- Katılım
- 15 Nis 2021
- Mesajlar
- 2,706
- Puanları
- 0
Türkiye’de 4. doz aşı sonucu: niye muhtaçlık duyuldu, uzmanlar ne diyor? Getty Images
Türkiye’de 4. doz koronavirüs aşısı randevuları verilmeye başlandı. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, 4. doz aşıların yabancı ülkelere seyahat edeceklere yönelik olduğunu deklare etti. 4. doz aşılar, 3. dozdan 21 gün daha sonrasına tanımlandı.
Fakat Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve uzmanlar 4. doz aşı sonucunı aşı tedarikinde sıkışmaya yol açabileceği ve belirlenen 21 günlük mühletin rastgele bir bilimsel dataya dayanmadığı nedeni öne sürülerek eleştirdi. 4. doz aşı randevularında yaşanan karışıklığın da, aşı zıtlarına yarayacağı ikazında bulundu.
Twitter’da yaptığı açıklamada birtakım ülkelerin gelişlerde sadece mRNA çeşit aşıları kabul ettiğini belirten Bakan Koca ise “İlgili ülke düzenlemelerine uymak üzere 2 doz mRNA aşısı olmayı talep eden şahıslar için özel bir düzenleme yapılmıştır. Özel seyahat için talep edilmesi haricinde ek bir aşı gerekliliği yoktur” tabirlerini kullandı.
Sinovac etkisiz mi kaldı?
Türkiye’de 3. ve 4. doz aşı uygulamalarının başlatılması temelde Çin aşısı Sinovac’ın kullanması ile alakalı.
BBC Türkçe‘ye konuşan virolog Semih Tareen bu durumu şu sözlerle anlatıyor:
“Sinovac üzere inaktif koronavirüs aşılarında etkililiği mRNA aşılarındaki üzere olmadığını görüyoruz. Bu halkımızın korkması manasına gelmiyor. Aşıların maksadı, önemli hastalığı önlemek. Ancak inaktif aşıların, mRNA aşıları kadar tesirli olmaması sebebiyle, Delta varyantını Sinovac aşısına karşın daha fazla görmeye başladık.
“Bu yüzden Türkiye dahil kimi ülkeler, iki doz Sinovac olanlara üçüncü doz hakkı açıldı. Ya BioNTech ya da Sinovac. Burada da şunu anlıyoruz: Yaşadığınız ülkede varyant, hadise sayıları, insanların davranışı ve yapılan aşıların cinsine nazaran bir kombine etkiyi görmek mümkün.”
Bakan Koca: 4. doz için tıbbi gereklilik muhakkak yok
Türkiye’de koronavirüse karşı yapılan ve 14 Ocak’ta başlayan yaygın aşılamada bugüne kadar, Pfizer-BioNTech iştirakiyle üretilen mRNA aşısı ile Çin şirketi Sinovac’ın ürettiği inaktif aşı kullanıldı.
Haziran sonunda ise 3. doz aşılamaya başlanıldı. Bakan Koca üçüncü doz aşılarla ilgili duyurusunda, “Üçüncü doz aşının faydalı olacağını kararlaştırdık” demiş lakin bu sonucun öne sürülen nedenini açıklamamıştı.
Getty ImagesAnkara’ya yüz kilometre aralıktaki Oğuzlar köyünde süren aşı kampanyası
İki doz Sinovac aşısı vurulmuş şahıslarda uzun mühlet koruyuculuğunun az olması niçiniyle, bu şahıslara pekiştirme dozu olarak tabir edilen 3. doz aşılar da tanımlandı. 3. dozda ise bireyler Sinovac ya da BioNTech aşısı olabildi.
Bakan Koca ise 4. doz ile ilgili yaptığı açıklamada, iki doz BioNTech ya da üç doz Sinovac aşısı vurulmuş şahıslara ek bir doz daha aşının gerekli olmadığını söylemiş oldu ve “bu biçimde bir tıbbi gereklilik de katiyen yoktur” dedi.
3. doz aşıya niye gerek duyulmuştu?
Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nin 24 Haziran’da yayımlanan ve 1053 sıhhat çalışanının takip edildiği “Sinovac Aşısının Bağışıklık Cevabı 3. Ay İzlem neticeleri” isimli araştırmaya bakılırsa, 2. aşıdan 28 gün daha sonra sıhhat çalışanlarının yüzde 97’sinde antikor tespit edildi. Bu oran, 3. ayın sonunda yüzde 77’ye geriledi.
Araştırmada sıhhat çalışanının yüzde 95’inde antikorların azaldığı görüldü ve “Tüm bu datalar, Ağustos 2021’de yapacağımız ‘Aşılama daha sonrası altıncı ay antikor seviyeleri ve etkinliği’ izlem sonuçları ile netleşecek olmakla bir arada, aşının aktifliğinin uzun müddetli olabilmesi için sıhhat çalışanlarında ‘üçüncü doz hatırlatma aşısının’ gerekebileceğini düşündürmektedir” kararına varıldı.
Üniversite çabucak hemen 6. ay sonuçlarını açıklamadı.
Getty Images
3. doz aşılamaya bir niye olarak da, birtakım ülkelerde süratle yayılan delta varyantına karşı koruyuculuğu kanıtlanmış bir aşıyla bu doz yaptırmanın varyanta karşı daha fazla muhafaza sağlaması gösteriliyor.
BioNTech’in kurucusu Uğur Şahin aşılarının delta varyantına karşı da tesirli olduğunu söylemişti.
Şahin, “Üçüncü doz aşının bağışıklığı yenilemek için yüksek bir pahaya sahip olabileceğini var iseyıyorum. Lakin destek aşılamanın ne vakit ve ne sıklıkta gerekli olacağını çabucak hemen bilmiyoruz” demişti.
TTB de 29 Haziran’da Sıhhat Bakanlığı’na gönderdiği mektupta, “Gelinen bu evrede üçüncü doz aşı uygulaması bir mecburilik olarak karşımıza çıkmaktadır” tabirlerini kullanmıştı.
BBC
BioNTech şirketi 16 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, üçüncü doz aşılamayla ilgili araştırmaların sonuçlarını ABD Besin ve İlaç Dairesi’ne (FDA) ilettiğini bildirdi.
Şirket, ikinci doz aşıdan 6-9 ay daha sonra olduğu üçüncü doz aşı olan deneklerin, olmayan şahıslara bakılırsa tıpkı zamandağişime uğramamış koronavirüse tıpkı vakitte Delta varyantına karşı “belirgin biçimde nötrleyici antikor” ürettiğini aktardı.
Öte yandan FDA, geçen hafta bağışıklık sistemi zayıf olan şahıslara BioNTech ile Moderna aşılarının üçüncü dozunun yapılmasına onay vermişti.
İsrail’de de en az 5 ay evvel aşılanmış olan 60 yaş üstü bireylere üçüncü doz aşılar uygulanıyor.
Şili’de de Sinovac aşısının da üçüncü dozu vurulmaya başlandı.
İngiltere de, kıştan evvel 50 yaş ve üzeri vatandaşları için üçüncü doz aşı yapmayı planlıyor. Üçüncü doz planları Almanya ve Fransa için de geçerli.
4. doz aşı hakkında kim, ne diyor?
Pekala, daha bir hayli ülke çabucak hemen üçüncü doz uygulamasına dahi geçmemişken, uzmanlar Türkiye’deki 4. doz aşı uygulaması hakkında ne diyor?
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, Twitter’da yaptığı paylaşımlarda, 2 doz Sinovac aşısından daha sonra, 2 doz BioNTech aşısı ve BioNTech aşısı dozlarının da 21 gün orta ile olma önerisi konusunda bugüne kadar rastgele bir direkt data ya da kuvvetli bir ispat olmadığını söylemiş oldu.
Bugün prestijiyle Türkiye’de 1., 2. ve 3. doz olmak üzere toplam 84 milyon 547 bin 410 doz koronavirüs aşısı uygulandı.
Getty Images
Bu aşılamaların yaklaşık 44 milyonunu 1. doz, yaklaşık 33 milyonunu 2. doz, yaklaşık 6 milyonunu da 3. doz oluşturuyor.
Lakin kaç şahsa hangi aşının uygulandığı ve aşılara göre aşılanmış bireylerde tespit edilen olay sayısı üzere datalar ise bilinmiyor.
Bakan Koca, 6 Temmuz’da yaptığı açıklamada Türkiye’nin toplamda 37 milyon doz Sinovac aşısına sahip olacağını ve Sinovac aşılarının tedariğinin de sürdüğünü söylemişti.
‘Herkese yapılması yanlışsız değil; yapılacaksa 9 hafta daha sonra yapılmalı’
Habertürk TV yayınına katılan Ege Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Zafer Kurugöl, 3. ve 4. doz aşı içindeki mühletin kısa bulunmasına dikkat çekti.
Prof. Dr. Kurugöl şu açıklamayı yaptı:
“4. dozun 21 gün daha sonra yapılmasından bahsediliyor, buna gerek yok. Bu kadar kısa müddette yapıldığında daha düzgün antikor elde etmezsiniz, bilakis yan tesir riskiniz artar. Çalışmalar göstermiştir ki; 1. ve 2. doz içindeki en güzel mühlet 9 haftadır. Bu niçinle bu biçimde bir uygulamanın herkese yapılması yanlışsız değil. Yapılacaksa da riskli kümelerde 9 hafta daha sonra yapılması gerekiyor.”
Prof. Dr. Şenol, Twitter’daki paylaşımlarında, ülkede çabucak hemen birinci dozlarını tamamlamış beşerler varken, 4. doz aşı uygulamasıyla tedarik kahrının yaşanıp yaşanmayacağını sordu.
Getty Images
Türkiye’de 19 milyon kişinin hiç aşılanmadığını belirten Prof. Dr. Kurugöl de, “Bu 19 milyon kişinin aşılanması gerekiyor. Yoksa onlar aşılanmazsa bize 4 değil, 40 doz dahi yapılsa bir daha etraftan bulaşma riski var, yeni bir varyant çıkar ve bizi hasta eder. Toplumun en az yüzde 70-80’i aşılanmalı” dedi.
‘Karışıklık, aşı terslerinin ekmeğine yağ sürer’
Dördüncü doz aşı birinci başta e-Nabız uygulaması üzerinden sıhhat çalışanları, 65 yaş üstü şahıslar ve birtakım öncelikli meslek kümeleri için tanımlandı. Lakin ondan sonrasında uygulamada aşı randevuları durduruldu ve yurt dışı seyahati olacak bireyler için bir daha açıldı.
Bu vakit zarfında ise birtakım 65 yaş üstü şahıslarla kimi sıhhat çalışanlarının dördüncü aşıları vurulduğu öğrenildi.
Ankara Tabip Odası Genel Sekreteri Dr. Muharrem Baytemür ise Cumhuriyet gazetesine verdiği röportajda, kelam konusu meçhullüğü eleştirdi.
Yaşananların aşı terslerinin ekmeğine yağ sürdüğünü belirten Dr. Baytemür, “Bunlar vatandaşın tereddütünü de artıran uygulamalar. Belirsizlik, daima fikir değiştirme, bilimsel desteği olamayan kararlar tereddüdü artırıyor. Karar alırken hayli dikkatli olmak lazım” dedi.
TTB’den tenkit: ‘Hangi datalar temel alındı?’
TTB, Sıhhat Bakanlığı’nı dördüncü doz ile ilgili aldığı kararda hiç bir bilgiyi açıklamaması sebebiyle eleştirdi.
Birliğin internet sitesinden yapılan açıklamada, “Asıl karmaşa Coronavac yaptıran ülke sayısının az olması ve bunlardan biri olan ülkemizin dataları açıklamaması niçiniyle 4. dozlar hakkında alınan sonucun somut bilgilerle desteklenmemesidir” tabirleri yer aldı.
Öte yandan TTB, Sıhhat Bakanlığı’na şu iki soruyu yöneltti:
Türkiye’de 4. doz koronavirüs aşısı randevuları verilmeye başlandı. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, 4. doz aşıların yabancı ülkelere seyahat edeceklere yönelik olduğunu deklare etti. 4. doz aşılar, 3. dozdan 21 gün daha sonrasına tanımlandı.
Fakat Türk Tabipleri Birliği (TTB) ve uzmanlar 4. doz aşı sonucunı aşı tedarikinde sıkışmaya yol açabileceği ve belirlenen 21 günlük mühletin rastgele bir bilimsel dataya dayanmadığı nedeni öne sürülerek eleştirdi. 4. doz aşı randevularında yaşanan karışıklığın da, aşı zıtlarına yarayacağı ikazında bulundu.
Twitter’da yaptığı açıklamada birtakım ülkelerin gelişlerde sadece mRNA çeşit aşıları kabul ettiğini belirten Bakan Koca ise “İlgili ülke düzenlemelerine uymak üzere 2 doz mRNA aşısı olmayı talep eden şahıslar için özel bir düzenleme yapılmıştır. Özel seyahat için talep edilmesi haricinde ek bir aşı gerekliliği yoktur” tabirlerini kullandı.
Sinovac etkisiz mi kaldı?
Türkiye’de 3. ve 4. doz aşı uygulamalarının başlatılması temelde Çin aşısı Sinovac’ın kullanması ile alakalı.
BBC Türkçe‘ye konuşan virolog Semih Tareen bu durumu şu sözlerle anlatıyor:
“Sinovac üzere inaktif koronavirüs aşılarında etkililiği mRNA aşılarındaki üzere olmadığını görüyoruz. Bu halkımızın korkması manasına gelmiyor. Aşıların maksadı, önemli hastalığı önlemek. Ancak inaktif aşıların, mRNA aşıları kadar tesirli olmaması sebebiyle, Delta varyantını Sinovac aşısına karşın daha fazla görmeye başladık.
“Bu yüzden Türkiye dahil kimi ülkeler, iki doz Sinovac olanlara üçüncü doz hakkı açıldı. Ya BioNTech ya da Sinovac. Burada da şunu anlıyoruz: Yaşadığınız ülkede varyant, hadise sayıları, insanların davranışı ve yapılan aşıların cinsine nazaran bir kombine etkiyi görmek mümkün.”
Bakan Koca: 4. doz için tıbbi gereklilik muhakkak yok
Türkiye’de koronavirüse karşı yapılan ve 14 Ocak’ta başlayan yaygın aşılamada bugüne kadar, Pfizer-BioNTech iştirakiyle üretilen mRNA aşısı ile Çin şirketi Sinovac’ın ürettiği inaktif aşı kullanıldı.
Haziran sonunda ise 3. doz aşılamaya başlanıldı. Bakan Koca üçüncü doz aşılarla ilgili duyurusunda, “Üçüncü doz aşının faydalı olacağını kararlaştırdık” demiş lakin bu sonucun öne sürülen nedenini açıklamamıştı.
Getty ImagesAnkara’ya yüz kilometre aralıktaki Oğuzlar köyünde süren aşı kampanyası
İki doz Sinovac aşısı vurulmuş şahıslarda uzun mühlet koruyuculuğunun az olması niçiniyle, bu şahıslara pekiştirme dozu olarak tabir edilen 3. doz aşılar da tanımlandı. 3. dozda ise bireyler Sinovac ya da BioNTech aşısı olabildi.
Bakan Koca ise 4. doz ile ilgili yaptığı açıklamada, iki doz BioNTech ya da üç doz Sinovac aşısı vurulmuş şahıslara ek bir doz daha aşının gerekli olmadığını söylemiş oldu ve “bu biçimde bir tıbbi gereklilik de katiyen yoktur” dedi.
3. doz aşıya niye gerek duyulmuştu?
Manisa Celal Bayar Üniversitesi’nin 24 Haziran’da yayımlanan ve 1053 sıhhat çalışanının takip edildiği “Sinovac Aşısının Bağışıklık Cevabı 3. Ay İzlem neticeleri” isimli araştırmaya bakılırsa, 2. aşıdan 28 gün daha sonra sıhhat çalışanlarının yüzde 97’sinde antikor tespit edildi. Bu oran, 3. ayın sonunda yüzde 77’ye geriledi.
Araştırmada sıhhat çalışanının yüzde 95’inde antikorların azaldığı görüldü ve “Tüm bu datalar, Ağustos 2021’de yapacağımız ‘Aşılama daha sonrası altıncı ay antikor seviyeleri ve etkinliği’ izlem sonuçları ile netleşecek olmakla bir arada, aşının aktifliğinin uzun müddetli olabilmesi için sıhhat çalışanlarında ‘üçüncü doz hatırlatma aşısının’ gerekebileceğini düşündürmektedir” kararına varıldı.
Üniversite çabucak hemen 6. ay sonuçlarını açıklamadı.
Getty Images
3. doz aşılamaya bir niye olarak da, birtakım ülkelerde süratle yayılan delta varyantına karşı koruyuculuğu kanıtlanmış bir aşıyla bu doz yaptırmanın varyanta karşı daha fazla muhafaza sağlaması gösteriliyor.
BioNTech’in kurucusu Uğur Şahin aşılarının delta varyantına karşı da tesirli olduğunu söylemişti.
Şahin, “Üçüncü doz aşının bağışıklığı yenilemek için yüksek bir pahaya sahip olabileceğini var iseyıyorum. Lakin destek aşılamanın ne vakit ve ne sıklıkta gerekli olacağını çabucak hemen bilmiyoruz” demişti.
TTB de 29 Haziran’da Sıhhat Bakanlığı’na gönderdiği mektupta, “Gelinen bu evrede üçüncü doz aşı uygulaması bir mecburilik olarak karşımıza çıkmaktadır” tabirlerini kullanmıştı.
BBC
BioNTech şirketi 16 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, üçüncü doz aşılamayla ilgili araştırmaların sonuçlarını ABD Besin ve İlaç Dairesi’ne (FDA) ilettiğini bildirdi.
Şirket, ikinci doz aşıdan 6-9 ay daha sonra olduğu üçüncü doz aşı olan deneklerin, olmayan şahıslara bakılırsa tıpkı zamandağişime uğramamış koronavirüse tıpkı vakitte Delta varyantına karşı “belirgin biçimde nötrleyici antikor” ürettiğini aktardı.
Öte yandan FDA, geçen hafta bağışıklık sistemi zayıf olan şahıslara BioNTech ile Moderna aşılarının üçüncü dozunun yapılmasına onay vermişti.
İsrail’de de en az 5 ay evvel aşılanmış olan 60 yaş üstü bireylere üçüncü doz aşılar uygulanıyor.
Şili’de de Sinovac aşısının da üçüncü dozu vurulmaya başlandı.
İngiltere de, kıştan evvel 50 yaş ve üzeri vatandaşları için üçüncü doz aşı yapmayı planlıyor. Üçüncü doz planları Almanya ve Fransa için de geçerli.
4. doz aşı hakkında kim, ne diyor?
Pekala, daha bir hayli ülke çabucak hemen üçüncü doz uygulamasına dahi geçmemişken, uzmanlar Türkiye’deki 4. doz aşı uygulaması hakkında ne diyor?
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, Twitter’da yaptığı paylaşımlarda, 2 doz Sinovac aşısından daha sonra, 2 doz BioNTech aşısı ve BioNTech aşısı dozlarının da 21 gün orta ile olma önerisi konusunda bugüne kadar rastgele bir direkt data ya da kuvvetli bir ispat olmadığını söylemiş oldu.
Bugün prestijiyle Türkiye’de 1., 2. ve 3. doz olmak üzere toplam 84 milyon 547 bin 410 doz koronavirüs aşısı uygulandı.
Getty Images
Bu aşılamaların yaklaşık 44 milyonunu 1. doz, yaklaşık 33 milyonunu 2. doz, yaklaşık 6 milyonunu da 3. doz oluşturuyor.
Lakin kaç şahsa hangi aşının uygulandığı ve aşılara göre aşılanmış bireylerde tespit edilen olay sayısı üzere datalar ise bilinmiyor.
Bakan Koca, 6 Temmuz’da yaptığı açıklamada Türkiye’nin toplamda 37 milyon doz Sinovac aşısına sahip olacağını ve Sinovac aşılarının tedariğinin de sürdüğünü söylemişti.
‘Herkese yapılması yanlışsız değil; yapılacaksa 9 hafta daha sonra yapılmalı’
Habertürk TV yayınına katılan Ege Üniversitesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Zafer Kurugöl, 3. ve 4. doz aşı içindeki mühletin kısa bulunmasına dikkat çekti.
Prof. Dr. Kurugöl şu açıklamayı yaptı:
“4. dozun 21 gün daha sonra yapılmasından bahsediliyor, buna gerek yok. Bu kadar kısa müddette yapıldığında daha düzgün antikor elde etmezsiniz, bilakis yan tesir riskiniz artar. Çalışmalar göstermiştir ki; 1. ve 2. doz içindeki en güzel mühlet 9 haftadır. Bu niçinle bu biçimde bir uygulamanın herkese yapılması yanlışsız değil. Yapılacaksa da riskli kümelerde 9 hafta daha sonra yapılması gerekiyor.”
Prof. Dr. Şenol, Twitter’daki paylaşımlarında, ülkede çabucak hemen birinci dozlarını tamamlamış beşerler varken, 4. doz aşı uygulamasıyla tedarik kahrının yaşanıp yaşanmayacağını sordu.
Getty Images
Türkiye’de 19 milyon kişinin hiç aşılanmadığını belirten Prof. Dr. Kurugöl de, “Bu 19 milyon kişinin aşılanması gerekiyor. Yoksa onlar aşılanmazsa bize 4 değil, 40 doz dahi yapılsa bir daha etraftan bulaşma riski var, yeni bir varyant çıkar ve bizi hasta eder. Toplumun en az yüzde 70-80’i aşılanmalı” dedi.
‘Karışıklık, aşı terslerinin ekmeğine yağ sürer’
Dördüncü doz aşı birinci başta e-Nabız uygulaması üzerinden sıhhat çalışanları, 65 yaş üstü şahıslar ve birtakım öncelikli meslek kümeleri için tanımlandı. Lakin ondan sonrasında uygulamada aşı randevuları durduruldu ve yurt dışı seyahati olacak bireyler için bir daha açıldı.
Bu vakit zarfında ise birtakım 65 yaş üstü şahıslarla kimi sıhhat çalışanlarının dördüncü aşıları vurulduğu öğrenildi.
Ankara Tabip Odası Genel Sekreteri Dr. Muharrem Baytemür ise Cumhuriyet gazetesine verdiği röportajda, kelam konusu meçhullüğü eleştirdi.
Yaşananların aşı terslerinin ekmeğine yağ sürdüğünü belirten Dr. Baytemür, “Bunlar vatandaşın tereddütünü de artıran uygulamalar. Belirsizlik, daima fikir değiştirme, bilimsel desteği olamayan kararlar tereddüdü artırıyor. Karar alırken hayli dikkatli olmak lazım” dedi.
TTB’den tenkit: ‘Hangi datalar temel alındı?’
TTB, Sıhhat Bakanlığı’nı dördüncü doz ile ilgili aldığı kararda hiç bir bilgiyi açıklamaması sebebiyle eleştirdi.
Birliğin internet sitesinden yapılan açıklamada, “Asıl karmaşa Coronavac yaptıran ülke sayısının az olması ve bunlardan biri olan ülkemizin dataları açıklamaması niçiniyle 4. dozlar hakkında alınan sonucun somut bilgilerle desteklenmemesidir” tabirleri yer aldı.
Öte yandan TTB, Sıhhat Bakanlığı’na şu iki soruyu yöneltti:
- “hemen çabucak birinci doz aşısını olanların aşıları tamamlanmamışken, üstelik siyasi otorite tamamlanması için aktif bir aşı kampanyası yapmaya yanaşmazken; alınan karar ile aşı tedarikinde sorun yaşanması ihtimaline karşı bir program yapılmış mıdır?
- “Sağlık Bakanlığı 4. doz uygulamasını başlatırken buna ait hangi uzlaşı raporları ve saha verisi temel alınmıştır?”