün uyarı işaretleri nedeniyle, uluslararası toplum artık bu uyarıyı göremiyor gibi görünüyor: Emisyonlarda hızlı bir azalma olmadan – fosil yakıtların aşamalı olarak ortadan kaldırılması da dahil – küresel ısınmayı mümkün olan en düşük seviyede sınırlamak mümkün olmayacak. 1,5 derece.”
“İklim krizini hiçbir devlet tek başına çözemez; küresel işbirliği gerektiriyor” diye vurguladı Welthungerhilfe. Bu aynı zamanda 2015 yılında vaat ettikleri 2025 yılına kadar yıllık 100 milyar dolarlık iklim finansmanını sağlayan sanayileşmiş ülkeleri de içeriyor.
Zenginlerin küresel ısınmadaki payı
Kalkınma kuruluşu Oxfam’ın yine Pazartesi günü sunduğu bir raporu, küresel ısınmaya neden olan eşitsizliği daha da ortaya koyuyor: 2019’da dünya nüfusunun en zengin yüzdesi, en yoksulları oluşturan beş milyar insan kadar iklime zarar veren sera gazına neden oldu. Rapora göre üçte ikisi. Özel geliri ve varlığı olan kişilerin sera gazı emisyonları artıyor. Bunun nedenleri arasında daha sık hava yolculuğu, daha büyük evler ve genel olarak iklime daha fazla zarar veren tüketim yer alıyor; aşırı durumlarda lüks villalar, mega yatlar ve özel jetler şeklinde.
Rapora göre dünya nüfusunun en zengin yüzde 10’u 2019 yılında küresel sera gazı emisyonlarının yaklaşık yarısından sorumluydu. Almanların yaklaşık yüzde 53’ü bu yüzde 10’a ait.