Taban fiyatta istikrarlar altüst Minimum fiyatı yüksek bulan işverenlerin personel çıkarma, esnek çalışmaya geçip yarı maaş ödeme ya da bankaya yatırdığı maaşın bir kısmını geri alacağından tasa ediliyor.
İktidarın minimum fiyata yaptığı yüzde 50.51’lik artırım çalışma hayatındaki istikrarları altüst etti. Biroldukca işyerinde niteliksiz çalışanın ocak ayında alacağı 4 bin 253 liralık taban fiyat nitelikli elemanların maaşına ulaştı. Minimum fiyat niteliğinden çıkıp ortalama fiyata dönüşen yeni maaş düzeyi özel dalda artırım pazarlığı yürüten sendikaları güç durumda bırakırken küçük işletmelerin emekçi çıkarma, esnek çalışmaya zorlama ve çalışandan maaş iadesi isteme üzere yollara başvurmalarından korkuluyor.
İŞTE KORKULAN TABLO
Yeni taban fiyatın büyük işletmelere maliyet yükü getirmeyeceği lakin küçük işletmelerde önemli zorluklara yol açabileceği belirtiliyor. Emek ağır fabrikalar, hizmet ve turizm kesimleri ile yanında az sayıda personel çalıştıran esnafın yeni minimum fiyatı ödemekte zorlanabileceği, bu niçinle kimi işverenlerin personel çıkarmaya gideceği, birtakım işverenlerin ise çalışanlarıyla anlaşarak esnek çalışmaya yönelecekleri, bu yolla maaş ve SGK prim maliyetini düşürmeye çalışabilecekleri tabir ediliyor. Birtakım patronların ise emekçiden maaşının 500 lira, bin lira hatta bin 500 lirasını elden geri alabileceklerinden tasa ediliyor.
ÇALIŞANA ARTIRIM KOŞUL
İşyerinde mesela 3 bin ila 4 bin 250 lira içinde maaş alan nitelikli işçiye hiç artırım yapılmazsa bu personellerin tamamı nitelikli olup olmamalarına bakılmaksızın 4 bin 253 liralık minimum fiyatta birleşecek. Düşük artırım durumunda da istikrar bozulacak. Bu durumun işyerinde huzursuzluğa yol açacağı, randımanı düşüreceği belirtiliyor.
TARİHİ ARTIRIM DEĞİL
Tarihi artırım diye açıklanan %50.51’lik minimum fiyat artırımı AKP devrinin en yüksek artırımı olmakla bir arada geçmiş senelera bakıldığında düşük kaldı. Minimum fiyata en yüksek artırım, DİSKAR’ın datalarına nazaran %114.6 ile 1996‘da yapıldı. Geçmişte ayrıyeten 1999 yılında %111.4, 1997’de de %105.3 oranlarında artırımlar belirtildi. DİSKAR tablosunda, bilhassa 1990’lı senelerdaki yüksek enflasyon kaynaklı artışlar ön plana çıktı. 2022’de ise enflasyon kaybı düşüldüğünde %50.51’lik yeni artırımın net artışı %29.2’ye düşüyor.
BİR GÜNDE 381 LİRA ERİDİ
16 Aralık’ta açıklanan 4 bin 253 liralık taban fiyat ilan edildiği gün dolar kuru 15.23 liraydı ve 279 dolara karşılık geliyordu. Fakat birebir gün Merkez Bankası’nın faizleri 1 puan daha aşağı çekmesi döviz kurunu bir daha ateşledi. Dolar kuru 17 lirayı aştı, müdahaleyle 16.5 liralara kadar düşse de bir daha artmaya başladı. Dünkü kur 16.60 TL olarak alınsa dahi taban fiyatın karşılığı 256 dolara düştü. bu biçimdece daha cebe girmeden minimum fiyat bir günde 23 dolar, yani 381 lira birden erimiş oldu.
İktidarın minimum fiyata yaptığı yüzde 50.51’lik artırım çalışma hayatındaki istikrarları altüst etti. Biroldukca işyerinde niteliksiz çalışanın ocak ayında alacağı 4 bin 253 liralık taban fiyat nitelikli elemanların maaşına ulaştı. Minimum fiyat niteliğinden çıkıp ortalama fiyata dönüşen yeni maaş düzeyi özel dalda artırım pazarlığı yürüten sendikaları güç durumda bırakırken küçük işletmelerin emekçi çıkarma, esnek çalışmaya zorlama ve çalışandan maaş iadesi isteme üzere yollara başvurmalarından korkuluyor.
İŞTE KORKULAN TABLO
Yeni taban fiyatın büyük işletmelere maliyet yükü getirmeyeceği lakin küçük işletmelerde önemli zorluklara yol açabileceği belirtiliyor. Emek ağır fabrikalar, hizmet ve turizm kesimleri ile yanında az sayıda personel çalıştıran esnafın yeni minimum fiyatı ödemekte zorlanabileceği, bu niçinle kimi işverenlerin personel çıkarmaya gideceği, birtakım işverenlerin ise çalışanlarıyla anlaşarak esnek çalışmaya yönelecekleri, bu yolla maaş ve SGK prim maliyetini düşürmeye çalışabilecekleri tabir ediliyor. Birtakım patronların ise emekçiden maaşının 500 lira, bin lira hatta bin 500 lirasını elden geri alabileceklerinden tasa ediliyor.
ÇALIŞANA ARTIRIM KOŞUL
İşyerinde mesela 3 bin ila 4 bin 250 lira içinde maaş alan nitelikli işçiye hiç artırım yapılmazsa bu personellerin tamamı nitelikli olup olmamalarına bakılmaksızın 4 bin 253 liralık minimum fiyatta birleşecek. Düşük artırım durumunda da istikrar bozulacak. Bu durumun işyerinde huzursuzluğa yol açacağı, randımanı düşüreceği belirtiliyor.
TARİHİ ARTIRIM DEĞİL
Tarihi artırım diye açıklanan %50.51’lik minimum fiyat artırımı AKP devrinin en yüksek artırımı olmakla bir arada geçmiş senelera bakıldığında düşük kaldı. Minimum fiyata en yüksek artırım, DİSKAR’ın datalarına nazaran %114.6 ile 1996‘da yapıldı. Geçmişte ayrıyeten 1999 yılında %111.4, 1997’de de %105.3 oranlarında artırımlar belirtildi. DİSKAR tablosunda, bilhassa 1990’lı senelerdaki yüksek enflasyon kaynaklı artışlar ön plana çıktı. 2022’de ise enflasyon kaybı düşüldüğünde %50.51’lik yeni artırımın net artışı %29.2’ye düşüyor.
BİR GÜNDE 381 LİRA ERİDİ
16 Aralık’ta açıklanan 4 bin 253 liralık taban fiyat ilan edildiği gün dolar kuru 15.23 liraydı ve 279 dolara karşılık geliyordu. Fakat birebir gün Merkez Bankası’nın faizleri 1 puan daha aşağı çekmesi döviz kurunu bir daha ateşledi. Dolar kuru 17 lirayı aştı, müdahaleyle 16.5 liralara kadar düşse de bir daha artmaya başladı. Dünkü kur 16.60 TL olarak alınsa dahi taban fiyatın karşılığı 256 dolara düştü. bu biçimdece daha cebe girmeden minimum fiyat bir günde 23 dolar, yani 381 lira birden erimiş oldu.