Şiddet artarak devam ediyor, ‘Kadın Bakanlığı’ kurulması isteniyor Nur Kaplan
ANKARA – Bayana yönelik şiddet hayatın her alanında artarak devam ederken İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması şiddet sarmalını tırmandırdı. Kamusal alanda ve konutlarda maruz kaldıkları şiddete karşı en yakın karakola giden bayanlar, kimi bazı müracaatlarının sürece alınmadığını söz ediyor. Bayan Savunma Ağı’nın 23 kentte, 500 bayanla yaptığı araştırmaya nazaran bayanların yüzde 74’ü karakola gidince gerekli dayanağı alacağını düşünmüyor.
KADIN ÖRGÜTLERİNE MÜRACAAT ARTIYOR
Kadın Savunma Ağı’nın ‘Kadına Yönelik Şiddet Araştırma Anketi Raporu’na göre, bayanların yüzde 19’u kendilerini tehlikede hissettiğinde ya da şiddete maruz kaldığında karakolu arayacağını söylerken, yüzde 18’i bayan örgütlerini arayacağını belirtti. Anket çalışmasına katılan bayanların yüzde 88’i saat 21.00 ve 06.00 içinde kendilerini dışarıda inançta hissetmediklerini söylerken, yüzde 90’ı şiddetin en epey aile ortasından ve yakınları tarafınca uygulandığını söz etti.
Kadın Savunma Ağı’ndan Düş Kurtuluş, Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı Üyesi Açelya Uçan ve Psikolog Ebru Sorgun ile karakollara dair artan güvensizliğin sebeplerini, bayanların kendilerini tehlikede hissetmelerine niye olan saat ve yerlerdeki sorunları ve önleyici siyasetleri konuştuk.
‘KADINLAR, MESKENDE, SOKAKTA, KAMU BİNALARINDA GÜVENSİZ’
Kadınların kendilerini inançta hissetmedikleri yerler içinde karakolların olmasının çarpıcı olduğunu söyleyen Hayal Kurtuluş, bilhassa İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesinin akabinde karakola başvuran bayanların konutlarına geri gönderilme sıklığının arttığını söylemiş oldu. “Suçluyu yakalama ya da bayanlarla ilgilenme konusunda karakolların ilgisiz olduğunu bilenler, bayan örgütlerine başvuruyor” diyen Kurtuluş, şu biçimde devam etti:
“Kadınlar, meskende, sokakta, kamu binalarında inançsız. Devletin önlemediği, bayanları korumadığı erkek şiddeti her geçen gün artıyor. Mesken neredeyse cinayet mahalli… Şiddete maruz kalan bayanlar bize başvurduklarında yanında olduğumuzu hissettiriyoruz. Gerekli düzenekleri açığa çıkarıyoruz. Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı, baro üzere kurumlarla bağlantı kuruyoruz. Bayanlar, kimi birtakım yalnızca başvuran olarak değil, çabanın bir modülü oluyor. Mağdurdan bayana yönelik şiddete karşı gayret eden özneye dönüşüyor.”
Bayan Savunma Ağı’ndan Hayal Kurtuluş
‘KADIN BAKANLIĞI KURULMALI’
Kadın Savunma Ağı’nın anketinde yer alan “Ev haricindeki alanlarda kendinizi en çok hangi saat aralıklarında tehlikede hissediyorsunuz?” sorusuna bayanların yüzde 88’i saat 21.00 ve 06.00 içinde kendilerini inançta hissetmediğini belirtti. “Kadınlar günün neredeyse 3’te 1’ini kullanıyor. İşe gidiş ve geliş haricinde ömür yalnızca konuttan ibaret. Toplumsallaşma ortamları kullanılamıyor” diyen Kurtuluş, bayan örgütlerinin yıllardır önerdiği ‘Kadın Bakanlığı’ talebini bir dahaledi. Kurtuluş, şunları kaydetti:
“Kadınları yalnızca ‘aile’ olarak tanımlamak ‘Aile ve Toplumsal Hizmetler’in içerisine sokmak imkânsız, kabullenemeyeceğimiz bir şey. Bu alanda özelleşmiş bir bakanlık kurulması bu bakanlığın bayan örgütleriyle birlikte çalışmalar yürütmesi gerekiyor. Eşitsizliğe karşı uğraş edecek, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlayacak, bayana yönelik şiddetin önüne geçebilecek bir kurum olmalı. Öncelikle önleyici akabinde esirgeyici siyasetler üretilmeli. Bayanların şiddete maruz kaldığında müracaat siyasetleri güçlendirici sistemlerin yaratılması gerekiyor.”
KARAKOLA GİDEN BAYANLARIN DENEYİMLERİ
Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı Üyesi Açelya Uçan ise hanımın şiddete maruz kaldığında süratli biçimde takviye alması gerektiğini fakat Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı Şiddet Tedbire ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM), Şiddetle Gayret Çizgisi ‘Alo 183’ ve Bayan Dayanak Uygulaması’nın (KADES), şiddet konusunda yetersiz kaldığını söylemiş oldu. “Bu ünitelerle bağlantı kurduğunuzda karakola gitmeniz isteniyor. Karakola giden bayanların tecrübeleri fazlaca kötü” diyerek bayanların karakol deneyimlerinden şu biçimde bahsetti:
“Kadınlar karakola gittiklerinde şikâyetleri bile alınmıyor. Yaşadıklarınız siz ve oradaki memur içinde kalıyor. Şiddet uygulayanla uzlaştırıcı davranış sergilenirken, bayanın failin yanında söz vermesi isteniyor. Babası şiddet uyguladığında karakola giden bir bayan ‘ben de ortada kızımı dövüyorum baban o sonuçta bu kadar abartmasan mı?’ karşılığıyla karşılaşabiliyor. kimi vakit bayana ‘seni şuraya yönlendirebilirim fakat araç olmadığı için kendin gidebilirsin’ deniyor. Bayan gidemeyince çocuklarıyla saatlerce karakolda araç bekleyebiliyor. Bir bayan cinsel taarruzdan 2 gün daha sonra kolluğa müracaat yaptığında ‘bir şey kalmamıştır’ denilerek sıhhat muayenesine gdolayılmeyebiliyor.”
Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı Üyesi Açelya Uçan
‘ŞİDDETTEN KAÇARKEN kimi vakit KENDİMİZİ İNANÇSIZ SOKAKLARA ATIYORUZ’
Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı’nın birtakım bazı bir karakol tarafınca aranarak ne yapılacağı konusunda danışıldığını söyleyen Uçan, “Bu durum da bayana yönelik şiddetin ‘ciddiyeti’ni gösteriyor” dedi. Mahallelerde şiddete uğrayan bayanın süratle erişebileceği takviye ünitelerinin olması gerektiğini söyleyen Uçan, bayan örgütlerinin kolluk kuvvetinin fonksiyonu kadar hizmet veremeyeceğini tabir etti. Uçan, şu biçimde devam etti:
“Mor Çatı’ya başvuran bayanların birçoğu aslında ‘güvenli’ denilen lakin inançlı olmayan meskenlerin ortasında şiddete maruz kaldığını söylüyor. Şiddetten kaçarken kimi vakit kendimizi inançsız sokaklara atıyoruz. Sokaklarda, konutlarda, iş yerlerinde tedirginiz. Meskenin içinin de, kamusal alanların da inançlı olmasını, bizi ‘koruyan’ ünitelerin eşitsizliği yenidendan üretmemesini talep ediyoruz. hayatın her alanında eşitlik istiyoruz.”
‘KADINLAR TEMEL KONUTTA DAHA ÇOK TEHLİKEDE HİSSEDİYOR’
Psikolog Ebru Sorgun ise şiddete maruz kalan bayanların sıklıkla konuttaki erkeklerden kelam ettiklerini, bayanların yaslanabileceği inançlı alanların gitgide daraldığını söz etti. Anket çalışmasında ‘yardım ve destek’ oranlarının da düşük olduğuna dikkat çeken Sorgun, şunları kaydetti:
“Kadınların kamusal alandaki varlıkları ve orayı kullanmakla ilgili temel hak ve hürriyetleri gitgide azaldı. Bayanları dört duvar ortasında tutmak için sistematik bir uğraş var. Bayanların devamlı meskende izole halde olması, mesken ve bakım işleriyle uğraşmaları hayata yabancılaşmalarına niye oluyor. Rapordaki öteki kıymetli konu bayanların meskende dahi ‘güvendeyim’ diyememesi. Dışarda da, konutta de tehdit altında yaşıyorlar. Bu durum bayanların baskı niçiniyle hudutlarını keşfedememesine, kendilerini savunma konusunda yetersiz kalmasına sebep oluyor.”
Psikolog Ebru Sorgun
‘ŞİDDET GÖSTEREN ERKEKLE BAYANIN ORTASINA YASA GİRMEK ZORUNDA’
Kadınların şiddetten kurtulabilmek ismine ‘Kadın Dayanışma Merkezleri’nden yardım alabileceklerini söyleyen Sorgun, şiddet ve dayatmalar karşısında çaresizlik hissine kapılan bayanların en temel adımının ‘direnmek’ olduğunu tabir etti. Sorgun, “Şiddet ve yıkıcılık, şiddet gösteren fail için bir sorun çözme biçimine dönüştü. Şu anda bir ömür biçimi olarak dayatılıyor. Bayanların korunması ve faillerin gerekli caydırıcılıkla müsabakası kaide. Şiddet gösteren erkekle hanımın ortasına yasa girmek zorunda. Bayanların inançlı, esirgeyici, onaran ve kapsayan bir sisteme muhtaçlıkları var” dedi.
ANKARA – Bayana yönelik şiddet hayatın her alanında artarak devam ederken İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması şiddet sarmalını tırmandırdı. Kamusal alanda ve konutlarda maruz kaldıkları şiddete karşı en yakın karakola giden bayanlar, kimi bazı müracaatlarının sürece alınmadığını söz ediyor. Bayan Savunma Ağı’nın 23 kentte, 500 bayanla yaptığı araştırmaya nazaran bayanların yüzde 74’ü karakola gidince gerekli dayanağı alacağını düşünmüyor.
KADIN ÖRGÜTLERİNE MÜRACAAT ARTIYOR
Kadın Savunma Ağı’nın ‘Kadına Yönelik Şiddet Araştırma Anketi Raporu’na göre, bayanların yüzde 19’u kendilerini tehlikede hissettiğinde ya da şiddete maruz kaldığında karakolu arayacağını söylerken, yüzde 18’i bayan örgütlerini arayacağını belirtti. Anket çalışmasına katılan bayanların yüzde 88’i saat 21.00 ve 06.00 içinde kendilerini dışarıda inançta hissetmediklerini söylerken, yüzde 90’ı şiddetin en epey aile ortasından ve yakınları tarafınca uygulandığını söz etti.
Kadın Savunma Ağı’ndan Düş Kurtuluş, Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı Üyesi Açelya Uçan ve Psikolog Ebru Sorgun ile karakollara dair artan güvensizliğin sebeplerini, bayanların kendilerini tehlikede hissetmelerine niye olan saat ve yerlerdeki sorunları ve önleyici siyasetleri konuştuk.
‘KADINLAR, MESKENDE, SOKAKTA, KAMU BİNALARINDA GÜVENSİZ’
Kadınların kendilerini inançta hissetmedikleri yerler içinde karakolların olmasının çarpıcı olduğunu söyleyen Hayal Kurtuluş, bilhassa İstanbul Sözleşmesi’nin feshedilmesinin akabinde karakola başvuran bayanların konutlarına geri gönderilme sıklığının arttığını söylemiş oldu. “Suçluyu yakalama ya da bayanlarla ilgilenme konusunda karakolların ilgisiz olduğunu bilenler, bayan örgütlerine başvuruyor” diyen Kurtuluş, şu biçimde devam etti:
“Kadınlar, meskende, sokakta, kamu binalarında inançsız. Devletin önlemediği, bayanları korumadığı erkek şiddeti her geçen gün artıyor. Mesken neredeyse cinayet mahalli… Şiddete maruz kalan bayanlar bize başvurduklarında yanında olduğumuzu hissettiriyoruz. Gerekli düzenekleri açığa çıkarıyoruz. Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı, baro üzere kurumlarla bağlantı kuruyoruz. Bayanlar, kimi birtakım yalnızca başvuran olarak değil, çabanın bir modülü oluyor. Mağdurdan bayana yönelik şiddete karşı gayret eden özneye dönüşüyor.”
Bayan Savunma Ağı’ndan Hayal Kurtuluş
‘KADIN BAKANLIĞI KURULMALI’
Kadın Savunma Ağı’nın anketinde yer alan “Ev haricindeki alanlarda kendinizi en çok hangi saat aralıklarında tehlikede hissediyorsunuz?” sorusuna bayanların yüzde 88’i saat 21.00 ve 06.00 içinde kendilerini inançta hissetmediğini belirtti. “Kadınlar günün neredeyse 3’te 1’ini kullanıyor. İşe gidiş ve geliş haricinde ömür yalnızca konuttan ibaret. Toplumsallaşma ortamları kullanılamıyor” diyen Kurtuluş, bayan örgütlerinin yıllardır önerdiği ‘Kadın Bakanlığı’ talebini bir dahaledi. Kurtuluş, şunları kaydetti:
“Kadınları yalnızca ‘aile’ olarak tanımlamak ‘Aile ve Toplumsal Hizmetler’in içerisine sokmak imkânsız, kabullenemeyeceğimiz bir şey. Bu alanda özelleşmiş bir bakanlık kurulması bu bakanlığın bayan örgütleriyle birlikte çalışmalar yürütmesi gerekiyor. Eşitsizliğe karşı uğraş edecek, toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlayacak, bayana yönelik şiddetin önüne geçebilecek bir kurum olmalı. Öncelikle önleyici akabinde esirgeyici siyasetler üretilmeli. Bayanların şiddete maruz kaldığında müracaat siyasetleri güçlendirici sistemlerin yaratılması gerekiyor.”
KARAKOLA GİDEN BAYANLARIN DENEYİMLERİ
Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı Üyesi Açelya Uçan ise hanımın şiddete maruz kaldığında süratli biçimde takviye alması gerektiğini fakat Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı Şiddet Tedbire ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM), Şiddetle Gayret Çizgisi ‘Alo 183’ ve Bayan Dayanak Uygulaması’nın (KADES), şiddet konusunda yetersiz kaldığını söylemiş oldu. “Bu ünitelerle bağlantı kurduğunuzda karakola gitmeniz isteniyor. Karakola giden bayanların tecrübeleri fazlaca kötü” diyerek bayanların karakol deneyimlerinden şu biçimde bahsetti:
“Kadınlar karakola gittiklerinde şikâyetleri bile alınmıyor. Yaşadıklarınız siz ve oradaki memur içinde kalıyor. Şiddet uygulayanla uzlaştırıcı davranış sergilenirken, bayanın failin yanında söz vermesi isteniyor. Babası şiddet uyguladığında karakola giden bir bayan ‘ben de ortada kızımı dövüyorum baban o sonuçta bu kadar abartmasan mı?’ karşılığıyla karşılaşabiliyor. kimi vakit bayana ‘seni şuraya yönlendirebilirim fakat araç olmadığı için kendin gidebilirsin’ deniyor. Bayan gidemeyince çocuklarıyla saatlerce karakolda araç bekleyebiliyor. Bir bayan cinsel taarruzdan 2 gün daha sonra kolluğa müracaat yaptığında ‘bir şey kalmamıştır’ denilerek sıhhat muayenesine gdolayılmeyebiliyor.”
Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı Üyesi Açelya Uçan
‘ŞİDDETTEN KAÇARKEN kimi vakit KENDİMİZİ İNANÇSIZ SOKAKLARA ATIYORUZ’
Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı’nın birtakım bazı bir karakol tarafınca aranarak ne yapılacağı konusunda danışıldığını söyleyen Uçan, “Bu durum da bayana yönelik şiddetin ‘ciddiyeti’ni gösteriyor” dedi. Mahallelerde şiddete uğrayan bayanın süratle erişebileceği takviye ünitelerinin olması gerektiğini söyleyen Uçan, bayan örgütlerinin kolluk kuvvetinin fonksiyonu kadar hizmet veremeyeceğini tabir etti. Uçan, şu biçimde devam etti:
“Mor Çatı’ya başvuran bayanların birçoğu aslında ‘güvenli’ denilen lakin inançlı olmayan meskenlerin ortasında şiddete maruz kaldığını söylüyor. Şiddetten kaçarken kimi vakit kendimizi inançsız sokaklara atıyoruz. Sokaklarda, konutlarda, iş yerlerinde tedirginiz. Meskenin içinin de, kamusal alanların da inançlı olmasını, bizi ‘koruyan’ ünitelerin eşitsizliği yenidendan üretmemesini talep ediyoruz. hayatın her alanında eşitlik istiyoruz.”
‘KADINLAR TEMEL KONUTTA DAHA ÇOK TEHLİKEDE HİSSEDİYOR’
Psikolog Ebru Sorgun ise şiddete maruz kalan bayanların sıklıkla konuttaki erkeklerden kelam ettiklerini, bayanların yaslanabileceği inançlı alanların gitgide daraldığını söz etti. Anket çalışmasında ‘yardım ve destek’ oranlarının da düşük olduğuna dikkat çeken Sorgun, şunları kaydetti:
“Kadınların kamusal alandaki varlıkları ve orayı kullanmakla ilgili temel hak ve hürriyetleri gitgide azaldı. Bayanları dört duvar ortasında tutmak için sistematik bir uğraş var. Bayanların devamlı meskende izole halde olması, mesken ve bakım işleriyle uğraşmaları hayata yabancılaşmalarına niye oluyor. Rapordaki öteki kıymetli konu bayanların meskende dahi ‘güvendeyim’ diyememesi. Dışarda da, konutta de tehdit altında yaşıyorlar. Bu durum bayanların baskı niçiniyle hudutlarını keşfedememesine, kendilerini savunma konusunda yetersiz kalmasına sebep oluyor.”
Psikolog Ebru Sorgun
‘ŞİDDET GÖSTEREN ERKEKLE BAYANIN ORTASINA YASA GİRMEK ZORUNDA’
Kadınların şiddetten kurtulabilmek ismine ‘Kadın Dayanışma Merkezleri’nden yardım alabileceklerini söyleyen Sorgun, şiddet ve dayatmalar karşısında çaresizlik hissine kapılan bayanların en temel adımının ‘direnmek’ olduğunu tabir etti. Sorgun, “Şiddet ve yıkıcılık, şiddet gösteren fail için bir sorun çözme biçimine dönüştü. Şu anda bir ömür biçimi olarak dayatılıyor. Bayanların korunması ve faillerin gerekli caydırıcılıkla müsabakası kaide. Şiddet gösteren erkekle hanımın ortasına yasa girmek zorunda. Bayanların inançlı, esirgeyici, onaran ve kapsayan bir sisteme muhtaçlıkları var” dedi.